Në Gjenevë u mbajt debat i gjerë mbi historinë dhe kulturën shqiptare

Në këtë ngjarje me rëndësi të veçantë ligjëruan profesorë e diplomatë të shquar nga Zvicra dhe Shqipëria

Pjesë e  aktiviteteve të pandërprera të Universitetit Popullor Shqiptar të Gjenevës, ishte dhe konferenca e djeshme mbi historinë dhe kulturën shqiptare.

Për shkak të interesimit të madh të opinionit mbi këtë temë u debatua në një nga sallat  moderne të Universitetit shtetëror të  kantonit të Gjenevës.

Në këtë ngjarje me rëndësi të veçantë ligjëruan profesorë e diplomatë të shquar nga Zvicra dhe Shqipëria.

Para se të  kalohej në diskutime kryesuesja e konferencës zonja Albana Krasniqi-Malaj, njëherësh edhe drejtoreshë  e UPSH-së në Gjenevë, në shenjë nderi dhe respekti  të figurës së Z. Victor Ryffy, i cili vdiq në mars të këtij viti ndezi qirinj.  Z. Ryffy ishte deputet nacional në Parlamentin e Zvicrës dhe mik i vërtetë i shqiptarëve.

Pastaj konferenca nisi me diskutimin e z. Ilir Gjoni, i cili nga pozita e Ambasadorit Fuqiplotë të  Shqipërisë në Bernë, u bëri një vështrim të gjithmbarshëm zhvillimeve të fundit në Shqipëri, duke u fokusuar me theks të veçantë në raportet e shtetit që përfaqëson karshi vendeve të Bashkimit Evropian.

Ai, miqësinë me të gjitha vendet  e Perëndimit e cilësoi si një arritje të lartë, duke theksuar që pala shqiptare çdo herë shpreh gatishmëri për fqinjësi të mirë edhe me vendet e rajonit.

Ndërkaq marrëdhëniet ndërmjet popullit shqiptar dhe atij zviceran Z. Gjoni i vlerëson si të qëndrueshme dhe  gjithnjë me tendenca për t’u fuqizuar edhe më shumë.

Diktatura  dhe izolimi e lanë Shqipërinë të panjohur

Gabriel Aubert ekspert i njohur i së Drejtës së Punës dhe profesor me përvojë  mbi tridhjetëvjeçare në Universitetin e Gjenevës, ka evokuar kujtime të shumta nga qëndrimi i tij në Shqipëri. Ai atje kishte shkuar në fillim të viteve të 90-ta.

Në atë periudhë ende në fuqi thotë Aubert, ishte regjimi komunistit me në krye  Ramiz Alinë. Vendi ishte në varfëri të skajshme në fytyrat e  shqiptareve vërehej zemërimi dhe gjendja e rëndë e tyre shpirtërore dhe materiale.

Shkuarja në Shqipëri ishte  punë e zorshme sepse nuk ekzistonin vija të rregullta udhëtimi.

Në Tiranë kemi mbërritur nëpërmjet korridoreve të veçanta sepse diktatura komuniste kishte izoluar popullin shqiptar duke ia shkëputur të gjitha lidhjet me botën.

Pas   përmbysjes së sistemit  komunist  dhe ngadhënjimit  të demokracisë në Shqipëri profesori Aubet delegohet në Tiranë nga Organizata Ndërkombëtare e   Punës, me seli në Gjenevë.

Edhe kësaj radhe thotë ai kudo shiheshin pasojat e lëna nga diktatura enveriste.

Megjithatë ishte ngjallë shpresa tek populli shqiptar që gati pas gjysmë shekulli  mbyllje të shoh kah e ardhmja.

Profesori Gabrel Audet,është hartues i Kodit të Punës dhe redaktor i shumë rregulloreve dhe  ligjeve mbi  punën në Shqipëri. Ai  kujton edhe takimet e çdoditshme me ekspertët shqiptar e veçanërisht përmend z.Paskal Haxhi, po ashtu i specializuar në të Drejtën e Punës.

Aubert e çmon tepër kurajën e shqiptarëve dhe seriozitetin e tyre në punë.

Ai thotë  edhe pse shqiptarët në masë të madhe migruan, ata për asnjë çast nuk harruan vendin e tyre. Madje u treguan të suksesshëm duke u integruar shpejtë e lehtë në vendet mikpritëse.

Njoh studentë të mi shqiptarë që sot kanë pozita të larta në Institucionet me të rëndësishme të Zvicrës,për çfarë edhe i përgëzoi për këto arritje.

Mbase  jo e Zakonshme  Por Shqipërinë  e Njihja  shumë pak

Arkeologu i njohur nga Gjeneva, Gionota Gonsagra i përpiktë në punë të gjithë pjesëmarrësve të kësaj konference   u ka thënë shpjegime  koncize  mbi gërmimet dhe gjetjet arkeologjike në Shqipëri.

Ai me mjaft modesti thotë se deri në prill të vitit 2006 dinte shumë pak mbi Shqipërinë. “E dija që  këtë vend me Italinë e ndan Deti Adriatik, dhe si është shet fqinjë me Greqinë. Kishte ardhur koha që të përgatisja punimin e doktoratës,profesori im  Jean-Paul Descoeuderes si vend të gjurmimeve më kishte  propozuar zonën e Orikumit në Shqipërinë e Jugut.

Këtë propozim e pranova me shumë kënaqësi dhe si ceka edhe më herët në Shqipëri u gjeta më 2006.

Së pari vumë kontaktet tona me Institutin  Arkeologjik, ku takuam z. Saimir Shpuza po ashtu arkeolog dhe drejtues i Institutit arkeologjik të Shqipërisë.

Meqë misioni ynë dihej pa humbur kohë  udhëtuam drejt Jugut të Shqipërisë ,ku ishte edhe terreni i hulumtimeve tona.

Në vendin që nuk e njihja më parë pashë  bukuritë  përrallore që ofronte riviera shqiptare.  Orikumi, Pasha-Limani, dhe  Parku i Llogarasë duhet të merren në mbrojtje nga shteti e mos të betonohen sepse ato vërtetë janë vende që tregojnë  lashtësinë e Shqipërisë nëpër mileniume”.  Arkeologu Consagra e vlerëson shumë lartë edhe bashkëpunimin në grup ndërmjet studentëve shqiptarë dhe atyre zviceranë.

Edhe ai sikurse të tjerët përmend bujarinë dhe mikpritjen shqiptare.

Nënë Tereza, gruaja e shekullit

Alexander Lambert, profesor i të Drejtës Ndërkombëtare Publike,dhe drejtor i  shoqatës Solidest u bëri vështrim në vija të përgjithshme aktiviteteve humanitare të  kësaj shoqate.

Pastaj si njohës i mirë i kulturës  shqiptare ceku kontributin e  jashtëzakonshëm të dy figurave   me famë botërore  atë të Gjergj Kastriotit – Skënderbeut dhe të  Gonxhe Kolë Bojaxhiut, e njohur nga të gjithë  edhe si Gruaja e shekullit që shpëtoi mijëra jetë njerëzish.

Profesori, Lambert foli edhe për skandalet e regjimit komunist,duke thënë se as një vend i botës nuk njeh një sistem kaq diktatorial.  Ndërtimi i mbi 700mijë bunkerëve dhe lufta e klasave e çoi Shqipërinë buzë greminës.

Deshi Zoti dhe në vitin 1991 ra përfundimisht komunizmi dhe   Shqipëria, u çlirua nga vetvetja.

Ajo edhe pse në kushte të rënda ekonomike  me plot sukses  u orientua kah bota e civilizuar duke ofruar vlera të njëmendta  në gjuhë, kulturë dhe shkencë.

Në fund të fjalës së tij z. Lambert, paralajmëroi të gjithë pjesëmarrësit se së shpejti në Tiranë me ndihmën e Shoqatës Solidest , do të vendoset shtatorja e humanistit  zviceran   Ernest Pictet (1829 – 1909) i cili njihet si  mik i mirë i shqiptarëve.

Toleranca ndërfetare  në Shqipëri  duhet të jetë shembull edhe për të tjerët

Ish-Ambasadori i Zvicrës në Shqipëri z. Francis Cousin, përshtypjet e tij nga Shqipëria i ka përmbledhur edhe në librin”Métier sans frontier” ku  dy kapituj të këtij libri ua kushton shqiptarëve.

Diçka e veçantë dhe e paparë për z. Cousin është toleranca në mes të besimeve fetare në Shqipëri.

Asnjëri nga religjionet nuk tenton të mbizotërojë ndaj njeri-tjetrit  por kudo vërehet harmoni e bashkëpunim i ndërsjellë. Këtë e vërtetojnë edhe martesat në mes myslimanëve, katolikeve dhe ortodoksëve,thotë Z. Cousin.

Përkatësia fetare në Shqipëri nuk paraqet asnjëherë  pengesë. Prandaj ky vend le të merret si shembull edhe për vendet tjera porositi z.Cousin. Ish- Ambasadori i Zvicrës në Shqipëri z. Francis Cousin ,me qëndrimin e gjatë atje krijoi miq të shumtë.

Ligjëratën e tij ai e përfundoi duke thënë: kudo që shkoja dëgjoja thënien ”Ndjehuni si në shtëpinë tënde, e kur na shërbenin me ushqime e  pije përdornin shprehjen e bukur –  Urdhëroni bukë e kripë e zemër!

Shqipëria vend  i bukurive natyrore

Profesori universitar Robert Perroulaz i dashuruar në natyrën e Shqipërisë,pohon se në këtë vend ishte para njëzet vjetësh. Ai i magjepsur me florën dhe faunën  e Shqipërisë, me të kthyer në Gjenevë, krijon lidhjet  ndërmjet universitetit të Gjenevës dhe atij të Tiranës.

Nuk vonon  shumë  dhe ekipet e përbashkëta të ekspertëve të këtyre dy  vendeve nisin  punën hulumtuese në Orikum.  Ngjashëm me arkeologun  Gonsagra edhe profesori Perroulaz  porosit që  kjo pasuri e rëndësishme  dhunti nga zoti të ruhet me kujdes të veçantë nga shteti shqiptar.

Me të përfunduar kjo konferencë u dha edhe një  koncert ku Rapsodët e Gjenevës ekzekutuan disa melodi instrumentale me çifteli.

Pastaj me zërin e saj të bukur këngëtarja Mimoza Nazarko, e shoqëruar nga profesoresha e pianos Ermira Zyrakja , dhe violinisti i talentuar Edmond Basha, solli freski  të vërtetë duke interpretuar  larushi këngësh qytetare nga Shqipëria e Mesme.

Referuesve të kësaj konference në fund  zonja Albana Krasniq-Malaj, u dha dhuratë  disa disqe me muzikë klasike shqiptare të autores Mira Zyrakja-Lefort.

Mbarëvajtjen e kësaj konference  e ka ndihmuar edhe platforma Albinfo.ch, e cila në cilësinë e sponsorit medial në vazhdim e  ka njoftuar opinionin për këtë ngjarje të rëndësishme kulturore