Lajme

Politikanët që flasin frëngjisht nuk kuptohen gjithmonë në Bernë

Gjuha më e folur në Zvicër është gjermanishtja së bashku me disa dialekt rajonal të saj

Zvicra ka katër gjuhë kombëtare, por shumica e popullsisë flet rrjedhshëm vetëm njërën prej tyre. Kur politikanët mblidhen së bashku në Bernë, ata në përgjithësi flasin në gjuhën e tyre amtare, duke supozuar se të tjerët i kuptojnë ata, edhe nëse nuk mund të flasin vërtet gjuhën e folur.

Këtë javë, Pierre Nebel, një reporter në RTS, hulumtoi nivelin e të kuptuarit të frëngjishtes midis jofrancezfolësve në Pallatin Federal, përcjell albinfo.ch.

Gjuha më e folur në Zvicër është gjermanishtja, së bashku me disa dialekt rajonal të saj. Gjuha e shkruar e përdorur në dokumentet zyrtare është gjermanishtja standarde – shih studimin e gjermanishtes zvicerane. Gjermanishtja dhe dialektet e saj zvicerane janë gjuha lokale për 63% të popullsisë. Frëngjishtja (23%), italishtja (8%) dhe romanshja (1%) janë shumë prapa.

Akti i Gjuhëve të Zvicrës siguron që çdo grup gjuhësor të ketë të drejtën të komunikojë në gjuhën e vet. Megjithatë, kjo nuk siguron që ato të kuptohen.

Këtë javë, Pierre Nebel bredh ndërtesat qeveritare në Bernë për të parë se sa mirë kuptohej frëngjishtja.

Vëzhgimi i tij i parë ishte përdorimi i gjermanishtes nga disa francezë. Të dy Roger Nordmann (Partia Socialiste) dhe Olivier Feller (PLR/FDP) përdorin gjermanisht gjatë shkëmbimeve të tyre politike në Bernë. Kur u pyet përse, Feller shpjegoi se përdorimi i gjermanishtes e ndihmoi të bindte dy gjermanishtfolës nga Partia Popullore Zvicerane (UDC/SVP) për të mbështetur sektorin e verërave në rajonin e tij. Roger Nordmann tha se nëse ai ndjen se gjermanishtfolësit nuk po e kuptojnë atë, ai kalon në gjermanisht.

Kur u pyet nëse politikanët gjermanëfolës kuptojnë gjithmonë frëngjisht, anëtari i Partisë së Gjelbër dygjuhësh, Balthasar Glättli, u përgjigj menjëherë me një “jo”. Një tjetër, Pierre-André Page, shpjegoi se si Guy Parmelin, një këshilltar federal francez-folës, pothuajse gjithmonë flet gjermanisht në mesin e shumicës gjermanishtfolëse në ekzekutivin prej shtatë personash të Zvicrës, përcjell tutje albinfo.ch.

Më pas Nebel u përball me një numër gjermanfolës në korridoret e Pallatit Federal (Bundeshaus/Palais fédéral) për të provuar të kuptuarit e tyre frëngjisht. Të dy me të cilët foli në frëngjisht, të dy hezituan përpara se të përgjigjeshin në gjermanisht.

Një tjetër frëngjisht-folës, kur u pyet nëse ishte e nevojshme të ndërrohej gjuhë, hezitoi dhe tha se ishte padyshim një avantazh. Një tjetër, këshilltarja shtetërore Marianne Maret nga kantoni dygjuhësh i Valais, rekomandoi të fliste ngadalë dhe të zgjidhte fjalë të thjeshta, përpara se të thoshte se nuk do të kalonte kurrë në gjermanisht.

Shkalla në të cilën folësit francezë e kuptojnë gjermanishten nuk u hulumtua. Dhe nuk u përmend mundësia e përdorimit të përkthyesve dhe kufjeve siç bëjnë në Bruksel ose promovimi i shkëmbimeve të gjuhëve shkollore për të përmirësuar të kuptuarit e ndërsjellë të gjeneratave të ardhshme të politikanëve federalë zviceranë.