Çfarë pritet nga referendumet e Zvicrës më 9 shkurt?

Në mënyrë tipike, qytetarët zviceranë votojnë për dy ose edhe më shumë çështje në referendumet federale. Por më 9 shkurt vetëm një do të jetë në fletëvotim.

Çështja për të cilën do të vendoset quhet ‘Iniciativa e Përgjegjësisë Mjedisore’.

Çfarë saktësisht është ajo?

I nisur nga grupet mjedisore, aktivistët e të drejtave të kafshëve dhe e majta politike, propozimi kërkon që aktivitetet ekonomike në Zvicër të mos përdorin më shumë burime dhe të lëshojnë më shumë ndotës në mjedis sesa lejohet për ruajtjen e burimeve natyrore.

Nisma vendos një kufi kohor prej 10 vjetësh: nga ajo pikë e tutje, ndikimi mjedisor i konsumit në Zvicër – veçanërisht nga korporatat – nuk duhet të kalojë më kufijtë planetarë kur matet me pjesën e Zvicrës në popullsinë e botës.

“Zvicra duhet të përafrojë praktikat e saj tregtare dhe të biznesit me parimet ekologjike dhe sociale, duke përfshirë edhe jashtë vendit”, tha komiteti i referendumit. “Në të vërtetë, një pjesë e madhe e gjurmës së karbonit të Zvicrës gjenerohet jashtë territorit të saj kombëtar.”

Çfarë thonë kundërshtarët?

Këshilli Federal dhe parlamenti, nga ana tjetër, po u bëjnë thirrje votuesve të refuzojnë nismën, duke argumentuar se Zvicra tashmë ka ligje të forta për mbrojtjen e mjedisit dhe masa e re do të kishte “pasoja serioze për ekonominë dhe popullsinë”.

“Do të çojë në rregullore dhe ndalime të reja që do të ulin ndjeshëm konsumin, do të dobësojnë ekonominë dhe do të bëjnë që shumë produkte dhe shërbime të bëhen më të shtrenjta”, theksoi qeveria, transmeton albinfo.ch.

A ka mundësi të miratohet nisma?

Në një sondazh të kryer nga grupi mediatik Tamedia në fund të dhjetorit, 63 për qind e të anketuarve ishin kundër masës, 34 për qind e mbështesnin atë dhe 3 për qind ishin të pavendosur.

Asnjë sondazh tjetër nuk u publikua që atëherë.

A do të ketë referendume lokale më 9 shkurt?

Po.

Kryesorja midis tyre do të jetë në Bazel-Country dhe Solothurn – votuesit në të dy kantonet do të vendosin nëse do të pranojnë pagën minimale për orë prej 22 dhe 23 frangash, respektivisht.

Nëse nisma kalon, ata do t’i bashkohen pesë kantoneve të tjera zvicerane – Gjenevës, Basel-City, Ticino, Neuchâtel dhe Jura – që tashmë kanë ligjin e pagës minimale në librat e tyre, shkruan thelocal.

Në Fribourg, votuesit do të peshojnë nëse kantoni duhet të ndërtojë një qendër magazinimi, në shumën prej 56 milionë frangash, për të strehuar pasuri kulturore, si monedha romake, dokumente nga koha kur u themelua kantoni i Friburgut, gjetje arkeologjike, si dhe piktura dhe skulptura nga artistë vendas.

Do të ketë edhe disa referendume komunale.

Votuesit e Cyrihut, për shembull, do të vendosin nëse anëtarët e këshillit të tyre të qytetit duhet të marrin rritje pagash.

Dhe në Zug qytetarët do të votojnë nëse në qytetin e tyre duhet të ndërtohet një rrokaqiell 80 metra i lartë.

---