Çfarë përfitimesh për aftësinë e kufizuar kanë të huajt në Zvicër?

Nëse papritmas nuk jeni në gjendje të punoni për arsye shëndetësore, a jeni ju, si shtetas i huaj, në gjendje të mbledhni pagesat e aftësisë së kufizuar zvicerane?

Sigurimi i invaliditetit (DI), i njohur gjithashtu si sigurimi i invaliditetit (IV / AI), është pjesë e skemës së sigurimit social të detyrueshëm të Zvicrës, e cila përfshin gjithashtu pensionet shtetërore të shtyllës së parë dhe të dytë, si dhe përfitimet e papunësisë.

Kushdo që ka kontribuar në skemë (siç kërkohet të bëjnë të gjithë banorët e Zvicrës, pavarësisht nga kombësia e tyre), ka të drejtë të aplikojë për DI nëse lind një nevojë e tillë.

Megjithatë, kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht që nëse sëmureni, do të merrni automatikisht një pagesë mujore.

Për të marrë këtë pension, kapaciteti juaj për të punuar duhet të jetë ulur mesatarisht me të paktën 40 për qind për një vit dhe invaliditeti duhet të jetë i pakthyeshëm, transmeton albinfo.ch.

Së pari, megjithatë, masat rehabilituese

Sipas Zyrës Federale të Sigurimeve Shoqërore (FSIO), prioriteti i DI është ‘rehabilitimi para një pensioni’, që do të thotë se sistemi “synon të rivendosë ose përmirësojë aftësinë fituese të individëve që janë me aftësi të kufizuara si rezultat i një sëmundjeje të lindur ose tjetër, ose si pasojë e një aksidenti.”

Nëse jeni në gjendje të kryeni një punë, qoftë edhe me kohë të pjesshme, e cila është në përputhje me paaftësinë tuaj, atëherë do të merrni një DI të pjesshme.

Nëse masat e rehabilitimit nuk janë të mundshme ose të pamjaftueshme dhe jeni plotësisht të paaftë për të punuar, do të kualifikoheni për pagesën totale të sigurimit, shkruan thelocal.

Si mund ta dini nëse keni të drejtë?

“Nuk ka rëndësi nëse dëmtimi i shëndetit është i natyrës fizike, psikologjike apo mendore, apo nëse rezulton nga një dobësi kongjenitale, sëmundje apo aksident”, shpjegon FSIO. Kushti i vetëm është që “të ekzistojë paaftësia për të ardhura nëse paaftësia në fjalë është objektivisht e pakapërcyeshme”.

“Objektivisht e pakapërcyeshme” do të thotë që ju duhet të keni certifikata mjekësore që vërtetojnë natyrën e sëmundjes suaj dhe se si ju pengon të punoni dhe të bëni një jetë normale.

Mund t’ju duhet gjithashtu të ekzaminoheni nga mjekë të caktuar nga zyra juaj lokale e sigurimeve shoqërore për të konfirmuar diagnozën fillestare dhe për të përcaktuar shkallën e paaftësisë suaj.

Sa do të merrni (nëse kualifikoheni)?

Për personat me kohë të plotë, zyra e sigurimeve shoqërore vlerëson aftësinë e kufizuar me anë të krahasimit të të ardhurave.

Fillimisht përcakton të ardhurat që mund të kishte fituar i siguruari nëse nuk do të ishte invalid. Më pas nga kjo shumë zbret paga që i siguruari mund të fitonte në mënyrë të arsyeshme pas shfaqjes së invaliditetit dhe kryerjes së masave rehabilituese (pavarësisht nëse kjo pagë arrihet apo jo).

Kjo llogaritje rezulton në një diferencë që është ekuivalente me humbjen e fitimeve (në përqindje) për shkak të paaftësisë.

Ky është një shembull i cituar nga FSIO:

Të ardhura pa aftësi të kufizuara: 60 000 franga

Të ardhura me aftësi të kufizuara: 20 000 franga

Humbja e fitimeve: 40 000 franga

Shkalla e aftësisë së kufizuar: 100 x 40,000 pjesëtuar me 60,000 është e barabartë me rreth 67 për qind.

Pra pensioni do të korrespondojë me 67 për qind të pagës.

Një pikë e rëndësishme për t’u mbajtur mend është se nëse jeni miratuar për një DI të plotë, nuk mund të merrni absolutisht një punë “anësore” për të plotësuar të ardhurat tuaja.

Si mund të aplikoni për sigurimin e aftësisë së kufizuar si i huaj?

Pothuajse në të njëjtën mënyrë si një shtetas zviceran – përsëri, me kusht që të keni kontribuar në skemën e sigurimeve shoqërore në Zvicër.

Do t’ju duhet të plotësoni një formular aplikimi në gjermanisht, frëngjisht ose italisht (versioni në anglisht nuk është i disponueshëm) dhe ta dërgoni atë në një zyrë DI në kantonin tuaj.

Ata do të shqyrtojnë kërkesën tuaj dhe do të vendosin nëse keni të drejtë për pension dhe, nëse po, për çfarë lloji.

---