Lajme
Studimi: Akullnajat alpine do të humbasin 34-50% të vëllimit deri në vitin 2050
Një studim franko-zviceran parashikon se vëllimi i akullit në akullnajat e Evropës do të tkurret me 34-50% deri në vitin 2050 për shkak të krizës klimatike.
Në skenarin më optimist – ku temperaturat globale ndaluan së rrituri në vitin 2022 – të paktën 34% e akullit në Alpet Evropiane do të zhduket ende deri në vitin 2050 për shkak të një fenomeni inercie, sipas një modeli të ri kompjuterik të zhvilluar nga shkencëtarët nga Universiteti i Lozanës. UNIL në bashkëpunim me Universitetin e Grenoble, dy institutet federale të teknologjisë (EPFL dhe ETH Zurich) dhe Universitetin e Cyrihut, transmeton albinfo.ch.
Realiteti ka të ngjarë të jetë i ndryshëm, megjithatë, pasi emetimet e gazit serrë vazhdojnë të rriten globalisht, tha UNIL në një deklaratë për shtyp të premten.
Projeksioni i dytë, më realist tregon se nëse trendi i shkrirjes së 20 viteve të fundit vazhdon, pothuajse gjysma (46%) e vëllimit të akullit në Alpe do të jetë zhdukur deri në vitin 2050. Kjo mund të rritet në 65%, nëse bazohet në të dhëna vetëm nga dhjetë vitet e fundit, sipas swissinfo.
Ndryshe nga modelet tradicionale shkencore, të cilat përgjithësisht projektojnë vlerësime për fundin e shekullit, ky studim i ri propozon një këndvështrim afatshkurtër.
“Të dhënat e përdorura për të ndërtuar skenarët ndalojnë në vitin 2022, vit i cili u pasua nga një verë jashtëzakonisht e nxehtë. Prandaj ka të ngjarë që situata të jetë edhe më e keqe se ajo që ne paraqesim”, thotë Samuel Cook, një studiues i UNIL dhe autori i parë i studimit.
Sipas studimeve të mëparshme, si ato të Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC), akullnajat evropiane mund të humbasin midis 80-90% të vëllimit të tyre deri në vitin 2100. Modelimi nga ETH Cyrih dhe Instituti Federal Zviceran për Kërkimet e Pyjeve, Borës dhe Peizazhit (WSL), botuar në 2019, llogariti gjithashtu një humbje prej 50% të akullit deri në vitin 2050.
Shkencëtarët përdorën grupe të dhënash të të mësuarit të thellë për të trajnuar modelin e tyre krahas të dhënave aktuale klimatike dhe glaciologjike. “Ky hap thelbësor, më parë i komplikuar dhe intensiv në burimet kompjuterike, tani bëhet më i saktë dhe më efikas,” tha Guillaume Jouvet, bashkëautor i studimit.
E-Diaspora
-
Vlashent Sata “Lufto me kenë i mirë, ma shumë ke me kenë i lirë” Vlashent Sata, një identitet artistik që harmonizon rrënjët me estetikën bashkëkohore. Intervistë me artistin që ndërthur... -
Nata e parë e Tri Net Film Fest, një fillim i mbarë i festivalit -
Itali
9-vjeçarja shqiptare fiton festivalin italian “Zecchino d’Oro” për herë të parë në 68 vjet -
Gjermani
Ekspozitë në Braunschweig, identiteti dhe arti kosovar në skenën gjermane -
Familja Munishi dhe vizioni i Nikolas: Një histori suksesi në Wil
Jeta në Zvicër
-
Zvicër: Kërkohet kontrollim më i mirë i letërnjoftimeve të të huajve Një studim i porositur nga SEM ka zbuluar se autoritetet përgjegjëse nuk e verifikojnë sistematikisht vërtetësinë... -
Ndalimi i reklamave të duhanit në Zvicër për të mbrojtur të miturit do të fillojë në vitin 2027 -
Tregtia e energjisë elektrike diellore midis banorëve të së njëjtës komunë do të jetë e mundur nga viti 2026 -
Ndryshimet e transportit publik që priten në qytetet më të mëdha të Zvicrës në vitin 2026 -
Zvicra nënshkroi kontratën për tetë avionët e parë F-35











