Lajme

Nëntori me shi dhe i nxehtë në Zvicër

Në nivel lokal, ishte nëntori më i lagësht që nga fillimi i matjeve. Nëntori shënoi fundin e vjeshtës dhe për disa rajone ishte më i ngrohti që nga fillimi i matjeve më 1864, për shkak të shtatorit më të ngrohtë dhe tetorit të dytë më të ngrohtë në histori

Muaji nëntor u karakterizua si nga reshje të dendura shiu, ashtu edhe nga vapa jonormale për stinën. Në fakt, nëse në disa zona të vendosura në anën veriore të Alpeve dhe në Valais reshjet mesatare në nëntor ishin më shumë se dyfishi (dhe në disa stacione edhe më shumë se trefishi) norma 1991-2020, në rajone të tjera muaji i njëmbëdhjetë ishte më i ngrohti që nga fillimi i matjeve më 1864, si pasojë e temperaturave të larta në muajt shtator dhe tetor. Këtë e bëri të ditur Meteo Switzerland, transmeton albinfo.ch.

Temperatura mesatare kombëtare në nëntor do të jetë 1,6 °C: një vlerë në përputhje me normën 1991-2020. Megjithatë, në Zvicrën veriore nën 1000 m, temperatura e nëntorit është 0,9 °C mbi normën 1991–2020, ndërsa në lartësi më të larta është 0,9 °C nën të. Në lartësitë e ulëta në Alpet jugore, temperatura në nëntor është 0,2-0,4 °C më e lartë se normalja. Nga periudha paraindustriale 1871-1900 e deri më sot (1994-2023), muaji nëntor është bërë 1,8°C më i ngrohtë në Zvicër.

Nga data 1 deri më 25 nëntor reshjet kanë rënë pothuajse çdo ditë në shumicën e rajoneve të Zvicrës. Kah mesi i muajit, një rrymë e fortë perëndimore shkaktoi reshje të dendura shiu në anën veriore të Alpeve dhe në Valais për tre ditë. Në kantonet Ticino dhe Grisons ngjarja ishte më pak e rëndësishme me totale midis 20 dhe 50 mm, në vende të tjera dukshëm më të ulëta. Megjithatë, Ticino qendrore-jugore mbeti e thatë. Në anën veriore të Alpeve dhe në Valais, moti me shumë shi solli totalin e reshjeve mujore mbi mesataren klimatologjike: në mes të nëntorit, 200% ishte arritur tashmë në Zvicrën frëngjisht-folëse dhe në rrafshnaltën e Zvicrës qendrore dhe lindore, e mesatares mujore 1991-2020, pra dyfishi i totalit mesatar mujor. Në fund të muajit, në disa lokacione alpine veriore totalet ishin mbi 200% normale dhe në nivel lokal edhe mbi 300%. Me 725 mm, stacioni Säntis regjistroi muajin më të lagësht që nga fillimi i serisë së matjeve më 1882. Rekordi i mëparshëm ishte në dhjetor 2011 me 710 mm. Megjithatë, veçanërisht në anën jugore të Alpeve dhe në një pjesë të madhe të Graubünden, totali i reshjeve për vitin 2023 mbeti nën mesataren.

Në njëzet ditët e para të muajit niveli i reshjeve të borës luhatet më së shumti ndërmjet 800 m dhe 2800 m, lartësi ku ra disa herë borë, megjithëse mbulesa e borës u zhduk pothuajse menjëherë për shkak të rritjes së nivelit të reshjeve të borës. Megjithatë, në dhjetë ditët e fundit të muajit ajri polar i lagësht dhe i ftohtë që rridhte në anën veriore të Alpeve solli borën në lartësi më të ulëta. Nga data 24 deri më 26 nëntor, gjithsej 20 deri në 40 cm borë e re ranë në anën veriore të Alpeve mbi 600-800 m. Në veri të Graubünden, sasia e borës lokalisht arriti në 50-60 cm.

Mesatarisht, Zvicra përjetoi vjeshtën e dytë më të ngrohtë që nga fillimi i matjeve në 1864. Temperatura e vjeshtës arriti një mesatare kombëtare prej 8,5 °C, që ishte 2,3 °C më e lartë se norma 1991-2020. Vjeshta rekord e vitit 2006 ishte po aq e butë, me një mesatare kombëtare prej 8.7°C. Në veri të Alpeve, disa vende matjeje regjistruan vjeshtën më të ngrohtë që nga fillimi i matjeve. Vjeshta rekord e vitit 2006 regjistroi një anomali prej 2°C. Në anën jugore të Alpeve, në Locarno Monti devijimi nga mesatarja ishte +1,7 °C, një vlerë vetëm 0,1 °C më e ulët se ajo e vjeshtës rekord të 2018. Nga periudha paraindustriale 1871-1900 e deri më sot ( 1994-2023), vjeshta u bë 1,9 °C më e ngrohtë në Zvicër.