Akullnaja zvicerane “Aletsch” do të zhduket deri në vitin 2100

Akullnaja Aletsch në Zvicër ka të ngjarë të zhduket deri në vitin 2100 nëse nuk ndërmerret asgjë, sipas Legambiente, një grupi italian që monitoron shëndetin e akullnajave në Itali dhe jashtë saj.

“Akullnaja Aletsch duket si një oqean akulli në vështirësi të madhe, pavarësisht reshjeve të fundit të dëborës në korrik”, thanë ekologët dhe shkencëtarët e pranishëm në një konferencë për shtyp.

Midis viteve 2000 dhe 2023, akullnaja është tërhequr me një mesatare prej 40 metrash në vit, sipas Glamos, rrjetit zviceran të monitorimit të akullnajave.

Me këtë ritëm, dhe pa marrë parasysh një nivel më të lartë të ngrohjes globale se sot, akullnaja do të zhduket në formën e saj aktuale deri në vitin 2100, “duke lënë vetëm copa akulli në lartësitë më të larta”.

Situatë shqetësuese

Studimi, i kryer bashkërisht nga Glacier Caravan i Legambiente, organizata kryesore mjedisore e Italisë, CIPRA Italia dhe Fondacioni Italian i Glaciologjisë, nxori në pah brishtësinë dhe paqëndrueshmërinë gjithnjë e më shqetësuese të akullnajës më të madhe në Alpe.

“Ne jemi kryesisht të shqetësuar për praninë e moreneve të paqëndrueshme dhe fajeve aktive përgjatë shpateve të sipërme të akullnajës”, shpjegojnë ekspertët. “Arsyeja për këtë? Kriza klimatike, me rritjen e perceptuar të temperaturave në Alpe prej 2.9 gradësh që nga kohërat para-industriale (1850), sipas Shërbimit Zviceran të Klimës.”

“Në akullnajën Aletsch, kemi parë se si shëndeti i akullnajës ndikon gjithashtu në stabilitetin e shpateve”, vazhdon Marco Giardino, profesor i akullnajave në Universitetin e Torinos, transmeton albinfo.ch.

“Reduktimi gradual i vëllimit të kësaj akullnaje ka shkaktuar një seri deformimesh në anën e majtë të luginës: thyerje me madhësi në rritje poshtë dhe një shkallë ndryshimi që është rritur me kalimin e kohës.”

Tani në vitin e gjashtë, qëllimi i Karvanit të Akullnajave është të rrisë ndërgjegjësimin e politikanëve për rënien e akullnajave dhe nevojën urgjente për të ndërmarrë veprime për t’i shpëtuar ato. “Ne kemi krijuar një manifest për të ndihmuar Bashkimin Evropian të monitorojë akullnajat në mënyrë më efektive dhe të zhvillojë qeverisjen, punën ndërdisiplinore dhe bashkëpunimin ndërkombëtar”, shpjegon Vanda Bonardo, menaxherja kombëtare e Alpeve e Legambiente.

Dokumenti trajton një numër çështjesh, duke përfshirë biodiversitetin, turizmin, paqëndrueshmërinë malore të lidhur me ngrohjen globale, ekosistemet dhe zhvillimin lokal. “Qasja jonë synon të jetë një partneritet ekologjik dhe shkencor”, shpjegoi Bonardo.

Dy vjet pas Morteratsch

Publikimi mbështetet nga 80 organizata, duke përfshirë Universitetin e Torinos, OJQ-të, Pro Natura dhe CIPRA Zvicër, si dhe Agjencinë Gjermane të Mjedisit, shkruan swissinfo. “Ashtu si në rastin e Blatten, vetëm një studim rigoroz i marrëdhënies midis ngrohjes globale dhe paqëndrueshmërisë natyrore do të bëjë të mundur parashikimin më të mirë të evolucionit të mjedisit alpin dhe planifikimin e një menaxhimi më të mirë të trashëgimisë natyrore dhe territorit”, thekson Marco Giardino, i cili është gjithashtu nënkryetar i CIPRA Itali.

Një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, akullnaja Aletsch është akullnaja e dytë zvicerane që analizohet nga Legambiente pas akullnajës Morteratsch në Graubünden, në vitin 2023. Tani është vetëm 20 km e gjatë.

---