Kosova luan me Suedinë më 8 shtator, dalin në shitje biletat

Federata e Futbollit e Kosovës (FFK) ka njoftuar se biletat për ndeshjen Kosovë – Suedi kanë dalë në shitje sot, më 22 gusht 2025.

Kosova nis kampanjën kualifikuese për Kupën e Botës 2026 me ndeshjen e parë ndaj Zvicrës më 5 shtator. Tre ditë më vonë, më 8 shtator, Dardanët do të presin Suedinë në stadiumin “Fadil Vokrri”.

Çmimet e biletave janë:

Veri dhe Jug: 10 euro

Lindje: 20 euro

Perëndim: 30 euro

VIP: 100 euro

Cirku Kombëtar Shqiptar dhuron spektakël në Festivalin “Farbifestival” në Cyrih

Në kuadër të Festivalit “Farbifestival”, në Wetzikon të Cyrihut u zhvillua një performancë mbresëlënëse nga artistët e Cirkut Kombëtar Shqiptar, të cilët sollën ngjyra, emocione dhe pasuri kulturore para publikut në Zvicër.

Në këtë aktivitet nga Ambasada e Republikës së Shqipërisë morën pjesë, znj. Monika Zguro, Këshilltare, dhe z. Valon Gashi, Sekretar i Parë, si dhe nga Konsullata e RKS-së në Cyrih, Shefi i Misionit, z. Vigan Berisha.

Një falënderim i veçantë për organizatorët dhe të gjithë ata që kontribuuan në realizimin e kësaj mbrëmjeje të paharrueshme për komunitetin tonë në Zvicër, thuhet në njoftimin e ambasadës, transmeton albinfo.ch.

Ftojmë gjithashtu të gjithë të interesuarit të marrin pjesë edhe sonte, në natën e dytë të performancës së Cirkut Kombëtar Shqiptar.

“Dubai” çokollata e ktheu fëstëkun në një biznes shumë fitimprurës

Edhe pse në tregun botëror fëstëku kultivohet kryesisht në SHBA, Iran dhe Turqi, ngrohja globale dhe rritja e kërkesës kanë inkurajuar edhe fermerë të tjerë të përfshihen në kultivimin e tij. Duke pasur parasysh çmimin e lartë të këtij fruti, i cili arrin deri në 40 euro për kilogram, investimi në plantacione me fëstëk mund të jetë jashtëzakonisht fitimprurës.

Kultivimi i fëstëkut është një investim afatgjatë, por me përfitime të mëdha. Edhe pse kthimi i investimit është i ngadalshëm, pemët arrijnë produktivitet të plotë pas 15 deri në 20 vitesh, ndërsa një pemë e pjekur mund të japë deri në 30 kilogramë fëstëk të thatë në vit. Për këtë arsye, të ardhurat për hektar shpesh llogariten në dhjetëra mijëra euro.

Sfida më e madhe është investimi fillestar i lartë. Fidanët aktualisht kushtojnë nga 10 deri në 15 euro secili, dhe për mbjelljen e një hektari duhen rreth 250 fidanë. Kjo do të thotë se investimi fillestar varion nga 3.000 deri në 5.000 euro për hektar. Megjithatë, pritet që çmimi i fidanëve të bjerë me shtimin e çerdheve bujqësore. Për më tepër, korrja e parë arrihet vetëm pas 5 deri në 7 vitesh, gjë që kërkon durim dhe planifikim afatgjatë.

Çmimi i fëstëkut në rajon ndryshon në varësi të cilësisë dhe formës së shitjes. Në tregun me pakicë, ai lëviz nga 420 deri në 600 denarë për kilogram. Fëstëku i papërpunuar dhe i qëruar mund të arrijë deri në 2.300 dinarë për kilogram, ndërsa fëstëku organik shitet edhe më shtrenjtë. Popullariteti në rritje i ëmbëlsirave me fëstëk, veçanërisht akullorja, po rrit më tej kërkesën dhe hap mundësi të reja tregu për prodhuesit.

Tymi nga zjarret më i rrezikshëm për shëndetin se sa mendohej

Një studim i ri ka zbuluar se tymi nga zjarret në pyje është shumë më i rrezikshëm për shëndetin se sa supozohej më parë. Sipas studimit, vdekjet që shkaktohen nga ekspozimi afatshkurtër ndaj grimcave të imëta PM2.5 janë nënvlerësuar me 93%.

Studiuesit raportojnë se mesatarisht 535 njerëz në vit në Evropë kanë vdekur midis viteve 2004 dhe 2022 nga thithja e këtyre grimcave toksike, që çlirohen gjatë zjarreve në pyje. Për krahasim, metodat standarde supozojnë se PM2.5 nga zjarret është po aq e rrezikshme sa grimcat nga burime të tjera, si trafiku, duke parashikuar vetëm 38 vdekje në vit.

Hulumtimi vjen në kohën kur zjarret masive po shkatërrojnë Evropën Jugore. Sipas të dhënave më të fundit, 895,000 hektarë janë djegur deri më tani në vitin 2025, një rekord për këtë periudhë. Zjarret kanë çliruar më shumë se dyfishin e mesatares së PM2.5 krahasuar me dy dekadat e fundit.

Profesoresha Catherine Ton, epidemiologe mjedisore në Institutin për Shëndetin Global në Barcelonë, shpjegon: “Më parë besohej se grimcat nga zjarret dhe nga burime të tjera ishin po aq toksike. Studimi ynë tregon se, edhe pse ndodhin më rrallë, efektet shëndetësore të grimcave nga zjarret janë më të forta.”

Ndotja e ajrit konsiderohet një nga rreziqet më të mëdha për shëndetin njerëzor, dhe zjarret në pyje kontribuojnë ndjeshëm në numrin e vdekjeve. Studime të mëparshme i kanë atribuar 1.53 milion vdekje në mbarë botën çdo vit ndotjes së ajrit nga zjarret në pyje.

Sipas modeleve të reja, ekspozimi ndaj tymit të zjarrit rrit rrezikun e vdekjes në javën pasardhëse. Për çdo mikrogram shtesë të PM2.5 në një metër kub ajër, vdekjet nga të gjitha shkaqet rriten me 0.7%, vdekjet nga sëmundjet e frymëmarrjes me 1% dhe vdekjet nga sëmundjet kardiovaskulare me 0.9%.

 

Maqedoni: Mjekët me apel për vaksinim të fëmijëve para nisjes së vitit shkollor

Me afrimin e fillimit të vitit të ri shkollor, mjekët i bëjnë thirrje prindërve të mos neglizhojnë vaksinimin e fëmijëve, pasi kjo është mënyra më e mirë për të parandaluar shpërthimet e sëmundjeve infektive dhe rrezikun e epidemive, raporton Alsat.

Institucionet shëndetësore theksojnë se vaksinat janë të testuara, të sigurta dhe përfaqësojnë mbrojtjen më të fuqishme për forcimin e imunitetit tek të vegjlit.

Krahas vaksinimit, mjekët këshillojnë që gjatë gjithë vitit shkollor fëmijët të ushqehen shëndetshëm, të konsumojnë mjaftueshëm vitamina dhe lëngje natyrale, si dhe të kalojnë më shumë kohë në ambiente të hapura.

“Një fëmijë që frekuenton shkollën ose qëndron në grupe të zakonshme, zakonisht përballet me pesë deri në shtatë infeksione gjatë vitit. Kjo është pjesë e ndërtimit të imunitetit. Megjithatë, është thelbësore që të ushqehen mirë, të shmangin ambientet e mbyllura dhe të qëndrojnë më shumë në ajër të pastër”, u shpreh dr. Elena Gjinovska Tasevska.

Ekspertët paralajmërojnë se çdo vonesë apo refuzim i vaksinimit rrit rrezikun e rikthimit të sëmundjeve të rënda. Mungesa e vaksinimit lehtëson përhapjen e viruseve dhe e bën parandalimin e tyre shumë më të vështirë.

Një pjesë e prindërve shpesh ndikohet nga dezinformata dhe teori të pabazuara që qarkullojnë në rrjete sociale, duke refuzuar kështu vaksinimin dhe duke e vënë në rrezik jo vetëm shëndetin e fëmijëve të tyre, por edhe të gjithë komunitetit.

Për këtë arsye, autoritetet shëndetësore kanë vendosur vaksinimin si kusht të detyrueshëm për regjistrimin e fëmijëve në çerdhe dhe shkolla

Gjermani: Njohja e Palestinës në këtë moment do të ishte e dëmshme

Qeveria gjermane ka bërë të ditur se nuk e ka ndërmend ta njohë për momentin Palestinën si shtet të pavarur. Një zëdhënës i saj theksoi se një hap i tillë do ta dobësonte procesin e arritjes së një marrëveshjeje të negociuar për zgjidhjen me dy shtete midis Izraelit dhe Palestinës.

“Qëllimi ynë mbetet arritja e një zgjidhjeje të negociuar me dy shtete, edhe pse aktualisht duket e vështirë. Njohja e Palestinës duhet të ndodhë në fund të këtij procesi, sepse në këtë moment do të ishte kundërproduktive,” deklaroi ai.

Ndërkohë, disa vende si Australia, Britania e Madhe, Franca dhe Kanadaja kanë paralajmëruar se në muajin shtator mund ta njohin shtetin palestinez, megjithëse secila prej tyre ka vendosur kushte të ndryshme. Ky qëndrim është pritur me kundërshtime të forta nga Izraeli, i cili e sheh si një “shpërblim për veprimet e Hamasit”.

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu madje e quajti kryeministrin australian Anthony Albanese “politikan të dobët dhe tradhtar”, pasi, sipas tij, ky i fundit i ka kthyer shpinën komunitetit hebre në Australi duke mbështetur njohjen e Palestinës.

Mbipuna e mjekëve asistentë, një rrezik për pacientët?

Mjekët asistentë në Zvicër po arrijnë kufijtë e tyre dhe po japin alarmin. Një hetim i programit Kassensturz të SRF zbulon se disa prej tyre punojnë deri në 20 orë në turn.

Shembulli i Janës
Jana ka punuar në spitalin e Herisaut, Appenzell. Ajo tregon se ditët 20-orëshe gjatë fundjavës ishin të zakonshme, ndërsa ditët 12-orëshe ishin normë. Sipas saj, spitali ishte në dijeni të orëve shtesë, por nuk ndërmori asgjë për t’i adresuar. Përkundrazi, shefi i repartit madje ka kritikuar ata që punonin më shumë për mungesë efikasiteti.

Që nga viti 2017 janë raportuar orare pune jashtëzakonisht të gjata në këtë spital. Edhe pse numri i vendeve të punës për mjekët asistentë u shtua më pas, punonjësit vazhdojnë të raportojnë mbipune edhe në vitin 2025.

Drejtoria e spitalit iu përgjigj akuzave në programin Kassensturz:

“Shoqata e Spitaleve të Appenzell Ausserrhoden i kushton rëndësi zbatimit të duhur të Ligjit të Punës. Ne supozojmë se nuk ka shkelje që duhet të ndëshkohen.”

Lodhja ekstreme dhe rreziku për pacientët

Një sondazh kombëtar i Shoqatës Zvicerane të Mjekëve Asistentë dhe Shefave të Klinikave (ASMAC) e thekson këtë situatë shqetësuese: 76% e mjekëve asistentë punojnë përtej kufirit ligjor. Për një javë pune pesëditore, ata raportojnë mesatarisht 58 orë pune, pra mbi 11 orë në ditë.

Madeleine, e cila punonte në kirurgji, rrëfen se shpesh punonte deri në 16 orë në ditë dhe se pritej të kryente operacione edhe kur ishte e rraskapitur:

“Ndonjëherë refuzoja të operoja, por menjëherë dëgjoje: ‘Nëse nuk do të bëhesh kirurge, atëherë harroje!’”

Sipas sondazhit të ASMAC për vitin 2023, 67% e mjekëve asistentë kanë pranuar se kanë rrezikuar pacientët për shkak të lodhjes,  një rritje e ndjeshme nga 43% në vitin 2016.

Ish-deputeti socialist dhe mjeku i përgjithshëm Angelo Barrile, deri vonë kryetar i ASMAC, paralajmëron se kjo rritje në vetëm një dekadë duhet të jetë sinjal alarmi. Ai thekson se mbipuna kronike po largon gjithnjë e më shumë mjekë të rinj nga profesioni:

“Ne po shkatërrojmë ose zhgënjejmë një brez të tërë mjekësh të ardhshëm, të cilët do të ishin ndryshe të aftë dhe të motivuar. Po ua bëjmë punën aq të padurueshme sa heqin dorë. Dhe kjo në një kohë kur kemi mungesë të theksuar të stafit të kualifikuar.”

Shqipëri: Rënie e turistëve nga Kosova, rritje e atyre nga Serbia

Sipas të dhënave të publikuara nga Monitor.al, Shqipëria ka pritur rreth 6.58 milionë turistë të huaj gjatë periudhës janar-korrik 2025, me një rritje prej vetëm 3.5%, krahasuar me 23% në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Rënia më e madhe vërehet te turistët nga Kosova, që përbëjnë rreth 35% të totalit. Në shtatëmujorin e parë, vizitat e tyre ranë me 5% (121 mijë më pak), ndërsa vetëm në korrik u shënua një ulje prej 6%. Shkaqet lidhen me liberalizimin e vizave për BE-në, rritjen e çmimeve në Shqipëri dhe zhvlerësimin e euros.

Në të kundërt, turistët serbë janë shtuar me 16% në periudhën janar–korrik dhe me 28% vetëm në korrik, duke preferuar kryesisht jugun e vendit.

Ndërkohë, italianët shënuan rritje modeste prej 4.5%, ndërsa vizitat nga Turqia, Polonia dhe Spanja kanë rënë. Përkundrazi, Franca dhe Gjermania kanë regjistruar rritje të fortë me përkatësisht 47% dhe 27%.

 

Shqiptari vret gruan në Greqi, autoritetet në ndjekje të tij

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur mëngjesin e së premtes në qytetin Volos të Greqisë, ku një shtetas shqiptar ka vrarë bashkëshorten e tij dhe më pas është larguar me nxitim nga vendi i krimit.

Policia greke ka rrethuar zonën dhe po zhvillon kërkime intensive për kapjen e autorit, i cili është parë duke u larguar drejt rrugës Gladstone.

Ngjarja u bë e ditur nga vajza e viktimës, e cila në gjendje shoku telefonoi urgjencën pasi pa nënën e saj të mbuluar me gjak në hyrje të pallatit.

Sipas mediave lokale, autori kishte pasur më parë probleme të shëndetit mendor dhe ishte trajtuar për to, megjithëse nuk dihet ende se çfarë e shkaktoi konfliktin mes çiftit.

Banorët e zonës shprehen të habitur, pasi familja nuk kishte krijuar kurrë shqetësime dhe ishte e njohur për marrëdhënie të qeta me fqinjët.

Rënie e ndjeshme e numrit të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës

Numri i nxënësve shqiptarë në shkollat fillore të Luginës së Preshevës ka pësuar një ulje të dukshme gjatë pesë viteve të fundit. Sipas kryetarit të Këshillit Kombëtar Shqiptar, Enkel Rexhepi, nga viti shkollor 2020/21 deri në 2025/26, numri ka rënë nga 4,059 në 3,650, që përbën një ulje prej 409 nxënësish, ose rreth 10%.

Rexhepi shpjegon se kjo tendencë lidhet me emigrimin, natalitetin e ulët, vështirësitë ekonomike, mosnjohjen e diplomave dhe pasivizimin e adresave. Ai paralajmëron se situata kërcënon të ardhmen e arsimit në gjuhën shqipe në këtë zonë dhe nxit për veprime më të vendosura për mbrojtjen dhe zhvillimin e shkollave shqipe.

 

 

Kosovë: Quint-i dhe BE-ja të shqetësuar për kufizimin e garës së partive në zgjedhje lokale

Ambasadat e Francës, Gjermanisë, Italisë, Mbretërisë së Bashkuar dhe Shteteve të Bashkuara, së bashku me Zyrën e BE-së në Kosovë, kanë shprehur shqetësimin e tyre lidhur me përpjekjet e disa aktorëve politikë për të kufizuar garën ndërmjet partive që përfaqësojnë komunitetet jo-shumicë, para zgjedhjeve lokale të 12 tetorit.

Në deklaratën e përbashkët thuhet se çdo veprim për të përjashtuar komunitete të caktuara cenon parimet demokratike dhe minon besimin në institucionet e Kosovës.

“Presim që qeveria në detyrë dhe të gjitha partitë politike të përmbahen nga hapa të mëtejshëm që mund të pengojnë regjistrimin e partive. Të gjitha procedurat duhet të zhvillohen rreptësisht në përputhje me rregullat dhe mandatin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve”, thuhet në komunikatë, transmeton albinfo.ch.

Quint-i dhe BE-ja gjithashtu i kanë inkurajuar partitë e prekura që të shfrytëzojnë të gjitha mundësitë ligjore përmes Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa për të kërkuar zgjidhje.

Salzburgu teston për herë të parë “kamerat e zhurmës”

Garat e paligjshme në rrugë me automjete të akorduara janë një problem në rritje, veçanërisht në qytetin e Salzburgut. Shkarkimet dhe motorët e modifikuar nuk janë të pazakontë në skenën e akordimit. Konkretisht, këto shkaktojnë ndezje të gabuara të shoqëruara me shpërthime të forta.

Niveli i lejuar natën është maksimumi 35 decibel

Zhurma e gjeneruar tejkalon shumë nivelin e lejuar me ligj. Në zonat e banuara, kjo është 50 decibel gjatë ditës dhe 35 decibel natën. Për t’i mundësuar policisë të ndërmarrë veprime kundër shkeljeve të tilla të zhurmës në të ardhmen, 30 oficerë kanë testuar “kamerat e zhurmës” inovative për herë të parë, sipas oficerit të trafikut Stefan Schnöll (ÖVP): “Për të qenë të drejtë, ne ende nuk kemi bazën ligjore për të lëshuar një gjobë menjëherë për një kamerë zhurme në vend, shkruan ORF, transmeton albinfo.at. Një stacion inspektimi automjetesh është ende i nevojshëm.”

Zhvillimi i Joanneum Research

“Kamera e zhurmës” u zhvillua nga kompania kërkimore Joanneum Research me seli në Graz. Ajo përbëhet nga mikrofonë dhe kamera dhe operohet nëpërmjet një tableti ose smartphone. Qëllimi është të zbulohen automatikisht shkeljet e zhurmës, të identifikohet qartë automjeti që shkakton shkeljen dhe të dokumentohet numri i targës së tij,  njësoj si një radar shpejtësie.

Cilat janë rregullat për pirjen e duhanit në stacionet e trenit në Zvicër?

Kompania kombëtare hekurudhore, SBB, po teston rregulla më të rrepta për duhanpirësit në pesë stacione hekurudhore, por cilat janë rregullat dhe dënimet për duhanpirësit në stacionet e Zvicrës?

Që nga viti 2019, pirja e duhanit është lejuar vetëm në zona të caktuara në stacionet e trenave zvicerane.

Megjithatë, shumë njerëz e injorojnë këtë rregull dhe pinë duhan në platforma dhe në zona të tjera ‘të ndaluara’. Tani SBB po shtrëngon vidat dhe po provon mënyra të reja për të ndaluar shkelësit.

Fillimisht, këto teste kryhen gjatë një periudhe gjashtëmujore në stacionet në Solothurn, Biel/Bienne, Burgdorf, La Chaux-de-Fonds dhe Zurich Hardbrücke, të cilat u zgjodhën për shkak të ankesave të shumta që lidhen me pirjen e duhanit dhe bishtat e cigareve, transmeton albinfo.ch.

Tani, postera të rinj me shkronja të mëdha u kujtojnë pasagjerëve ndalimin e pirjes së duhanit. Në të njëjtën kohë, tavolinat e hirit janë hequr ose mbyllur nga koshat e mbeturinave.

Sipas zëdhënëses së SBB, Fabienne Thommen, qëllimi kryesor i projektit është të rrisë ndërgjegjësimin e përdoruesve në lidhje me ndalimin e pirjes së duhanit.

Cilat janë rregulloret për pirjen e duhanit në stacionet e trenave?

Pas testimit fillestar të idesë në stacione të zgjedhura në fund të vitit 2017 dhe 2018, ndalimi i përgjithshëm i pirjes së duhanit hyri në fuqi në qershor 2019.

Që nga kjo datë e tutje, duhanpirësve u lejohej të ndeznin vetëm në zona të caktuara.

Ndërsa shumica e hapësirave të mbyllura ishin tashmë pa duhan, SBB e zgjeroi ndalimin për të përfshirë më shumë zona publike.

Rregulloret e sakta varen nga madhësia e stacionit – për shembull, pirja e duhanit mund të lejohet në zona specifike në platforma, varësisht nga gjatësia e tyre. Zonat ‘ndalohet pirja e duhanit’ janë të shënuara qartë.

Ndalimi i pirjes së duhanit përfshin konsumin e duhanit, kanabisit dhe substancave të tjera, si dhe cigaret elektronike, shkruan thelocal.

Nga viti 2019 deri në mesin e vitit 2020, SBB gradualisht i përshtati stacionet e saj për t’u përputhur me këto rregullore të reja.

Shkelësit e rregullave dënohen me një gjobë prej të paktën 25 frangash.

Shkallë më e lartë e pirjes së duhanit

Shoqata e Transportit Publik (VöV) prezantoi zonat e pirjes së duhanit në vitin 2019, pasi një anketë tregoi se shumica e pasagjerëve favorizonin rregulla më të rrepta. Shoqata e Mushkërive thekson se pirja e duhanit pasiv mbetet e dëmshme për shëndetin, madje edhe jashtë.

Me një shkallë pirjeje duhani prej 25.3 përqind, incidenca e Zvicrës është më e lartë se ajo e Gjermanisë ose Britanisë së Madhe, sipas të dhënave të OBSH-së.

Në të njëjtën kohë, pranimi shoqëror i pirjes së duhanit vazhdon të bjerë. Në Gjenevë, rregullat u shtrënguan gjithashtu: atje ka qenë në fuqi një ndalim i pirjes së duhanit, duke përfshirë në stacionet e autobusëve, fushat e lojërave dhe pranë shkollave.

Centrali bërthamor Gösgen nuk është i disponueshëm deri në fund të shkurtit

Centrali bërthamor Gösgen do të mbetet jashtë funksionit për shumë më gjatë se sa pritej, duke gjeneruar një humbje të ardhurash të vlerësuar në gjysmë miliardi franga për aksionarët e tij, kompanitë e energjisë Alpiq, Axpo, CKW dhe EWB, si dhe qytetin e Cyrihut.

Kontrollet rutinë të nisura në fund të majit po zgjasin më shumë se sa pritej, dhe është bërë e nevojshme të “përforcohet sistemi i furnizimit me ujë”, shpjegoi operatori i objektit në një deklaratë të premten, transmeton albinfo.ch. Prandaj, rivënia në punë nuk pritet para fundit të shkurtit 2026, shkruan RTS.

Alpiq, i cili zotëron 40% të kapitalit të termocentralit, po lëshon një paralajmërim për fitim operativ prej 140 deri në 160 milionë franga vetëm për gjysmën e dytë të vitit 2025.

Aksionar me 37.5%, homologu i tij Axpo llogarit ekspozimin e tij midis 150 dhe 170 milionë franga, të shpërndara gjatë viteve të tij financiare 2024/25 dhe 2025/26.

Pagat e drejtuesve ekzekutivë zviceranë u rritën me 7% në vitin 2024

Pagat e drejtuesve të kompanive zvicerane u rritën ndjeshëm vitin e kaluar, sipas një studimi nga Fondacioni Ethos. Drejtorët ekzekutivë zviceranë (CEO) janë ndër më të paguarit në Evropë, ndërsa kryetarët e bordeve fitojnë disa nga pagat më të larta në botë.

Sipas studimit të Ethos të publikuar të enjten, drejtuesit e kompanive të listuara në bursën zvicerane fituan mesatarisht 8.3 milionë CHF (10.2 milionë dollarë) vitin e kaluar, një rritje prej 7.4% krahasuar me vitin 2023.

Rritja shpjegohet kryesisht nga pjesa e ndryshueshme e paketës së tyre të pagave (bonuse, aksione ose opsione), shpesh të lidhura me performancën e tregut të aksioneve. Që nga pandemia Covid-19, pagat kanë filluar të rriten përsëri, duke arritur nivelin e tyre para vitit 2014, transmeton albinfo.ch.

Drejtuesit e kompanive të vogla dhe të mesme të listuara në SPI (Indeksi i Performancës Zvicerane) gjithashtu panë rritje të shpërblimeve të tyre. Mesatarisht, drejtorët ekzekutivë të bizneseve të vogla fituan 1.5 milion CHF vitin e kaluar (+5.5% krahasuar me vitin 2023), ndërsa ata të bizneseve të mesme morën në shtëpi 4.3 milion CHF (+37.4%), shkruan swissinfo.

Miratimi i aksionarëve

Në Zvicër, shefat e 20 kompanive kryesore të listuara në SMI janë ndër më të paguarat në Evropë, pas homologëve të tyre në Shtetet e Bashkuara, Kanada dhe Mbretërinë e Bashkuar. Kryetarët e bordeve zvicerane janë ndër më të paguarit në botë.

Ndërsa paga ekzekutive mbetet çështja më e diskutueshme në mbledhjet e përgjithshme vjetore, kritikat duket se po pakësohen, me aksionarët që miratojnë gjithnjë e më shumë paketa të mëdha kompensimi.

Lista Serbe ankohet në PZAP për vendimin e KQZ-së

Lista Serbe ka dorëzuar në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) anekesën lidhur me vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për moscertifikimin e kësaj partie për zgjedhjet lokale të nëntorit.

Më herët gjatë ditës, në një konferencë për media, kjo parti tha se moscertifikimi i saj, është “i paligjshëm dhe diskriminues” i kryeministrit në detyrë të Kosovës, Albin Kurti.

Lista Serbe është partia më e madhe e serbëve në Kosovë që gëzon mbështetjen e Beogradit zyrtar.

Kryetari i Listës Serbe, Zllatan Ellek, tha se megjithëse Zyra për partitë politike rekomandoi certifikimin, KQZ-ja vendosi që ta refuzonte këtë rekomandim.

“Është e qartë se Kurti dhe anëtari i tij në KQZ, para së gjithash mendoj për Alban Krasniqin, bashkëshortin e [ministres në detyrë të Drejtësisë] Albulena Haxhiut, nuk mund t’ia falin Listës Serbe faktin që ajo nuk u zgjodh në pozitën e kryetares së Kuvendit të Kosovës”, tha ai.

“Ky reagim i Albin Kurtit është, para së gjithash, për të fituar pikë të lira politike. Ne do të ndërmarrim të gjitha veprimet ligjore që janë të nevojshme, me qëllim që para së gjithash të sigurojmë certifikimin e të gjithë kandidatëve, si për kryetarë komunash, ashtu edhe për asamblistë”, shtoi Ellek.

Sipas Ellekut, sa i përket përfaqësimit politik të serbëve në Kosovë, në njërën anë është partia e tij, ndërkaq në anën tjetër janë “disa parti kuazi-serbe që i mban Albin Kurti”, duke shtuar se me moscertifimin e Listës Serbe, Kurti “dëshiron ta ndajë trupin politik serb”.

Igor Simiq nga Lista Serbe tha se ankesa ndaj vendimit të KQZ-së përfshin edhe dëshmi të tjera që tregojnë se kandidatët e tyre kanë plotësuar kriteret.

“Bashkë me ankesën do t’i bashkëngjisim të gjitha dëshmitë që flasin në favor të faktit se kandidatët e Listës Serbe për kryetarë komunash dhe asamblistë i kanë plotësuar të gjitha kushtet ligjore për t’u vendosur në fletëvotimet në të cilat qytetarët do të votojnë në tetor të këtij viti”, tha Simiq.

Simiq ka thënë gjithashtu se “deklaratat anemike” të bashkësisë ndërkombëtare nuk po japin rezultat, sikurse edhe reagimi i të ngarkuarës me punë të Ambasadës amerikane në Prishtinë.

Lidhur me deklaratat e bëra nga Ellek për Alban Krasniqin, ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, i hodhi poshtë pretendimet e kreut të Listës Serbe.

“Qëndrimet e LVV-së në raport me Listën Serbe janë të qarta. Ne në vazhdimësi e kemi kundërshtuar sepse ajo nuk është parti politike që përfaqëson qytetarët serbë të Kosovës. Vetë fakti sesi është krijuar Lista Serbe – nuk është si një subjekt politik që ka rrjedh nga qytetarët serbë në Kosovë, por si dorë e zgjatur e Serbisë dhe kjo ka ndodhur në procesin e negociatave me Serbinë”, tha Haxhiu.

Prandaj, tha Haxhiu, LVV-ja në vazhdimësi e ka kundërshtuar certifikimin e kësaj partie.

“Tani radhën e ka PZAP-i. Gjyqtarët e PZAP-it është jashtëzakonisht e rëndësishme të bazohen edhe në dokumentacionet e institucioneve tona të sigurisë sepse as anëtarët tanë në KQZ nuk e kanë refuzuar pa pasur informacione”, theksoi ajo.

Çfarë ndodhi gjatë mbledhjes së KQZ-së?

Gjatë mbledhjes së Komisionit Qendror të Zgjedhjeve më 21 gusht, anëtarët e Lëvizjes Vetëvendosje votuan kundër certifikimit të Listës Serbe për zgjedhjet lokale të 12 tetorit. Ndërkaq, Partia Demokratike e Kosovës, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës abstenuan.

Për certifikimin e Listës Serbe votuan vetëm anëtarja e kësaj partie, Gordana Llaban dhe kryetari i KQZ-së, Kreshnik Radoniqi.

PZAP-i e kishte rrëzuar një vendim të ngjashëm të KQZ-së për zgjedhjet parlamentare, duke ia mundësuar Listës Serbe pjesëmarrjen në zgjedhjet e 9 shkurtit.

Zyra e Partive Politike në KQZ,  që ka për obligim shqyrtimin e aplikimeve të partive politike dhe kandidatëve të tyre për t’u certifikuar për pjesëmarrje në zgjedhje  rekomandoi certifikimin e Listës Serbe.

Anëtarët e LVV-së në KQZ, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi ishin të zëshëm kundër certifikimit të Listës Serbe, duke argumentuar se ka eksponentë që janë pjesë edhe e strukturave paralele serbe, por e cilësuan këtë parti edhe si “dorë e zgjatur” e presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, në Kosovë.

Kurteshi tha se “90 për qind të personave që janë në listat e kandidatëve të Listës Serbe janë të anëtarësuar në institucione paralele serbe në Kosovë”.

Ai e kundërshtoi kandidaturën e Sasha Millosheviqit për kryetar të Novobërdës duke thënë se ai ishte emëruar nga Qeveria serbe për kryetar të komunës së Gjilanit, komunë kjo paralele serbe.

Millosheviq ishte emëruar për kryetar të Gjilanit nga Qeveria serbe më 27 shkurt 2020, si “kryetar i Organit të Përkohshëm të Komunës së Gjilanit”.

Por, Qeveria e Serbisë, më 7 gusht, mori mbi 20 vendime kadrovike për emërimin dhe shkarkimin e zyrtarëve të institucioneve, mes tyre edhe disa që kanë qenë në krye të organeve të përkohshme për komunat në Kosovë.

Ajo nuk dha arsye për këto shkarkime, në mesin e të cilëve ishin edhe Sasha Millosheiq, Zoran Todiq nga Leposaviqi, Novak Zhiviq i ngarkuar për komunën e Prishtinës, Goran Dançetoviq, kryetar i komunës së Obiliqit, Bozhidar Dejanoviq nga Vitia, etj.

Vendimi i KQZ-së u kundërshtua nga Serbia. Ministri i Jashtëm serb, Marko Gjuriq tha se ky vendim ishte “shembull flagrant i inxhinierisë politike që synon përjashtimin e popullit serb nga jeta demokratike”.

Disa orë para mbajtjes së mbledhjes së KQZ-së të enjten, e ngarkuara me punë në Ambasadën amerikane në Prishtinë, Anu Prattipati, ia shprehu kryeministrit në detyrë të Kosovës, Albin Kurti, shqetësimin e Shteteve të Bashkuara nga çdo përpjekje për t’ua kufizuar partive serbe pjesëmarrjen në zgjedhjet lokale të tetorit.

Zyrtarja amerikane tha se është shumë e rëndësishme që serbët e Kosovës të marrin pjesë në zgjedhje, duke shtuar se “jemi të shqetësuar për çdo përpjekje që ua kufizon këtë mundësi”.

Më vonë, zëdhënësi i Qeverisë në detyrë, Përparim Kryeziu, tha për Radion Evropa e Lirë se nuk është hera e parë që Kurti diskuton me Prattipatin për këtë çështje, duke shtuar se qëndrimi i Kurtit dhe partisë së tij, LVV-së, për Listën Serbe dihet.

“Strukturat paralele dhe ilegale të Serbisë e përdorin Listën Serbe si platformë në Kosovë. Serbët e Kosovës nuk duhet ta kenë dhe nuk mund ta kenë vetëm një parti politike”, theksoi ai.

Në listën e subjekteve politike të certifikuara, e publikuar në ueb-sajtin e KQZ-së, nuk është as partia Demokracia Serbe (Srpska Demokratija) e Aleksandar Arsenijeviqit.

Arsenijeviq kërkohet nga autoritetet kosovare, pasi policia gjeti armë në një pronë të tij në veri të vendit gjatë një bastisjeje në qershor.

Ministri në detyrë Punëve të Brendshme i Kosovës, Xhelal Sveçla, tha në qershor se organet e rendit dhe drejtësisë janë në kërkim Arsenijeviqit, i cili nuk ndodhet në Kosovë.

LVV-ja e kishte kundërshtuar pjesëmarrjen e Listës Serbe edhe në zgjedhjet e shkurtit dhe KQZ-ja kishte marrë vendim për moscertifikim.

Megjithatë, pas ankesave në instancat më të larta, Lista Serbe mori pjesë në zgjedhje dhe fitoi nënë ulëse në Kuvendin e Kosovës.

Lista Serbe vendosi të garojë në zgjedhjet e sivjetshme lokale, pasi kishte bojkotuar zgjedhjet e kaluara lokale, duke bërë që kryetarët shqiptarë ta merrnin dhe mbanin pushtetin në katër komunat me shumicë serbe në veri të vendit nga maji i vitit 2023.

Nëse certifikohet, Lista Serbe pritet t’i rimarrë të gjitha katër komunat veriore: Mitrovicë e Veriut, Leposaviq, Zveçan dhe Zubin Potok.

Lista Serbe ishte në pushtet në të dhjetë komunat me shumicë serbe në Kosovë deri në nëntor të vitit 2022, kur mori vendim për t’u larguar nga institucionet në veri, për shkak të një kërkese të Qeverisë së Kosovës për t’i zëvendësuar targat serbe të makinave me ato të Kosovës./REL

Autoritetet dhe firmat zvicerane bien dakord të ulin sheqerin në drithëra, kos dhe pije

Drithërat, kosi dhe pijet në Zvicër do të përmbajnë më pak sheqer deri në vitin 2028. Qeveria zvicerane dhe 21 kompani rinovuan të ashtuquajturën Deklaratë të Milanos në Bernë.

Objektiva të rinj janë vendosur në kuadër të iniciativës. Sasia e sheqerit të shtuar në serume, drithëra mëngjesi dhe pije me bazë qumështi do të duhet të ulet me 10%, shkruan swissinfo. E njëjta gjë vlen edhe për pijet e gazuara. Standardi është vendosur në 5% për kosin.

Angazhimi për uljen e sheqerit në ushqime u iniciua dhjetë vjet më parë. Në një njoftim për shtyp të enjten, ministria e brendshme tha se ishte e kënaqur me progresin, transmeton albinfo.ch.

Kosi, serumet, pijet me qumësht, drithërat e mëngjesit dhe pijet e gazuara tani përmbajnë dukshëm më pak sheqer sesa dhjetë vjet më parë.

Ministria gjithashtu dëshiron të arrijë një marrëveshje me industrinë ushqimore për të ulur përmbajtjen e kripës në ushqimet e përpunuara. Aktualisht, vetëm Aldi Zvicër është e përgatitur të mbështesë këtë qasje.

Austri: Një i burgosur po i kushton shtetit deri 1800 euro në ditë

Një i burgosur 29-vjeçar në Austri, me peshë prej rreth 289 kilogramësh, ka shkaktuar revoltë për shkak të kostove jashtëzakonisht të larta që kërkon për t’u mbajtur prapa grilave.

Ai po konsiderohet si i burgosuri më i rëndë në vend, raporton odditycentral.

29-vjeçari u arrestua në Vjenë, në banesën ku iu gjetën sasi të mëdha droge: 45 kg kanabis, 2 kg kokainë, rreth 2 kg amfetaminë dhe mbi 2000 tableta ekstazi, teksa fillimisht u vendos në burgun Josefstadt të Vjenës, por pas vetëm pak ditësh u transferua në burgun Korneuburg, rreth 15 km në veri të kryeqytetit, për shkak se pesha e tij pothuaj çau shtratin, transmeton albinfo.at

Në burgun e ri, atij i është siguruar një krevat special me strukturë të përforcuar dhe kujdes 24-orësh nga infermierë të jashtëm. Ky kujdes nuk është i lirë: kostot e mbajtjes mund të arrijë deri në 1800 euro në ditë, krahasuar me rreth 180 euro në ditë për një të burgosur “të zakonshëm”.

Vetëm transportimi i tij do të kushtonte rreth 5000 euro, ndaj po mbahet në burg dhe intervistat me të bëhen përmes video-lidhjeve për të kursyer shpenzime.

Çështjet e mëdha politike “në lojë” në Zvicër këtë vjeshtë

Ndërsa vera shndërrohet në vjeshtë dhe jeta politike e Zvicrës rifillon, Këshilli Federal, deputetët, si dhe votuesit do të kenë fjalën e tyre për një sërë çështjesh kyçe.

Këto janë çështjet që janë dhe do të jenë në plan të parë politik në muajt në vijim:

Tarifat amerikane

Ndërsa tronditja fillestare mbi tarifat prej 39 përqind të vendosura nga Shtetet e Bashkuara mbi importet zvicerane është zbutur disi, Këshilli Federal duhet të përballet me një detyrë të madhe: si ta bindë Donald Trump të ulë këto tarifa, të cilat janë më të lartat në Evropë.

Deri më tani, përpjekjet e qeverisë për të ulur tarifat (të cilat përfshinin një udhëtim të nxituar që Presidentja zvicerane Karin Keller-Sutter dhe Ministri i Ekonomisë Guy Parmelin bënë në Uashington) kanë rezultuar të pafrytshme.

Shpresat për një marrëveshje më të mirë u shuan më tej kur u shfaqën informacione rreth pakënaqësisë së Trump me ofertën e Zvicrës në përgjithësi dhe Keller-Sutter në veçanti.

Megjithatë, për të zbutur dëmin ndaj sektorëve të orientuar drejt eksportit të Zvicrës dhe ekonomisë së vendit në tërësi, qeveria duhet të dalë me një ofertë që Trump nuk do të jetë në gjendje ta refuzojë, transmeton albinfo.ch.

Pas udhëtimit të dështuar në Uashington, Këshilli Federal lëshoi ​​një deklaratë duke thënë se Zvicra “mbetet e përkushtuar fuqimisht për të ndjekur diskutimet me SHBA-në, me qëllim uljen e këtyre tarifave sa më shpejt të jetë e mundur”.

Nuk u dhanë detaje, por është një bast i sigurt se qeveria do të ketë një vjeshtë të ngjeshur duke u përpjekur të arrijë një marrëveshje të re me Shtetet e Bashkuara.

Por ky nuk është problemi i vetëm që Zvicra ka me SHBA-në:

Fiaskoja e FA-35

Zvicra finalizoi blerjen e 35 avionëve luftarakë F-35A të prodhuar në SHBA në vitin 2022, me qëllim zëvendësimin e flotës së saj luftarake të vjetër.

Çmimi: 6 miliardë franga nga paratë e taksapaguesve.

Por kohët e fundit, administrata Trump e ka rritur këtë çmim të rënë dakord me një shumë ende të pacaktuar, të vlerësuar midis 650 milionë dhe 1.3 miliardë franga, shkruan thelocal.

Kjo situatë jo vetëm që ka shkaktuar mjaft polemika në Zvicër, me shumë politikanë që e konsiderojnë këtë shkelje të kontratës të papranueshme; ata bëjnë thirrje për heqjen dorë tërësisht nga kjo blerje dhe në vend të kësaj eksplorimin e alternativave evropiane.

Këshilli Federal tha se është i përkushtuar ndaj marrëveshjes, me shumë vëzhgues që thonë se Zvicra nuk do të guxojë të zemërojë Shtetet e Bashkuara sepse dëshiron të rinegociojë tarifat tregtare.

Letërnjoftimi elektronik dhe taksa e pronës

Votuesit zviceranë do të duhet të vendosin për dy çështje në raundin e dytë të referendumeve kombëtare që do të mbahen më 28 shtator  të dyja të diskutueshme.

E para ka të bëjë me provën elektronike të identitetit (e-ID).

Votuesit e kishin refuzuar tashmë këtë legjislacion në vitin 2021, kryesisht sepse do të lëshohej nga kompani private.

Ligji i ri, i “përmirësuar”, përcakton që qeveria federale do të lëshojë e-ID dhe do të operojë infrastrukturën teknike të kërkuar, duke siguruar kështu mbrojtjen më të mirë të mundshme të privatësisë dhe sigurisë së të dhënave.

Megjithatë, çështja mbetet e diskutueshme, me disa që pretendojnë se ky lloj dokumenti dixhital nuk do të jetë ende plotësisht i sigurt dhe mund të shkelë privatësinë e mbajtësve të tij.

Çështja e dytë në lojë është vlera e imputuar e qirasë.

Kjo i referohet një termi tatimor që përdoret për të përshkruar vlerën teorike të qirasë që do të duhej të paguanit nëse do të merrnit me qira pronën tuaj.

Në Zvicër, kjo vlerë përdoret për të llogaritur taksat, edhe nëse jetoni në apartamentin ose shtëpinë tuaj dhe nuk paguani qira.

Në këmbim, ju mund të zbritni interesin e hipotekës dhe kostot e mirëmbajtjes nga të ardhurat tuaja të tatueshme.

Por parlamenti ka miratuar një ndryshim në ligj (i cili do të votohet më 28 shtator) që heq taksimin e vlerës së imputuar të qirasë dhe kufizon mundësitë për të bërë zbritje. Kjo vlen si për shtëpitë kryesore ashtu edhe për shtëpitë e dyta.

Në të njëjtën kohë, deputetët kanë miratuar një ndryshim në Kushtetutë që u lejon kantoneve të vendosin një taksë të veçantë mbi pronën për shtëpitë e dyta.

Taksimi individual

Gjatë sesionit të vjeshtës të parlamentit, nga 8 shtatori deri më 26 shtator, deputetët më në fund do të votojnë për zbatimin e taksimit individual të çifteve të martuara.

Sot, çiftet e martuara tatohen së bashku, që do të thotë se nëse të dy partnerët janë të punësuar, ata shpesh duhet të paguajnë taksa më të larta sesa çiftet e pamartuara që deklarojnë veçmas.

Të ardhurat e tyre shtohen (dhe tatohen) së bashku pavarësisht se kush ka fituar çfarë.

Çështja ka qenë në radarin legjislativ për disa vite, por miratimi i saj ka ngecur kryesisht sepse deputetët nuk mund të binin dakord midis tyre nëse taksimi individual është vërtet më i miri.

Por pas vitesh në harresë, taksimi individual i çifteve të martuara ka marrë mbështetjen e shumicës në parlament në qershor.

Do të finalizohet në shtator.

Konfirmohet për herë të parë zyrtarisht uria në Gaza

Sipas sistemit të Klasifikimit të Fazës së Integruar të Sigurisë Ushqimore (IPC), i cili përdoret nga qeveritë dhe agjencitë ndërkombëtare të ndihmës për të identifikuar nivelet e urisë në të gjithë botën, uria prek distriktin administrativ të Gazës, i cili përfshin qytetin e Gazës, thuhet në analizë. Sipas monitoruesit, jeta e 132,000 fëmijëve nën moshën pesë vjeç është veçanërisht në rrezik për shkak të kequshqyerjes. Nga këta, 41,000 konsiderohen raste veçanërisht serioze, dy herë më shumë se në vlerësimin e mëparshëm në maj.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) me seli në Gjenevë, kjo është hera e parë që një uri është shpallur në një rajon të Lindjes së Mesme.

“Një armëpushim i menjëhershëm dhe përfundimi i konfliktit është thelbësor për të lejuar një përgjigje humanitare të papenguar dhe në shkallë të gjerë që mund të shpëtojë jetë”, thanë agjencitë e OKB-së FAO/UNICEF/OBSH/WFP në një njoftim të përbashkët për shtyp të premten.

Ministria e jashtme e Izraelit tha se nuk ka uri në Gaza, duke iu përgjigjur raportit, transmeton albinfo.ch.

Kritere të rrepta për shpalljen e urisë

Duhet të përmbushen tre kritere përpara se të shpallet një uria: të paktën 20% e familjeve preken nga një mungesë ekstreme ushqimore, të paktën 30% e fëmijëve vuajnë nga kequshqyerja akute dhe të paktën dy të rritur ose katër fëmijë për 10,000 banorë vdesin çdo ditë nga uria ose për shkak të kombinimit të kequshqyerjes dhe sëmundjeve.

Të treja janë të vërteta, u tha gazetarëve në Gjenevë Jean-Martin Bauer nga Programi Botëror i Ushqimit (WFP), shkruan swissinfo.

Iniciativa IPC u themelua në vitin 2004. Anëtarët e saj përfshijnë pothuajse dy duzina organizata të OKB-së dhe agjenci ndihme. Është përgjegjëse për vlerësimin e situatave të urisë në të gjithë botën. Në shkallën IPC, ekzistojnë pesë nivele të situatës ushqimore në një vend ose rajon. Më i larti  dhe më i keqi  është niveli pesë: “katastrofë/uri”. Më poshtë, flasim për krizat e urisë. Deri më tani, niveli katër (“emergjencë”) zbatohej për të gjithë Rripin e Gazës.

Sipas të dhënave të IPC, katër raste zie buke janë konfirmuar në 15 vitet e fundit: në vitin 2011 në Somali, në vitin 2017 dhe 2020 në Sudanin e Jugut, dhe së fundmi në vitin 2024 në Sudan.

Mbi 13 mijë votues nga jashtë Kosovës janë regjistruar për votim me postë, afati mbyllet më 29 gusht

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka njoftuar se nga 23 korriku kur ka filluar afati për regjistrim për votim me postë nga jashtë Kosovës, janë regjistruar mbi 13 mijë persona.

Deri më 29 gusht 2025, të gjithë shtetasit e Kosovës që jetojnë jashtë vendit mund të aplikojnë për t’u regjistruar si votues jashtë Kosovës. Aplikimi për regjistrim duhet të jetë individualë dhe mund të bëhet:

  1. përmes platformës elektronike të KQZ-së https://diaspora.kqz-ks.org ose
  2. përmes postës duke dërguar aplikimin në kutinë postare të KQZ-së në Kosovë.

Nga data 23 korrik dhe deri të premten, më 22 gusht 2025, përmes platformës elektronike https://diaspora.kqz-ks.org janë pranuar 16,902 aplikime për regjistrim për votim me postë, prej të cilave janë aprovuar 13,360, ndërkaq janë refuzuar 3,542, transmeton albinfo.ch.

“Në shumicën e rasteve të refuzuara, aplikuesit nuk kanë paraqitur njërin nga dokumentet që dëshmon adresën e tij jashtë Kosovës (dokument identifikues në të cilin është e shënuar adresa e banimit, vërtetim i adresës nga autoriteti lokal, kontratë të qirasë, faturë shërbimesh, dokument i lëshuar nga banka apo kompania e sigurimit, dokument që dëshmon adresën e personit tek i cili qëndrojnë përkohësisht, dëshmi tjetër banimi për rastet specifike (rezervim hoteli, konvikti, etj.)”, thuhet në njoftim.

KQZ njofton se sipas procedurës, aplikimet e pakompletuara, të cilat kanë mungesë të dokumenteve mbështetëse, do të refuzohen. KQZ informon rregullisht dhe personalisht aplikuesit e refuzuar për arsyet e refuzimit të kërkesës së tyre dhe se do të mund të ri-aplikojnë përmes platformës për regjistrim duke bashkëngjitur dokumentet e nevojshme për të përmbushur kërkesën e tyre në përputhje me udhëzimet e KQZ-së. Kjo do të mundësohet gjatë kohës sa zgjatë periudha e regjistrimit.

Kino Kosova 2025 vjen në shtator në Bernë, Portugalia vend mysafir, tema “Sense of Purpose”

Nga 10 deri më 14 shtator 2025, kryeqyteti zviceran Bernë do të jetë nikoqir i edicionit të gjashtë të festivalit të filmit Kino Kosova. Sivjet, festivali vjen me temën “Sense of Purpose” dhe me Portugalinë si vend mysafir, duke sjellë mbi 30 filma artistikë e dokumentarë nga Kosova, Zvicra dhe Portugalia, si dhe një program shoqërues të pasur me koncerte, ekspozita dhe panele diskutimi.

Në qendër të vëmendjes do të jetë aktorja kosovare Adriana Matoshi, ndërsa publiku do të ketë mundësinë të shohë premierat zvicerane të filmave “Luna Park” dhe “Everybody Calls Redjo”.

Përveç filmave, festivali ofron një program shoqërues me ekspozita, muzikë live, panele diskutimi dhe festa.

Portugalia , vendi mysafir 2025

Portugalia do të jetë vend mysafir i festivalit. Zgjedhja e saj lidhet drejtpërdrejt me misionin e Kino Kosova: të trajtojë përmes filmit temat e migrimit, identitetit dhe përvojave të përbashkëta njerëzore, duke nxitur dialogun ndërkulturor.

Kosova dhe Portugalia ndajnë një histori të rëndësishme në raport me Zvicrën. Të dy komunitetet kanë dhënë dhe vazhdojnë të japin kontribut të çmuar në jetën ekonomike, shoqërore dhe kulturore të vendit,  realitet që pasqyrohet edhe në kinematografinë e tyre.

Në Bernë do të takohen zërat e rinj të kinemasë kosovare me realizmin poetik të kinemasë portugeze. Programi i vendit mysafir është kuruar nga Cíntia Gil, e njohur për punën e saj në festivalin prestigjioz Doclisboa.

Programi i Filmave

Edicioni i këtij viti sjell mbi 30 filma artistikë dhe dokumentarë, të gjatë e të shkurtër, që eksplorojnë ekuilibrin mes shpresës për një të ardhme më të mirë dhe sfidës për t’u përballur me realitetin.

Në një program të veçantë do të prezantohen edhe filma të shkurtër zviceranë, të kuruar nga John Canciani, drejtor artistik i Kurzfilmtage Winterthur.

Mysafirë të Veçantë

Festivali mbetet një vend takimi mes audiencës dhe artistëve. Këtë vit mirëpresim mysafirë nga Portugalia, Kosova dhe Zvicra.

Në qendër të vëmendjes është aktorja kosovare Adriana Matoshi, e njohur për rolet e saj në filma si Zana, The Marriage, Aga’s House dhe Cold November (aktualisht në Netflix), vepra që janë shfaqur në pesë vitet e fundit në Kino Kosova.

Në këtë edicion do të shfaqen dy filma me pjesëmarrjen e saj: “Luna Park” dhe “Everybody Calls Redjo”, që do të kenë premierën e tyre zvicerane në Kino Kosova.

Programi Shoqërues

Në bashkëpunim me qendrën kulturore PROGR dhe partnerë të tjerë, festivali sjell një program të larmishëm:

Rezidencë artistike (2 muaj), që do të kulmojë me një ekspozitë gjatë festivalit: Yll Xhaferi, artist ndërdisiplinor nga Kosova (pikturë & media digjitale).

Koncert live: Agona Shporta Quintet,  prezantimi i albumit të saj debutues “Hape Portën” (2024).
13.09.2025, ora 21:30, Turnhalle/PROGR.

After Party: Bacalhau 3000,  kolektiv zvicerano-portugezo-brazilian i DJ-ve.
12.09.2025, ora 22:00 – Sonarraum/PROGR.

Dy diskutime në panel.

“Re-Connect”, Program i ri shkëmbimi me Dokufest

Për herë të parë këtë verë u realizua një program shkëmbimi me festivalin Dokufest në Prizren. Të rinj nga diaspora kosovare në Zvicër udhëtuan në Kosovë, ku bashkë me bashkëmoshatarët e tyre vendas krijuan filmat e tyre, nën mentorimin e ekipit të Dokufest.

Në Bernë, këto vepra do të prezantohen për publikun.

Rreth Kino Kosova

Kino Kosova u themelua në vitin 2019 nga Sabahet Meta, i cili dhjetë vite më parë u zhvendos në Zvicër duke sjellë frymën e Dokufest-it nga qyteti i tij i lindjes, Prizreni.

Festivali është rritur vit pas viti dhe sot është i regjistruar si shoqatë jo-fitimprurëse.
Ai i kushtohet kinemasë alternative, duke besuar në fuqinë e saj për të hapur horizonte të reja mendimi.

Synimi ynë është të krijojmë një hapësirë ku arti nuk mbetet vetëm një përjetim vizual në ekran, por bëhet një pikëtakim i njerëzve, ideve dhe përvojave. Një vend ku publiku jo vetëm shikon, por edhe reflekton, pyet, diskuton dhe ndan mendime.

Në një kohë kur retorika përçarëse po fiton terren, besojmë se është më e rëndësishme se kurrë të ndërtojmë ura mes njerëzve.

INFO PRAKTIKE