Ku ka në Zvicër pagë minimale dhe sa është ajo?

Ndryshe nga shumica e vendeve evropiane, Zvicra nuk ka një pagë minimale kombëtare. Por pesë kantone dhe një komunë kanë shkuar kundër këtij trendi

Edhe pse pagat e saj janë ndër më të lartat në botë, Zvicra është një nga pesë vendet e vetme në Evropë – të tjerat janë Suedia, Danimarka, Islanda dhe Norvegjia – që nuk ka vendosur kurrë paga minimale në nivel kombëtar.

Në vitin 2014, Zvicra mbajti një referendum nëse do të vendoste pagën minimale në 22 franga në orë, por masa u refuzua nga 76 për qind e votuesve, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Ata dëgjuan paralajmërimet e qeverisë se zbatimi i një pagash të caktuar do të ishte i dëmshëm për ekonominë e begatë të Zvicrës, pasi do të rriste kostot e prodhimit dhe do të rrezikonte vendet e punës duke i lënë jashtë biznesit kompanitë më të vogla – të cilat nuk mund të përballojnë rritjen e pagave të punëtorëve të tyre.

Megjithatë, humbja e pagës minimale në nivel kombëtar nuk i ka penguar kantonet apo komunat individuale të prezantojnë rregullat e tyre.

Deri më sot, disa e kanë bërë këtë.

Me 24 franga, Gjeneva ka pagën më të lartë minimale për orë.

Më pas është Bazeli, i cili e ka vendosur pagën në 21 franga në orë, ndërsa Neuchâtel dhe Jura e kanë vendosur atë në 20 franga dhe Ticino në 19,75 franga.

Këto paga, të negociuara nga sindikatat në emër të punëtorëve, pasqyrojnë koston e jetesës në secilin prej këtyre rajoneve, gjë që shpjegon pse disa paga janë më të larta se të tjerat.

I sapoardhuri i fundit është qyteti i Cyrihut, i cili do të vendosë një pagë minimale prej 23,90 franga/orë.

Kjo pagë është menduar kryesisht për rreth 17,000 banorë të Cyrihut me të ardhura të ulëta, dy të tretat e të cilëve janë gra.

Paga minimale “do të lehtësojë shumë prej atyre që preken nga pagat e ulëta në qytetin e Cyrihut – punonjësit në zinxhirët e ushqimit të shpejtë, kompanitë e pastrimit dhe ata që punojnë në shitje me pakicë”, tha Oliver Heimgartner nga Partia Social Demokratike lokale e cila, së bashku me të majtët e tjerë. -Grupet e krahut dhe sindikatat, kryesuan lëvizjen, përcjell tutje albinfo.ch.

Pse më shumë kantone/qytete nuk po vendosin gjithashtu pagat minimale?

Përveç besimit të përhapur (siç u përmend më lart) se një pagë e caktuar dëmton ekonominë, vendi tashmë ka ligje të forta të punës që mbrojnë punëtorët për sa i përket pagave, kushteve të punës dhe të drejtave të tjera të lidhura me punësimin.

Për më tepër, zviceranët besojnë se paga e drejtë dhe e barabartë është tashmë e garantuar nga marrëveshjet kolektive (CLA), kontrata që negociohen midis sindikatave të Zvicrës dhe punëdhënësve.

Ato mbulojnë një pagë minimale për çdo lloj pune, përveç rregulloreve që kanë të bëjnë me orarin e punës; pensionet; pagesa e pagave në rast sëmundjeje ose lehonie; pushime dhe ditë pushimi; dhe mbrojtje nga shkarkimi.

CLA-të janë specifike për sektorin; me fjalë të tjera, ato marrin parasysh aspektet e veçanta të secilës degë. Si shembull, sindikata më e madhe e punës në Zvicër, Federata Zvicerane e Sindikatave (UNIA), mban 265 marrëveshje kolektive në fushat e industrisë dhe ndërtimit.

Në fakt, ka një shtysë midis ligjvënësve për të hequr pagat minimale kantonale/komunale në favor të CLA-ve.

Në dhjetor, deputetët në Këshillin Kombëtar, dhoma e ulët e parlamentit, pranuan ngushtë një mocion nga homologët e tyre në dhomën e sipërme – Këshilli i Shteteve – për të hequr pagat minimale dhe për t’i zëvendësuar ato me marrëveshje kolektive të punës.

Nëse Këshilli Federal konfirmon fushëveprimin e zbatimit të CLA-ve – me fjalë të tjera, se ato me të vërtetë zëvendësojnë rregullat kantonale – ligjet e pagave minimale nuk do të ishin më të vlefshme.

---