Bumi turistik në Shqipëri, rritje vizitorësh, por sfida mbeten

Turizmi në Shqipëri po vazhdon të zërë vend qendror në diskutimet publike, mes përmirësimeve të dukshme dhe shqetësimeve sezonale, shkruan REL, transmeton albinfo.ch.

Sipas të dhënave të publikuara nga Instituti i Statistikave, numri i vizitorëve të huaj është shtuar gjatë gjysmës së parë të këtij viti, krahasuar me vitet e mëparshme. Megjithatë, kjo rritje nuk i afrohet ritmeve pozitive që ishin shënuar më parë.

Rreth 95% e këtyre ardhjeve vijnë nga Evropa, me Kosovën që vazhdon të mbetet burimi kryesor i turistëve për Shqipërinë. Në terma financiarë, turistët e huaj shpenzuan rreth 5 miliardë euro gjatë vitit të kaluar, duke arritur një shpenzim mesatar prej 427 eurosh për vizitor. Kjo shifër mbetet më e ulët se ajo e Greqisë dhe Turqisë.

Megjithatë, perspektiva mbetet optimiste. Këshilli Botëror për Udhëtimet dhe Turizmin (WTTC) parashikon rritje të shpenzimeve turistike këtë vit, duke arritur në 7,3 miliardë euro, ose rreth 26,4% të Produktit të Brendshëm Bruto.

Po ashtu, pritet që deri në vitin 2034, sektori i turizmit të punësojë rreth 314 mijë persona, nga 20% e fuqisë punëtore që përbën aktualisht.

Sa u përket destinacioneve të preferuara, plazhet e Jugut me ujë të kristaltë dhe peizazhe me gurë janë destinacioni kryesor i vizitorëve. Ndërkohë, për zonat malore të Veriut  si Thethi dhe Valbona,  vijon të shënohet një fluks i rëndësishëm turistësh. Po ashtu, muzeumet dhe parqet kombëtare kanë tërhequr qindra mijëra vizitorë gjatë vitit 2024.

Rreth 90% e turistëve vizitojnë Shqipërinë për pushime ose për të takuar të afërm, por kohët e fundit është rritur ndjeshëm edhe numri i vizitorëve kalimtarë  ata që hyjnë në vend vetëm për të ecur drejt destinacioneve të tjera, transmeton albinfo.ch.

Arrestohet një person, vijon kërkimi për Mefail Shkodrën dhe dy djemtë e tij

Policia e Kosovës ka arrestuar një person të katërt në vendin e ngjarjes, teksa po vijojnë hetimet për të përcaktuar nëse ka lidhje me rastin, raporton albinfo.ch.

Ndërkohë, për Mefail Shkodrën dhe dy djemtë e tij është lëshuar urdhërarrest ndërkombëtar dhe janë njoftuar të gjitha pikat kufitare. Njësitë policore kanë kryer tri kontrolle në lokacione të ndryshme, ku dyshohej se mund të fshiheshin të dyshuarit, por ata nuk janë gjetur. Kërkimi për ta vazhdon.

Sipas të dhënave të Policisë, Mefail Shkodra ka një të kaluar të pasur kriminale. Ai figuron me 31 raste të iniciuara, përfshirë: pesë raste për veprën penale të sulmit, dy raste për prishjen e rendit dhe qetësisë, tre raste për fajde, një rast për mashtrim, tre raste për kanosje, një rast për shantazh, dy raste për detyrim dhe një rast për pjesëmarrje dhe organizim të grupit kriminal. Përveç këtyre, ai ka edhe disa kundërvajtje tjera të evidentuara nga organet e rendit.

Policia u ka bërë thirrje qytetarëve që të bashkëpunojnë dhe të njoftojnë autoritetet nëse kanë ndonjë informacion që mund të ndihmojë në lokalizimin e të dyshuarve, raporton albinfo.ch.

Turqia bën thirrje për unitet mysliman kundër planit të Izraelit për Gazën

Ministri i Jashtëm i Turqisë, Hakan Fidan, ka bërë një thirrje të fortë që vendet myslimane të veprojnë të bashkuara për të kundërshtuar planin e Izraelit për të marrë nën kontroll qytetin e Gazës. Deklarata erdhi pas takimeve të zhvilluara këtë të shtunë në Egjipt me homologun egjiptian, Badr Abdelatty, dhe presidentin Abdel Fattah al-Sisi.

Ankaraja dhe Kajroja e dënuan njëzëri planin, duke e cilësuar atë si pjesë të një politike “gjenocidale dhe ekspansioniste” të Izraelit. Sipas Fidanit, ky hap synon dëbimin e palestinezëve nga toka e tyre përmes urisë dhe pushtimit të përhershëm të Gazës.

“Vendet nuk kanë më asnjë arsye për ta vazhduar mbështetjen ndaj Izraelit”, theksoi shefi i diplomacisë turke, duke paralajmëruar se situata paraqet rrezik jo vetëm për palestinezët, por edhe për stabilitetin e të gjithë rajonit.

Izraeli ka mohuar akuzat se po shkakton krizë urie, duke deklaruar se lufta mund të marrë fund nëse grupi militant palestinez Hamas, i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe BE-ja, dorëzohet.

Abdelatty, nga ana e tij, tha se planet izraelite janë “të papranueshme” dhe se ka pajtueshmëri të plotë me Turqinë për çështjen e Gazës. Ai iu referua gjithashtu deklaratës së Komitetit Ministror të Organizatës për Bashkëpunim Islamik (OIC), e cila dënoi planin dhe e cilësoi si “një shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare” që rrezikon çdo perspektivë për paqe.

OIC i ka bërë thirrje fuqive botërore dhe Këshillit të Sigurimit të OKB-së të ndërmarrin veprime urgjente për të ndalur zbatimin e planit, duke kërkuar gjithashtu mbajtjen përgjegjëse të Izraelit për shkeljet e ligjit ndërkombëtar.

Ndërkohë, Egjipti, Katari dhe Shtetet e Bashkuara po vijojnë përpjekjet ndërmjetësuese për një armëpushim mes Izraelit dhe Hamasit, pa rezultate konkrete deri më tani.

Mot afrikan në Kosovë javën e ardhshme

Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës ka paralajmëruar se java e ardhshme do të karakterizohet nga masa të nxehta ajri me origjinë afrikane. Temperaturat do të jenë të larta, pa reshje dhe pritet të arrijnë deri në 37°C.

Rekomandohet kujdes i shtuar për fëmijët, të moshuarit dhe personat me sëmundje kronike. Këshillohet hidratim i rregullt dhe shmangia e qëndrimit në diell nga ora 11:00 deri në orën 17:00.

E hënë: 14–18°C (min), 33–37°C (max)
E martë: 12–17°C (min), 31–35°C (max)
E mërkurë: ngjashëm me të martën
E enjte dhe e premte: 13–17°C (min), 31–35°C (max)

Nivel “i papërfytyrueshëm” i mikroplastikave në ujin Contrex dhe Hépar, sipas Mediapart

Sipas një hetimi të fundit nga Mediapart, në ujin e markave franceze të Nestlé, Contrex dhe Hépar, janë zbuluar nivele “të papërfytyrueshme” të mikroplastikave. Kjo sipas prokurorit që ndjek hetimet paraprake mbi rastin e ndotjes ilegale të mbetjeve në Vosges.

Nestlé Waters ka reaguar duke thënë për AFP-në se “të gjitha analizat e kryera nga laboratorë të akredituar për mikroplastika heqin poshtë praninë e ndotjes nga mikroplastikat në burimet tona. Të gjitha ujërat tona janë të sigurta për konsum.”, transmeton albinfo.ch.

Nestlé Waters po ndiqet penalisht për ruajtjen e mbetjeve dhe menaxhimin e katër vendgrumbullimeve ilegale në Contrexéville, They-sous-Montfort, Saint-Ouen-Les-Parey dhe Crainvilliers, me një volum total prej 473,700 metra kub, ekuivalente me 126 pishina olimpike.

Gjyqi, i cili u vendos pas një hetimi nga njësia rajonale e mjedisit pranë prokurorisë publike të Nancy-së, do të zhvillohet nga 24 në 28 nëntor.

Efektet e dëmshme mbi shëndetin, faunën dhe florën

Nestlé akuzohet se ka lejuar që, përreth këtyre vendgrumbullimeve të derdhen në ujërat sipërfaqësore dhe nëntokësore “grimca mikroplastikash” në përqendrime që “bëjnë të pamundur jetën e çdo forme të jetës ujore dhe shkaktojnë efekte të dëmshme mbi shëndetin, florën dhe faunën.”

Mediapart, së bashku me Le Monde dhe Radio France, kanë zbuluar se këto grumbullime plastike janë burimi i nivelit të lartë të mikroplastikave të gjetura në burimet e ujit të markave Contrex dhe Hépar.

Hetimet bazohen veçanërisht në analizat e Zyrës Franceze për Biodiversitetin dhe Zyrës Qendrore për Luftën kundër Ndotjes Mjedisore dhe Shëndetit Publik.

Prokurori që udhëheq hetimin tha për Mediapart se “një analizë numerike tregon se përqindjet janë të papërfytyrueshme kur bëhet fjalë për futjen e mikroplastikave në tokën e Vosges nga Nestlé në vendet e deponive, në tokë dhe në ujërat e mëposhtëm,” duke paralajmëruar për “efektet e tyre të dëmshme mbi shëndetin e njeriut.”

Nivelet e zbuluara janë alarmante

Nivelet e mikroplastikave të zbuluara janë 515 grimca për litër në Contrex dhe 2096 grimca për litër në Hépar, që përkthehet në përqendrime 51,000 deri në 1.3 milion herë më të larta sesa ato të regjistruara në liqene, lumenj dhe përrenj sipas dy studimeve të bazuara nga hetuesit. Këto nivele janë edhe 5 deri në 2952 herë më të larta sesa mesatarja botërore e ujërave nëntokësore, sipas studimeve të tjera.

“Degradimi është i konsiderueshëm, pasi grimcat janë fragmentuar në mikro- dhe madje në nanoplastika, të ngulitura dhe të përhapura në tokë dhe në rrjetet e ujërave nëntokësore, duke bërë të pamundur ndotjen,” shtojnë hetuesit.

Nestlé mohon ndotjen

Kontaktuar nga Mediapart, Nestlé Waters deklaroi se “sipas analizave mjedisore të ndara me autoritetet, nuk është vërtetuar ndonjë ndotje.”

Sipas kompanisë, deponitë e përmendura datojnë nga vitet 1960, para se kompania të ishte pronare e këtyre tokave të ndotura.

Grupi tha për AFP-në se nuk do të komentojë mbi procedurat në zhvillim, por se “më shumë se gjysma e vendeve janë pastruar.” “Po presim rekomandimet e autoriteteve për masat e remediimit që duhet të ndërmerren në vendet e mbetura me profil më kompleks,” shtuan ata.

Vdes edhe personi i tretë nga të shtënat në Gjilan, i dyshuari shpallet në kërkim

Ka ndërruar jetë edhe personi i tretë i plagosur nga të shtënat me armë zjarri që ndodhën sot në mesditë në Gjilan, duke e çuar në tre numrin e viktimave. Ngjarja e rëndë ka ndodhur në rrugën “Ibrahim Rugova”, ku disa persona të tjerë mbetën të plagosur.

Fillimisht, Policia e Kosovës raportoi për dy viktima të konfirmuara në vendngjarje dhe disa të plagosur. Më pas, Spitali i Gjilanit njoftoi se një person kishte ndërruar jetë në vend, ndërsa dy të tjerë ishin sjellë pa shenja jete në emergjencë. Një tjetër i plagosur u transferua në QKUK dhe një tjetër po trajtohet në repartin e Ortopedisë.

Policia e Kosovës ka shpallur në kërkim Mefail Shkodrën si të dyshuarin kryesor për vrasjen e trefishtë. Është publikuar fotografia e tij dhe u është bërë thirrje qytetarëve të raportojnë çdo informacion për vendndodhjen e tij përmes stacioneve policore, linjës 192 ose aplikacionit digjital “Lajmëro Policinë”.

Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Krasniqi, e ka quajtur ngjarjen një “alarm për pasigurinë dhe kriminalitetin që po rriten” dhe ka kërkuar reagim të shpejtë nga institucionet për të sjellë autorët para drejtësisë.

Policia ka paralajmëruar një konferencë për media lidhur me rastin, e cila pritet të mbahet në orën 18:00.

 

Shkencëtarët zbulojnë tregues të fshehur për jetëgjatësinë dhe rrezikun shëndetësor

Një grup studiuesish ka identifikuar shenja të fshehura që mund të ndihmojnë në parashikimin e jetëgjatësisë dhe në zbulimin e hershëm të problemeve serioze shëndetësore.

Edhe pse askush nuk mund të dijë me saktësi se sa gjatë do të jetojë, kërkimet tregojnë disa faktorë që lidhen ngushtë me shëndetin afatgjatë. Sipas shkencëtarëve, grumbullimi i dhjamit trupor në zonën e belit rrit dukshëm gjasat për vështirësi në lëvizshmëri gjatë plakjes dhe për rrezikun e vdekjes së parakohshme.

E veçanta është se kjo nuk lidhet domosdoshmërisht me peshën trupore në tërësi, por me shpërndarjen e dhjamit. Personat me bel më të gjerë se vithet kanë rreth 28% më shumë mundësi të zhvillojnë probleme me lëvizjen në të ardhmen. Ky përfundim doli nga një studim gjashtëvjeçar në Itali, ku morën pjesë mbi 10,000 të rritur.

Pjesëmarrësve iu matën perimetri i belit dhe i vitheve, plotësuan pyetësorë dhe iu analizuan nivelet e kolesterolit dhe glukozës përmes gjakut. Rezultatet treguan se 71% e burrave dhe 53% e grave kishin një raport beli-vithe që konsiderohet i rrezikshëm.

Megjithatë, studiuesit theksojnë se nevojiten kërkime të mëtejshme për të konfirmuar këto gjetje, duke marrë parasysh faktorë si mosha dhe etnia.

Trendi i rrezikshëm i tatuazheve me djegie dielli, analizuar nga ekspertët e shëndetit

Trendi i tatuazheve me djegie dielli, që konsiston në nxirjen e pjesëve të caktuara të trupit për të krijuar modele, po shqetëson profesionistët e shëndetit. Në emisionin Forum të së premtes në mbrëmje, Olivier Gaide, mjeku kryesor në CHUV, dhe David Le Breton, antropolog, paralajmërojnë për rreziqet që kjo praktikë paraqet për lëkurën.

“Një djegie dielli nga koha në kohë nuk është problem i madh, por fakti që kjo po kthehet në një tendencë, veçanërisht tek të rinjtë që janë më të ndjeshëm ndaj efekteve të djegies diellore, është shqetësuese,” theksoi Olivier Gaide në programin Forum të RTS-së, transmeton albinfo.ch.

Ai shton se “është e vështirë të rregullohet një praktikë e tillë,” veçanërisht pasi prek kryesisht të rinjtë, të cilët shpesh nuk marrin seriozisht paralajmërimet për pasojat afatgjata.

Praktikë e rrezikshme

Kjo praktikë përbën rreziqe serioze për shëndetin dhe plakjen e lëkurës, paralajmëron mjeku kryesor. Ai shpjegon se “çdo ekspozim dhe çdo djegie dielli potencialisht ndikon në zhvillimin e kancerit të lëkurës. Nuk mund të thuash: ende nuk e kam shpenzuar kapitalin tim diellor, ndaj mund të bëj edhe shumë djegie dielli. Nuk funksionon kështu.”

“Ne bëhemi artistë të trupit tonë”

David Le Breton shpreh se me këtë trend, “ne bëhemi artistë të vetë trupit tonë duke vendosur linjat e nxirjes ose djegies në lëkurën tonë.” Antropologu e analizon këtë fenomen si një shprehje të “hiper-individualizimit në shoqëritë tona, me dëshirën për të pasur një trup që i përket vetëm vetes, që të jetë i ndryshëm nga të tjerët.” Lëkura bëhet “një skenë sociale” ku secili mund të shprehë identitetin e vet përmes shenjave në trup.

Megjithë paralajmërimet e profesionistëve të shëndetit, nxirja mbetet e vlerësuar. Olivier Gaide vëren se ndërgjegjësimi global është rritur, por “disa refleksione të vjetra,” si mendimi se nxirja është dëshmi e një vere të shkëlqyer, vazhdojnë të ekzistojnë.

Shqipëria, destinacioni i preferuar i verës për turistët spanjollë

Sipas të përditshmes spanjolle “Super Deporte”, Shqipëria po kthehet në një nga vendet më tërheqëse të pushimeve verore në Evropë. Dikur një “sekret i ruajtur” i kontinentit, vendi po fiton popullaritet falë kombinimit të historisë, kulturës, peizazheve natyrore dhe çmimeve të përballueshme.

E pozicionuar në Evropën Juglindore, Shqipëria ofron bregdet të mrekullueshëm në Adriatik dhe Jon, qytete me trashëgimi të pasur si Butrinti, Berati dhe Gjirokastra, si edhe një kuzhinë të shijshme e ekonomike. Një birrë vendase kushton rreth 1 euro, ndërsa një drekë e plotë shpesh nuk i kalon 5 eurot.

Përveç plazheve të bukura si në Sarandë, vendi ofron edhe male të larta, liqene piktoreske dhe aktivitete aventurore si ecje, çiklizëm dhe rafting. Mikpritja e shqiptarëve, të cilët shpesh ftojnë turistët në shtëpi për një kafe ose vakt, është një tjetër arsye pse vizitorët largohen me kujtime të paharrueshme.

Shqipëria po shndërrohet shpejt në një perlë të turizmit evropian, një destinacion që ofron përjetime të pasura me një kosto shumë më të ulët se vendet e tjera të ngjashme.

Udhëtarë nga Gostivari bllokohen 15 orë në Austri pas defektit të autobusit, kompania nuk reagon

Një grup udhëtarësh që po ktheheshin nga Gostivari drejt Gjermanisë kanë mbetur të bllokuar për rreth 15 orë në territorin e Austrisë, pasi autobusi i kompanisë private me të cilin po udhëtonin pësoi një defekt serioz.

Sipas dëshmive të pasagjerëve, gjatë udhëtimit janë djegur dy gomat e pasme të mjetit, duke rrezikuar një incident të rëndë. “Për pak kemi shpëtuar”, tha njëri prej tyre.

Ngjarja ka shkaktuar pakënaqësi dhe shqetësim mes udhëtarëve, të cilët kanë mbetur në pritje për vazhdimin e rrugës drejt destinacionit të tyre.

TV21 ka kontaktuar kompaninë e transportit për të marrë një qëndrim mbi rastin, por pavarësisht dy telefonatave dhe disa mesazheve, nuk ka marrë asnjë përgjigje.

Ndërkohë, udhëtarët vazhdojnë të presin në Austri, duke shpresuar për një zgjidhje të shpejtë të situatës.

Shtetasi shqiptar dyshohet për kontrabandim të tre shqiptarëve të tjerë

Të enjten e kaluar, Policia Federale inspektoi një automjet në Europabrücke, në qytetin Kehl, që transportonte katër persona, tre prej tyre shtetas shqiptarë dhe njëri shtetas kosovar. Shoferi 37-vjeçar paraqiti një pasaportë të vlefshme shqiptare, ndërsa tre pasagjerët e tij nuk kishin leje qëndrimi, transmeton albinfo.ch.

Sipas hetimeve fillestare të Inspektoratit Federal të Policisë, përgjegjës në Offenburg, kontakti mes tyre ishte bërë në Francë dhe 37-vjeçari dyshohet se u kishte ofruar t’i dërgonte të katër personat në Shqipëri si pjesë të një udhëtimi, shkruan news.de.

Është nisur një hetim kundër shtetasit 37-vjeçar shqiptar, me dyshimin për kontrabandë, ndërsa katër pasagjerët janë akuzuar për tentativë hyrjeje të paligjshme.

Pas përfundimit të masave policore, të gjithë pasagjerëve iu mohua hyrja dhe u kthyen në Francë.

Haxhiu kundër vendimit të Kushtetueses: “Tejkalim i kompetencave”

Ministrja në detyrë e Drejtësisë në Kosovë  Albulena Haxhiu, ka kritikuar ashpër vendimin e Gjykatës Kushtetuese, duke e cilësuar si tejkalim të hapur të kompetencave të saj dhe krijim të normave të reja që i takojnë Kuvendit.

Sipas saj, disa pika të vendimit nuk mbështeten në Kushtetutë apo në ndonjë dispozitë ligjore, por vendosin rregulla të reja, si kufizimi i kandidimit deri në tre herë dhe detyrimi për votim të hapur. Haxhiu tha se këto vendime “grabisin” kompetencat e Kuvendit dhe nuk gjenden askund në ligj.

 

Robotaksitë po vijnë në Evropë: Lyft dhe Baidu nisin bashkëpunimin

Kompania amerikane Lyft ka arritur një marrëveshje me gjigantin kinez Baidu për të sjellë në Evropë shërbimin e taksive autonome pa shofer. Nisja do të bëhet vitin e ardhshëm në Gjermani dhe Mbretërinë e Bashkuar, ku përdoruesit do të mund të rezervojnë udhëtime me modelin elektrik RT6 të Baidu-s përmes aplikacionit Lyft, në varësi të miratimit nga autoritetet përkatëse.

Flota pritet të zgjerohet në mijëra automjete në mbarë kontinentin, falë blerjes nga Lyft të platformës evropiane FreeNow, me një marrëveshje prej 200 milionë dollarësh. Ky hap i jep Lyft qasje në tregje të nëntë vendeve dhe mbi 180 qytete, duke shënuar hyrjen e saj të parë jashtë Amerikës së Veriut. Lyft do të menaxhojë shërbimin, përfshirë kujdesin ndaj klientëve dhe logjistikën e flotës, ndërsa Baidu do të ofrojë teknologjinë dhe vetë automjetet.

Konkurrenca nuk fle

Ndërkohë, Uber ka paralajmëruar planet e veta për të futur robotaksi në bashkëpunim me kompani si Waymo, Pony.ai, WiRide dhe Moment. Ky shërbim pritet të arrijë në Evropë deri në vitin 2026. Aktualisht, shërbimi Apollo Go i Baidu-s operon në 15 qytete me mbi një mijë automjete dhe më shumë se 11 milionë udhëtime të realizuara.

Sa i përket taksisë robotike “Vern” të Rimac, ende nuk ka një datë të saktë lançimi. Sipas deklaratave të vitit të kaluar nga drejtori ekzekutiv Marko Pejkovic, kontrata ishin firmosur me 11 qytete në Mbretërinë e Bashkuar, BE dhe Lindjen e Mesme.

 

A mund t’i vësh fëmijës tënd në Zvicër çdo emër që dëshiron?

Një debat i madh shpërtheu në Gjermani pasi një maternitet njoftoi lindjen e një foshnje me emrin Yahya Sinwar, emri i ish-liderit të Hamasit në Gaza. Por cilat janë rregullat për emrat e fëmijëve në Zvicër?

Javën e kaluar, materniteti i Spitalit Universitar të Lajpcigut publikoi në Instagram lajmin për ardhjen në jetë të një të porsalinduri me emrin Yahya Sinwar, i njëjti me atë të ish-liderit të Hamasit, i vrarë në vjeshtën e vitit të kaluar nga ushtria izraelite. Ky person konsiderohet si një nga organizatorët kryesorë të masakrës së 7 tetorit 2023 në Izrael. Lajmi, i përhapur nga mediat gjermane dhe më pas ndërkombëtare, ngjalli polemika të mëdha dhe ngriti pyetje mbi ligjshmërinë e një emri të tillë.

Cilat janë rregullat në Zvicër?

Në Zvicër nuk ekziston një listë zyrtare e emrave të ndaluar. Neni 37c, paragrafi 3, i Rregullores së Gjendjes Civile thotë:

“Nëpunësi i gjendjes civile refuzon emrat që dëmtojnë qartë interesat e fëmijës.”

Çdo rast shqyrtohet individualisht nga zyra përkatëse e gjendjes civile, e cila mund të refuzojë një emër. Megjithatë, prindërit kanë të drejtë ta kundërshtojnë vendimin në gjykatë.

Para se të refuzojë një emër, zyra e gjendjes civile zakonisht bisedon me prindërit për të gjetur një zgjidhje. Shpesh, emri problematik pranohet si emër i dytë. “Për shembull, kemi pranuar njëherë emrin Hurricane si emër të dytë,” thotë Madlen Brunner, shefe e Zyrës së Gjendjes Civile të qytetit të Lucernit, transmeton albinfo.ch.

Rastet e refuzimit janë të rralla

Në kantonin e Bernës, refuzimet ndodhin vetëm në disa raste të izoluara çdo vit. Që nga 1 janari 2024 është refuzuar vetëm një emër. Edhe në Lucern raste të tilla janë shumë të rralla. Një rast i njohur nga fillimi i viteve ’90 lidhej me një çift që donte të quante fëmijën “Schmucki”, mbiemri i vajzërisë së nënës. Gjykata Federale e refuzoi kërkesën.

Në kantonin Basel-Stadt vihet re një rritje e lehtë e kërkesave për emra të pazakontë, por rastet problematike mbeten të rralla.

Arsyet kryesore për refuzim

Shpesh, problemi lind kur emri përkon me një markë të njohur tregtare. Në këto raste, zyra e gjendjes civile diskuton me prindërit, por nëse ka arsye kulturore (p.sh., emri është i zakonshëm në një rajon tjetër të botës), mund të pranohet.

Në Bernë, emrat qartësisht femërorë nuk pranohen për djem dhe anasjelltas. Po ashtu, kombinime që përmbajnë numra ose simbole speciale, si “M1l@”, refuzohen.

Një arsye tjetër është përdorimi i mbiemrit të njërit prind si emër i parë, pasi ligji zviceran nuk lejon që fëmija të ketë dy mbiemra. Edhe emri Junior, i zakonshëm në Brazil, shpesh shkakton diskutime.

Megjithatë, autoritetet theksojnë se sot janë shumë më fleksibël për emrat krahasuar me disa dekada më parë.

Dy të vrarë dhe dy të plagosur në një incident me armë zjarri në Gjilan

Një ngjarje tragjike ka ndodhur sot në Gjilan, ku dy persona humbën jetën dhe dy të tjerë u plagosën në rrugën “Ibrahim Rugova”. Sipas zëdhënësit të Policisë së Kosovës për rajonin e Gjilanit, Ismet Hashani, i dyshuari për këtë rast është një shtetas kosovar, i njohur për organet e rendit, dhe aktualisht ndodhet në arrati.

Ngjarja ndodhi rreth orës 12:32, ndërsa njësitë policore dhe prokurori janë në vendngjarje duke hetuar rrethanat e saj. Viktimat dyshohet se janë babë e bir.

Policia po vazhdon kërkimet për kapjen e personit të dyshuar dhe u bën apel qytetarëve për bashkëpunim.

Nxehtësia rrezikon të bëjë shumë shtëpi në Zvicër të pabanuara

Një pjesë e madhe e shtëpive në Zvicër do të bëhen të pabanuara në dekadat e ardhshme, për shkak të nxehtësisë së lartë gjatë verës. Kjo paralajmërohet nga “SonntagsZeitung”, duke iu referuar Zyrës Federale të Energjisë së Zvicrës (SFOE).

SFOE kërkon përmirësime arkitekturore, por edhe masa individuale, si përdorimi i mbulesave ftohëse për shtratin, sistemeve të ftohjes portative, apo tekstileve speciale që ndihmojnë në ftohje.

Zyra gjithashtu kujton se sistemet e kondicionimit të ajrit, të cilat konsumojnë shumë energji, duhet të shmangen, ndërsa sistemet e centralizuara si “gjeoftohja” konsiderohen miqësore me mjedisin dhe ekonomike. Ky sistem kanalizon nxehtësinë në tokë përmes një rrjeti termik ose pompash gjeotermale. Gjatë dimrit funksionon në mënyrë të kundërt për të ngrohur shtëpinë.

Shtetet evropiane prezantojnë plan paqeje për Ukrainën para takimit Trump-Putin

Para takimit të së premtes mes Presidentit amerikan Donald Trump dhe Presidentit rus Vladimir Putin për Ukrainën, shtetet evropiane po bëjnë një propozim të tyre.

Një deklaratë e përbashkët thekson se rruga drejt paqes nuk mund të vendoset pa Ukrainën dhe se janë të nevojshme garanci sigurie për Ukrainën. Në këtë takim mes Trump dhe Putin, shtetet evropiane dhe  për momentin,  Ukraina nuk do të jenë në tryezë.

“Ne vazhdojmë të mbajmë qëndrimin se kufijtë ndërkombëtarë nuk duhet të ndryshohen me forcë,” thuhet në deklaratën e përbashkët të Francës, Italisë, Gjermanisë, Polonisë, Mbretërisë së Bashkuar, Finlandës dhe Komisionit Evropian. “Linia aktuale e frontit duhet të jetë pika nisëse për negociatat,” vijon deklarata.

Negociata me përmbajtje kuptimplote mund të zhvillohen vetëm “brenda kuadrit të një armëpushimi ose zvogëlimit të armiqësive,” theksojnë evropianët. Gjithashtu, janë të domosdoshme garanci të forta dhe të besueshme sigurie që mundësojnë Ukrainës të mbrojë në mënyrë efektive sovranitetin e saj.

Në Kiev, Berlin dhe Bruksel ekziston frika se të dyja palët mund të punojnë për dhënien e territoreve të Ukrainës në duart e pushtuesve rusë. Deklarata nuk përmend në mënyrë të qartë anëtarësimin e mundshëm të Ukrainës në NATO, as nëse SHBA duhet të jetë pjesë e garancive të sigurisë. Megjithatë, evropianët vazhdojnë të sigurojnë Ukrainën për ndihmë të gjerë ushtarake dhe financiare.

Ata do të vazhdojnë të punojnë ngushtë me Trump, Shtetet e Bashkuara, Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe popullin ukrainas. Kreu i shteteve dhe qeverive theksojnë se rruga drejt paqes nuk mund të vendoset pa Ukrainën. “Ukraina ka lirinë për të vendosur fatin e vet,” thuhet në deklaratë.

Takimi me Zelensky është i hapur

Trump planifikon të takojë Putin në Alaskë këtë të premte – nëse do të ketë edhe një takim mes Putin dhe Zelensky mbetet për t’u parë. Megjithatë, presidenti amerikan është i hapur për një samit trefish me Putin dhe Zelensky në Alaskë. Për momentin, Shtëpia e Bardhë po planifikon një takim bilateral sipas kërkesës së Putinit, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë.

Dhoma e Punës e Austrisë paralajmëron për mbikëqyrjen e punës përmes aplikacioneve

Përdorimi në rritje i aplikacioneve mobile për të menaxhuar punëtorët në terren po i vë punonjësit nën presion në rritje dhe po i ekspozon ata ndaj mbikëqyrjes së gjerë, paralajmëroi të premten Dhoma e Punës e Vjenës (AK). Në një deklaratë, AK paralajmëroi kundër asaj që e quan “degradim i punës” dhe bëri thirrje për mbrojtje më të forta të punëtorëve, duke përfshirë përfshirjen e detyrueshme të përfaqësuesve të punonjësve kur futen sisteme të tilla.

Paralajmërimi bazohet në një studim të porositur nga AK dhe të kryer nga eksperti i IT-së dhe privatësisë së të dhënave Wolfie Christl. Raporti shqyrton softuerin “Dynamics 365 Field Service” të Microsoft, së bashku me mjete të ngjashme të ofruara nga SAP, Salesforce dhe Oracle. Ndërsa teknologjitë kanë për qëllim të përmirësojnë rrjedhat e punës dhe të përmirësojnë efikasitetin, studimi zbulon se ato gjithashtu hapin derën për mbledhjen e vazhdueshme të të dhënave dhe kontrollin algoritmik, duke ndikuar pothuajse në çdo pjesë të ditës së punës së punonjësve, transmeton albinfo.at.

Algoritmet e errëta ngrenë shqetësime

“Studimi tregon se, në skenarin më të keq, sistemet e errëta të monitorimit dixhital përfundojnë duke diktuar se si bëhet puna,  pa marrë parasysh kushtet aktuale në terren”, tha Christl në deklaratë. “Për punëtorët, këto vendime shpesh duken arbitrare, sepse nuk është e qartë se në çfarë bazohen.”

AK po bën thirrje për të drejta më të forta bashkëvendosjeje për punonjësit dhe përfaqësuesit e tyre. Ndër propozimet e saj: dhënia e këshillave të punës të drejtës për të paraqitur ankesa në emër të punonjësve pranë autoritetit të mbrojtjes së të dhënave të Austrisë. Dhoma po shtyn gjithashtu për më shumë mbikëqyrje të sistemeve të tilla dhe rregullore më të rrepta rreth përdorimit të inteligjencës artificiale në vendin e punës, shkruan theinternational.at.

Qeveria federale shqyrton blerjen e një pistolete që supozohet të qëllojë pa dashje

Zyra Federale për Armatime (Armasuisse) planifikon të blejë pistoleta të reja ushtarake. Sipas SonntagsZeitung, transhi fillestar do të përfshijë deri në 100,000 njësi, me një buxhet prej 90 milionë CHF.

Përveç prodhuesve të armëve Glock dhe Heckler & Koch, është në garë edhe një armë që është kritikuar për të shtëna të paqëllimshme: P320 nga SIG Sauer.

Në mosmarrëveshjen për tarifat me Trump, Këshilli Federal po shqyrton blerjet e armëve në SHBA,  duke e sjellë kështu një marrëveshje të mundshme me SIG Sauer në një fokus më të madh, transmeton albinfo.ch.

Incidente në SHBA dhe Zvicër

Pistoleta është në përdorim jo vetëm nga ushtria amerikane, por edhe nga disa forca policore zvicerane. Dhe, ashtu si në SHBA, kanë ndodhur incidente edhe këtu.

Në vitin 2019, për shembull, një e shtënë u qëllua aksidentalisht gjatë një sesioni trajnimi të policisë në St. Gallen, duke plagosur një oficer në kofshë. Në Uri, pati dy shkrepje aksidentale: në vitin 2019, një police u shtrua në spital pas një incidenti në Göschenen, dhe në vitin 2023, një oficer policie u plagos lehtë gjatë një stërvitjeje me armë zjarri. Megjithatë, policia e Urit ka përjashtuar një shkak teknik, shkruan 20minuten.

Kohët e fundit, një aksident ndodhi në një bazë të forcave ajrore në shtetin amerikan të Wyomingut, duke vrarë një ushtar të ri. Ai dyshohet se pësoi lëndime fatale nga një “shkrepje e pashpjegueshme dhe e paqëllimshme nga një pistoletë shërbimi SIG Sauer P320”, sipas avokatit të familjes.

Në SHBA, Washington Post dokumentoi mbi 100 raste të shkrepjeve aksidentale, duke plagosur të paktën 80 persona. Disa departamente policie dhe shtete e kanë zëvendësuar tashmë P320.

Nuk ka keqfunksionime sipas raportit të FBI-së

Prodhuesi SIG Sauer i ka mohuar akuzat për vite me radhë: “P320 nuk mund të shkrepet në asnjë rrethanë pa tërhequr më parë këmbëzën nga mbrapa.” Një raport i FBI-së gjithashtu nuk arriti të ofrojë prova të pavarura të keqfunksionimeve.

Policia Kantonale e St. Gallen po monitoron nga afër zhvillimet ndërkombëtare. “Ne po i marrim shumë seriozisht zhvillimet aktuale dhe po e monitorojmë situatën nga afër,” tha zëdhënësi Hanspeter Krüsi për “SonntagsZeitung”. Një ndryshim i armës do të “merret në konsideratë nëse është e nevojshme”.

Armasuisse teston armët “gjerësisht”

SIG Sauer e ka origjinën në Zvicër, por tani prodhohet në SHBA. Kompania ende mban një vendndodhje në Neuhausen am Rheinfall dhe ka furnizuar Ushtrinë Zvicerane me pushkë sulmi dhe pistoleta në të kaluarën. Nëse SIG Sauer fiton kontratën, kompania planifikon të sjellë prodhimin në Zvicër.

CEO Pasquale Caputi kritikon se “thashethemet dhe informacionet e rreme përhapen qëllimisht” në kontekstin e prokurimit ushtarak dhe është i bindur se siguria e armës është konfirmuar.

Armasuisse është në dijeni të akuzave dhe raportit të FBI-së. Armët nga të gjithë furnizuesit u “testuan në mënyrë të plotë, të gjerë dhe me kujdes”  madje edhe gjatë testeve të kërkuara të sigurisë, nuk ndodhi asnjë shkrepje aksidentale. Këto përfshinin teste rënieje, të cilat janë të rëndësishme sepse një raport i mëparshëm amerikan zbuloi se P320 mund të qëllojë në një kënd të caktuar kur bie. SIG Sauer më pas modifikoi mekanizmin e shkrehësit.

Vendimi se cilën pistoletë do të marrë ushtria do të merret në dhjetor.

Procida: Asnjë ishull tjetër në Evropë nuk është kaq i mbushur me njerëz

Ishulli italian i Procidës, pranë brigjeve të Napolit, është shtëpia e pak më shumë se 10.000 banorëve, megjithëse sipërfaqja e tij është vetëm katër kilometra katrorë. Kjo është afërsisht sa madhësia e Qytetit të Vjetër të Cyrihut, duke përfshirë stacionin e trenit dhe shëtitoren buzë liqenit. Ky numër e bën Procidën ishullin më të dendur të populluar në Evropë. Por kjo nuk është e gjitha: në verë numri rritet edhe më tej për shkak të turistëve ditorë.

Procida është më i vogli nga tre ishujt në Gjirin e Napolit dhe ka origjinë vullkanike. Shumica e vendasve jetojnë në qytetin kryesor me të njëjtin emër. Edhe pse Procida, me shtëpitë e saj të lyera me ngjyra të ndezura në gjiret e gjata dhe varkat e shumta të peshkimit, duket si diçka e dalë nga një kartolinë, ajo mbetet relativisht e panjohur për shumë njerëz. Ischia dhe Capri janë më të mëdha dhe më të njohura, shkruan “20 Minuten”, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, turizmi i udhëtimeve ditore po lulëzon në mini ishull. Gjatë muajve të verës ai është, fjalë për fjalë, i mbushur me udhëtarë; prandaj prej disa vitesh është në fuqi një ndalim i rreptë për hyrjen me motoçikleta dhe makina nga jashtë rajonit. Nga prilli deri në tetor, hyrja lejohet vetëm për vendasit.

Cyrih: 800,000 pjesëmarrës në Paradën Rrugore të muzikës tekno

Sipas organizatorëve, afërsisht 800,000 njerëz po marrin pjesë në Paradën e 32-të të Rrugës së Cyrihut. Menjëherë, në orën 14:00 të së shtunës, 29 karroca, të quajtura Love Mobiles, filluan të lëviznin me shpejtësi, duke luajtur muzikë tekno përgjatë shëtitores buzë liqenit të qytetit në lumin Limmat. Nxehtësia ishte problem: Cyrihu regjistroi një temperaturë prej 33 gradë Celsius.

Sipas një raporti nga organizatorët në orën 21:00, atmosfera ka qenë e shkëlqyer dhe paqësore deri më tani, dhe nuk ka ndodhur asnjë incident i dukshëm, sipas një deklarate. Në asnjë moment fluksi i vizitorëve nuk ka qenë aq i madh sa të kërkojë masa kontrolli të trafikut përgjatë rrugës së procesionit, tha policia e qytetit. Deri në orën 21:00, 28 persona ishin arrestuar, kryesisht për vjedhje dhe shkelje të ligjit për drogën, transmeton albinfo.ch.

Dy sisteme të mëdha spërkatësish ishin instaluar përgjatë rrugës për të ftohur turmat. Në orën 17:00, Schutz & Rettung Zürich raportoi se afërsisht 140 persona ishin shpëtuar, një numër pak më i ulët se vitin e kaluar. U trajtuan prerjet dhe gërvishtjet, si dhe njerëzit me probleme me alkoolin dhe/ose drogën dhe ata që lidhen me vapën, shkruan RSI.

Festa vazhdon deri në mesnatë, pastaj për të kërcyer me tingujt e teknos, do të duhet të hyni në klubet e ndryshme.

“Çmimi dinamik” nuk është i popullarizuar në Zvicër

Imagjinoni sikur jeni në një dyqan duke blerë një kilogram mollë. Shikoni etiketën elektronike të çmimit dhe, ndërsa bëni pazar, çmimi ndryshon. Papritmas, mollët kushtojnë 50 cent më shumë, ose më pak. Çmimi ndryshon disa herë në ditë dhe përshtatet me kërkesën. Në disa vende, kjo është tashmë një realitet.

Në Norvegji, për shembull, supermarketet tashmë kanë çmime dinamike. Dyqani me zbritje Rema 1000 ka çmime të shtypura në etiketa elektronike që ndryshojnë gjatë gjithë ditës në varësi të produktit. Konsumatorët janë mësuar me çmimet që ndryshojnë brenda pak orësh. Zgjidhje të ngjashme po zbatohen në vende të tjera, siç është Holanda.

Në Shtetet e Bashkuara, zinxhirët e mëdhenj po zëvendësojnë etiketat tradicionale të çmimeve në letër me ekrane dixhitale, veçanërisht në dyqanet ushqimore. Ky veprim ka ngritur çështjen e çmimeve dinamike përtej Atlantikut, transmeton albinfo.ch.

Në Zvicër, etiketat dixhitale të çmimeve janë më të përhapura nga sa mund të mendoni. Migros, për shembull, filloi konvertimin gjashtë vjet më parë dhe gradualisht i ka pajisur dyqanet e saj me etiketa elektronike çmimesh. Lidl Zvicër zëvendësoi etiketat e çmimeve në një shkallë të gjerë pesë vjet më parë, dhe Aldi është gjithashtu plotësisht i përkushtuar ndaj etiketave elektronike të çmimeve. Rreth dy të tretat e supermarketeve Coop janë të pajisura me to. Zinxhirët e mëdhenj mund të kontrollojnë çmimet e tyre, të paktën pjesërisht, në çdo kohë me prekjen e një butoni, shkruan RSI.

Megjithatë, shitësit e mëdhenj me pakicë ngurrojnë të zbatojnë çmime dinamike. “Migros mbështetet në çmime të qëndrueshme. Çmimi dinamik, i cili rregullohet disa herë ose një herë gjatë ditës, aktualisht nuk është pjesë e politikës së kompanisë”, shkruan zyra e shtypit. Aldi Zvicër deklaron se çmimet rregullohen më së shumti një herë në ditë, natën. “Ne vazhdojmë të përqendrohemi në çmime fikse”, thotë Lidl Zvicër. Dhe Coop pohon se të njëjtat çmime zbatohen në të gjithë Zvicrën.

Ngurrimi për të zbatuar këtë model shpjegohet me neverinë e fortë të klientëve ndaj çmimeve dinamike. Shitësit me pakicë zviceranë bëjnë një përjashtim për ushqimin: ata ulin çmimet e produkteve që i afrohen datës së skadimit gjatë gjithë ditës për të parandaluar shpërdorimin.