Këshilli Federal planifikon të taksojë makinat elektrike nga viti 2030

Këshilli Federal po përgatitet të prezantojë një takim të ri për makinat elektrike, që do të hyjë në fuqi nga viti 2030, me synimin për të kompensuar humbjet e të ardhurave që vijnë nga rënia e konsumit të karburanteve fosile, përcjell albinfo.ch.

Me përhapjen e shpejtë të automjeteve elektrike, të ardhurat nga taksat mbi naftën minerale janë në rënie të vazhdueshme. Deri më tani, këto taksa kanë qenë një burim i rëndësishëm për financimin e infrastrukturës rrugore dhe transportit. Sipas autoriteteve, një pjesë e konsiderueshme e buxhetit për mirëmbajtjen e rrugëve rrezikon të mungojë nëse nuk gjendet një alternativë.

Dy skenarë taksimi në diskutim

Këshilli Federal ka propozuar dy variante të mundshme për të taksuar makinat elektrike:

Taksë për kilometër të përshkuar – ku përdoruesit do të paguajnë në varësi të distancës që udhëtojnë.

Taksë mbi energjinë elektrike të faturuar – ku do të vendoset një tarifë shtesë mbi rrymën e përdorur për karikimin e automjetit.

Që ndryshimi të hyjë në fuqi, do të kërkohet miratimi i popullit përmes një referendumi, pasi kërkon ndryshime në Kushtetutën Federale.

“Objektivi nuk është penalizimi i makinave elektrike, por sigurimi i një trajtimi të barabartë për të gjithë përdoruesit e rrugëve,” thuhet në deklaratën e Këshillit Federal.

Sfida për balancimin e drejtësisë fiskale

Makinat elektrike aktualisht përfitojnë nga përjashtimi nga taksat mbi karburantet, por gjithashtu përdorin rrjetin rrugor në të njëjtën masë si automjetet me djegie të brendshme. Autoritetet e konsiderojnë të nevojshme që kjo kategori mjetesh të kontribuojë në mënyrë të drejtë dhe të qëndrueshme në financimin e sistemit të transportit.

Megjithatë, pritet që propozimi të ngjallë debat publik, duke qenë se shumë qytetarë janë të motivuar të kalojnë në automjete elektrike pikërisht për shkak të përfitimeve fiskale dhe ekologjike që ato ofrojnë. /Albinfo.ch

Më shumë info: news.admin.ch

 

 

Qeveria dëshiron të mirëpresë 20 fëmijë të plagosur nga Gaza në Zvicër

Autoritetet zvicerane janë në bisedime me qeverinë izraelite për të siguruar leje që 20 fëmijë të plagosur ose të sëmurë nga Rripi i Gazës të mund të udhëtojnë drejt Zvicrës për trajtim mjekësor, përcjell albinfo.ch.

Në këtë iniciativë humanitare janë përfshirë disa instanca federale, përfshirë Departamentin e Drejtësisë, Departamentin e Punëve të Brendshme dhe Departamentin e Mbrojtjes, të cilat po bashkëpunojnë për të organizuar pranimin dhe kujdesin ndaj fëmijëve dhe personave shoqërues.

“Administrata federale po shqyrton mundësitë e akomodimit dhe mbështetjes për këta fëmijë në territoret zvicerane,” konfirmuan zyrtarë të përfshirë në projekt.

Disa kantone zvicerane janë shprehur të gatshme të mirëpresin këto grupe, duke ofruar mbështetje logjistike dhe mjekësore për të lehtësuar trajtimin e tyre në kushte të sigurta.

Megjithatë, plani varet nga miratimi i autoriteteve izraelite, pa të cilin asnjë fëmijë nuk mund të largohet aktualisht nga Rripi i Gazës, për shkak të kontrollit të rreptë të kufijve dhe situatës së paqëndrueshme në terren.

Zvicra ka një histori të gjatë të angazhimit në ndihmë humanitare dhe ruajtjen e të drejtave të njeriut, dhe ky projekt paraqet një përpjekje konkrete për të ofruar ndihmë mjekësore për viktimat më të pafajshme të konfliktit – fëmijët.

Autoritetet shëndetësore zvicerane hedhin poshtë spekulimet për paracetamolin

Autoriteti rregullator zviceran për barnat dhe produktet mjekësore, Swissmedic, ka hedhur poshtë pretendimet që sugjerojnë një lidhje mes përdorimit të paracetamolit gjatë shtatzënisë dhe shfaqjes së autizmit tek fëmijët, përcjell albinfo.ch.

Ky reagim vjen pasi ish-presidenti amerikan Donald Trump hodhi dyshime publike mbi sigurinë e këtij ilaçi, duke sugjeruar se mund të ketë pasoja të rënda për zhvillimin neurologjik të fetusit. Megjithatë, autoritetet zvicerane theksojnë se nuk ka asnjë provë shkencore që mbështet këto pretendime.

“Në shumë vite që nga autorizimi i parë i paracetamolit, nuk është vërtetuar asnjë lidhje shkencore midis përdorimit të tij gjatë shtatzënisë dhe shfaqjes së autizmit tek fëmijët,” deklaroi Swissmedic të enjten.

Sipas institucionit, ky qëndrim është në përputhje me vlerësimet e agjencive të tjera rregullatore ndërkombëtare, si dhe me mendimin e komunitetit global mjekësor. Për më tepër, Swissmedic konfirmon se raporti përfitim-rrezik i paracetamolit mbetet pozitiv, kur ai përdoret në përputhje me udhëzimet mjekësore.

“Përdorimi i kontrolluar dhe i kufizuar i paracetamolit gjatë shtatzënisë është konsideruar i sigurt dhe nuk ka asnjë bazë për frikë apo panik të panevojshëm,” thekson agjencia.

Paracetamoli është një prej medikamenteve më të përhapura për trajtimin e temperaturës dhe dhimbjeve të lehta, veçanërisht i rekomanduar gjatë shtatzënisë kur opsionet për ilaçe të tjera janë të kufizuara.

Ndërkohë që në SHBA kanë nisur hetime të brendshme mbi këto pretendime, deri më sot asnjë studim i besueshëm nuk ka arritur të vërtetojë një lidhje shkak-pasojë midis këtij ilaçi dhe çrregullimeve të spektrit autistik.

Këshilla për gratë shtatzëna

Mjekët këshillojnë që gratë shtatzëna të konsultohen gjithmonë me profesionistët shëndetësorë përpara se të përdorin ndonjë medikament, por njëkohësisht nënvizojnë se paniku i pabazuar mund të sjellë më shumë dëm se dobi.

Rainer Rudolph pritet të jetë ambasadori i Gjermanisë në Kosovë

Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Jorn Rohde, ka përfunduar mandatin e tij pesëvjeçar, duke dërguar një mesazh lamtumire përmes një videoje, përcjell albinfo.ch.

Faleminderit shumë për pesë vitet, ka thënë fillimisht Rohde, duke shtuar se gjatë qëndrimit të tij në Kosovë ka parë shumë zhvillime.

“Liberalizimi i vizave në vitin 2024 ishte një arritje e madhe. Ka gjithashtu gjëra që nuk janë realizuar, si anëtarësimi i Kosovës në Këshillin e Europës. Lidhjet mes vendeve tona janë unike. Siç e dini, 600 mijë kosovarë ose gjermanë me prejardhje kosovare jetojnë në Gjermani. Ky numër po rritet. Jam i sigurt se lidhjet tona do të vazhdojnë të rriten. Ne do të jemi një partner i madh i Kosovës. Kemi qenë një partner i madh që nga pavarësia”, është shprehur ambasadori.

Ai ka ftuar qytetarët e Kosovës që ta mirëpresin pasardhësin e tij, Rainer Rudolph, i cili pritet të marrë detyrën së shpejti.

“Do të doja t’ju lutesha që t’ia zgjasni mirësinë dhe miqësinë tuaj edhe pasardhësit tim. Si dhe, për të qëndruar në gjuhën e futbollit, unë së shpejti do t’ia kaloj topin atij”, tha Rohde.

Sot dorëzohet padi ndaj Dimal Bashës për artikullin kundër UÇK-së

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Dimal Basha do të paditet dhe do të dorëzohet kallëzim penal ndaj tij në Prokurorinë Speciale, ka njoftuar avokati Gent Gjini, derisa bërë të ditur se padia lidhet me “pretendimet e Bashës për financimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës nga kartelët e drogës” dhe për “bashkëpunimin e tij me një autore për publikimin e këtyre pretendimeve” në një revistë shkencore të një universiteti në SHBA, përcjell albinfo.ch.

Gjini njoftoi se padia do të dorëzohet nga ai dhe një përfaqësues i UÇK-së të premten në orën 13:20.

Avokati Gent Gjini në njoftimin e tij tha se do të kërkojnë nga Prokuroria Speciale që Bashës t’i ndalohet ushtrimi i detyrës së kryeparlamentarit, përderisa siç potencoi ai çështja do të trajtohet dhe të hetohet.

Ndërkaq, të mërkurën, kryeparlamentari Dimal Basha ka njoftuar se tashmë emri i tij është larguar nga bashkë-autorësia bashkë me kapitullin 3 për të cilin ai pranoi se kishte shkruar për islamin fundamentalist në Kosovë.

Dronë serbë fluturojnë mbi Kosovë, thonë autoritetet

Në një deklaratë për media, drejtori i përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha, ka deklaruar se së fundi janë regjistruar raste të fluturimeve të dronëve në pjesën veriore të vendit, për të cilat dyshohet se vijnë nga territori i Serbisë, përcjell albinfo.ch.

Ai ka theksuar se Policia është në kontakt të vazhdueshëm me KFOR-in dhe po kryen monitorime të situatës.

“Kohën e fundit kemi pasur fluturime të dronëve që ne po dyshojmë që po vijnë nga territori i Serbisë në pjesën veriore të Kosovës. Policia është në kontakt me KFOR, jemi duke bërë monitorimin dhe me pa se çfarë mund të bëhet”, ka theksuar Hoxha pas ceremonisë së shkatërrimit të armëve të vogla dhe të lehta ilegale që e ka bërë Policia të premten.

Ai ka theksuar se rreziku ekziston për pjesën e kufirit, por jo për qytetarët, të cilët sipas tij janë të mbrojtur nga institucionet.

“Është e rrezikshme për pjesën e kufirit po, por për qytetarët tanë jo, ne jemi duke i mbrojtur po ashtu. Ndërsa hapësira ajrore është përgjegjësi e KFOR-it”, u shpreh Hoxha.


Më tej, ai bëri të ditur se institucionet ndërkombëtare janë njoftuar për këtë situatë dhe se përgjegjësia i takon KFOR-it.

“Ne e kemi njoftuar KFOR-in dhe partnerët tanë, KFOR është përgjegjësi e tyre, janë duke punuar për këtë drejtim”, ka theksuar Hoxha.

Në përvjetorin e dytë të sulmit në Banjskë, ministri në detyrë i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, ka kritikuar mungesën e presionit ndërkombëtar ndaj Serbisë për dorëzimin e përgjegjësve, përfshirë Milan Radoiçiqin dhe bashkëpunëtorët e tij. 

Sveçla gjithashtu ka theksuar se Serbia shkel kohë pas kohe hapësirën ajrore të Kosovës përmes dronëve, duke e konsideruar këtë kërcënim të vazhdueshëm. Ai siguroi se institucionet e Kosovës po veprojnë për mbrojtjen e infrastrukturës kritike dhe se hetimet po zhvillohen në bashkëpunim me KFOR-in dhe shërbimet partnere.

Ministri foli edhe për mbylljen e institucioneve që veprojnë sipas sistemit të Serbisë dhe integrimin e atyre që lidhen me shëndetësinë dhe arsimin. Ai theksoi nevojën për presion të vendosur ndaj qeverisë së Serbisë për të parandaluar sulme të ngjashme në të ardhmen.

Sveçla komentoi gjithashtu vendimin e SHBA-së për të pezulluar dialogun strategjik me Kosovën, duke theksuar se institucionet po punojnë për të sqaruar partnerët dhe aleatët për situatën dhe veprimet e ndërmarra.

Bie borë në Slloveni

Fjollat e para të dëborës së kësaj vjeshte kanë rënë në Kredarica. Sipas Agjencisë së Mjedisit, afërsisht një centimetër dëborë ra në stacionin më të lartë meteorologjik të Sllovenisë, përcjell albinfo.ch.

Një front i ftohtë që arriti në Slloveni këtë javë ka siguruar dëborën e parë të kësaj vjeshte.

Bora e parë këtë herë ra në stacionin më të lartë meteorologjik në Kredarica në Slloveni, ku ra gjithsej një centimetër dëborë në 12 orët e fundit, sipas Agjencisë së Mjedisit të Republikës së Sllovenisë (Arso) në faqen e saj të internetit.

Siç shpjeguan meteorologët, për shkak të kalimit të frontit të ftohtë, është e mundur që të bjerë edhe më shumë dëborë në majat më të larta të Sllovenisë në ditët në vijim, por kjo nuk do të zgjasë për momentin.

Ata shtojnë gjithashtu se dëbora në malet e larta në verë dhe në fillim të vjeshtës nuk është asgjë e pazakontë. Për shembull, Kredarica dhe Kanin u bënë të bardha në fillim të korrikut të këtij viti, raporton N1.

Vjosa Osmani diskuton sfidat e sistemit global të refugjatëve në panel të organizuar nga SHBA

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, mori pjesë si e ftuar në panelin “Sistemi Global i Refugjatëve dhe Azilit: Çfarë shkoi keq dhe si të rregullohet”, të organizuar nga Qeveria e Shteteve të Bashkuara, me ftesë të Zëvendës Sekretarit të Shtetit, Christopher Landau, në kuadër të Javës së Nivelit të Lartë të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, përcjell albinfo.ch.

Gjatë diskutimit, Osmani theksoi rëndësinë e një qasjeje më të koordinuar ndërkombëtare për trajtimin e krizave të refugjatëve dhe nevojën për politika më efektive që sigurojnë mbrojtje dhe integrim për personat në nevojë. Ajo ndau gjithashtu përvojat e Kosovës në menaxhimin e flukseve të refugjatëve dhe sfidat që ballafaqohen vendet e vogla në zbatimin e angazhimeve ndërkombëtare.

Ky panel vjen në një kohë kur sfidat globale të migracionit dhe azilit janë gjithnjë e më të ndërlikuara, duke kërkuar bashkëpunim të fortë ndërkombëtar dhe zgjidhje praktike.

Emin Haziri, nga arratisja në Kosovë tek ylli Michelin në Milano

Nga Klina e Kosovës deri në zemër të Milanos, rrugëtimi i Emin Hazirit është një histori suksesi që frymëzon, shkruan albinfo.ch.

Shefi i kuzhinës, i cili nisi jetën profesionale me “zero”, sot është pronar i një restoranti Fine Dining në qendër të Milanos, të vlerësuar me yll Michelin, një nga çmimet më prestigjioze në botën e gastronomisë.

Haziri kujton se rruga nuk ka qenë aspak e lehtë. Ai u rrit mes sfidave të jetës në Kosovë, duke u përballur me vështirësi që nga fëmijëria e deri te emigrimi. Megjithatë, pasioni për gatimin e udhëhoqi drejt një karriere të jashtëzakonshme në Itali.

“Edhe pse nuk u bëra doktor siç donte mami, sot e bëra krenare me një yll Michelin,” thotë ai me humor dhe emocion. Për të, ky çmim nuk është vetëm një arritje personale, por edhe një dëshmi se përkushtimi, pasioni dhe puna e palodhur mund të hapin dyer të mëdha. /Albinfo.ch

albinfo.chhttps://www.youtube.com/watch?v=1Us6vgSYoLU

Revolta feministe nga Kosova prezantohet në Festivalin WeToo në Paris

Më 19 shtator 2025, organizata Artpolis solli në Paris shfaqjen “Revolt. She Said. Revolt Again”, me regji të Zana Hoxhës, si pjesë e Festivalit WeToo, një ngjarje e njohur feministe dhe gjithëpërfshirëse, përcjell albinfo.ch.

Shfaqja, e bazuar në tekstin e Alice Birch dhe e interpretuar nga aktoret Olive McHugh, Tanaka Mpofu, Xixi Xiao dhe Natalia May, u prit me reagime të fuqishme nga rreth 80 të pranishëm. Ajo trajtoi tema si seksualiteti, pushteti, puna dhe liria, duke ofruar një përvojë teatrore intensive dhe provokuese.

Elementet vizuale, përfshirë skenën e mbushur me shalqi, sollën një dimension eko-feminist, duke lidhur shtypjen patriarkale me shfrytëzimin e natyrës.

Kritikja Gili Hoxhaj e përshkroi shfaqjen si një thirrje për veprim, jo vetëm për mendim, për gratë e shekullit XXI.

Ky prezantim në Paris u vlerësua si më shumë se një shfaqje teatrore – një akt solidariteti ndërkombëtar që artikulon gjuhën universale të barazisë dhe lirisë. /Albinfo.ch

https://www.facebook.com/share/14Gu33Dvqjb/?mibextid=wwXIfr

Dy vëllezërit shqiptarë, Arber dhe Florian Xhekaj shkruajnë histori në NHL

Një ngjarje e rrallë dhe mjaft emocionuese ndodhi në arenën e NHL-së. Bëhet fjalë për vëllezërit Arber dhe Florian Xhekaj, me origjinë shqiptare nga Kosova, shkëlqyen duke luajtur për herë të parë së bashku me ekipin e Montreal Canadiens në një ndeshje përgatitore kundër Philadelphia Flyers, shkruan albinfo.ch.

Të dy jo vetëm që ndanë fushën si bashkëlojtarë, por arritën edhe të shënonin gola, duke i dhuruar publikut dhe familjes së tyre një moment të paharrueshëm.

Për nënën e tyre, Simona Xhekaj, e pranishme në arenë, ky ishte çasti kulmor i një rrugëtimi të gjatë familjar. Pamjet ku ajo shpërthen në lot gëzimi, teksa shihte djemtë e saj të realizonin ëndrrën e fëmijërisë, u shpërndanë me shpejtësi në rrjetet sociale dhe mediat sportive.

Historia e familjes Xhekaj është e lidhur ngushtë me komunitetin shqiptar në Kanada. Prindërit e tyre, emigrantë nga Kosova, u vendosën në Hamilton, Ontario, duke punuar me përkushtim për t’u ofruar fëmijëve mundësinë e një jete më të mirë. Sot, arritja e Arberit dhe Florianit në një nga klubet më prestigjioze të hokejit është dëshmi e përkushtimit, punës dhe ëndrrave të realizuara.

Ky moment i veçantë i vendos vëllezërit Xhekaj jo vetëm në qendër të vëmendjes sportive në NHL, por edhe si simbol krenarie për komunitetin shqiptar në diasporë. /Albinfo.ch

Ambasada e Kosovës dhuron libra për shkollat shqipe në Londër

Shkolla shqipe “Kosova” dhe shkolla shqipe “Arbëria” në Londër janë vizituar nga diplomatët e Ambasadës së Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar, me qëllim të mbështetjes së mësimit plotësues të gjuhës shqipe për fëmijët e diasporës, përcjell albinfo.ch.

Në kuadër të vizitës, Ambasada dorëzoi një sasi librash dhe materialesh mësimore për nxënësit shqiptarë. Zv. Shefi i Misionit, Vlorat Gashi, dhe zv. Konsulli, Ilir Bytyqi, u pritën në shkollën shqipe “Kosova” nga themeluesi dhe udhëheqësi i saj, Talat Pllana, së bashku me mësueset dhe nxënësit.

Gashi shprehu mirënjohje për punën dhe përkushtimin e Pllanës, duke theksuar se institucionet e Republikës së Kosovës janë të angazhuara në mbështetjen e shkollave shqipe në diasporë.

Më pas, diplomatët vizituan edhe shkollën shqipe “Arbëria”, ku u pritën nga drejtoresha Rozana Hykaj. Edhe aty, Gashi vlerësoi angazhimin e stafit mësimor për ruajtjen e gjuhës dhe identitetit kombëtar te fëmijët shqiptarë që jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar.

Në përmbyllje të vizitës, ai theksoi se Ambasada do të vazhdojë të ofrojë mbështetje për shkollat shqipe, duke falënderuar mësuesit dhe prindërit që me vullnet dhe përkushtim kontribuojnë në ruajtjen e gjuhës, kulturës dhe trashëgimisë kombëtare ndër brezat e rinj. /Albinfo.ch

Gjermania planifikon investim prej 35 miliardë eurosh në sigurinë hapësinore

Deri në vitin 2030, Gjermania synon të investojë 35 miliardë euro për të krijuar një infrastrukturë të qëndrueshme të sigurisë hapësinore, njoftoi sot ministri i Mbrojtjes, Boris Pistorius.

Investimi do të mbulojë ndërtimin e satelitëve, stacioneve tokësore, kapaciteteve të sigurta për nisje dhe shërbimeve të lidhura, duke synuar të garantojë mbrojtje dhe efikasitet operativ.

Pistorius theksoi rëndësinë e forcimit të sistemeve gjermane kundër ndërprerjeve dhe sulmeve, duke përfshirë masa të forta mbrojtjeje kibernetike për të gjitha sistemet hapësinore. Ai shtoi se vëzhgimi hapësinor do të përmirësohet përmes radarëve, teleskopëve dhe në të ardhmen edhe satelitëve mbikëqyrës, ndërsa nuk përjashtohet edhe zhvillimi i kapaciteteve sulmuese.

“Gjermania duhet të jetë në gjendje të parandalojë rreziqet në hapësirë për të garantuar mbrojtjen e saj,” tha ministri.

Megjithatë, Federata e Industrisë Gjermane (BDI) paralajmëron se nevojiten investime edhe më të mëdha për të mos mbetur pas fuqive kryesore hapësinore. Një studim i publikuar në Berlin nga BDI dhe kompania konsulente “Roland Berger” tregon se hendeku mes Gjermanisë dhe Europës nga njëra anë, dhe SHBA-së dhe Kinës nga ana tjetër, është zgjeruar vitet e fundit, duke pasur ndikim të madh mbi industrinë.

Aktualisht, Gjermania ka rreth 80 satelitë, ndërsa SHBA ka mbi 10,000 dhe Kina më shumë se 900. Studimi kritikon nënfinancimin e dekadave të fundit dhe varësitë problematike, sidomos në komunikimet satelitore, ku nuk ekziston një alternativë gjermane apo europiane ndaj rrjetit amerikan.

Parashikohet që tregu global për infrastrukturën dhe shërbimet hapësinore të katërfishohet deri në vitin 2040, duke u rritur nga rreth 500 miliardë euro aktualisht në afërsisht 2 trilionë euro.

 

Rënia e lindjeve në Britani rrezikon mbylljen e 800 shkollave fillore

Numri në rënie i fëmijëve në Britaninë e Madhe mund të çojë në mbylljen e 800 shkollave fillore deri në vitin 2029, sipas një studimi të fundit të Institutit për Politikat e Arsimit (EPI), i publikuar nga “The Guardian”.

Sipas raportit, kjo tendencë lidhet kryesisht me uljen e nivelit të lindjeve në vend, duke krijuar presion të madh financiar mbi shkollat. Shumë këshilla lokale tashmë po përballen me vështirësi për të mbajtur operacionet dhe shërbimet arsimore.

Studimi thekson gjithashtu se vendimet e familjeve për vendbanimin dhe shkollimin e fëmijëve po ndikohen nga faktorë të tjerë, si kostot e larta të strehimit. Trendin më të dukshëm e shohim në Londër, ku shumë familje po zhvendosen jashtë kryeqytetit ose po zgjedhin shkolla private për fëmijët e tyre.

Regjistrimi në shkollat fillore shtetërore kishte arritur kulmin në 4.5 milionë nxënës gjatë vitit shkollor 2018-2019, por që atëherë ka rënë me rreth 2%. E ardhmja parashikon një ulje shtesë prej 4% gjatë pesë viteve të ardhshme, që përkthehet në humbjen e 162 mijë nxënësve – ekuivalenti i mbylljes së 800 shkollave fillore.

 

 

Bitcoin përballet me pasiguri për shkak të politikës monetare të SHBA-së

Tregjet globale të kriptomonedhave, sidomos Bitcoin, po shfaqin luhatje të ndjeshme për shkak të pasigurisë rreth inflacionit dhe politikave të Rezervës Federale të SHBA-së mbi normat e interesit.

Çdo deklaratë ose sinjal nga banka qendrore amerikane mbi uljen apo rritjen e normave të interesit ka efekt të menjëhershëm në çmimin e kriptomonedhave. Kohët e fundit, pritshmëritë për një qëndrim të rreptë të Fed, që nënkupton mbajtjen e normave të larta të interesit për një periudhë më të gjatë, kanë ushtruar presion mbi asetet dixhitale.

Ekspertët theksojnë se, ndonëse Bitcoin shpesh shihet si një “strehë sigurie” kundër inflacionit, ai në fakt është shumë i ndjeshëm ndaj politikave monetare dhe rrjedhjeve të kapitalit në tregjet ndërkombëtare.

“Bitcoin nuk është i izoluar nga ekonomia globale. Kur normat e interesit janë të larta, investitorët zakonisht preferojnë asetet më të sigurta,” shpjegon një analist financiar, përcjell albinfo.ch.

Në anën tjetër, nëse Rezerva Federale do të njoftonte për një politikë më të butë monetare, duke ulur normat e interesit për të stimuluar ekonominë, pritet që çmimi i Bitcoin dhe kriptomonedhave të tjera të rritet për shkak të rritjes së gatishmërisë për rrezik nga investitorët.

Aktualisht, Bitcoin mbetet në qendër të vëmendjes së investitorëve, por është i ndikuar nga zhvillimet e politikës monetare, inflacioni dhe pasiguritë makroekonomike globale.

 

Merz: Fondet e ngrira ruse duhet të përdoren për ndihmë ndaj Ukrainës

Kancelari gjerman, Friedrich Merz propozon që fondet e ngrira ruse në Evropë të përdoren për të mbështetur financimin e mbrojtjes së Ukrainës, raporton Financial Times.

“Bashkimi Evropian mund t’i japë Ukrainës një hua pa interes prej 140 miliardë eurosh, ndërsa fondet e ngrira ruse në Evropë mund të shërbejnë si garanci,” shkruan kancelari gjerman Friedrich Merz (Unioni Kristian-Demokrat CDU), transmeton albinfo.ch.

Sipas Merz, Ukraina do të kthejë huanë vetëm kur Rusia të kompensojë dëmet e shkaktuara gjatë luftës. Kështu, ndihma e BE-së për Ukrainën do të financohet përmes huasë dhe jo nga buxhetet kombëtare si më parë, ndërsa fondet e Bankës Qendrore Ruse të bllokuara në Belgjikë mund të përdoren si depozitë.

Njëkohësisht, kancelari gjerman thekson se është kundër konfiskimit të pronave ruse, pasi kjo do të ishte në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare.

Ai shtoi se është koha që Rusia të detyrohet të ulet në tryezën e negociatave.

Si do të reagonte Zvicra ndaj një sulmi me dronë?

Dronët e panjohur kanë bllokuar sërish trafikun ajror në Danimarkë, duke detyruar mbylljen e aeroporteve. Por pse nuk mund të rrëzoheshin thjesht? Profesor Roland Siegwart nga ETH Zurich shpjegon se, edhe pse teknologjikisht është e lehtë të goditen dronët relativisht stacionarë, rrëzimi i tyre mund të rrezikonte njerëzit ose infrastrukturën.

Problemi bëhet më i komplikuar me dronët e shpejtë dhe të vegjël, të cilët shpesh nuk mund të ndiqen nga sistemet e armëve ekzistuese. Metodat si ndërprerja e sinjalit radio ose GPS funksionojnë vetëm me dronët më të thjeshtë, ndërsa modelet moderne janë më inteligjente dhe mund të shmangin ndërhyrjet.

Në Zvicër, testime për sisteme mbrojtjeje ndaj dronëve janë bërë kryesisht në nivel eksperimental, por Programi Ushtarak i 2027 synon të prokurorojë një sistem gjithëpërfshirës për të forcuar mbrojtjen kombëtare dhe për të mbushur boshllëqet ekzistuese të sigurisë.

Parlamenti zviceran kërkon më shumë transparencë në çmimet e ushqimeve

Senati zviceran miratoi të enjten një iniciativë parlamentare që synon të monitorojë me saktësi se kush fiton çfarë marzhi në zinxhirin e vlerës së ushqimeve dhe ku ndodhen kostot e ndryshme. Më parë, Dhoma e Përfaqësuesve kishte votuar gjithashtu pro kësaj iniciative.

Vendimi i Senatit u mor me 21 vota për dhe 18 kundër, pa asnjë abstenim. Komiteti i Senatit që kishte studiuar çështjen kishte rekomanduar refuzimin e iniciativës, por Senati vendosi të miratojë një mocion të prezantuar nga Maya Graf e Partisë së Gjelbër. Tani komiteti për çështjet ekonomike i Dhomës së Përfaqësuesve mund të hartojë një projektligj.

Iniciativa u dorëzua nga ish-deputetja e Partisë së Gjelbër, Isabelle Pasquier-Eichenberger, në vitin 2022. Ajo kishte kritikuar rritjen e çmimeve të ushqimeve për konsumatorët, ndërsa fermerët vazhdonin të merrnin të njëjtat të ardhura për produktet e tyre, ose edhe më pak, në dekadat e fundit. Kjo situatë ishte e pakënaqshme për të dyja palët.

Për këtë arsye, Pasquier-Eichenberger kërkoi që monitorimi i tregut, i parashikuar tashmë nga Ligji i Bujqësisë, të specifikohej më qartë. Ndërsa komiteti i Dhomës dhe më pas vetë Dhoma e Përfaqësuesve mbështetën këtë kërkesë, komiteti i Senatit për çështjet ekonomike refuzoi të japë miratimin e tij.

Zëdhënësi i komitetit, Peter Hegglin nga Partia Qendrore, argumentoi se iniciativa do të kërkonte jo vetëm shumë punë, por gjithashtu mund të detyronte kompanitë të zbulojnë sekretet tregtare në disa raste. Ai paralajmëroi gjithashtu se kjo do të rritte ngarkesën për administratën federale.

 

 

Zyrtarët francezë ngrejnë zërin kundër përjashtimit të nxënësve ndërkufitarë në Gjenevë

Vendimi i Këshillit të Shtetit të Gjenevës për t’i dhënë fund regjimit kalimtar që lejonte nxënësit me banim në Francë të ndiqnin shkollën në kanton, vazhdon të kritikohet ashpër nga pala franceze, si në thelb ashtu edhe në formë. Deputetë të Asamblesë Kombëtare dhe të Senatit francez kanë njoftuar bojkotimin e strukturave të bashkëpunimit ndërkufitar.

“Nuk kemi përjetuar kurrë një përçmim të tillë në kuadër të marrëdhënieve ndërkufitare,” thuhet në një komunikatë të mbrëmjes së së mërkurës, të firmosur nga deputetet e Haute-Savoie, Virginie Duby-Muller dhe Anne-Cécile Violland, nënkryetari i Senatit Loïc Hervé, si dhe Florent Benoît, president i Communauté des communes du Genevois, transmeton albinfo.ch

Zyrtarët francezë paralajmërojnë: “Nëse kantoni i Gjenevës zgjedh të mbështesë marrëdhëniet ndërkufitare mbi logjikën e forcës, atëherë le të përballojë pasojat. Por duhet të dijë një gjë: nënvlerëson vendosmërinë e të zgjedhurve francezë dhe historinë e vendit tonë.” Ata shpallin bojkotimin e Komitetit Rajonal Franko-Gjenevas nga ana e përfaqësuesve francezë.

Një takim i tensionuar

Ky reagim vjen pas një takimi të premten e kaluar mes Këshillit të Shtetit të Gjenevës, ambasadorit francez në Zvicër dhe prefektit të rajonit Auvergne-Rhône-Alpes, lidhur me përjashtimin e nxënësve ndërkufitarë nga sistemi arsimor i Gjenevës. Ekzekutivi kantonal rikonfirmoi vijimin e sistemit të planifikuar dhe propozoi krijimin e një grupi monitorimi.

Florent Benoît, president i Komunës së Bashkuar të Gjenevës, i ftuar në emisionin Forum, e përshkroi atmosferën si veçanërisht të tensionuar:

“Takimi zgjati vetëm 30 minuta. Komunikata e shtypit ishte përgatitur paraprakisht nga pala zvicerane, duke shpallur se do të mbeten të palëkundur në qëndrimin e tyre, ndërkohë që qëllimi i këtij takimi ishte dialogu mes autoriteteve franceze.”

Më shumë se 300 nxënës të prekur

Vendimi për të përjashtuar nxënësit me banim në Francë nga shkollat e Gjenevës u mor në vitin 2018, me një dispozitë kalimtare që u lejonte atyre që kishin nisur shkollimin në kanton, ose kishin vëllezër e motra që ndiqnin shkollat atje, të vazhdonin mësimin. Në qershor, Këshilli i Shtetit shpalli përfundimin e këtij regjimi, duke u dhënë nxënësve të mbetur vetëm mundësinë të përfundonin ciklin aktual.

Nga viti i ardhshëm, 329 nxënës ndërkufitarë që aktualisht ndjekin shkollat e Gjenevës – shumica me shtetësi zvicerane – do të preken nga ky vendim dhe do të duhet të shpërndahen në gati 90 komuna franceze. Një grup familjesh ka paraqitur dy ankesa në Gjykatën Kushtetuese.

Vaud: Spitali i Château-d’Œx nuk rrezikohet pavarësisht shkurtimeve buxhetore

Qindra qytetarë u mblodhën në Château-d’Œx për të mbrojtur Qendrën Shëndetësore të Pays-d’Enhaut, pas shpalljes së shkurtimeve në buxhetin e vitit 2026.

Këshilltarja e Shtetit të Vaud-it për Shëndetësinë, Rebecca Ruiz, siguroi se spitali nuk është i kërcënuar dhe se “qasja në kujdes shëndetësor do të garantohet në të gjitha rajonet e kantonit”, transmeton albinfo.ch

Fillimisht, qeveria e Vaud-it parashikonte shkurtime prej 20 milionë frangash për spitalet rajonale, por kjo shumë u reduktua në 5 milionë. Për Château-d’Œx, ulja do të jetë vetëm 120 mijë franga, krahasuar me 4.6 milionët e propozuar më herët.

Ruiz theksoi se reformat janë të domosdoshme për qëndrueshmërinë e sistemit, pasi të gjitha spitalet në Zvicër po përballen me vështirësi financiare. Qendrat lokale pritet të forcojnë bashkëpunimin me spitalet e referencës dhe të fokusohen në kujdes të koordinuar.

 

Edhe pak alkool mund të shtojë rrezikun për demencë, thotë një studim i ri

Një hulumtim i botuar në BMJ Evidence-Based Medicine tregon se konsumimi i alkoolit, edhe në sasi të vogla, lidhet me rrezik më të lartë për zhvillimin e demencës. Ky zbulim bie ndesh me studime të mëparshme që sugjeronin se pirja e lehtë mund të kishte efekt mbrojtës për tru.

Autorët e studimit theksojnë se analizat e mëparshme shpesh ngatërronin ish-përdoruesit e alkoolit me personat që nuk kishin pirë kurrë, gjë që ka mundur të ndikojë në rezultatet. Këtë herë, studiuesit përdorën një metodë të avancuar gjenetike të quajtur randomizim Mendelian, e cila analizon efektet e akumuluara të alkoolit gjatë gjithë jetës dhe shmang ndikimin e faktorëve të tjerë.

“Rezultatet tregojnë qartë se edhe sasitë minimale të alkoolit mund të rrisin rrezikun për demencë”, tha autorja kryesore Anya Topiwala, nga Universiteti i Oksfordit.

Nga ana tjetër, neurologu Richard Isaacson nga Instituti i Sëmundjeve Neurodegjenerative në Florida, i cili nuk ishte pjesë e studimit, e cilëson atë si një dëshmi të rëndësishme, por jo përfundimtare. Ai shton se pacientëve me predispozitë gjenetike për Alzheimer (si varianti APOE4) u rekomandon të mos konsumojnë fare alkool.

Studimi përfshiu të dhëna nga më shumë se 560 mijë pjesëmarrës në Britaninë e Madhe dhe nga Million Veteran Program në SHBA. Analiza tregoi se personat me prirje gjenetike për konsum më të lartë të alkoolit kishin gjithashtu rrezik më të madh për demencë. Për shembull, individët që pinin tre gota në javë kishin një rritje prej 15% të rrezikut krahasuar me ata që pinin vetëm një gotë.

Ekspertët theksojnë se, ndonëse studimi nuk e provon përfundimisht lidhjen shkak-pasojë, provat e reja e mbështesin idenë se alkooli është toksik për neuronet dhe dëmton shëndetin e trurit.

Shqiptari kapet dy herë brenda një ore duke hyrë ilegalisht në Gjermani

Të hënën në mbrëmje, zyrtarët e policisë federale në Furth im Wald penguan hyrjen e paautorizuar të një burri shqiptar në një tren, nga Praga. Gjatë kontrollit, ata vunë re menjëherë se 34-vjeçari e kishte tejkaluar tashmë qëndrimin e tij të lejuar në Zonën Shengen me gjashtë ditë, transmeton albinfo.ch.

Për të hyrë në Gjermani do të ishte e nevojshme një leje qëndrimi e posaçme, të cilën personi në fjalë nuk mund ta paraqiste.

Pasi u soll në stacionin e policisë, një hetim zbuloi se Zyra e Prokurorit Publik të Dessau-Roßlau po e kërkonte atë për një rast kur kishte bërë sjellje ekzibicioniste në hapësirë publike, shkruan mittelbayerische.de.

U zbulua gjithashtu se ai kishte bërë një përpjekje të ngjashme për të hyrë në Saksoni një ditë më parë, e cila u pengua gjithashtu nga policia federale.

Pavarësisht se u kthye në Republikën Çeke herën e parë, shqiptari i përmendur nuk u dorëzua. Më pak se një orë më vonë, ai u përpoq përsëri: këtë herë si pasagjer në një taksi në pikën kufitare Furth im Wald/Schafberg, percjell albinfo.ch. Por edhe kjo përpjekje dështoi për shkak të vigjilencës së policisë federale, e cila përsëri ia mohoi hyrjen dhe e ktheu mbrapsht.

Shtetasi sqiptar tani përballet me akuza, përfshirë tentativën e hyrjes së paligjshme.