Këshilli Federal dëshiron të luftojë më mirë ndikimin dhe dezinformimin, veçanërisht nga shtetet e huaja. Ai vendosi të mërkurën të krijojë një grup pune ndërdepartamental për të luftuar manipulimin e opinionit.

Në shkurt, qeveria zbuloi në një raport se tibetianët dhe ujgurët që jetojnë në Zvicër janë ndoshta nën presion nga Kina. Rusia, Irani dhe Turqia gjithashtu po ushtrojnë presion mbi qytetarët e tyre që jetojnë në Zvicër.

Këshilli Federal kishte konsideruar se ky represion duhet të luftohet përmes një sërë masash shtesë në lidhje me parandalimin, koordinimin dhe ndërgjegjësimin. Grupi i punës është ngritur në këtë kontekst.

Manipulimi i perceptimit, mendimit dhe veprimeve

Aktivitetet e ndikimit synojnë të manipulojnë perceptimin, mendimin dhe veprimet si të individëve ashtu edhe të shoqërisë. Të udhëhequra nga disa shtete, ato i paraqesin institucionet zvicerane si jofunksionale, dobësojnë besimin në demokraci ose frikësojnë popullsinë, detajoi qeveria.

Aktivitete të tilla janë pjesë e një logjike të luftës hibride. Përkeqësimi i tensioneve gjeopolitike ka të ngjarë të çojë gjithashtu në një rritje të këtyre aktiviteteve të ndikimit kundër Zvicrës, sipas Këshillit Federal.

Parandalimi ose sprapsja më e mirë e sulmeve

Grupi i punës duhet të forcojë bashkëpunimin kombëtar dhe ndërkombëtar për të luftuar këto kërcënime. Gjithashtu synon të bëjë një vlerësim të situatës në Zvicër dhe zhvillimeve aktuale, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch. Kjo do të bëjë të mundur vlerësimin e masave për të parandaluar ose sprapsur sulmet, ose për të forcuar rezistencën ndaj tyre. Gjithashtu ndihmon në informimin e autoriteteve dhe popullsisë, vazhdon qeveria.

E përbërë nga rreth dhjetë persona, kjo qelizë do të drejtohet nga Sekretariati Shtetëror për Politikën e Sigurisë (SEPOS) dhe bashkon zyrat më të prekura nga kërcënimi brenda të gjitha departamenteve federale (përveç atyre të Brendshme dhe Financave), Kancelarinë Federale, si dhe delegatët e Rrjetit të Sigurisë Kombëtare. Specialistë nga qarqet shkencore, shoqëria civile ose jashtë vendit janë të përfshirë në këtë punë rast pas rasti.

Siç pritej, goditja tarifore e Presidentit të SHBA-së Donald Trump kundër Zvicrës la gjurmën e saj në ekonominë lokale në tremujorin e tretë.

Produkti i brendshëm bruto (PBB) u tkurr me 0.5% në tremujorin e tretë në një bazë të rregulluar krahasuar me tremujorin e mëparshëm. Të premten, Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) konfirmoi vlerësimin e shpejtë të publikuar dy javë më parë.

Industria kimike-farmaceutike në veçanti regjistroi një rënie të ndjeshme prej 7.9% midis korrikut dhe shtatorit, sipas raportit.

Në të njëjtën kohë, SECO thotë se zhvillimi në sektor duhet të shihet në sfondin e efekteve tërheqëse përpara në tremujorët e mëparshëm. Në pritje të tarifave të SHBA-së, inventarët ishin shumë të grumbulluar; eksportet u rritën në përputhje me rrethanat, shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Eksportet nga industria kimike-farmaceutike përbëjnë pjesën më të madhe të eksporteve zvicerane: në vitin 2024, për shembull, ato përbënin 52%.

Ngadalësimi i ekonomisë zvicerane po vazhdon me një ritëm të përshpejtuar. Rritja ishte tkurrur tashmë në 0.2% në tremujorin e dytë, pas një rritjeje prej 0.8% në tremujorin e parë të vitit.

Rastet e fruthit u rritën me 8% vitin e kaluar, në 11 milionë, krahasuar me situatën para pandemisë Covid-19 gjashtë vjet më parë. Nga ana tjetër, vdekjet ranë me 11%, në 95,000, gjatë së njëjtës periudhë, tha OBSH-ja në Gjenevë të premten.

Në pothuajse 25 vjet, rreth 58 milionë viktima janë parandaluar falë vaksinimit, sipas vlerësimeve të institucionit. Sëmundja është zhvendosur nga vendet e varfra në vendet me të ardhura të mesme, ku shkalla e vdekshmërisë ka qenë e ulët vitet e fundit.

Fruthi “shfrytëzon të metat në mbrojtjen tonë kolektive”, tha Drejtori i Përgjithshëm i Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Afrika ka parë një ulje prej 40% të rasteve dhe 50% më pak vdekje sesa para pandemisë, falë rritjes së mbulimit të vaksinimit. Nga ana tjetër, prevalenca u rrit me 86% në Mesdheun Lindor dhe 47% në Evropë. Pavarësisht përparimit të rëndësishëm, eliminimi i kësaj sëmundjeje mbetet “i paarritshëm” për shumë vende, tha OBSH-ja, transmeton albinfo.ch.

Organizata paralajmëron se situata mund të përkeqësohet më tej. Shkalla e mbulimit të vaksinimit është pothuajse 85% në të gjithë botën për dozën e parë dhe 76% për të dytën. Por duhet të jetë 95% në të dyja rastet për të mbrojtur komunitetet.

Situata mbetet shqetësuese në Afrikë dhe Mesdheun Lindor në këtë drejtim. Një rigjallërim i sëmundjes është vërejtur në vendet më të pasura ku ishte zhdukur, për shkak të një stanjacioni ose rënieje të imunizimit, ose për shkak të pabarazive në mbulimin e vaksinimit që ekspozojnë popullatat.

Një rigjallërim ndodhi në 59 vende vitin e kaluar, trefishi i numrit në vitin 2021 dhe më i larti që nga pandemia. Vetëm kontinenti Amerikan nuk pa vaksinim në të paktën një vend, por kjo situatë ka ndryshuar këtë vit.

Kjo mund të vërë në pikëpyetje objektivin e eliminimit të sëmundjes deri në vitin 2030. Në fund të vitit të kaluar, pak më shumë se 40% e vendeve e kishin arritur atë. Që atëherë, numri është rritur në pothuajse 100 vende. OBSH gjithashtu shpreh keqardhje për uljen e fondeve për vaksinimin dhe monitorimin.

Me zbritje në elektronikë, veshmbathje dhe mallra shtëpiake, shitësit me pakicë duan të rrisin shitjet para Krishtlindjeve rreth Black Friday. Kulmi i ditëve me zbritje filloi në mesnatë. Siç qëndrojnë gjërat, shitjet po shkojnë mirë.

E Premtja e Zezë pati një fillim shumë të mirë, sipas shitësit me pakicë të elektronikës Fust. “Ne kemi regjistruar trafik shumë të lartë në dyqanin tonë online që nga mëngjesi i hershëm, dhe gjithashtu kemi marrë raporte nga dyqanet për klientë të shumtë”, tha një zëdhënëse kur u pyet nga agjencia e lajmeve AWP. Shumë prej tyre kishin planifikuar blerjet e tyre paraprakisht dhe kishin krahasuar çmimet, transmeton albinfo.ch.

Digitec Galaxus, shitësi me pakicë zviceran online me xhiron më të lartë, raporton një histori të ngjashme: “Shitjet e arritura gjatë Javës së Black Friday deri më tani janë dukshëm më të larta se vitin e kaluar.”

Interesi mbetet i lartë. Shitësi me pakicë i mobiljeve Conforama e konfirmon këtë. Ai po vëren se klientët po kërkojnë më shumë zbritje, dhe gjithnjë e më shumë online, tha ai.

Megjithëse anketat në prag të ngjarjes sugjeruan një farë ngurrimi për shkak të mjedisit të pasigurt ekonomik, shitësit me pakicë aktualisht nuk po e ndiejnë shumë këtë. “Java e Zezë ka qenë një sukses për ne deri më tani, gjë që nuk ishte domosdoshmërisht e pritshme duke pasur parasysh humorin e ulët të konsumatorëve”, thotë një zëdhënës i shitësit me pakicë online Brack. Klientët po blejnë dukshëm më shumë produkte këtë vit, por këto kanë tendencë të jenë më të lira.

Numri i porosive dje ishte tashmë në rangun e përqindjes mesatare njëshifrore mbi vitin 2024. Prandaj, Brack pret madje të tejkalojë rekordin e vitit të kaluar.

Elektronika është përsëri në kërkesë veçanërisht të lartë, siç raportojnë disa shitës me pakicë: laptopë, monitorë, telefona inteligjentë, televizorë. Por lodrat klasike, ndriçimi, divanët, krevatët me sustë, fshesat robotike me korrent dhe produktet e kujdesit për foshnjat, të tilla si pelenat, janë gjithashtu të njohura.

Megjithatë, është ende shumë herët për të nxjerrë një përfundim përfundimtar, pasi shumë promovime do të vazhdojnë gjatë fundjavës. Përveç kësaj, shitësit me pakicë online tradicionalisht i joshin klientët me oferta të mëtejshme në Cyber ​​Monday.

Si në vitet e tjera, megjithatë, ka edhe shitës me pakicë që nuk po marrin pjesë në valën e zbritjeve. Disa dyqane dhe punishte po i vënë riparimet në qendër të vëmendjes. Për shembull, prodhuesi i çantave Freitag po hap një “kiosk riparimi” rreth të Premtes së Zezë për riparime të shpejta, pjesë këmbimi falas dhe çanta “bëje vetë”.

Renditja, e kryer nga linja ajrore Icelandair, bazohet në një studim që analizon se cilat vende ofrojnë përvojën më të mirë dimërore bazuar në tre faktorë: reshjet e borës, potencialin për të parë yjet dhe aktivitetin e tregut të Krishtlindjeve.

Studimi mori në konsideratë reshjet mesatare të borës në janar, numrin e ditëve të kthjellëta të janarit në kombinim me ndotjen nga drita dhe numrin e postimeve në Instagram me hashtag-e të tregut të Krishtlindjeve. Të tre faktorët u peshuan në mënyrë të barabartë, transmeton albinfo.ch.

Luzerni renditet në vendin e 4-t, ndërsa Berna është në të 8-tin.

Ndërkaq, edhe pse studimi u krye nga linja ajrore kombëtare e Islandës, ai ishte plotësisht i paanshëm: Reykjaviku nuk është përfshirë në 10 vendet e para.

Shifrat e reja qeveritare zbulojnë se pagat e disa banorëve të huaj që mbajnë leje B janë mjaft më të larta se ato me leje C – dhe madje tejkalojnë të ardhurat e qytetarëve zviceranë.

Në një studim mbi pagat zvicerane që publikoi në nëntor 2025, Zyra Federale e Statistikave (FSO) raportoi se pagat mesatare për pozicionet që kërkojnë një nivel të lartë përgjegjësie ndryshojnë ndjeshëm në varësi të lejes së qëndrimit.

Për më tepër, në këto vende pune të nivelit të lartë, “punëtorët e huaj në përgjithësi fitojnë paga më të larta se shtetasit zviceranë”.

“Për shembull, [në vitin 2024] punëtorët ndërkufitarë (mbajtës të lejes G) në pozicione të nivelit të lartë drejtues fituan 11,207 franga, banorët e përhershëm (mbajtës të lejes C) 11,966 franga dhe ata me leje qëndrimi (mbajtës të lejes B) 13,090 franga, krahasuar me 10,989 franga për punonjësit zviceranë”.

Pse mbajtësit e lejeve të nivelit të lartë B fitojnë më shumë se mbajtësit e lejes C?

Studimi nuk e trajtoi këtë pikë në mënyrë specifike, kështu që The Local ua bëri këtë pyetje ekspertëve të punësimit nga rekrutuesi Michael Page dhe Adecco Zvicër.

Gjithçka reduktohet në këtë: shumë pozicione drejtuese (dhe më të paguara) në kompanitë shumëkombëshe u shkojnë qytetarëve amerikanë dhe britanikë të cilët, si shtetas të vendeve të treta, punojnë në Zvicër me një leje B.

“Lejet B shpesh lidhen me role të specializuara ose të larta për të cilat ndonjëherë ka shumë pak kandidatë në tregun zviceran,” tha Samuel Mete, Drejtor i Lartë për Adecco për The Local, transmeton albinfo.ch.

“Këto pozicione shpesh bien brenda grupeve globale të pagave të kompanive ndërkombëtare/shumëkombëshe, të cilat zakonisht vendosen më lart se pagat tipike lokale.”

“Dhe po, shtetasit amerikanë dhe britanikë janë më të zakonshëm në role të tilla të larta, por efekti është më i gjerë,” shtoi Mete. “Punonjësit zviceranë janë të shpërndarë në të gjitha nivelet funksionale, ndërsa specialistët e huaj janë shumë të përqendruar në role shumë të përgjegjshme dhe të paguara mirë. Kjo automatikisht e rrit mesataren.”

“Me pak fjalë: kjo është kryesisht për shkak të përzierjes së vendeve të punës, strukturave globale të kompensimit dhe mungesës së aftësive, sesa vetë kombësisë.”

Megjithatë, lejet B nuk u jepen vetëm këtyre profesionistëve të kërkuar, tha për The Local Stephan Stuber i Michael Page, Partner Menaxhues për Zvicrën, Page Executive.

“Lejet B për punonjësit nga vendet jo-BE/EFTA i nënshtrohen kuotave të rrepta dhe testeve të tregut të punës. Punëdhënësit duhet të demonstrojnë se nuk ka asnjë kandidat të përshtatshëm zviceran ose të BE/EFTA-s para se t’i punësojnë,” tha ai.

“Këto pozicione zakonisht kërkojnë profesionistë të kualifikuar, të cilët shpesh kompensohen mbi mesataren e tregut dhe nuk mund të gjenden gjithmonë në BE.”

Paga të larta, por edhe përfitime të tjera

Këta profesionistë të kërkuar jo vetëm që kërkojnë paga të larta, por edhe përfitime shtesë.

“Në varësi të madhësisë së kompanisë, numri i kandidatëve [me bazë lokale] është shumë i kufizuar për pozicione të caktuara. Prandaj, punësimi i drejtuesve të huaj është i pashmangshëm,” sipas rekrutuesit Erik Wirz. “Dhe në Shtetet e Bashkuara, ka punonjës shumë të kualifikuar në fushat farmaceutike ose teknologjike.”

Kërkesa shtrihet edhe tek studiuesit më të mirë ose ata që janë specialistë të njohur në fushën e tyre, shtoi Wirz.

Përveç pagave të larta, kompanitë shkojnë deri aty sa mbulojnë qiranë, tarifat e shkollimit në shkolla private për fëmijët, dhe ndonjëherë edhe taksat dhe sigurimin shëndetësor, të drejtuesve të lartë amerikanë.

A paguhen gjithmonë mbajtësit e lejeve B më shumë se shtetasit zviceranë?

Studimi i FSO-së tregon se nuk është kështu.

Nëse marrim në konsideratë punë të tjera përveç atyre në menaxhimin e lartë, situata është e kundërta.

“Me 6,765 franga, shpërblimi i shtetasve zviceranë që nuk mbajnë pozicione menaxheriale u gjet të jetë më i lartë se pagat e paguara punëtorëve të huaj, përkatësisht 5,421 franga për lejet B, 6,034 franga për lejet C dhe 5,950 franga për lejet G”, raportoi FSO.