Tetë statistika zbuluese për banorët e huaj të Zvicrës

Shtetasit e huaj janë po aq pjesë e peizazhit të Zvicrës sa djathi dhe çokollata. Këtu janë disa fakte interesante për këta individë - kush janë ata, ku jetojnë dhe çfarë bëjnë

Zvicra ka një nga përqendrimet më të larta të të huajve që banojnë përgjithmonë në vend – afërsisht 25 për qind e popullsisë së përgjithshme.

Ky është një nga proporcionet më të larta në Evropë, i tejkaluar vetëm nga Luksemburgu (47 përqind) dhe  befasi! Fqinji i vogël i Zvicrës Lihtenshtajni (67 përqind), sipas studimit të migracionit nga Qendra Kombëtare e Kompetencës në Kërkime (NCCR), shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Kjo është ajo që dimë për këta banorë.

Një përkufizim specifik

Kushdo që banon në Zvicër, por që nuk ka shtetësi zvicerane përkufizohet si shtetas i huaj. Kjo përfshin jo vetëm emigrantët, por edhe njerëzit që kanë lindur në Zvicër nga prindër shtetas të huaj, sepse, ndryshe nga shumë qarqe të tjera, të qenit i lindur në Zvicër nuk do të thotë automatikisht se personi është zviceran.

Derisa dhe nëse natyralizohen, këta individë konsiderohen të huaj, edhe pse janë rritur në Zvicër dhe janë plotësisht të integruar gjuhësisht dhe kulturalisht.

Origjina: kryesisht BE

Nga 2.2 milionë shtetas të huaj që jetonin në Zvicër në vitin 2020, më shumë se gjysma – 1.4 milionë – vinin nga Bashkimi Evropian, kryesisht nga vendet fqinje.

Ju lutemi vini re se këto shifra u përkasin vetëm banorëve të përhershëm dhe nuk përfshijnë punëtorët ndërkufitarë, të cilët vijnë kryesisht nga Franca Italia dhe Gjermania, përcjell tutje albinfo.ch.

Puna apo arsimimi

Pse vijnë shtetas të huaj në Zvicër? Hulumtimi i NCCR tregon se shumica (36 përqind) vijnë për punë ose arsim.

Duke parë vendet individuale, përqindja e atyre që emigrojnë për arsye profesionale është 50 për qind për shtetasit e BE-së dhe EFTA-s, 46 për qind për MB dhe 40 për qind për Amerikën e Veriut.

“Në terma më të detajuar, përqindja e emigrantëve që vijnë në Zvicër për arsye profesionale (ose arsimore) arrin në 72 përqind për shtetasit nga Gjermania, 71 përqind për italianët dhe 55 përqind për shtetasit e Evropës Lindore. Megjithatë, kjo përqindje nuk është më shumë se 21 për qind për njerëzit nga vendet e Ballkanit që kryesisht migrojnë në Zvicër për arsye familjare”, tha NCCR.

Vendbanimi: kryesisht në ose afër qyteteve

Një studim nga Universiteti i Gjenevës, zbuloi “një prani të fortë të huaj” brenda dhe përreth qyteteve të mëdha, të cilat janë afër qendrave ekonomike dhe mundësive të punësimit – si brigjet e liqenit të Gjenevës ose Liqenit të Cyrihut.

Përqendrimi më i lartë i të huajve (62.4 përqind) mund të gjendet në periferi Crissier të Lozanës, sipas studimit.

Zona e Lozanës dhe qytetet e afërta janë shtëpia e disa kompanive të mëdha ndërkombëtare ku punojnë shumë emigrantë – Philip Morris International, Nestlé, Medtronic dhe Instituti Federal Politeknik (EPFL), mes tyre.

Këtu ndodhen shumica e shtetasve evropianë dhe të Amerikës së Veriut, përsëri, për shkak të mundësive të punës.

Shpërndarja e kombësive të ndryshme në të gjithë Zvicrën gjithashtu ndryshon shumë dhe në shumë raste bazohet në gjuhë dhe gjeografi. Për shembull, gjermanët, francezët dhe italianët jetojnë kryesisht në rajonet e tyre përkatëse gjuhësore.

Portugezët janë kryesisht në kantonet frëngjishtfolëse dhe turqit në rajonet gjermanishtfolëse.

Numri më i ulët i shtetasve të huaj, meqë ra fjala, është në Röthenbach, që ndodhet në rajonin Bernese Emmental, ku ka 37 të huaj në mesin e 1172 banorëve.

Kryesisht lejet B dhe C

Një studim tjetër i OFS tregon se shumica e rezidentëve të huaj në Zvicër kanë ose lejen e përhershme të vendbanimit C (47.5 përqind) ose lejen e qëndrimit B ose L që është e vlefshme për më shumë se 12 muaj (27.6 përqind).

Përqindja më e vogël (2.1) janë lejet që janë të vlefshme deri në një vit.

Rreth 20.7 përqind janë leje G të dhëna për udhëtarët ndërkufitarë.

“Profesionet elementare”

Një studim i NCCR tregoi se shumica e të huajve në Zvicër (63 përqind) janë të punësuar në të ashtuquajturat “profesione elementare”, të përcaktuara si “detyra rutinë që kërkojnë kryesisht përdorimin e mjeteve të dorës dhe shpesh disa përpjekje fizike”.

Pothuajse 50 për qind janë të punësuar në fabrika, 40 për qind në zeje dhe tregti të ngjashme, dhe 30 për qind në shërbime dhe shitje.

Një e katërta ose më pak kanë punë të nivelit menaxherial ose konsiderohen si ‘profesionistë’, që do të thotë se punët e tyre kërkojnë një diplomë.

Është interesante se shumica e të punësuarve të huaj në kategoritë blu vijnë nga jashtë BE-së, ndërsa pozicionet e nivelit të lartë merren kryesisht nga shtetasit e BE-së dhe banorët zviceranë.

Natyralizimi

Teknikisht, pasi një shtetas i huaj bëhet zviceran, ai ose ajo nuk konsiderohet më si i huaj.

Në Zvicër, shkalla e natyralizimit të shtetasve të huaj që kanë një leje qëndrimi është 2 për qind, sipas OFS.

Shkalla është dy herë më e lartë për të lindurit në Zvicër sesa për ata të lindur jashtë vendit.

Në vitin 2019, viti i fundit për të cilin disponohen statistika, pak më shumë se 41,000 të huaj morën pasaportat e tyre zvicerane.

Në përgjithësi, shkalla e natyralizimit midis emigrantëve ka qenë e qëndrueshme në dekadën e fundit, tha OFS.

Në lidhje me shtetësinë e dyfishtë, 19 për qind e banorëve të përhershëm të moshës 15 vjeç e lart kanë shtetësi të dyfishtë – gati një milion njerëz nga popullsia e Zvicrës prej 8.6 milionë banorësh.

Pranuar nga zviceranët

Ndërsa Partia Popullore Zvicerane (SVP) ka folur shpesh kundër imigrimit, shumica e banorëve të Zvicrës nuk e ndajnë këtë pikëpamje, sipas OFS.

Studimi i tij, i cili synonte të vlerësonte qëndrimet e zviceranëve ndaj të huajve që jetojnë në mesin e tyre, tregoi se shumica e të anketuarve (70 përqind) besojnë se të huajt janë thelbësorë për ekonominë e Zvicrës dhe se ata bëjnë punën që zviceranët nuk duan të bëjnë.

Shtatëdhjetë për qind mendojnë gjithashtu se të huajt nuk duhet të largohen nga vendi kur vendet e punës në Zvicër janë të pakta.

Për më tepër, 75 përqind nuk pajtohen me pretendimin e grupeve të krahut të djathtë se të huajt janë përgjegjës për çdo rritje të shkallës së papunësisë dhe më shumë se gjysma (57 përqind) e hedhin poshtë nocionin – gjithashtu i përhapur në qarqet e djathta – që të huajt abuzojnë me përfitimet sociale. Shumica e qartë e të anketuarve (77 përqind) nuk besojnë se të huajt krijojnë mjedis të pasigurt në rrugë dhe 76 përqind e hedhin poshtë nocionin se prania e fëmijëve të huaj në shkolla shkakton rënie të nivelit të arsimimit.

 

---