Bad Prizreni sikurse Bad Säckingeni

Misioni i harruar i Bundeswehrit në Kosovë: 27 ushtarë të vdekur, 3,4 miliardë euro shpenzime

Bundeswehri gjerman e ka vendosur flamurin në kampin e tij në Prizren të Kosovës. Statistikat e deritanishme pas gati 20 viteve të misionit të KFOR-it: Gati 130.000 forca të Bundeswehrit në veprim, 27 ushtarë të vdekur, 3,4 miliardë euro shpenzime. A është paguar i gjithë ky angazhim, parashtron pyetjen “Focus”, përcjell Albinfo.ch?

Përpara kapelës ata kanë hedhur një shteg dhe kanë mbjellë trëndafila të gjallë. Nëse dikush e ndjek rrugën, në pak hapa do të arrijë në palestrën “Sportoase”. Një rrugë e vogël poshtë kodrës, një udhë 400 metra, një fushë tenisi dhe një sallë sportive u ndërtuan në truall. Përveç kësaj, bare, restorante dhe në sfond një pamje të harlisur kodrinoro-malore. Nëse dikush mendon për uniformat, tela me gjemba, kulla vrojtimi, atëherë kampi gjerman i Prizrenit mund të ngatërrohet me një park zbavitës.

Nga “Green Villa” në “Blue Residence”.

Që nga viti 1999, Bundeswehri është vendosur në Kosovë. Për rreth dy dekada, ushtarët gjermanë është dashur të krijojnë një mjedis të sigurt në një rajon ballkanik që ishte kontradiktor mes serbëve dhe shqiptarëve. Rastësisht, gjermanët ndërtuan një shtëpi këtu në kampin në jug të vendit, rreth 1300 kilometra larg nga Berlini.

Ndërtesën ata e pagëzuan si “Green Villa”, “Red Bar” dhe “Blue Residence”. Ata kanë ngritur shenjat rrugore gjermane dhe kuti postare të verdha. Me shaka, disa flasin për “Bad Prizrenin”.

“Po të qëndronim këtu edhe 20 vite të tjera, mund të kemi një pishinë”, pohon në shaka Detlef G. Kapiteni e di çdo cep të kampit. Ai ka qenë në veprim në Kosovë gjashtë herë. Kësaj here do të jetë periudha e tij e fundit.

Një pjesë e historisë së Bundeswehrit

Ushtarët mandej do ta mbyllin kampin. Për këtë arsye, misioni i Bundeswehr në Kosovë nuk është përfunduar plotësisht. Disa dhjetra ushtarë thuhet se do të qëndrojnë në kryeqytetin e Prishtinës. Por, për shkak se shumica e gjermanëve qëndrojnë në Prizren, me tërheqjen prej atje do të përfundojë një pjesë e historisë së Bundeswehrit.

I ashtuquajturi angazhim i KFOR-it është misioni më i gjatë i trupave deri më tani. Dhe ai arsyetoi vendosjen e Bundeswehr-it jashtë vendit.

KFOR, në përkthim nga anglishtja do të thotë forca e Kosovës. Trupat e Kosovës. Ai dikur kishte 50.000 ushtarë nga rreth 40 shtete. Sot, deri në 4.500 paqeruajtës ushtarakë janë ende aktivë. Ata ndihmojnë, për shembull, në ndërtimin e forcave të sigurisë kosovare. Për një kohë të gjatë, ekipi në Prizren u specializua në ofrimin e shërbimeve mjekësore për forcat ndërkombëtare.

“Kurrë më, kurrë Auschwitz”

Në fillim të misioneve, detyrat e ushtarëve zakonisht shfaqen qartë të përshkruara. Ka konflikte dhe dhunë. Ish ministri i Jashtëm i Partisë së Gjelbër, Joschka Fischer, arsyetoi bombardimet në luftën e Kosovës në vitin 1999 me moton: “Asnjëherë Auschwitz”. Në konferencën e partisë së tij, në shenjë proteste ai u gjuajt në kokë me një qese me ngjyra.

Gjatë viteve, megjithatë, qëllimet shpesh janë të paqarta. Fillimisht, Bundeswehr në Kosovë do të mbikëqyrte tërheqjen e trupave serbe. Pastaj gjermanët është dashur të ndihmojnë në “zhvillimin e një Kosove të qëndrueshme, demokratike, multietnike dhe paqësore”, me pak fjalë: të stabilizohet vendi. Por kush e përcakton atë që është e qëndrueshme?

Vendosja në Kosovë, deri në vitin 2016, sipas Bundeswehrit ka kushtuar rreth 3,4 miliardë euro. Njëzet e shtatë ushtarë vdiqën – megjithëse jo me luftime, por me aksidente dhe vetëvrasje.

Deri në fund të vitit, ushtarët e Bundeswehr në Prizren duan të valëvitet flamuri gjerman. Ende ka shumë për të bërë deri atëherë. Detlef G. është në një sallë. Është 10.37, nxehtë dhe e vapë në këtë ditë të korrikut. Pak metra para tij, dy tanket e transportit të tipit “Fuchs” kalojnë nëpër një lloj larjeje makinash. Çdo mjet që ka prekur tokën kosovare dhe transportohet në Gjermani, duhet të pastrohet me acid.

Profilaksia epizootike duhet të parandalojë patogjenët, si p.sh. gripin e shpendëve, që të mos arrijnë në vendlindje. Edhe nëse makina e luftës e dezinfektuar është ngarkuar pastaj në kamionë të kompanive lokale që nuk janë të dezinfektuara, Detlef G. nuk dëshiron të vejë në dyshim kuptimin. “Janë vetëm rregulla”, thotë ai.

Të shtënat dhe granatat e dorës

“Gjithmonë më pëlqente të isha këtu”, thotë Detlef G. Atij i pëlqen koha e ngrohtë dhe peisazhi. Tani ndërtesat në kamp janë shkatërruar ose rindërtuar. Këtu duhet të krijohet një park inovimi dhe trajnimi për kosovarët.

Detlef G. tani personalisht ndjehet i sigurt në këtë vend të Ballkanit Perëndimor. Por, nuk ka qenë gjithmonë kështu. Ai e kujton vendosjen e tij të parë në Kosovë më shumë se dhjetë vite më parë. Në atë kohë, gjatë mëngjeseve flitej për shpërthimet dhe granata të dorës.

Nga 130.000 në 360

Angazhimi kishte filluar në vitin 1999 me bomba të NATO-s. Për herë të parë që nga Lufta e Dytë Botërore, ushtarët gjermanë morën pjesë në një mision luftarak dhe pa mandat të OKB-së. Serbët u përpoqën të dëbonin popullsinë shqiptare nga rajoni dhe ta banonin me serbë. Për disa javë, NATO lëshoi bomba në objektivat ushtarake në Serbi. Trupat serbe është dashur të tërhiqen nga Kosova. Pas sulmeve ajrore, Beogradi pranoi kontrollin ndërkombëtar dhe ushtarët e KFOR-it u transferuan.

Pothuajse 130.000 ushtarë gjermanë morën pjesë në mision gjatë viteve, shumë prej të cilëve ishin atje disa herë dhe u numëruan dyfish. Në fillim, vetëm 6.500 forca gjermane ishin në Kosovë. Momentalisht janë rreth 360.

Po e lëmë Kosovën më tepër gjermane

Thomas D. dhe ekipi i tij po përballen me një detyrë të frikshme. Majori 39-vjeçari i madh nga Schlesëig-Holstein është shef i bllokimit të materialeve. Kjo do të thotë: paketues i lartë i pajisjeve ushtarake në depo. Nga çelsat e deri te tanket, gjithçka duhet të transportohet në vendlindje. Ka 220 kontejnerë dhe 250 automjete. Qindra mijëra pjesë. Armët dhe municionet transportohen nga ajri, shumica e pajisjeve luftarake nga toka.

Në fushën e logjistikës, ai në Kosovë është që nga viti 2012 si ushtar. Në atë kohë ishte një mision tjetër. Gjatë pastrimit të një pengese në veri të Kosovës, dy ushtarë gjermanë ishin qëlluar. “Vendi ka bërë një zhvillim të jashtëzakonshëm në gjashtë vite”, thotë Thomas D., duke treguar shtëpitë në Prizren. “Ata kanë djegur mbeturina plastike në çdo kopsht”. Më pas ai tregon për ndarjen e mbeturinave dhe infrastrukturën sot, në shtetin më të ri të Europës. Ai flet për përshtypjet: “Po e lëmë Kosovën më tepër gjermane”.

Vallë, nëse është kryer misioni?

Përderisa ushtarët gjermanë po tërhiqen nga Kosova, vendosjet më të rrezikshme dhe më të mëdha të Bundeswehrit në Afganistan dhe Mali, po shtrihen. Mungon një strategji e politikës së sigurisë, ankohen ekspertët. Çdo vit, anëtarët e Bundestagut në Berlin rinovojnë mandatet e tyre për misionet e Bundeswehrit. Deri në qershor, rituali i parlamentarëve  për Kosovën është përsëritur.

Dhe nga cili vend po largohet Bundeswehri? Në atë kohë, nënkoloneli Christian Kiesel udhëhiqte kontigjentin 50. Ai është ulur në një tavolinë të madhe në zyrën e tij në fund të korrikut dhe brenda pak ditësh ai do të kthehet në shtëpi.

Vallë nëse misioni është harruar?

Pranë derës, një fotografi tregon Ursula von der Leyen, nga një moshë më e re. Megjithëse ministrja e Mbrojtjes nga radhët e CDU-së viziton rregullisht trupat, që nga viti 2014 ajo nuk ishte më në Kosovë me ushtarët. Misioni i KFOR-it konsiderohet si misioni “i harruar”. Kjo mund të konsiderohet si një shenjë e mirë – si një shenjë se nuk do të ndodhë më.

Për 43-vjeçarin Kiesel, misioni është shembulli kryesor i një misioni të suksesshëm ushtarak. “Ne po tërhiqemi pasi këtu po funksionon”. Forcat e Armatosura gjermane kanë krijuar mjedisin e sigurt për rreth 20 vite, që rajoni të zhvillohet mirë.

Megjithatë, vështirë se ndonjë serb jeton në Prizren. Në qytetin e ndarë të Mitrovicës në veri të vendit, ku shqiptarët dhe serbët janë fqinj, situata është shumë më e tensionuar.

Dhe nëse vendi është aq i sigurt, atëherë pse nuk e keni lënë shumë kohë më parë?  “Duhet t’ju drejtoheni politikanëve”, thotë komandanti.

Qetësia mbretëron, por edhe stabiliteti?

Deri në ç’masë Kosova është vërtet demokratike dhe paqësore gjatë dhjetë viteve pas shpalljes së pavarësisë së saj? Përgjigja gjithashtu varet nga perspektiva. Për shumë banorë, situata mbetet e zymtë. Ekziston varfëria dhe papunësi rekorde. Vendi, me vetëm dy milionë banorë, duke përfshirë rreth 100.000 serbë, konsiderohet si një nga shtetet më kriminale dhe më të korruptuara në Evropë. Nacionalizmi në Gadishullin Ballkanik po fiton terren në shumë vende. Konfliktet e vjetra nuk janë duke u zgjidhur.

Mosmarrëveshja afatgjate me Serbinë paralizon shumë fusha të jetës shoqërore dhe ekonomike. Shteti fqinj nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe dëshiron që krahina e saj e mëparshme të kthehet. Qeveria Federale gjermane në tekstin e mandatit shkruan për mundësinë e një “konflikti dhe potenciali të eskalimit” të qëndrueshëm.

Pa NATO nuk jemi të sigurt

Fatmir Nurkollari, 50-vjeçar, rrëqethet kur bisedon për natën e 12 qershorit 1999, në një hotel në Qytetin e Vjetër. Atëbotë, kur ushtarët gjermanë erdhën në Prizren. “Ne vrapuam nga shtëpitë tona, duke i rrethuar tanket”, thotë shqiptari. Për disa muaj ata kanë jetuar në frikë dhe është dashur të fshiheshin nga fqinjët serbë.

“Dhe, papritmas, me ishim të lirë”. Sot ai ndjen përsëri frikë, për shkak se gjermanët po larguan. “Pa NATO-n, nuk jemi të sigurt,” thotë ai. Shumë e thellë është urrejtja ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve. Edhe pala serbe kanë frikë nga një përshkallëzim i ri.

Sigurisht, ka ende shumë probleme, thotë Kiesel. Për shembull, krimi i drogës është në rritje në rajon. Por, këtë nuk mund ta zgjidhin forcat e armatosura, janë kosovarët që duhet ta marrin nën kontroll. Nuk duhet të krahasohet situata me standardet gjermane: “Ballkani nuk është Gjermani”.

---