Jugu i Shqipërisë, një margaritar i vërtetë

Shqipëria është gjithnjë e më shumë një destinacion tendencë për pushime në Mesdhe, shkruan Francesca Masotti në një artikull të publikuar në rubrikën “DOVE”, të “Corriere della Sera”

Banka Evropiane për Ndërtim dhe Zhvillim (BERZH) ka ndarë kohët e fundit 70 milionë euro për zhvillimin e turizmit në katër bashkitë shqiptare: Berat dhe Fier, në jug të vendit, Korçë (në juglindje), Shkodër (veri).

Një çerek shekulli nga ikja me anije (7 mars 1991 në Brindisi ku mbërritën 27000 refugjatë), Shqipëria është gjithnjë e më shumë një destinacion tendencë për pushime në Mesdhe, shkruan Francesca Masotti në një artikull të publikuar në rubrikën “DOVE”, të “Corriere della Sera”, përcjell “ATSH”.

“Dove”, e para në Itali i kushtoi ballinën në maj 2017. Sipas Këshillit Botëror të Udhëtimit dhe Turizmit (WTTC), në vitin 2018 vendi ballkanik duhet të tërheqë 4.85 milionë turistë (që do të rriten në 6.6 milionë në vitin 2028). Arsyeja për pushime në Shqipëri, duhet kërkuar tek çmimet, ende të ulëta (për një udhëtim me taksi një orë do të shpenzohet një mesatare prej 10 euro, një darkë për dy persona kushton 20 €, sipas të dhënave të Forex Trading Itali 2018) dhe në atë që gazeta amerikane “The New York Times” ka përcaktuar “The Rugged Beauty”: një bukuri e përafërt, e vrazhdë dhe e athët, përcjell albinfo.ch.

Sidomos përgjatë brigjeve, rreth 427 kilometra të Adriatikut dhe Jonit: të parat pak të thella me plazhe dhe rërë të pafundme; të dytat karakterizohen nga shtrati i pjerrët i detit dhe rëra e bardhë.

Pushime në Shqipëri: me anije në gjirin e Vlorës

Deti është një magnet i papërmbajtshëm. Përballë gjirit të Vlorës gjendet gadishulli i Karaburunit (ish-zona ushtarake, tashmë e hapur për turizmin), një park i mbrojtur natyror 15 kilometra i gjatë dhe katër i gjerë, i pasur me plazhe të shkreta, të paprekura. Mënyra më e mirë për të arritur atje është me anijen “Teuta”, një anije peshkimi rinovuar nga Valentina Habibaj, pioniere në këtë fushë të turizmit rekreativ, që çdo mëngjes lundron nga porti i Vlorës. Ndërsa gjatë udhëtimit vëreni se si shkëmbinjtë e ndodhur në gjire të vegjël të izoluar, janë të mbushur me bunkerë; ndërtime me çimento, që shfaqen si kërpudha, janë simbol i paranojës së ish-diktatorit komunist Enver Hoxha. Në Shqipëri ato janë kudo.

Varka arrin në Shën Vasil, gjirin e pajisur me shezlonë, çadra dhe një restorant ku shërbehet peshk, sallatë greke dhe salcë kosi, për t’u shoqëruar me verë të shkëlqyer të bardhë të prodhuar nga fermerët në portet e Vlorës.

Plazhi është i mrekullueshëm: një det transparent dhe gurë të bardhë që nuk kanë asgjë për të patur zili brigjet e Pulias (Punta Palascia, në Lindjen e Largët e Salentos, është 71 kilometra nga brigjet shqiptare).

Etapa e dytë, nga Vlora në Lagunën e nartës

Në periferi të Vlorës, laguna e Nartës meriton të eksplorohet, një fshat peshkimi që ende ka disa shtëpi tradicionale: ndërtesa me ndërtime të ulëta me çati prej argjile. Pyjet, të mbjella 30 deri në 40 vjet më parë, janë një mantel i pemëve të Alepës, boronicat, dëllinja, etj. Mjafton vetëm disa minuta me varkë për të shkuar në ishullin e Zvërnecit, të dominuar nga manastiri ortodoks i Santa Maria. I ndërtuar në shekullin e 12-të në stilin bizantin, u braktis në vitet 1960, pas fushatës antifetare të diktaturës së Hoxhës.

Pushime në Shqipëri, relaks në plazhin e Drimadhës

Është koha për të shkuar në zbulim të Rivierës Shqiptare. Me makinë kalon Qafën e Llogarasë. Udhëtohet në heshtje, për kilometra; vetëm pemë, shkëmbinj dhe disa dhi të egra. Udhëtimi kërkon kujdes të madh, sepse rruga panoramike, me pamje nga deti, nuk është e mbrojtur mirë. Pasi kalon Qafën e Llogarasë, pas rreth gjysmë ore, është plazhi i Drimadhës: uji me një mijë hije blu. Vendndodhja dhe pamja në plazh që të çon në gjirin e Jalës, janë spektakolare. Nuk ka asnjë gjurmë të rrugës ose numër rruge, duke treguar vendndodhjen e kompleksit, edhe pse në qytete diçka po ndryshon dhe në shumë pjesë të tjera të Shqipërisë janë tabelat orientuese, shumë të dukshme, që tregojnë praninë e hoteleve dhe restoranteve.

Përsa i përket lokaleve, makaronat me fruta deti tek “Sofra e Pashait”, ia vlejnë të ndalosh. Ky është një nga restorantet e paktë të zonës ku mund të shijoni pjatat e kuzhinës shqiptare, në kundërshtim me atë që dikush mund të mendojë, është kryesisht mish, edhe përgjatë bregdetit: Tavë Kosi, qengj në furrë me salcë kosi, japrak me gjethe rrushi dhe patëllxhane të mbushura, të pjekura në furrë.

Pushime në Shqipëri, mes vendeve në mal dhe shkëmbinjve blu

Ia vlen të hipësh në motor për të eksploruar fshatrat përreth, të vendosura në male, si Dhërmi ose Vuno, që mund të zbulohen në këmbë. Të shëtisësh mes luleve bougainvilleas, kishave ortodokse, shtëpive prej guri dhe porta me shatërvane lulesh shumëngjyrëshe. Ndaleni në bare tipike të fshatit, të ruajtura nga pleqtë lokalë, për një kafe turke me aromë intensive.

Jali është një plazh i fshehur, i preferuar shumë në sezonin e lartë, por i braktisur dhe i bukur në pjesën tjetër të verës. Përgjatë kthesave të buta, kurbë pas kurbe, shfaqen segmente të kaltër dhe të kuq, në një peizazh deti dhe kanionesh. Ju kaloni Himarën (përveç shtëpive dhe rrugicave të gurit, për të parë Kishën e Virgjëreshës dhe atë të Kasopitrës), derisa të arrini në Porto Palermo.

Të pasionuarit pas historisë nuk mungojnë për të vizituar kështjellën e ndërtuar nga Ali Pashë Tepelena (1740-1822), guvernator i disa territoreve evropiane të Perandorisë Osmane, në nder të gruas së tij. Në anën tjetër të rrugës, është restoranti i vetëm në zonë, restoranti Porto Palermo, me tarracë (i shkëlqyer për rizoto me fruta deti).

Itinerari nga Saranda në Ksamil, te parku kombëtar i Butrintit

Ne tani drejtohemi në jug, përgjatë një itinerari bregdetar me pikëpamje emocionuese, siç është ajo e Qeparoit: nga njëra anë shtëpitë e braktisura prej guri, në anën tjetër ujëra si të Karaibeve ku ndodh shpesh, të gjesh si komshinj çadre disa dhi apo gomerë.

Kalojmë përmes Sarandës, një kryeqytet i gjallë jugor, për të shkuar në Ksamil, “perla e Jonit”, ashtu siç quhet këtu. Me not ju mund të arrini lehtësisht në ishujt e bukur që rrethojnë gjirin. Për t’i arritur ato me anije, megjithatë, pyesni restorantin “Panorama” përgjatë plazhit, i cili çdo ditë organizon ture në ishuj. Perëndimi shijohet nga lart nga suita e hotelit “Luxury”, me pamje nga gjiri i Ksamilit.

Në mëngjes jeni gati për të zbuluar Parkun Kombëtar të Butrintit, një qytet i themeluar sipas Virgjilit, nga Enea, i ashtuquajturi djali i mbretit Priam, pas rënies së Trojës. Ne vizitojmë gërmimet e sjella në vitin 1928 gjatë ekspeditës së udhëhequr nga italiania Luigi Maria Ugolini dhe të ndjekura nga një ekip arkeologësh anglezë në vitet ’90.

Ecni mes teatrit helenistik, bazilikës së shekullit të 6-të: thesare të mbrojtura nga UNESCO. Të kthehen në mendje veprat e Eneas, heroit virgjilian dhe udhëtimi i tij i gjatë. Pastaj ne largohemi përsëri, për të eksploruar gjiret e reja dhe plazhet e reja. Ende pa turma.

---