Lajme

Dhjetë gjëra që duhet t’i dini për sistemin politik zviceran

Zvicra është një shtet federal i përbërë nga 26 kantone të ndryshme që kanë zgjedhur të hyjnë në një aleancë. Filloi kur kantonet e Uri, Schwyz dhe Unterwalden ranë dakord të bashkohen në 1 gusht 1291 në livadhin Rütli në Liqenin e Luzernit, një ngjarje që festohet çdo vit në Ditën Kombëtare të Zvicrës, përcjell albinfo.ch

  1. Zvicra është konfederatë

Konfederata vazhdoi të rritet gjatë shekujve derisa kufijtë e saj të tanishëm u vendosën në 1815. Kushtetuta federale u krijua më 1848, themeloi Parlamentin federal dhe i dha qeverisë qendrore disa kompetenca.

  1. Ekzistojnë tre nivele qeverisjeje

Sistemi federal do të thotë që pushteti ndahet midis qeverisë federale, qeverive kantonale dhe më shumë se 2,000 komunave të vendit, shkruan albinfo.ch.

Qeveria federale merret me politikën përfshirë mbrojtjen, rrugët nacionale, energjinë dhe marrëdhëniet e jashtme.

Kantonet kanë qeverinë e tyre, ligjet, gjykatat dhe kushtetutën, por nuk duhet të kundërshtojnë kushtetutën federale. Disa nga fushat në të cilat ata diktojnë politikën e tyre përfshijnë arsimin, kujdesin shëndetësor dhe çështjet kulturore.

Komunat kryesisht drejtohen nga asambletë komunale dhe kanë përgjegjësitë e tyre duke përfshirë planifikimin lokal, mirëqenien sociale dhe shkollat.

  1. Ekzistojnë dy shtëpi të Parlamentit federal

Ligjet federale krijohen nga parlamenti, i cili përbëhet nga dy dhoma, anëtarët e të cilëve zgjidhen nga publiku zviceran çdo katër vjet.

Dhoma e ulët, Këshilli Kombëtar, përfaqëson popullsinë zvicerane në tërësi dhe përbëhet nga 200 deputetë. Dhoma e sipërme, Këshilli i Shteteve ose senati, përfaqëson kantonet dhe ka 46 senatorë.

  1. Qeveria zgjidhet nga Parlamenti, jo nga njerëzit

Ekzekutivi i qeverisë, i cili zbaton ligjet e vendosura nga parlamenti, quhet Këshilli Federal. Secili nga shtatë këshilltarët e tij federal është kryetar i njërit prej departamenteve ose ministrive të qeverisë dhe zgjidhet për një mandat katër vjeçar.

  1. Presidenti i Zvicrës nuk zgjidhet nga njerëzit

Meqenëse parlamenti zgjedh qeverinë, ai zgjedh gjithashtu presidentin zviceran nga brenda shtatë këshilltarët federalë. Presidenti kryeson mbledhjet e Këshillit Federal dhe ka detyra të veçanta që të përfaqësojë Zvicrën kur është e nevojshme.

  1. Vetëm shtetasit zviceranë mund të votojnë në nivelin federal

Cilido qytetar zviceran mbi 18 vjeç mund të votojë në zgjedhjet parlamentare dhe referendumet.

Shtetasve të huaj pa shtetësi zvicerane nuk u lejohet të votojnë në nivelin federal sado kohë që ata kanë qenë në vend, por disa kantone dhe komuna i lejojnë ata të votojnë për çështjet lokale. Qytetarët zviceranë jashtë vendit mund të votojnë në zgjedhjet parlamentare të Zvicrës.

  1. Sistemet e votimit ndryshojnë

Deputetët votohen në Këshillin Kombëtar sipas rregullave mbarëkombëtare që specifikojnë përfaqësimin proporcional. Sidoqoftë, rregullat për zgjedhjet e Këshillit të Shteteve ndryshojnë midis kantoneve, me shumicën – por jo të gjitha – duke favorizuar sistemin e parë-pas-post.

Partitë më të mëdha politike në Zvicër janë Partia Zvicerane e Popullit (UDC / SVP), Social Demokratët (PS / PS), Liberal-Radikalët (PLR / FDP) dhe Demokratët e Krishterë (PDC / CVP).

  1. Marrja e ligjit është një proces i gjatë

Parlamenti zhvillohet për katër seanca tre-javore në vit, në mars, qershor, shtator dhe dhjetor. Projektligjet debatohen deri në tre herë nga secila dhomë, me çështje që grumbullohen mes tyre dhe kompromise që duhen bërë, deri sa të arrijnë një marrëveshje.

  1. Demokraci e drejtpërdrejtë

Zviceranët luajnë një rol jetësor në mënyrën se si drejtohet vendi duke e thënë fjalën e tyre në një seri referendumesh federale dhe kantonale të mbajtura katër herë në vit.

Paraqitur në 1874, sistemi kërkon që çdo ndryshim në kushtetutë të vihet para njerëzve në një referendum. Për ta kaluar atë kërkon një shumicë të dyfishtë – do të thotë pëlqimi i shumicës së njerëzve dhe një shumicë e kantoneve.

  1. Referendumet

Cilido qytetar zviceran mund të kërkojë një referendum opsional për të kundërshtuar një ligj të ri ose të rishikuar. Për ta bërë këtë, ata duhet të mbledhin 50,000 nënshkrime brenda 100 ditëve. Nëse referendumi shkon përpara, ligji i ri miratohet ose refuzohet nga një shumicë e thjeshtë, përcjell albinfo.ch.