Rajonet më të prekur nga sfida e plakjes në Zvicër, si po luftojnë disa komunat kundër plakjes së popullsisë

Afro një në pesë banorë zviceran është mbi 65 vjeç, një shifër që vazhdon të rritet. Në disa rajone, përqindja e të moshuarve është shumë më e lartë, me pasoja për politikat publike në të ardhmen.

Me pamjen e saj përballë liqenit të Neuchâtelit, Mauborget (VD) ka gjithë magjinë e një komune në mes të lartësive. Pavarësisht aseteve të saj, fshati ka vështirësi në rinovimin e popullsisë. Sot, është komuna frankofone me përqindjen më të lartë të të moshuarve: afro një në tre banorë është mbi 65 vjeç, dy herë më shumë se mesatarja kantonale prej 16 për qind.

Zgjedhjet dhe e ardhmja e Mauborget-it formohen padyshim nga kjo realitet. Një popullsi më e vjetër kërkon zhvillime të veçanta urbane dhe sociale. Sipas një studimi të Konfederatës Zvicerane, kjo gjeneron kosto shtesë për shtetin dhe kontribuon në borxhin komunal, transmeton albinfo.ch.

Shkolla e kërcënuar

Corbeyrier, në skajin lindor të liqenit të Gjenevës, po përjeton një situatë të ngjashme me Mauborget-in. Atje, hoteli është kthyer tashmë në një shtëpi pleqsh, e cila është plot. Megjithatë, shkolla kërcënohet nga mbyllja për shkak të mungesës së nxënësve. “Do të dëshironim shumë familje të reja me fëmijë, kjo është e sigurt, por nuk ka shumë hapësirë,” shpjegon Monique Tschumi, kryetare e fshatit.

Dallime ekstreme në Valais dhe Jura

Këto sfida përballohen edhe në disa fshatra në Valais. Saint-Martin (VS) ka mbi 30 për qind të banorëve që janë në moshë pensioni.

Ashtu si në Corbeyrier, edhe shkolla e Saint-Martin ishte në rrezik. Autoritetet morën iniciativën. Ata hapën një çerdhe dhe një program pas-shkollor. Komuna financon sigurimin shëndetësor për fëmijët deri në moshën 18 vjeç dhe shitet toka komunale.

Të gjitha këto përpjekje tregojnë se plakja shihet si një sfidë. Për këshilltarin komunal Gaëtan Rossier, situata është e qartë: “Të moshuarit janë të shkëlqyer, por për një komunë është e rëndësishme të tërheqë familje, që nuk janë domosdoshmërisht nga këtu, për të jetuar në male.” Saint-Martin duket se po e ndryshon gradualisht këtë trend natyror.

Në rajonin e Jurës, disa komuna si Bonfol dhe Fahy kanë gjithashtu një popullsi të moshuar mbi 30 për qind. Problemi i plakjes së popullsisë duket më i përhapur në këtë kanton, i cili ka nivelin e tretë më të lartë të pensionistëve në Zvicër, pas Ticinos dhe Basel-Landschaft. Mbi një në pesë persona kanë kaluar moshën simbolike të 65 vjetëve.

Neuchâtel dhe Gjeneva më të homogjenizuara

Në Neuchâtel, shpërndarja territoriale e të moshuarve është shumë më pak e diferencuar. Në skajet e kantonit, Val-de-Travers ka 23 për qind të banorëve mbi 65 vjeç, krahasuar me 16 për qind në Val-de-Ruz.

E njëjta gjë vlen për Gjenevën, ku raporti varion nga 12 për qind (Chancy) në 25 për qind (Presinge). Ky kanton është gjithashtu më i riu në gjithë Zvicrën sipas këtij treguesi, me 15.6 për qind pensionistë.

Diku tjetër në Zvicër

Ndërsa disa komuna do të duhet të përballen me sfidën e plakjes së popullsisë, Zvicra frankofone nuk është rajoni më i prekur nga ky fenomen. Të dhënat sipas distrikteve tregojnë se qendra dhe lindja e vendit duhet të përgatiten për një ndryshim të madh demografik.

I gjithë rajoni i Ticinos, pjesa më e madhe e Graubünden dhe pjesa e Zvicrës qendrore kanë gati një pensionist për çdo katër banorë. Ky raport është shumë më i lartë se ai i regjistruar në shtratin zviceran dhe në qytete si Cyrihu, Lozana apo Gjeneva.

---