Të tjera

70 vjetori i ndarjes së Titos me Stalinin: Fillimi i ri i rrugës jugosllave

“Veçanërisht në Tiranë Titoja gjeti dyert e hapura,” përcjell albinfo.ch. “Enver Hoxha, edhe ai udhëheqësi i partizanëve shqiptarë, do të tregohet mjaft kooperativ.”

Titoja ishte marshall sovran, me vetëbesim dhe fitues pas Luftës së Dytë Botërore. Partizanët e tij e kishin në kontroll thuajse gjithë Jugosllavinë, shkruan “NZZ”. Jugosllavia ishte një shtet federativ me bazë komuniste. Edhe partizanët ishin ideologjikisht stalinistë. Shteti i ri me ndihmën e policisë sekrete (UDBA) “pastroi” vendin nga kundërshtarët politikë. Përveç lidhjeve me Moskën, Titoja kishte aspirata ndaj Shqipërisë dhe Bullgarisë, ndërsa mbështeste komunistët në luftën civile greke. Qëllimi ishte krijimi i një federate të shteteve ballkanike ku Jugosllavia do luante rolin kryesor.

“Veçanërisht në Tiranë Titoja gjeti dyert e hapura,” përcjell albinfo.ch. “Enver Hoxha, edhe ai udhëheqësi i partizanëve shqiptarë, do të tregohet mjaft kooperativ.”

Kjo politikë e Titos alarmoi Stalinin. Moska e akuzoi Beogradin për revizionizëm dhe e largoi nga Informbyroja (Kominform) në qershor 1948. Me këtë u shua ëndrra e Titos për federatë ballkanike dhe në fillim të Luftës së Ftohtë ishte i izoluar nga kampi komunist.

Udhëheqësia jugosllave filloi me një valë represive pas prishjes me Moskën. Rreth 16 mijë persona u burgosën në burgun e Goli Otokut, një pjesë e madhe e tyre nostalgjikë me rusët. Në 1953 Jugosllavia lidhi aleanca ushtarake me shtetet e NATO-s, Greqinë dhe Turqinë. Megjithatë Titoja nuk kishte ndërmend të strehohej te Perëndimi, pas prishjes me komunistët. Ai mbajti distancë dhe këndvështrimin e drejtoi drejt aleancave të largëta me shtete si India, Egjipti dhe Indonezia. Në 1961 ata krijuan Bllokun e Të Painkuadruarve. Edhe ideologjikisht Jugosllavia krijoi konceptin e vet të komunizmit në bazë të mendimtarit slloven Edvard Kardelj.

Koncepti i tij i tretë ishte edhe decentralizimi i shteteve në bazë të etnikumeve. Republikat fituan një lloj pavarësie nga qendra e Beogradit. Pas Luftës së Ftohtë, këta kufij të republikave do ishin sebep për shpërbërjen e Jugosllavisë.