A po e ndërpret Elon Musk tani marrëveshjen e avionëve F-35 me Zvicrën?

(KEYSTONE/DPA/Patrick Pleul)

Elon Musk pritet të ulë kostot në qeverinë e re të Donald Trump. Një gjemb i veçantë në këmbë: avionë luftarakë F-35! Pikërisht avioni me të cilin po merret ministrja e Mbrojtjes, Viola Amherd. Zvicra ka porositur disa avionë luftarakë. Dhe tani?

“Disa idiotë janë ende duke ndërtuar avionë luftarakë të drejtuar si F-35”, u ankua Elon Musk (53) disa ditë më parë në X. Miliarderi i teknologjisë së lartë thjesht nuk mund ta kuptojë pse ka ende avionë luftarakë që kanë në të vërtetë pilotë në bord. Në fund të fundit, ka dronë. Dhe gjithsesi, ndërtimi i tyre është shumë i shtrenjtë dhe F-35 është në të njëjtën kohë “një mjet i gjithanshëm që nuk mund të bëjë asgjë siç duhet”, vazhdon Musk. Për të është e qartë: prodhimi i avionëve F-35 duhet të ndalet menjëherë. “Disa sisteme armësh amerikane janë të mira, megjithëse me çmim të tepërt, por ju lutemi, le të ndalojmë programin e F-35 me raportin më të keq të çmimit ushtarak në histori!”

Një muaj më parë, kjo do të kishte qenë dëshira e një miliarderi ekscentrik. Por Musk jo vetëm ka shumë para, por së shpejti do të ketë edhe shumë pushtet. Ai supozohet të kursejë para dhe të shkurtojë kostot nën administrimin e Donald Trump (78). Për këtë po krijohet një departament i posaçëm. Musk dëshiron të reduktojë shpenzimet e qeverisë prej shtatë trilionë dollarësh me dy trilionë dollarë, shkruan Blick.

“Ne nuk ndajmë pikëpamjet e Elon Musk”

F-35 është avioni luftarak më modern në botë. Avioni mund të përdoret si bombardues stealth dhe për zbulim. Gjermania, Polonia, Finlanda dhe Rumania kanë nënshkruar së fundmi kontrata për blerjen e këtij avioni. Po ashtu edhe Zvicra. Viola Amherd (62) në fakt donte një model tjetër. Jo nga SHBA, por nga Evropa. Por në fund faktet folën vetë. E fuqishme, e përballueshme, ekologjike. Kjo është arsyeja pse u arrit një marrëveshje për avionët luftarakë me SHBA-në. 36 F-35 u porositën për gjashtë miliardë franga zvicerane. Ato do të dorëzohen nga viti 2027.

“Prokurimi i F-35A do të zbatohet siç është rënë dakord në kontratat me qeverinë amerikane”, shkroi Zyra Federale për Armatimet (Armasuisse) në përgjigje të një kërkese nga “SonntagsZeitung”. VBS nuk mund ta kuptojë pse Musk dëshiron të bëjë pa avionë luftarakë me pilotë krejtësisht. “Dronët mund të plotësojnë vetëm avionët luftarakë të drejtuar”, tha Departamenti i Mbrojtjes. Dhe: “Ne nuk ndajmë pikëpamjet e Elon Musk”.

“Në të ardhmen e parashikueshme, dronët do të zëvendësojnë avionët luftarakë të drejtuar”

Megjithatë, kishte probleme në zhvillimin e avionit, veçanërisht me programet kompjuterike; kostot shumë të larta të funksionimit të F-35 gjithashtu kritikohen rregullisht. Profesori i ETH Roland Siegwart, ashtu si Musk, nuk mund ta kuptojë pse VBS nuk mbështetet në dronët dhe preferon të investojë në avionë luftarakë. “Elon Musk ka të drejtë. Në të ardhmen e parashikueshme, dronët do të zëvendësojnë avionët luftarakë të drejtuar”, tha eksperti i robotikës për “SonntagsZeitung”, transmeton albinfo.ch.

Por ka edhe debat mes ekspertëve. Për teknologun ushtarak Mauro Gilli nga ETH, “ajo që e bën F-35 të shtrenjtë është softueri dhe elektronika, jo vetë piloti”. Kjo është e rëndësishme “sepse një dron i ripërdorshëm do të duhej të kishte të gjithë elektronikën komplekse të një F-35”, shkroi ai në X.

Gilli theksoi gjithashtu se ekzistenca e avionëve luftarakë F-35 dhe B-1, një bombardues strategjik me rreze të gjatë, bëri që shtetet rivale të SHBA-së të zhvillonin avionët e tyre dhe sistemet e avancuara të radarëve për të konkurruar me ta. “Me vetë ekzistencën e tyre, F-35 dhe B-1 po detyrojnë Rusinë dhe Kinën të marrin vendime strategjike që përndryshe nuk do të duhej t’i merrnin”, shkroi Gilli.