Cilat vende në Evropë janë më të mira në integrimin e emigrantëve?

Edhe pse qeveritë në të gjithë Evropën ashpërsojnë politikat e imigracionit, disa shtete janë më të mira se të tjerat kur bëhet fjalë për integrimin e të sapoardhurve, sipas një studimi të ri.

Pavarësisht ashpërsimit të rregullave të imigracionit, Suedia është vendi në BE me politikat më të forta të integrimit, sipas një studimi nga Grupi i Politikave të Migracionit, një grup mendimtarësh me seli në Bruksel.

Grupi i Politikave të Migracionit ka krijuar Indeksin e Politikave të Integrimit të Migrantëve (MIPEX) për të vlerësuar se si vendet mbështesin integrimin. Indeksi shqyrton tetë fusha politikash që prekin shtetasit e vendeve të treta: aksesin në tregun e punës, arsimin, kujdesin shëndetësor, qëndrimin e përhershëm, ribashkimet familjare, pjesëmarrjen politike, shtetësinë, si dhe ligjin kundër diskriminimit. Çdo fushë mbulon disa tregues.

“Në thelbin e tij, integrimi bazohet në parimin e mundësive të barabarta për të gjithë… Në këtë kontekst, aksesi i barabartë në të drejta dhe shërbime me pengesa minimale konsiderohet një parim themelor i integrimit dhe reflektohet në rezultate më të larta të MIPEX”, thotë raporti i fundit, shkruan thelocal.

“Aq shumë pengesa sa mundësi”

Indeksi tregon se në politikën e integrimit të BE-së në tërësi ka ngecur në vitet e fundit. U dha një rezultat prej 54 nga 100, vetëm një rritje prej 0.8 pikësh krahasuar me vitin 2019, transmeton albinfo.ch.

“Kjo do të thotë, mesatarisht, se politikat e vendeve po krijojnë po aq pengesa sa edhe mundësi për emigrantët për të marrë pjesë dhe për t’u vendosur në vendin e tyre të ri të origjinës”, thotë raporti.

“Në të gjithë BE-në, emigrantët shpesh gëzojnë të drejta themelore dhe njëfarë sigurie afatgjatë, por jo mundësi të barabarta”, thotë bashkautorja e raportit Başak Yavçan, Drejtoreshë e Kërkimeve në Grupin e Politikave të Migracionit.

“Të dhënat tregojnë përfitime graduale në arsim dhe antidiskriminim, por shqetësuese prapa në aksesin në shtetësi dhe pjesëmarrjen politike”, shtoi ajo.

Suedia në krye

Suedia (86), Finlanda (84) dhe Portugalia (83) janë vendet me rezultatin më të lartë në përgjithësi, të ndjekura nga Belgjika, Spanja, Luksemburgu dhe Gjermania. Shumica e vendeve të BE-së bien në kategorinë ‘gjysmë të favorshme’, ndërsa Letonia (36), Lituania (37), Bullgaria dhe Sllovakia (39) janë të fundit në renditje.

Vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore kanë tendencë të kenë politika integrimi më pak të favorshme sesa Evropa Perëndimore (një rezultat mesatar prej 44 kundrejt 63).

Suedia ka një rezultat të përgjithshëm prej 86 nga 100, megjithëse autori pranon se analiza bazohet në të dhënat e vitit 2023, para ndryshimeve të fundit të politikave mbi qëndrimin e përhershëm dhe shtetësinë.

Vendi shënon rezultate veçanërisht të larta në ligjin kundër diskriminimit (100), arsimin (93), aksesin në tregun e punës (91) dhe qëndrimin e përhershëm (90), ndërsa merr nota më të ulëta në ribashkimet familjare (71).

“Që atëherë, Suedia ka parë dy propozime për legjislacion më të rreptë mbi natyralizimin dhe tregun e punës. Për shtetësinë, propozimi i vitit 2024 kërkon që aplikantët të demonstrojnë një mënyrë të ndershme jetese, vetëmjaftueshmëri financiare dhe një periudhë minimale qëndrimi më të gjatë. Zbatimi i plotë është planifikuar deri në qershor 2026, kështu që kjo nuk u miratua as në kohën e vlerësimit dhe as në kohën e shkrimit të raportit dhe është ende në pritje të miratimit parlamentar”, tha Dr. Yavçan.

“Ndryshimi tjetër ka të bëjë me kriteret e lejes së punës. Kjo do ta rriste pagën mujore të kërkuar për të marrë leje pune nga 80 në 100 përqind të normës mesatare, por ka edhe ndryshime pozitive në lidhje me kartat blu”, tha ajo. Pavarësisht rënies së fundit, disa politika në Suedi mbeten në skajin e sipërm të indeksit, tregon raporti.

Ligji kundër diskriminimit

Me një rezultat total prej 64, Spanja renditet e lartë në ligjin kundër diskriminimit (100), aksesin në kujdes shëndetësor dhe qëndrim të përhershëm (75), ndërsa aksesi në shtetësi (30) mbetet i dobët.

“Në Spanjë ekziston një ligj shumë i mirë kundër diskriminimit nga viti 2022 që mbulon arsimin, mbrojtjen sociale dhe organe të forta barazie.

“Ekziston një kurrikul shkollor që pasqyron diversitetin, por edhe në politikat e tregut të punës, të gjithë emigrantët, jo vetëm emigrantët e BE-së, kanë akses të barabartë në punësim, vetëpunësim, mbështetje të përgjithshme të punësimit dhe sigurime shoqërore.

“Ekziston gjithashtu një ligj i ri që krijon një rrugë ligjore për të mbërritur dhe për të kërkuar punë. Njerëzit mund të vijnë për arsim profesional, për një master ose si pjesë e një programi mësimor gjatë gjithë jetës dhe pas përfundimit të këtyre kurseve u jepet një periudhë për të kërkuar punë. Spanja gjithashtu i përdor këto programe për të legalizuar migrantët e parregullt”, vuri në dukje Dr. Yavçan.

Gjermania shënon 61 pikë në indeks, duke u renditur më lart në aksesin në tregun e punës (81), politikën anti-diskriminim (70) dhe aksesin e përmirësuar së fundmi në shtetësi (67), por më pak të favorshëm në bashkimet familjare (42).

Italia (58) performon më mirë në aksesin në kujdesin shëndetësor (79), ligjin anti-diskriminim (78), qëndrimin e përhershëm dhe aksesin në tregun e punës (67), ndërsa rezultati është shumë i ulët në pjesëmarrjen politike (25).

Franca (56) gjithashtu shënon pikët më të larta në antidiskriminim (79) dhe aksesin në shtetësi (70), ndërsa ka politika më pak të favorshme për ribashkimin familjar, arsimin (43) dhe pjesëmarrjen politike (45).

Danimarka dhe Austria shënojnë nën 50 (përkatësisht 49 dhe 47). Në Danimarkë, politikat e ribashkimit familjar (25) dhe qëndrimit të përhershëm (42) janë shumë kufizuese dhe të dyja morën notën më të ulët nga të gjitha vendet e BE-së. Krahasuar me shtetet e tjera anëtare të BE-së, Danimarka gjithashtu renditet ulët në politikat e shtetësisë (41) dhe antidiskriminimit (51), ndërsa performon më mirë në aksesin në tregun e punës (65).

“Në Austri, ajo që po e ul rezultatin është aksesi në shtetësi (13), pasi është shumë e vështirë të natyralizohesh si shtetas i një vendi të tretë”, thotë Dr. Yavçan. Në këtë fushë, Austria renditet e dyta nga fundi midis të gjitha vendeve të BE-së.

Fusha të tjera të dobëta për integrimin janë pjesëmarrja politike (20) dhe ribashkimi familjar (36), por “një fushë ku Austria po ecën dukshëm më mirë është kujdesi shëndetësor (81), i ndjekur nga arsimi dhe politikat jo shumë të këqija të lëvizshmërisë në tregun e punës”, tha ajo.

Pjesëmarrja politike fusha më e dobët

Sipas llojit të politikës, vendet kanë tendencë të kenë masa të favorshme në fuqi për antidiskriminimin (me një rezultat të përgjithshëm prej 78), qëndrimin e përhershëm (61) dhe aksesin në tregun e punës (55), ndërsa fushat më të dobëta janë arsimi (50), aksesi në shtetësi (44) dhe veçanërisht pjesëmarrja politike, e cila përfshin të drejtat e votimit dhe kandidimit (37).

Sipas raportit, progresi i lehtë në vitet e fundit është nxitur kryesisht nga përparimet në politikat e arsimit, tregut të punës dhe antidiskriminimit, ndërsa situata është përkeqësuar në shtetësinë, qëndrimin e përhershëm dhe pjesëmarrjen politike.

Shtetasit jo-BE mund të kandidojnë dhe të votojnë në zgjedhjet lokale në gjashtë vende të BE-së (Danimarkë, Finlandë, Irlandë, Luksemburg, Holandë dhe Suedi), ata mund të votojnë nën kufizime të mëdha (p.sh. pas pesë vitesh qëndrimi, nëpërmjet procedurave të veçanta të regjistrimit ose vetëm në komuna të caktuara) në nëntë vende të BE-së, dhe mund të bashkohen me parti politike pa kufizime në 17 vende të BE-së.

---