Cilat kantone zvicerane deportojnë më shumë (dhe më pak) kriminelë të huaj?

Zvicra ka dëbuar të huajt e dënuar për krime të rënda dhe mashtrime të mirëqenies që nga viti 2016. Por ka një pabarazi të konsiderueshme midis kantoneve për sa i përket dëbimeve. Kjo është pse

Deri në vitin 2016, dëbimi i kriminelëve të huaj nga Zvicra ishte fakultativ, por një referendum kombëtar i mbajtur në nëntor të atij viti e bëri këtë lëvizje të detyrueshme. Një shumicë e ngushtë prej 53 për qind e votuesve zviceranë pranuan propozimin e diskutueshëm të Partisë Popullore Zvicerane (SVP), e cila argumentoi në atë kohë se “një numër disproporcional i kriminelëve në burgjet zvicerane janë të huaj” dhe se “zviceranët kanë e drejta për t’u ndjerë të sigurt në vendin tonë”, pwrcjell albinfo.ch.

Ligji u prezantua përfundimisht në vitin 2016, i cili është një kohë e gjatë për të miratuar një legjislacion të miratuar nga votuesit, por zbatimi i tij përfshinte përcaktimin e saktë të veprave që do të rezultonin me dëbim. Më në fund u përcaktua se ligji do të zbatohej për të huajt që kanë kryer krime të rënda që kërkojnë të paktën një dënim me tre vjet burg, duke përfshirë vrasje, përdhunim, sulm të rëndë seksual, akte të dhunshme, grabitje të armatosur, trafik droge dhe trafikim njerëzish, si dhe abuzimi me sistemin zviceran të sigurimeve shoqërore.

Pas deportimit, i huaji nuk mund të kthehet në Zvicër për pesë deri në 15 vjet – në varësi të ashpërsisë së krimit dhe rrethanave të tjera, pwrcjell tutje albinfo.ch.

Normat e dëbimit

Gjatë tre viteve të fundit, shkalla e dëbimit për shkelësit e huaj ka qenë mesatarisht rreth 60 për qind – me fjalë të tjera 60 për qind e kriminelëve të huaj që mund të deportohen ligjërisht sepse krimet e tyre janë mjaft të rënda, në fakt dërgohen në shtëpi, sipas të dhënave që mblodhi transmetuesi publik RTS nga Zyra Federale e Statistikave (FSO).

Megjithatë, kjo shifër ndryshon shumë nga një kanton në tjetrin. Gjeneva, për shembull, dëbon numrin më të madh të kriminelëve të huaj (77 për qind), sepse “popullsia e kriminelëve përbëhet kryesisht nga njerëz që kalojnë nëpër të cilët nuk kanë lidhje me Zvicrën”, tha Prokurori i Përgjithshëm i kantonit, Olivier Jornot.

Shkalla e dëbimeve gjithashtu tejkalon mesataren kombëtare prej 59.7 përqind në vendet e Bazelit (72.7), Bernë (66.7) dhe Vaud (62.3). Nga ana tjetër, shkalla më e ulët e dëbimeve (27.6) është në Neuchâtel, me Valais (37.8), Friburg (45.4) dhe Thurgau (53.9) gjithashtu nën mesataren kombëtare.

Pse ka një pabarazi të tillë midis kantoneve?

Ligji aktual u jep gjyqtarëve një “vend bërryl” në këtë çështje, duke përfshirë mos dëbimin e të huajve të lindur në Zvicër, apo të atyre që vijnë nga një vend që nuk i pranon shtetasit e vet.

Ndërsa Jornot i Gjenevës zgjedh “të zbatojë ashpërsinë”, për homologun e tij në Neuchâtel, Pierre Aubert, “është detyra jonë ta zbatojmë këtë ligj me moderim”.

Kush janë kriminelët e dëbuar?

Për shembull, statistikat për vitin 2018 tregojnë se nga 1693 të huaj të dëbuar, 500 ishin shtetas të BE-së, ndërsa pjesa tjetër vinin nga vende të tjera.

Shumica (88 përqind) u dënuan për shpërndarje droge ose grabitje, dhe 60 përqind për shkaktimin e lëndimeve të rënda ndaj një personi tjetër.

Megjithatë, në vitin 2019, nga 2,883 të huaj që kryen krime që kërkonin deportim, vetëm 1,658 persona u dëbuan në të vërtetë, duke nxitur ankesa nga SVP.

---