22,000 vdekje në Zvicër nëse nuk do të kishte mbyllje

Bazuar në të dhënat nga vala e parë e Covid-19, modeluesit e epidemisë në Cyrih vlerësojnë se Zvicra do të kishte pësuar 22,000 vdekje, nëse nuk do të bëheshin kufizimet në jetën e përditshme të prezantuara në mars 2020

Modelimi, i bërë nga Fadoua Balabdaoui dhe Dirk Mohr në Universitetin ETH të Cyrihut, vlerëson se gati 75% e popullsisë së Zvicrës do të infektohej deri tani, përcjell albinfo.ch.

Një nga vështirësitë me të cilat vendimmarrësit përballen kur i përgjigjen pandemisë është paradoksi i parandalimit, diçka e përshkruar fillimisht më 1981 nga epidemiologu Geoffrey Rose. Suksesi pothuajse garanton një farë kritike. Nëse masat për të zvogëluar transmetimin viral janë të suksesshme, disa do të pretendojnë se gjithçka ishte në rregull dhe nuk kishte nevojë të veprohej. Në thelb, nuk ka asnjë version të bërë për të vërtetuar gabimet e kritikëve.

Sidoqoftë, modeli i Balabdaoui dhe Mohr paraqet një skenar të bërë – që përpiqet të tregojë se çfarë do të kishte ndodhur pa masa.

Numrat e riprodhimit (R0) matin përhapjen virale. Një R0 prej 1 do të thotë që një person i infektuar infekton një tjetër. Vlerësimet e R0 për SARS-CoV-2 shkojnë nga 2.2 – 6.6, por pjesa më e madhe e hulumtimit që mbështet këto vlerësime nuk është shqyrtuar në mënyrë të duhur, përcjell tutje albinfo.ch.

Ky model vlerëson se numri i riprodhimit të SARS-CoV-2 në Zvicër u ul nga 5.0 në 2.4 për shkak të distancimit social dhe më tej nga 2.4 në 0.7 për shkak të politikës së qëndrimit në shtëpi dhe rënies së kontaktit me njerëz në vende të tjera. Nëse këto masa do të zbatoheshin rreptësisht deri në fund të vitit 2020, modeli parashikon një numër të përgjithshëm të vdekjeve në Zvicër prej 2.300. Sipas një skenari të dytë të valës ai parashikon rreth 7,000 vdekje. Me asnjë nga kufizimet e paraqitura në mars, ai parashikon që numri i përgjithshëm i vdekjeve do të kishte qenë rreth 22,000, përcjell tutje albinfo.ch.

Shkalla në të cilën struktura e modeleve dhe të dhënat e futura në to pasqyrojnë realitetin është e pasigurt dhe e pashmangshme. Ky model është veçanërisht i ndjeshëm ndaj supozimeve për numrin e riprodhimit, modelet e kontaktit social, numrat e spitalit dhe shkallët e infeksionit të grupmoshave. Çdo rezultat duhet të interpretohet me kujdes.

Për shembull, nën një skenar pa masa kundër përhapjes, modeli supozon një normë relativisht të ulët infeksioni midis atyre mbi 65 vjeç, një grup me rrezik të lartë. Supozon se afërsisht 80% e atyre nën 65-vjeç janë të infektuar, por vetëm 50% e atyre mbi 65. Ky supozim nënkupton se ata mbi 65 vjeç kanë 38% më pak të ngjarë të infektohen se ata nën 65 vjeç.

Këto supozime bazohen në shkallët e infeksionit gjatë valës së parë të Zvicrës. Autorët e modelit deklarojnë se grupmoshat më të vjetra në Zvicër duket se mbrohen nga modelet e kontaktit midis grupmoshave në Zvicër.

Përqindjet e infeksionit për këtë grup më të vjetër nga një studim i madh antitrupash në Spanjë janë në kontrast me shkallët e infeksionit të përdorura në model. Në studimin spanjoll ata mbi 65 vjeç ishin më të infektuar sesa ata 65 vjeç e poshtë. Ata në grupin më të vjetër kishin 27% më të predispozuar të infektoheshin se ata nën 65 vjeç.

Nëse një skenar zviceran nuk do të ishte modeluar bazuar në të dhënat e infeksionit nga studimi spanjoll, të cilat pasqyrojnë modele të ndryshme kontakti në grup nga një vend dhe kulturë e ndryshme, numri hipotetik i vdekjeve do të ishte më i lartë. Duke pasur parasysh se 95% e vdekjeve të lidhura me Covid-19 në Zvicër ishin midis atyre mbi 65 vjeç, një skenar i bërë, bazuar në shkallët e infeksionit spanjoll mund të prodhojë një vlerësim hipotetik të vdekjes me afër 40,000.

A është një skenar i tillë i besueshëm? Ndoshta. Ndoshta jo. Kjo varet pjesërisht nga fakti pse infeksionet në mesin e moshës më të vjetër të popullsisë së Zvicrës ishin më të ulëta dhe nëse do të mirëmbahen në një skenar të infeksionit të lartë me përhapje të lartë, përcjell tutje albinfo.ch.

Në çdo rast, duke pasur parasysh paqartësinë e qenësishme të modelimit të epidemive, këto rezultate të modelimit nuk do të jenë kurrë një zëvendësim i asaj që do të kishte ndodhur në të vërtetë nëse nuk do të ishin futur masa kundër përhapjes.

Ata që propozojnë ose vendosin për masa kundër përhapjes ndoshta nuk mund të shmangin kurrë kritikat.

---