Maqedonia
Pensionet e “harruara” të shtetasve të Maqedonisë së Veriut në Zvicër

Në ditët e sotme, konsideroj se ligji i sigurimeve shoqërore në Zvicër meriton një reflektim në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e punëtorëve nga Maqedonia e Veriut, pa harruar edhe ata punëtorë që kanë shtetësi të dyfishtë.
Në të vërtetë, në Zvicër sipas statistikave, ka përafërsisht 55,000 shtetas nga Maqedonia e Veriut. Herët apo vonë, me moshën që do të kenë, kur të vijë koha, ata do të kalojnë në pension apo do të pranohen në sigurimin pensional. Me të drejtë, ata do të duhet të aplikojnë për pension pleqërie, sipas ligjit për sigurimin e pleqërisë dhe të mbijetuarve (AVS), në Zvicër, mosha e zakonshme e pensionit është 64 vjet për gratë dhe 65 vjet për burrat, pavarësisht nëse ata zgjedhin të qëndrojnë në Zvicër apo të shkojnë në vendin e tyre të origjinës.
Kështu, për të pasur një mbrojtje sociale të denjë, siç e thotë emri, do të jetë e nevojshme që të gjithë puntorët e djeshëm dhe të moshuarit e sotëm të aplikojnë për pension në mënyrë që të bëjnë një jetë të mirë si ajo që kishin më parë, kur ishin në marrëdhënie pune. Në mënyrë që ata të jenë në gjendje të kërkojnë të drejtat e tyre, mjafton të zbatohen dispozitat ligjore që rrjedhin nga marrëveshja e sigurimeve shoqërore e vitit 2002 midis Maqedonisë së Veriut dhe Zvicrës.
Sidoqoftë, ajo që është e sigurt, autoritetet duhet t’i informojnë këta punëtorë për të drejtat e tyre, sepse të paktën ata kanë të drejtë të informohen për kontributet e tyre të paguara në fondin e sigurimit të pleqërisë dhe të mbijetuarve.
Por, gjitashtu, ata kanë të drejtë edhe për një pension zviceran, natyrisht nëse nuk e kanë tërhequr kapitalin e tyre të grumbulluar. Rastësisht, në rast se shuma e kontribuar është më pak se 10% se pensioni i zakonshëm zviceran, ato mund të rimbursohen me një shumë të vetme, ndërsa nëse shuma e kontribuar është më e lartë se 10% më e ulët se 20% se pensioni i zakonshëm i plotë zviceran, ata mund të zgjedhin ose të rimbursohen në një shumë të vetme ose të aplikojnë për një pension të pjesshëm të pleqërisë zvicerane. A dinë ata si të veprojnë? Argumentësisht është marrëveshja e sigurimeve shoqërore midis Zvicrës dhe Maqedonisë së Veriut që u vjen në ndihmë, duke përshkruar se si të veprohet.
Kështu, shtetasit e Maqedonisë së Veriut, ish-punonjës në Zvicër, që janë në numër jo pak e që ndihen të harruar, duke banuar në vendin e origjinës mund të aplikojnë për një pension të moshës tek organizmat nacionale ndërlithëse dhe të kontaktakteve. Këto organizma, të vendosura në Gjenevë dhe Shkup, janë në dispozicion për të gjithë ata që janë këthyer në vendin e tyre të origjinës për arsye të panjohura. Për ta bërë këtë, një kërkesë duhet t’u bëhet organizmave përkatëse nga ana e palëve të interesuara.
Nga ana e tyre, organizmat ndërlidhëse dhe të kontakteve janë aty për të ofruar shërbime të mira për njerëzit dhe për t’i mbështetur ata në përpjekjet e tyre. Në veçanti, ata duhet të kenë një vullnet të mirë për të zbatuar konventën e sigurimeve shoqërore në fuqi, për më tepër, për shkak se maksima latine “pacta sunt servanda” i detyron ata!
Autor: Abdulah Ahmedi, PhD
E-Diaspora
-
Merr rrugën e kurbetit, lë futbollin dhe detyrën e policit e Kosovës I riu la futbollin dhe Policinë e Kosovës për të migruar në Gjermani...
-
20 vjet shembull suksesi me kompaninë “ACL GROUP” në Zvicër
-
Nga Strellci i Deçanit, në Asamblenë e Komunës Horn të Austrisë
-
Cyrih: Debat mbi shpëtimin e hebrenjve në Shqipëri
-
Zgjedhjet 2023
Një alternativë, zvicerani Alex Pfister, kandidat për zgjedhjet nacionale më 22 tetor 2023
Jeta në Zvicër
-
A kanë ndikim pagat më të larta në rritjen e punëtorëve të kualifikuar Sipas presidentit të Shoqatës së Punëdhënësve të Zvicrës (SAV), pagat më të larta janë të kota...
-
Akuzohen Coop dhe Migros
-
Nuk shtohet forca paqeruajtëse zvicerane në Kosovë, pavarësisht tensioneve
-
Akullnajat e Zvicrës po shkrihen me ritëm më të shpejtë se kurrë më parë
-
A do të thyejë edhe tetori rekordin e temperaturave?