Kjo është arsyeja pse arratisja nga burgu zviceran mbetet e pandëshkuar

Pas një kërkimi njëditor, një 23-vjeçar shqiptar i arratisur u arrestua të mërkurën. Ja pse ai nuk u ndoq penalisht për përpjekje për t'u arratisur i vetëm.

Në Zvicër, arratisja nga burgu mbetet e pandëshkuar sepse konsiderohet përfitim personal.

Parimi i pandëshkueshmërisë bazohet në të drejtën për të mos u vetëinkriminuar.

Megjithatë, dhuna, dëmtimi i pronës ose ndihma e palëve të treta në arratisje mund të jenë të dënueshme.

Në vende të tjera, si Gjermania ose Austria, ndihma ndaj dikujt për t’u arratisur është një vepër penale, por jo vetë akti i arratisjes.

A është një i burgosur përgjegjës për ndjekje penale për arratisje nga burgu? Të paktën jo në Zvicër, shkruan 20minuten. Javën e kaluar, një 23-vjeçar shqiptar arriti të arratisej gjatë një transporti të të burgosurve në Baden, transmeton albinfo.ch.

Edhe pse ai është kapur përsëri, arratisja e tij nuk do të ketë pasoja ligjore për sa kohë që nuk përdori dhunë, nuk shkatërroi asgjë dhe nuk korruptoi askënd. Sipas Policisë Kantonale të Aargaut, aktualisht nuk dihen vepra penale në lidhje me arratisjen e tij.

Në Zvicër, arratisja nga burgu në vetvete nuk konsiderohet krim. Arsyeja është e thjeshtë: lehtësimi i veprimeve të veta nuk është i dënueshëm, shpjegon Marc Jean-Richard, profesor i asociuar i së drejtës penale në Universitetin e Cyrihut. Ekziston një parim i rëndësishëm pas kësaj.

Imuniteti nga ndjekja penale e vetëinkriminimit, domethënë e drejta për të vepruar në interesin e vet kur është në dyshim, bazohet në një parim qendror të sundimit të ligjit. “Askush nuk është i detyruar të inkriminojë veten”, thotë Marc Jean-Richard. Ky parim i ashtuquajtur nemo tenetur ka përparësi të lartë në të drejtën penale dhe në të drejtën procedurale penale. Me fjalë të tjera, ndjekja e lirisë konsiderohet një instinkt njerëzor dhe për këtë arsye nuk është e dënueshme.

Autoritetet mund të përdorin forcën për të zbatuar dënimin, por një i burgosur nuk kërkohet të bashkëpunojë. Nëse një i burgosur nuk bashkëpunon ose arratiset, nuk është krim, shpjegon profesori i së drejtës penale Jean-Richard. “Vetëm rrethanat që lidhen me arratisjen, të tilla si dhuna dhe kërcënimet, si dhe ndihma e palëve të treta, mund të jenë të dënueshme.” Por edhe këtu ka përjashtime. “Nëse ndihmësi i arratisjes ka një marrëdhënie shumë të ngushtë me të arratisurin, atëherë privilegji i favorizimit të vetvetes u jepet atyre”, thotë Jean-Richard.

Jo vetëm në Zvicër mbetet e pandëshkuar e ashtuquajtura arratisje “në këmbë”:

Gjermania, Austria, Belgjika, Holanda, Suedia dhe Meksika

Në këto vende zbatohet gjithashtu instinkti njerëzor për liri, me kusht që të mos ketë dhunë, dëmtim të pronës ose vepra të tjera penale. Megjithatë, në Suedi kjo mund të rezultojë në shtyrjen e lirimit me kusht. Ndryshe nga Zvicra, ndihma dhe nxitja e arratisjes është gjithmonë një vepër penale në vendet e lartpërmendura. Në disa raste, mund të rezultojë deri në tre vjet burg.

SHBA

Në SHBA, situata është mjaft e ndryshme. Arratisja nga burgu është një krim i veçantë, pavarësisht nëse përfshihet dhunë apo dëmtim i pronës. Tentativa e arratisjes nga burgu mund të rezultojë deri në pesë vjet burg. Ndihma dhe nxitja e një arratisjeje gjithashtu mund të rezultojë deri në pesë vjet burg.

---