Kulturë

Rrezeart Galica

Artist

“Nuk ka gënjeshtër më të paturpshme se ajo që mbështet mendimin se rebelimi është i padobishëm. Rebelimi mbart në vetvete justifikimin e saj, pavarësisht nga shanset për të ndryshuar apo jo situatën që përcakton atë. Ai është shkëndijë në erë, por shkëndijë që kërkon barutin” (André Beton)

Përtej mendimit të përgjithshëm, në hije të një stine tranzitore, ekspozita e Rrezeart Galicës vë në kallëp të ri realitetin sociopolitik të një rajoni që po ndërmerr hapat e tij të parë demokratik. Përfaqësimi i ngjarjeve politike në Kosovë vë në dukje në mënyrë të kthjelltë qëndrimin protestues të artistit kosovar. Nëpërmes fotografive dhe veprave të ashtuquajtura grafike, Rrezeart Galica shpie në qendër të vëmendjes dështimin e misionit ndërkombëtar si dhe devijimet e qeverisë së tij.

Një koleksion me art-veprim për të brumosur debatin dhe lëvizjet kolektive do të paraqitet gjerë më 27 mars në Galerinë e Qendrës Espérance në Gjenevë. Në zemër të veprës të tridhjetëvjeçarit arti shndërrohet në armë lufte për liri, pa kursyer asnjë tipar të saj.

Ky projekt u bë i mundur në sajë të UPSH-së, ku më 4 mars 2013 qytetarët e Gjenevës u pritën për përurimin e hapjes së ekspozitës për tri javë.

Rrezeart Galica- Giqi mishëron vullnetin e atyre artistëve që punojnë për të fituar lirinë e tyre të shprehjes dhe për të luajtur rolin e tyre në mbrojtjen e të drejtës së patjetërsueshme të popujve për vetëvendosje. Nëpërmes punës së tij, duke angazhuar krijimtarinë artistike, ai bëhet njëkohësisht aktor dhe dëshmitar i asaj që zgjat gërvimën e idesë të pavarësisë politike, ekonomike dhe sociale të Kosovës, por edhe i asaj që lëkund marrëdhëniet e barabarta në mes të Evropës Perëndimore, misioneve ndërkombëtare dhe shtetit kosovar të sapolindur. Raporti paternalist ose kolonialist i Kombeve të Bashkuara dhe i Bashkimit Evropian me Kosovën theksohet në një seri të tablove: një prelud pa mëdyshje në favor të largimit të këtyre të fundit.

Veprat e Rrezeartit ngrenë pikëpyetje sfiduese dhe kanë qenë kohët e fundit objekt i vëmendjes së veçantë nga ana e popullsisë vendëse, rajonale, por edhe nga studentët e Akademisë së Arteve të Bukura në Itali (Perugino), ku janë bërë pikë referimi i idesë së artit të angazhuar.

Aktualisht krijimet e tij paraqitën në Gjenevë dhe shtrojnë çështjen e rëndësisë së idesë politike në punën artistike, pyesin për aftësinë e saj për të pajtuar mesazhin politik me krijimin estetik të veprës artisitke. Sipas të gjitha gjasave, Rrezeart Galica menaxhon këtë ekuilibër shumë lehtë, duke arritur një përputhje mjaft efektive.

Duke pirë një kafe, Rrezearti pranoi me plot mirësi të pezullojë kohën për t’iu përgjigjur kureshtjes  të Albinfo.ch. A mundet një artist t’i japë njëkohësisht veprës së tij cilësi estetike dhe politike? A ka arti kapacitet, në fakt, të ndikojë në realitetet socio-politik? Çfarë është marrëdhënia mes aktivizmit dhe dëshirës për të provokuar mendimin nëpërmjet krijimit artistik? Një turmë pyetjesh me skaje të paqarta që ngrehin veprat e Rrezertit Galicës.

Kur e pyesim në lidhje me situatën në Kosovë: A janë artistët të anashkaluar apo anashkalimi është arsyetim, Rrezearti mendon se është arsyetim, sepse në Kosovë ka hapësira për promovimin personal. “Unë nuk mendoj se arti duhet absolutisht të shfaqet në një galeri. Krijimet mund të paraqiten kudo që njerëzit janë të pranishëm. Por ajo që më shqetëson mua është një gjë tjetër. Nga kontaktet me artistët dhe nga ato që i lexoj e shoh, mendoj se ambiciet e artistëve kosovarë janë qiellore, kurse puna në praktikë është e paktë”.

Pikërisht, cila është situata e artistëve në Kosovë sipas Rrezartit? A ka klane dhe monopole në fushën e artit pamor në Kosovë? Për fat të keq, ankohet ai, sot nuk vuan vetëm arti pamor, por e gjithë shoqëria kosovare. Kjo frymë klanike vërehet edhe në mesin e artistëve. Ata që ndërmarrin iniciativa janë gjithherë të rrethuar nga miqtë e njëjtë dhe grupet e njëjta. Të njëjtit, duke e ekspozuar gjithherë, shkaktojnë neveri dhe bezdisje pranë vizitorëve artdashës, sepse zbulojnë vepra me një stil të njëtrajtshëm, gjë që shkakton edhe largimin e tyre nga galeritë apo hapësirat e tjera ekspozuese”.

Në fushën e dizajnit grafik dhe shtypit, monopolizimi lulëzon në sferën e tenderëve të ministrive, vazhdon ai.  “Kjo tregon qartë se si ish-dizajnerët, tanimë biznesmenë, kanë regjistruar nga dy firma private për të na hedhur hi syve se kinse nuk është i njëjti ai që po e merr tenderin. Këta ish-dizajnerë të transformuar në biznesmenë të suksesshëm, të cilëve u ka dalë boja për nga nuhatja në art të mirëfilltë, janë vrima më e zezë e artit pamor kosovar. Të njëjtit kanë arritur të futen edhe në borde galerish për të vlerësuar vepra e projekte artistësh. Tani, po e përjetojmë kohën më të “artë” të artit pamor, kur antivlera na bëhet vlerë, e na bëhet orientues e imponues i artit të së ardhmes…”

Po le t’i rikthehemi krijimtarisë së tij. Për Rrezeartin, arti është më e mira formë për protestë dhe nëpërmes tij ai ekspozon revoltën e tij. Ndjenja e inferioritetit të popullsisë së Kosovës ballë misioneve ndërkombëtare, të cilat shfaqin ndjenjën e tyre të superioritetit pa rezervë, është një dukuri e padurueshme për të. Liria  e qytetarëve kosovarë është virtuale, sepse në realitet, na rikujton artisti, “ne jetojmë krejtësisht të izoluar pa të drejtë për lëvizje të lirë”.

Puna e tij mund të përshkruhet si “art konceptual”, ndërsa disa kritikë arti cilësojnë Rrezeart Galicën si “një nga artistët më të guximshëm të Kosovës”. Në një botë të dominuar nga imazhi dhe virtualiteti, qasja e tij (dizajn grafik) ofron një marrëdhënie dinamike dhe të prekshme me fenomenet sociale si në nivel lokal, ashtu edhe në atë global.

Në mënyrë të tejdukshme ekspozita hap një kapitull ku shqyrtohen marrëdhëniet me botën reale, pyetjet për autonominë e artit, si dhe ku shqyrtohet funksioni protestues/ angazhues/ aktivist dhe utopik i artit.

Analiza e kompleksitetit (jo pa kontradikta) të marrëdhënieve mes artit dhe politikës ishte subjekt i një bisede të gjatë. Rrezearti me ekspozitën e tij personale kundërshton të gjithë ata që kanë pretenduar gjithmonë (në emër të pastërtisë së artit) që një lidhje e tillë është e pavend, kundër atyre që besojnë se arti nuk ka fuqi ose aftësi për të sfiduar rendin e rrënjosur dhe për të hapur horizonte të reja. Ekspozita e Rrezeart Galicës tregon se krijimi artistik, me origjinalitetin gërryes të formave si dhe me përvojën përçarëse që shkakton, ende mund të kumbojë zërin e dëshirës për përparimin e çështjeve sociopolitke. Rrezearti tregon se vepra artistike, ashtu si rebelimi i shkrimtarit Andre Breton, mbart gjithënjë shtytjen e një “shkëndije që kërkon barutin”.

 Biografi e shkurt

  • Emri, MbiemriRrezeart Galica
  • Prejardhja:Pristinë-Kosovë
  • Vendi ku vepron:Kosovë
  • Profesioni:Artist
  • Kontakti [email protected]

  WHO’S WHO të tjera