Me kushte të njëjta: Fabienne merr banesën dhe punën, Shpresa refuzohet

Kushdo me emër që tingëllon shqip, duhet të shkruajë 30 për qind më shumë aplikacione me të njëjtat kualifikime në mënyrë që  të funksionojë

Le të supozojmë se dy gra aplikojnë për të njëjtën punë. Ato shkruajnë të njëjtin aplikim dhe kanë saktësisht të njëjtat kualifikime, tranmseton albinfo.ch. Dallimi i vetëm mes tyre është emri. Njëra quhet Fabienne Kälin, tjetra quhet Shpresa Krasniqi.

Studiuesit kanë bërë pikërisht këtë eksperiment dhe kanë dërguar dosje aplikacionesh fiktive për punë dhe për banesë. Rezultati është i qartë: Fabienne Kälin ka një shans më të mirë për t’u ftuar në intervistë.

“Intervista e punës është vetëm pengesa e parë përpara se të punësoheni – por edhe aty paraqitet një disavantazh i qartë. Kushdo me emër që tingëllon shqip, për shembull, duhet të shkruajë 30 për qind më shumë aplikacione me të njëjtat kualifikime në mënyrë që  të funksionojë”, shpjegon Denise Efionayi për srf.ch.

Sociologia është zëvendësdrejtore e Forumit Zviceran për Studimet e Migracionit në Universitetin e Neuchâtel-it. Ajo ka drejtuar studimin bazë mbi racizmin strukturor në Zvicër.

Kush e merr apartamentin?

Një pasqyrë e ngjashme shfaqet kur bëhet fjalë për aplikimet për banesë. Si pjesë e një eksperimenti në terren, studiuesit dërguan kërkesa të bëra për të bërë prezantimin në banesën e pretenduar. Teksti i kërkesës ka qenë gjithmonë i njëjtë, por me një emër tjetër.

Edhe këtu u tregua se një Manuel apo një Stefanie ftohet të shohë një banesën shumë më shpesh se një Ardit apo një Dragana. Kjo vlen edhe nëse të dy palët kanë pasaportë zvicerane.

Ajo që bie në sy: njerëzit me emra nga vendet fqinje nuk janë në disavantazh, madje edhe nëse kanë vetëm lejen C dhe pa pasaportë. “Racizmi shpesh ngatërrohet me migrimin, përcjell albinfo.ch. Racizmi mund të prekë shumë njerëz – përfshirë ata që kanë  pasaportë zvicerane dhe kanë jetuar këtu me breza”, thotë Efionayi.

Kjo situatë është tashmë e ditur. Por ekipi i Denise Efionayi tani ka vlerësuar rreth 300 studime nga Zvicra për herë të parë si pjesë e një meta-analize dhe ka kontrolluar ato për gjetje mbi racizmin dhe diskriminimin.

Studimi i parë bazë mbi racizmin strukturor në Zvicër është tashmë i disponueshëm: “Kjo do të thotë se ne mund të ofrojmë, për herë të parë, prova të gjera se ka racizëm strukturor në Zvicër,” shpjegon sociologia.

Në Zvicër, racizmi ende shihet si një fenomen margjinal që prek kryesisht grupet radikale me ide ekstremiste, transmeton albinfo.ch. Por kjo nuk korrespondon me realitetin: “Racizmi është një fenomen i përditshëm në mes të shoqërisë. Dhe prek shumë nivele, institucione, praktika, mënyra të të menduarit. Këtë mund ta vërtetojmë në mënyrë empirike me shembuj konkretë”, shprehet studiuesja zvicerane.

Mundësitë e barabarta, të kërcënuara

Racizmi strukturor dhe diskriminimi mund të kenë pasoja serioze për të prekurit. “Në fund të fundit, mundësitë e jetës së të prekurve dhe familjeve të tyre janë të kufizuara, përcjell albinfo.ch. Disavantazhi mund të provohet në të gjitha fushat e rëndësishme të jetës: në tregun e banesave, në kërkim të një pune dhe gjithashtu në sistemin shëndetësor dhe gjyqësor”, thotë drejtuesja e studimit

Kjo e bën racizmin strukturor një problem për shoqërinë në tërësi – dhe atë në një vend që ka shkruar mundësi të barabarta në kushtetutën e tij.

---