«Rrënjë për t’u rritur gjetiu»

Në ndërtesën e ISEAL-it, të mërkurën, më 27 mars 2019, në praninë e shumë personaliteteve, ISEAL paraqiti librin «Rrënjë për t’u rritur gjetiu» në gjuhët frënge dhe shqipe.

Ky libër në gjuhët frënge dhe shqipe, përfshin tekstet e tre fituesve të Konkursit letrar me të njëjtin titull si libri: “Rrënjë për t’u rritur gjetiu”.

Fituesi i këtij konkursi, Valmir Rexhepi, bëri një paraqitje të thukët dhe mbresëlënëse ku shpjegoi idenë e shkrimit të tij me titull: «Erë emërohen».  Valmir Rexhepi, profesor në Lozanë, «kristalizoi» në mënyrë të fuqishme letrare, ndjenjën e të qenit shqiptar nga Kosova, i lindur në Zvicër.

Një paraqitje sponatane bëri edhe Daniel Abimi, autor, kuadër i lartë në kantonin Vaud. Daniel Abimi evokoi kujtimet me babanë e tij, i pari shqiptar i vendosur në Lozanë e madje edhe më gjerë në Zvicër në vitin 1948. Daniel Abimi që ishte sa letrar aq edhe njerëzor, bëri që të pranishmit të kenë vëmendje të veçantë në paraqitjen e tij, shkruan albinfo.ch.

Ilir Xheladini, autor, tërhoqi një paralele letrare në mes të librit të tij të botuar në gjuhën frënge «Midax, merimanga udhëtare » (Midax, l’araignée voyageuse) dhe tekstit të Valmir Rexhepit.

Përmes rrëfimeve të tyre letrare Valmir Rexhepi, Daniel Abimi e Ilir Xheladini arritën të forcojnë dhe të kapërcejnë vetveten nga përvojat e përjetuara, të gërshetojnë realen me përfytyrimin dhe t’i shprehin ato në format më burimore.

Prof Dr Daniel Maggetti, Francis Cousin, Dr Olivier Meuwly  e personalitete të tjera të pranishëm në këtë mbrëmje, shkëmbyen rreth temës së identitetit dhe qetësisë shpirtërore.

Driton Kajtazi theksoi se « tre autorë, Carina Carballo, Renata Vujica dhe Valmir Rexhepi, sollën në rreshta përvojën e udhëtimit të imigrantit, përvojë e përbashkët e qindra mijëra të rinjve në Zvicër, dhe shumë më tepër rreth botës. Në këtë botë, e cila ecën shumë shpejt, ama shumë shpejt, këto rrëfime letrare janë njëherësh një ndalim, strehë, dhe një rast reflektimi në kohë. »

Konkursi letrar, botimi i këtij libri dhe manifestimet rreth botimit dhe konkursit u realizuan me nismën e përbashkët të Qendrës së kërkimeve letrare për Zvicrën franceze në Universitetin e Lozanës e të Institutit Zviceran të Studimeve Shqiptare (ISEAL), dhe me përkrahjen e Zyrës së Integrimit të Qytetit të Lozanës. Konkursi letrar ishte i drejtuar për të gjithë personat me prejardhje nga vende të huaja, të lindur në Zvicër ose të ardhur në fëmijërinë e tyre. Ftesa për të rrëfyer u mirëprit nga persona me prejardhje të ndryshme, të sistemuar mirë në Zvicër, krenarë me shtetësinë zvicerane, vendës nga gjetiu; nga kjo rezultuan pesëmbëdhjetë rrëfime burimore në prozë, në frëngjisht, nga të gjitha kantonet e Zvicrës franceze. Juria e përbërë nga: Corinne Desarzens, Neriman Kamberi, Camille Lischer dhe Muriel Zeender Berset, e kryesuar nga Daniel Maggetti, pati një detyrë të vështirë: të shpërblente tri rrëfimet më të mira, bazuar në kritere që u kujdesën për të përzgjedhur rrëfimet 15 të guximshme, ato më të motivuarat, që transmetuan në frymë krejt të veçantë përvojën e tyre.

---