Cilat ekonomi do të kenë rritje vitin e ardhshëm

Forca si inteligjenca artificiale dhe përmirësimi i kushteve financiare pritet të nxisin rritjen globale në vitet e ardhshme, sipas OECD-së

Një vorbull forcash makroekonomike ka qenë në veprim gjatë vitit 2025, me trazira politike dhe ndryshime në politikën monetare që kanë mbajtur analistët në gatishmëri të vazhdueshme.

Pas bumit pas pandemisë në vitin 2021 dhe një ngadalësimi të mëvonshëm, ky vit është karakterizuar nga luftëra tregtare, kërcënime me tarifa dhe rënie të normave të interesit.

Forca si inteligjenca artificiale dhe përmirësimi i kushteve financiare pritet të nxisin rritjen globale në vitet e ardhshme, sipas OECD-së. Megjithatë, rreziqet për prodhimin mbeten, përfshirë dobësimin e tregjeve të punës. Vlerësimet e rritjes ndryshojnë ndjeshëm nga një vend në tjetrin, ndërsa rendi global po ndryshon, me ndryshime të lidhura veçanërisht me zhvillimet teknologjike dhe dominimin e burimeve, ndër faktorë të tjerë, shkruan Euronews, transmeton albinfo.ch.

Parashikimet e OECD-së sugjerojnë se rritja reale e PBB-së në Eurozonë pritet të mbetet pas dy ekonomive më të mëdha në botë, SHBA-së dhe Kinës, në vitin 2025. Por çfarë pritet për vitet 2026 dhe 2027? Dhe si po ecin vendet individuale brenda eurozonës?

Rritja në vitin 2025: Finlanda mbetet pas

Deri në fund të vitit 2025, Irlanda pritet të regjistrojë rritjen më të fortë krahasuar me vendet e tjera të OECD-së, me 10.2%. Ky shpërthim është “i nxitur nga eksportet e përshpejtuara të produkteve farmaceutike përpara tarifave amerikane”, sipas raportit OECD Economic Outlook, të publikuar në dhjetor 2025.

Pas një serie kërcënimesh më herët këtë vit, Presidenti i SHBA-së Donald Trump njoftoi tarifa deri në 100% për farmaceutikët e importuar duke filluar nga 1 tetori. Trump tha se do të ketë përjashtime për kompanitë që ndërtojnë objekte prodhimi në SHBA. Megjithatë, BE-ja ka pretenduar se eksportet e saj mbrohen nga një marrëveshje e mëparshme tregtare, e cila i vendos tarifat amerikane për mallrat e bllokut në 15%.

Irlanda qëndron si një rast i veçantë në renditjen e OECD-së, pasi vendet e tjera me rritjen më të shpejtë janë Turqia me 3.6% dhe Polonia me 3.3%.

Megjithatë, PBB-ja në Irlandë shpesh është një tregues i rremë për shkak të strukturës së ekonomisë. Për shkak të normave tradicionalisht të ulëta të taksave mbi korporatat, në Irlandë ndodhen shumë kompani shumëkombëshe që regjistrojnë fitimet në vend, duke shtrembëruar artificialisht PBB-në.

Në skajin tjetër të renditjes së OECD-së, Finlanda pritet të mos shënojë asnjë rritje në vitin 2025. Besimi i dobët i konsumatorëve dhe rënia e fortë e ndërtimit të banesave për të korrigjuar mbingopjen kanë rënduar ndjeshëm prodhimin, shpjegon OECD-ja.

Viti i ardhshëm: 1.2% rritje në Eurozonë

Rritja reale e PBB-së në Eurozonë pritet të zbutet lehtë nga 1.3% në vitin 2025 në 1.2% në vitin 2026, përpara se të rritet në 1.4% në vitin 2027.

Fërkimet e shtuara tregtare do të “kompensohen nga përmirësimi i kushteve financiare, investimet e vazhdueshme kapitale nga fondet e Mekanizmit të Rimëkëmbjes dhe Qëndrueshmërisë (RRF) dhe tregjet e punës elastike”, tha OECD-ja.

RRF është instrumenti kryesor për të ndihmuar ekonomitë e BE-së të dalin më të forta dhe më rezistente nga pandemia. Në kuadër të RRF-së, Komisioni Evropian merr hua në tregjet e kapitalit duke emetuar bono në emër të BE-së. Fondet e mbledhura më pas u vihen në dispozicion shteteve anëtare për të mbështetur reforma dhe investime të mëdha.

Tre ekonomi evropiane kryesojnë

Në vitin 2026, ndër 27 vende evropiane, rritja reale e PBB-së pritet të variojë nga 0.6% në Itali deri në 3.4% në Poloni dhe Turqi. Lituania pason me 3.1%. Këto tre vende janë të vetmet që parashikohen të tejkalojnë mesataren globale prej 2.9%.

Në fundin e poshtëm, Austria dhe Finlanda (të dyja 0.9%) ndjekin Italinë. Ato janë të vetmet vende me rritje nën 1%.

Spanja kryeson rritjen mes pesë ekonomive më të mëdha

OECD vlerëson se Spanja do të rritet me 2.2% në vitin 2026. Kjo është norma më e lartë ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, shumë përpara vendit të dytë, Mbretërisë së Bashkuar, me 1.2%.

Në Spanjë, “krijimi i fortë i vendeve të punës dhe rritja reale e pagave do të vazhdojnë të mbështesin konsumin privat. Rritja e investimeve do të mbështetet nga zbatimi i vazhdueshëm i Planit të Rimëkëmbjes, Transformimit dhe Qëndrueshmërisë (RTRP) dhe kostot më të ulëta të financimit,” thuhet në raport.

Ekspozimi i drejtpërdrejtë i Spanjës ndaj tarifave amerikane është i kufizuar, pasi eksportet e mallrave drejt SHBA-së përbëjnë vetëm 1.1% të PBB-së së saj.

Në Mbretërinë e Bashkuar, ndërkohë, kufizimet e shpenzimeve qeveritare dhe pasiguria do të rëndojnë gjithashtu ritmin e zgjerimit. Tregu i punës po ftohet, me numrin e punonjësve në listë pagash që ka rënë me rreth 0.4% gjatë vitit deri në shtator dhe numrin e vendeve të lira të punës që ka rënë me gati 14% në të njëjtën periudhë.

Gjermania dhe Franca pritet të rriten me 1%, ndërsa Italia ka normën më të ulët me 0.6%. “Zgjerimi fiskal pritet të nxisë aktivitetin ekonomik në Gjermani, duke reflektuar shpenzime më të larta për mbrojtje dhe infrastrukturë, por konsolidimi i pritshëm në Francë dhe Itali do të frenojë rritjen,” gjeti raporti i OECD-së.

Pesë ekonomitë kryesore në vitin 2027

Në vitin 2027, Spanja do të regjistrojë sërish rritjen më të lartë reale të PBB-së ndër pesë ekonomitë më të mëdha, megjithëse norma e saj do të zbutet në 1.8%. Ekonomia e Gjermanisë pritet të rritet nga 1% në 1.5%. Mbretëria e Bashkuar dhe Italia do të shënojnë vetëm një rritje prej 0.1 pikë krahasuar me vitin 2026, ndërsa Franca do të mbetet e pandryshuar në 1%.

OECD parashikon që Turqia do të ketë rritjen më të lartë në vitin 2027 ndër 27 vendet evropiane, me 4%. Sipas organizatës, tarifat më të larta do të dobësojnë eksportet, por ndikimi pritet të jetë relativisht i vogël dhe afatshkurtër. Kushtet e përmirësuara financiare do të mbështesin konsumin privat dhe investimet në vitet 2026 dhe 2027, duke rritur gjithashtu importet. Rënia e inflacionit pritet të vazhdojë.

Rimëkëmbje graduale në Finlandë

Pas një recesioni në vitin 2025, Finlanda do të shohë një përmirësim të dukshëm me rritje të PBB-së prej 0.9% në vitin 2026 dhe 1.7% në vitin 2027. “Normat më të ulëta të interesit, një treg strehimi në stabilizim, rritja e shpenzimeve për mbrojtje dhe rritja më e fortë e partnerëve tregtarë do të mbështesin rimëkëmbjen,” thuhet në raport. Megjithatë, tarifat amerikane, pasiguria globale dhe konsolidimi fiskal mbeten pengesa.

---