Si mund të jetojnë, të punojnë dhe të qëndrojnë qytetarët e BE-së dhe EFTA-s në Zvicër

Për qytetarët e Bashkimit Evropian dhe EFTA, të jetosh dhe të punosh në Zvicër është shumë më e lehtë. Ja çfarë duhet të dini

Një vend i vogël me një ekonomi të fortë, Zvicra është shumë e varur nga punëtorët e huaj.

Përafërsisht 25 për qind e popullsisë së vendit është e huaj, me shifrën në disa kantone deri në 50 për qind, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch. 

Zvicra ka një sistem të dyfishtë për lejimin e punëtorëve të huaj në vend: Shtetasit e Bashkimit Evropian (BE) dhe Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë (EFTA) janë në një grup dhe njerëzit nga të gjitha vendet e tjera (shtetasit e vendeve të treta) në një grup të dytë. 

Kjo do të thotë që qytetarët e 27 vendeve aktualisht në Bashkimin Evropian – së bashku me tri shtetet e EFA, përveç Zvicrës (Islanda, Lihtenshtajni dhe Norvegjia) – kanë qasje preferenciale kur bëhet fjalë për të jetuar dhe punuar në Zvicër. 

Ndërsa nuk është aq e thjeshtë sa të lëvizësh në Zvicër si në vendin tënd, mbetet shumë më e lehtë sesa nëse vjen nga një i ashtuquajtur ‘vend i tretë’, përcjell tutje albinfo.ch.

Ja çfarë duhet të dini. 

Shtetasit e BE-së dhe EFTA-s 

Shtetasit nga vendet e BE-së dhe EFTA-s janë në gjendje të jetojnë dhe punojnë në Zvicër sipas kushteve të Marrëveshjes për Lëvizjen e Lirë të Personave (AFMP). 

Njerëzit nga këto vende kërkojnë vetëm një leje qëndrimi, e cila gjithashtu dyfishohet si një leje pune. Këto leje nuk lidhen me një kanton të vetëm, por ju duhet të informoni autoritetet nëse ndryshoni adresën tuaj. Ju gjithashtu mund të ndryshoni punë ose të filloni vetëpunësimin. 

Vini re se në përgjithësi do t’ju jepet një leje qëndrimi nëse keni një kontratë pune të nënshkruar që detajon numrin e orëve që do të punohen dhe kohëzgjatjen e pozicionit. 

Megjithatë, njerëzit nga vendet e BE dhe EFTA të cilët nuk janë ekonomikisht aktivë, siç janë pensionistët dhe studentët, mund të kenë të drejtë në leje qëndrimi nëse mund të dëshmojnë se kanë fonde të mjaftueshme për të mbajtur veten dhe se kanë sigurim shëndetësor, përcjell tutje albinfo.ch.

Nëse jeni shtetas i BE-së ose EFTA -s, ju gjithashtu mund të vini në Zvicër dhe të kërkoni punë për një periudhë deri në tre muaj pa pasur nevojë të merrni një leje. Nëse kërkimi juaj i punës zgjat më shumë se tre muaj dhe keni fonde të mjaftueshme, mund të aplikoni për një leje qëndrimi të përkohshme që do t’ju lejojë të vazhdoni të kërkoni edhe për tre muaj të tjerë. 

Kjo mund të zgjatet deri në një vit nëse ka dëshmi të mjaftueshme që kërkimi juaj i punës mund të jetë i suksesshëm. 

Këtu janë llojet kryesore të lejeve të qëndrimit për shtetasit e BE/EFTA në Zvicër 

L Leja e BE/EFTA (banorët afatshkurtër) 

Kjo leje zakonisht i jepet BE dhe EFTA të cilët do të qëndrojnë në Zvicër për një periudhë deri në një vit. 

Sipas Sekretariatit Shtetëror për Migracionin, shtetasit e BE -së dhe EFTA -së kanë të drejtë në këtë leje me kusht që ata të kenë një kontratë pune të vlefshme nga tre deri në dymbëdhjetë muaj. 

B Leje BE/ETFA (shtetas të huaj rezidentë) 

Kjo leje u jepet të huajve me një kontratë pune të paktën 12 muaj, ose me kohëzgjatje të pakufizuar. Kjo leje mund të zgjatet pas mbarimit të pesë viteve. Sidoqoftë, nëse aplikanti ka qenë pa punë për më shumë se 12 muaj rresht në periudhën e mëparshme pesëvjeçare, leja do të zgjatet vetëm për një vit. 

Shtetasve të BE-së dhe EFTA-s që nuk kanë punë, ose që planifikojnë të punojnë në bazë të të vetëpunësuarve, gjithashtu mund t’u jepet një leje B nëse mund të dëshmojnë se kanë para të mjaftueshme për t’u vetë-mjaftuar dhe se kanë shëndet dhe shëndet të përshtatshëm sigurimi i aksidentit. 

C Leje për BE/MTL (shtetas të huaj të vendosur) 

Pas qëndrimit pesë ose dhjetë vjet, disa shtetas të BE dhe EFTA mund të marrin statusin e qëndrimit të përhershëm duke iu dhënë një leje C. 

G Leje për BE/EFTA 

Kjo leje është krijuar për udhëtarët ndërkufitar që punojnë në Zvicër (ose të punësuar në një firmë ose të vetëpunësuar), por që jetojnë diku tjetër. Mbajtësit e kësaj leje mund të punojnë kudo në Zvicër, por duhet të kthehen në vendbanimin e tyre jashtë Zvicrës të paktën një herë në javë. 

 

---