Sulmi kibernetik shkakton vonesa në Londër

Heathrow në Londër është ndër disa aeroporte evropiane që u goditën nga një sulm kibernetik, i cili preku sistemin elektronik të check-in dhe bagazheve. Aeroporti paralajmëroi për mundësi vonesash për shkak të një “problemi teknik” që ndikoi në softuerin e siguruar nga Collins Aerospace për disa linja ajrore, përcjell albinfo.ch.

Aeroporti i Brukselit njoftoi se një sulm kibernetik të premten vonë në mbrëmje bëri që pasagjerët të regjistroheshin dhe ngarkoheshin në mënyrë manuale, ndërsa Aeroporti Brandenburg i Berlinit raportoi gjithashtu kohë pritjeje më të gjata për shkak të këtij problemi.

RTX, kompania në pronësi të së cilës është Collins Aerospace, tha se ishte “e vetëdijshme për një ndërprerje të lidhur me kibernetikën” në sistemin e saj në “aeroporte të përzgjedhura” dhe po punonte për të zgjidhur çështjen sa më shpejt të ishte e mundur.

Kompania shtoi: “Ndikimi është i kufizuar vetëm në regjistrimin elektronik të klientëve dhe dorëzimin e bagazheve, dhe mund të zgjidhet me operacione regjistrimi manual.”

Ata thanë se sulmi goditi softuerin Muse, i cili lejon linjat e ndryshme ajrore të përdorin të njëjtat sportele regjistrimi dhe porta hipjeje në një aeroport, në vend që secila të ketë të vetat.

BBC raporton se British Airways po operonte normalisht duke përdorur një sistem rezervë, por se shumica e linjave të tjera ajrore që operojnë nga Heathrow janë prekur.

Udhëtarja Lucy Spencer tha se ishte në radhë për të bërë check-in për një fluturim të Malaysia Airlines për më shumë se dy orë, dhe se stafi po etiketonte bagazhet manualisht dhe regjistronte pasagjerët përmes telefonit.

“Ata na thanë të përdornim biletat në telefon, por kur arritëm në portat e hipjes, ato nuk funksiononin, tani na kanë dërguar përsëri te sporteli i regjistrimit,” tha ajo për BBC-në nga Terminali 4 i Heathrow-it, duke shtuar se po shihte qindra njerëz në radhë.

Një tjetër pasagjer, Monazza Aslam, tha se kishte qëndruar mbi një orë në pistë “pa asnjë ide se kur do të fluturojmë“, dhe se kishte humbur lidhjen e saj në Doha.

Aeroporti i Brukselit gjithashtu tha se do të kishte një “ndikim të madh në orarin e fluturimeve“, përfshirë anulime dhe vonesa. Radhë të gjata dhe turma të mëdha u panë në aeroport në mëngjesin e së shtunës.

Organizata e përbashkët evropiane për sigurinë e aviacionit, Eurocontrol, tha se operatorëve të linjave ajrore u ishte kërkuar të anullonin gjysmën e orareve të fluturimeve për dhe nga aeroporti për disa orë.

Ata thanë se “probleme të ngjashme” po preknin dhe Berlinin, dhe se “mund të nevojiten masa“.

Dogana e Kosovës parandalon dy raste të kontrabandës në Jarinje

Dogana e Kosovës, ka parandaluar dy raste kontrabande në hyrje të territorit të Republikës së Kosovës, përcjell albinfo.ch. 

“Rasti i parë: Gjatë një kontrolli të detajuar mbi një automjet të udhëtarëve, i drejtuar nga një shtetas i Serbisë, zyrtarët doganorë zbuluan dhe sekuestruan rreth 300 gram argjend të padeklaruar. Malli ishte fshehur me qëllim të shmangies së detyrimeve doganore dhe futjes ilegale në tregun e Kosovës. Rasti i dytë: Në një rast tjetër, gjatë kontrollit të një automjeti tjetër, zyrtarët doganorë zbuluan sasi të konsiderueshme produktesh të qumështit, të cilat po tentohej të kontrabandoheshin pa dokumentacionin e nevojshëm shoqërues dhe pa respektuar rregullat e importit të produkteve me prejardhje shtazore”, thuhet në njoftim.

Sipas njoftimit mallrat janë sekuestruar dhe procedurat ligjore janë duke u ndjekur në bashkëpunim me institucionet kompetente.

Dogana e Kosovës thekson se mbetet e përkushtuar në luftën kundër kontrabandës dhe në mbrojtjen e ekonomisë dhe shëndetit të qytetarëve, duke parandaluar hyrjen e mallrave të paligjshme dhe të rrezikshme në treg.

Beograd: U mbajt parada ushtarake “Fuqia e Unitetit 2025”

Mësohet se në Beograd u mbajt sot parada ushtarake  nën sloganin “Fuqia e Unitetit”. Sipas autoriteteve serbe, në këtë paradë marshuan mbi 10.000 trupa, së bashku me mbi 2.500 armë dhe pajisje ushtarake, përcjell albinfo.ch.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiç deklaroi se parada ushtarake “Fuqia e Unitetit 2025” përfaqëson krenarinë e Serbisë dhe tha se Serbia dëshiron paqe, por gjithashtu di si ta ruajë territorin dhe të ardhmen e saj.

Kjo paradë po zhvillohet në një kohë protestash antiqeveritare në Serbi, të nxitura nga vdekja e 16 njerëzve në stacionin hekurudhor në Novi Sad dhjetë muaj më parë.

Policia ka vendosur sot kordon për të mos i lejuar pjesëmarrësit e tubimit studentor të afrohen në hyrje të paradës ushtarake.

“Parada në Beograd është një mesazh për fqinjët“, vlerëson analisti amerikan Kurt Bassuener nga Këshilli për Politika të Demokratizimit me seli në Berlin. Ai konsideron se kjo paradë është një sinjal ndaj vendeve fqinje të Serbisë për arsenalin e saj të ri ushtarak.

Dy të vdekur në një aksident tragjik në Glattbrugg

Një aksident i rëndë trafiku ka ndodhur mbrëmjen e së enjtes në Glattbrugg, ku dy persona humbën jetën pasi u goditën nga një makinë që doli nga rruga dhe u ngjit në trotuar, transmeton albinfo.ch.

Sipas njoftimit të Policisë Kantonale të Cyrihut, automjeti drejtohej nga një 19-vjeçar, i cili dyshohet se po lëvizte me shpejtësi të lartë. Për shkaqe ende të paqarta, ai humbi kontrollin dhe u përplas me këmbësorët që ndodheshin në trotuar.

Ekipet e emergjencës mbërritën menjëherë në vendngjarje, por pavarësisht përpjekjeve, dy viktimat nuk arritën të mbijetojnë.

Autoritetet kanë nisur hetimet për të sqaruar rrethanat e sakta të aksidentit, ndërsa drejtuesi i mjetit është marrë në pyetje nga policia.

Ky rast ka tronditur opinionin publik në zonë, duke hapur edhe një herë debatin mbi shpejtësinë dhe sigurinë rrugore.

Për më shumë detaje – https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fwww.telezueri.ch%2Fzuerinews%2Fautofahrer-19-geraet-auf-trottoir-zwei-personen-sterben-bei-unfall-in-glattbrugg-161876126%3Ffbclid%3DIwZXh0bgNhZW0CMTEAAR4BPVw201jG6O_o2rhg6G7b_FxgJTU5Gzh_nIfAN91uZGCSl8AnyKs-CC974Q_aem_nCbq4MubgTd8zqwKNSm3RA&h=AT2C5_1JELWA6v_ShURZ9xfTIARsuK9QtQ795UA6fPoccRvGw8T07u04P4cnasTgS8PBEBxcd0x2MlRKkz8n0twLXzZpjvb-skYnSzepPmNJ-xygqUKmPcOVowdbBIM&s=1

Murati: Ekonomia vazhdon të rritet në Kosovë

Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati, ka thënë se ekonomia e Kosovës vazhdon të shënojë rritje, duke demantuar pretendimet opozitar se ka rënie, përcjell albinfo.ch.

Murati ka përmendur të dhënat e fundit të Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK) të publikuara dje, ku Bruto Produkti Vendor (BPV) për tremujorin e dytë të vitit 2025 shënoi një rritje prej 4,58%, krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit 2024, që ishte 4,32%, duke treguar përshpejtim të rritjes ekonomike.

Sipas ASK-së, rritje në këtë tremujor kanë shënuar disa aktivitete ekonomike, duke përfshirë ndërtimtari (4,15%), aktivitetet financiare dhe të sigurimit (8,79%), aktivitetet shkencore, profesionale dhe teknike, si dhe shërbimet administrative dhe mbështetëse (4,27%), industria përpunuese (3,34%), administrata publike, arsimi, shëndetësia dhe aktivitetet sociale (0,99%), tregtia me shumicë dhe pakicë, transporti dhe akomodimi (3,62%), arti dhe argëtimi (2,83%), informacioni dhe komunikimi (2,38%), bujqësia, pyjet dhe peshkimi (2,98%), dhe aktivitetet e pasurive të paluajtshme (0,44%).

Ndërkaq, rënie është regjistruar në disa sektorë si industria nxjerrëse, energjia elektrike, gazi, avulli dhe furnizimi me ajër, furnizimi me ujë, si dhe menaxhimi i mbeturinave dhe rehabilitimi, me një ulje prej 6,79%.

Murati ka theksuar se këto shifra tregojnë përshpejtim të rritjes ekonomike dhe janë tregues i qartë se ekonomia po ecën përpara, duke demantuar pretendimet opozitare mbi gjendjen e saj.

“Edhe kësaj radhe, faktet dhe shifrat demantojnë pretendimet opozitare për kahjen ekonomike të vendit”, ka shkruar ai në një postim në rrjetet sociale, duke e cilësuar si “një lajm të mirë për fundjavë”.

Kongresisti amerikan propozon: Anëtarësimi i Kosovës në NATO prioritet i SHBA-së

Kongresisti amerikan, Brian Mast, ka paraqitur një amandament në Kongres që vendos anëtarësimin e Kosovës në NATO si një nga prioritetet kryesore të politikës amerikane në Ballkan, përcjell albinfo.ch.

Sipas organizatës “Albanians for America”, ky hap, i mbështetur edhe nga kongresisti Keith Self, konsiderohet një nga ndryshimet më të rëndësishme për rajonin që nga viti 2002.

Amendamenti përfshin disa pika kyçe, duke përfshirë prioritizimin e emërimit të ambasadorëve amerikanë në vendet e Ballkanit, përfshirë Malin e Zi, Kosovën dhe Bosnjën e Hercegovinën, si dhe rekomandime konkrete për mbështetjen e pavarësisë së Kosovës dhe integrimin e saj në NATO.

Në kuadër të amendamentit, parashikohet gjithashtu një plan për përmirësimin e sigurisë energjetike në rajon, duke përfshirë zgjerimin e rrjetit të tubacioneve të Kroacisë dhe zëvendësimin e energjisë ruse me burime të tjera, si dhe mbështetje për programin e Korporatës së Sfidës së Mijëvjeçarit (MCC) në Kosovë, me qëllim rritjen e sigurisë, zhvillimit ekonomik dhe stabilitetit rajonal.

Mast ka propozuar gjithashtu që Shqipëria dhe Kosova të zhvillojnë bazat e industrisë së mbrojtjes dhe të rrisin shpenzimet kombëtare për mbrojtje sipas objektivave të NATO-s, duke nënvizuar rëndësinë strategjike të pranisë së forcave amerikane në Kosovë. Amendamenti parashikon gjithashtu vazhdimin e programit të Kontrollit të Eksporteve dhe Sigurisë Kufitare, duke përfshirë pajisjet e inspektimit jo-intruzive në pikën kufitare të Merdarit për parandalimin e trafikut të armëve të paligjshme.

Organizata “Albanians for America” ka përshëndetur këtë nismë, duke e cilësuar si hap historik dhe duke theksuar rëndësinë strategjike të Ballkanit dhe mbështetjen e Kosovës.

“Kjo është një nismë historike që për herë të parë në dy dekada vendos prioritet politik për Kosovën dhe Ballkanin Perëndimor. Ne jemi krenarë që komuniteti ynë ka qenë pjesë e këtij procesi”, thuhet në njoftimin e organizatës.

Aktivisti i njohur shqiptar në SHBA, Martin Vulaj, ka reaguar në Facebook duke e quajtur këtë një lajm të shkëlqyer.

“Lajm i shkëlqyer dhe punë e shkëlqyer nga individë të përkushtuar. Diaspora shqiptaro-amerikane po zgjohet”, ka shkruar ai.

Kosova debuton në “One World Festival” në Kapfenberg

Kapfenbergu po përgatitet të mirëpresë edicionin e radhës të festivalit shumëkombësh “One World Festival”, i cili prej tetë vitesh mbledh nën një skenë kultura të ndryshme nga mbarë bota. Nga një nismë modeste, sot festivali është shndërruar në një ngjarje ndërkombëtare të shumëpritur, duke tërhequr grupe artistike dhe vizitorë nga komunitete të ndryshme, transmeton albinfo.ch.

Mozaik traditash, muzikash dhe shijesh

I organizuar nga shoqata “Internationaler Verein” në bashkëpunim me komunën e Kapfenbergut, festivali ofron një program të pasur kulturor e artistik. Vizitorët do të mund të ndjekin performanca muzikore dhe vallëzime tradicionale, një sfilatë me kostume popullore, si dhe të shijojnë ushqime autentike nga kuzhina të ndryshme të botës.

Pjesëmarrja e parë e Kosovës

Risi e këtij edicioni është pjesëmarrja e ansamblit AKV-Anamorava nga Vitia, i cili për herë të parë përfaqëson Kosovën në këtë festival. Ansambli do të ngjitet në skenë më 27 shtator në Kapfenberg, ndërsa më 28 shtator do të jetë pjesë e “Ditës Kulturore Shqiptare” në Graz, organizuar nga shoqata “Atdheu”.

Festa e diversitetit

Eventi do të zhvillohet në sheshin kryesor të qytetit duke filluar nga ora 15:30, ku të gjithë të pranishmit do të kenë mundësi të përjetojnë një atmosferë unike të bashkëjetesës kulturore. Organizatorët e cilësojnë festivalin si një “festë të hapur për të gjithë artdashësit dhe qytetarët”, ku diversiteti shndërrohet në urë miqësie mes komuniteteve.

Hyrja në festival është e lirë.

Shqiptarja nga Kosova dënohet në Zvicër për mashtrim me gati 1 milion franga

Një grua 39-vjeçare me shtetësi zvicerano-kosovare është dënuar me katër vjet e gjysmë burg nga Gjykata e Qarkut në Baden, pasi mashtroi shtatë burra dhe një grua duke u marrë pothuajse 1 milion franga zvicerane, transmeton albinfo.ch.

Sipas aktakuzës, ajo përdori gënjeshtra të qëllimshme për të marrë para, duke u justifikuar me paga të rreme ose nevoja urgjente, dhe premtonte se do t’i kthente shumat. Paratë i shpenzoi për lojëra fati, si dhe për artikuj luksi, përfshirë një orë Rolex, të cilën e raportoi si të vjedhur pasi e kishte lënë peng.

“Kemi mbetur të habitur që keni arritur të merrni kaq shumë para. Është e pabesueshme,” u shpreh kryetari i trupit gjykues, sipas Aargauer Zeitung.

Rasti është një tjetër shembull që tregon se Zvicra vazhdon të jetë e prekshme ndaj rasteve të mashtrimit individual. /Albinfo.ch

Për më shumë detaje rreth kësaj teme – https://www.blick.ch/schweiz/mittelland/aargau/schweiz-kosovarin-ergaunert-im-aargau-fast-1-million-franken-das-sind-die-beliebtesten-betrugsmaschen-id21246715.html

Avioni i rrëzuar dje në liqenin Zug nxirret nga thellësia

Pas aksidentit tragjik të ndodhur të premten pasdite, ku një aeroplan i vogël u rrëzua në liqenin Zug, autoritetet kanë arritur të nxjerrin mjetin fluturues nga thellësia prej 10 metrash po atë mbrëmje, transmeton albinfo.ch.

Në këtë ngjarje fatkeqe, një pasagjer 60-vjeçar humbi jetën, ndërsa piloti 49-vjeçar ka shpëtuar pa lëndime. Ekipet e shpëtimit dhe zhytësit reaguan menjëherë pas rrëzimit, duke rikuperuar mbetjet e avionit në mbrëmje.

Hetimet për shkaqet e aksidentit janë ende në vazhdim, ndërsa autoritetet po punojnë për të përcaktuar rrethanat që çuan në rrëzimin e aeroplanit. /Albinfo.ch

Novartis synon rritjen e çmimeve të barnave në Zvicër

Kompania farmaceutike zvicerane Novartis po shqyrton mundësinë e rritjes së çmimeve të barnave në Zvicër, në një kohë kur presioni ndërkombëtar mbi industrinë farmaceutike po rritet ndjeshëm, përcjell albinfo..ch.

Në Shtetet e Bashkuara, Presidenti Donald Trump ka kërkuar nga kompanitë farmaceutike që të paraqesin propozime për uljen e çmimeve të barnave deri më 29 shtator 2025. Përndryshe, ai ka paralajmëruar vendosjen e tarifave deri në 250% mbi produktet farmaceutike të importuara, një masë që ka shtyrë gjigantët farmaceutikë të rivlerësojnë strategjitë e tyre globale të prodhimit.

Si përgjigje ndaj këtij presioni, Novartis ka njoftuar një investim prej 23 miliardë dollarësh në SHBA, me qëllim zhvendosjen e prodhimit të disa prej produkteve të saj më të rëndësishme në territorin amerikan.

Ndërkohë, drejtori ekzekutiv i Novartis, Vas Narasimhan, ka kritikuar publikisht çmimet e ulëta të barnave në Zvicër, duke i konsideruar ato si një pengesë për inovacionin dhe zhvillimin në sektorin farmaceutik. Kompania po shqyrton aktualisht mekanizma të ndryshëm për rritjen e çmimeve në tregun zviceran, në përpjekje për të siguruar qëndrueshmëri financiare dhe për të mbështetur investimet në kërkim dhe zhvillim.

Investitorët në resortin e skive Valais tërhiqen papritur

Një kthesë e papritur ka ndodhur në përpjekjet për shpëtimin e Belalp Bahnen, një zonë skish e rënduar nga borxhet në komunën Naters VS. Investitorët Stephan Truffer dhe Diego Mathier kanë tërhequr ofertën e tyre pak para nisjes së sezonit dimëror, duke shkaktuar reagime të forta në publik dhe politikë, përcjell albinfo.ch.

Zona, e cila operon me 10 teleferikë dhe 40 km pista, ka një borxh prej 20 milionë CHF dhe ka nevojë urgjente për kapital të ri. Megjithë një fitim simbolik prej 7,000 CHF në 2024, mungesa e fondeve e ka bllokuar zhvillimin. Komuna kishte vendosur të shiste aksionet për të hequr përgjegjësinë financiare, dhe banorët e Naters priteshin të votonin për ofertën.

Truffer dhe Mathier synonin të investonin 4 milionë CHF dhe të ndërmerrnin një ristrukturim të plotë, por bordi i drejtorëve dhe disa ish-kryetarë bashkie bënë fushatë kundër shitjes, duke ngritur dyshime mbi vlefshmërinë e ofertës dhe duke bllokuar negociatat me bankat.

Kjo nuk është hera e parë që investitorët refuzohen. Christian Mars, një investitor francez, kishte propozuar një investim prej 50 milionë CHF, por kërkesa e tij për të përgjysmuar borxhin dhe për të marrë kontrollin me shumicë u refuzua në një votim publik.

Trump vendos tarifë prej 100 mijë dollarësh për punëtorët e kualifikuar që aplikojnë për vizë

Së fundmi, Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, ka nënshkruar urdhër ekzekutiv që vendos tarifë vjetore prej 100 mijë dollarësh për aplikantët në programin e vizave H-1B për punëtorë të huaj të kualifikuar, përcjell albinfo.ch.

Urdhri i Trumpit përmend “abuzimin” me këtë program dhe ndalon hyrjen përveç nëse pagesa kryhet.

Kritikët prej kohësh kanë argumentuar se vizat H-1B e dëmtojnë fuqinë punëtore amerikane, ndërsa mbështetësit – përfshirë miliarderin Elon Musk – thonë se programi i lejon SHBA-së të tërheqë talentin më të mirë nga e gjithë bota.

Në një urdhër tjetër, Trump ka krijuar edhe një “kartë ari” për përshpejtimin e vizave për disa emigrantë, me tarifa që nisin nga 1 milion euro.

Ky urdhër do të hyjë në fuqi më 21 shtator dhe do të zbatohet vetëm për kërkesat e reja. Megjithatë, kompanitë do të detyrohen të paguajnë të njëjtën shumë për çdo aplikant për gjashtë vjet, ka deklaruar sekretari amerikan i Tregtisë, Howard Lutnick.

“Kompania duhet të vendosë… a vlen mjaftueshëm punëtori për të paguar 100 mijë dollarë në vit qeverisë, apo duhet të kthehet në shtëpi dhe të punësojë një amerikan. Të gjitha kompanitë e mëdha janë dakord”, ka thënë ai.

Që nga viti 2004, numri i aplikimeve për vizat H-1B ka qenë i kufizuar në 85 mijë në vit. Deri tani, këto viza kanë pasur tarifa administrative që arrijnë rreth 1,500 dollarë.

14 specialistë diplomohen në arsimin profesional përmes projektit zviceran

14 specialistë të rinj janë certifikuar në fushën e Arsimit dhe Formimit Profesional, duke u bërë pjesë e Agjencisë Kombëtare për Arsimin dhe Formimin Profesional dhe Kualifikimet (AKAFPK), transmeton albinfo.ch.

Ky hap u realizua falë një nisme të projektit zviceran “Zhvillimi i Aftësive për Punësim”, në bashkëpunim me Universitetin Federal Zviceran për Arsim dhe Trajnim Profesional. Specialistët e certifikuar tashmë janë të gatshëm të japin kontributin e tyre për fuqizimin e këtij sektori në Shqipëri.

Ambasada e Zvicrës në Shqipëri, e cila ka mbështetur këtë proces, theksoi rëndësinë e investimit në njerëz dhe në cilësinë e arsimit profesional.

Duke investuar te njerëzit, ne investojmë në cilësi, dhe cilësia në arsimin profesional është thelbësore për të ardhmen e Shqipërisë”, – shkruhet në njoftimin e ambasadës.

Ky certifikim shihet si një hap i rëndësishëm drejt rritjes së kapaciteteve profesionale dhe përafrimit me standardet ndërkombëtare në arsimin profesional. /Albinfo.ch

“All Natural”, projekti i ri i Rita Orës publikohet më 24 shtator

Këngëtarja me famë botërore dhe me origjinë shqiptare, Rita Ora, ka bërë të ditur se së shpejti do të prezantojë projektin e saj më të ri muzikor, transmeton albinfo.ch.

Kënga e titulluar “All Natural” pritet të publikohet më 24 shtator, duke shënuar një tjetër rikthim të fuqishëm të artistes në skenën ndërkombëtare.

Përmes rrjeteve sociale, Rita Ora ka ndarë me ndjekësit e saj disa pamje ekskluzive nga ky projekt, duke shtuar kështu pritshmëritë e publikut.

Ky pritet të jetë një ndër projektet më të komentuara të muajit, duke marrë parasysh sukseset e mëparshme të këngëtares në tregun global të muzikës pop.

Çmim i madh për ansamblin “Kastriotët” në Festivalin Ndërkombëtar të Kulturës

Ansambli Artistik i Këngëve dhe Valleve “Kastriotët” nga Ferizaj është vlerësuar me çmimin për performancën më të mirëFestivalin e 17-të Ndërkombëtar të Kulturës, i cili u mbajt në Prefekturën e Ankarasë, në Bashkinë Çubuk dhe më pas në Bashkinë Inegöl të Bursës, Turqi, transmeton albinfo.ch.

Lajmin e ka bërë të ditur kryetari i Ferizajt, Agim Aliu, i cili ka përgëzuar ansamblin për suksesin dhe kontributin në promovimin e kulturës shqiptare.

Përveç performancave me këngë dhe valle tradicionale, anëtarët e ansamblit zhvilluan edhe takime protokollare me drejtues të bashkive dhe personalitete të komunitetit kulturor turk.

Me këtë rast, koreografi i njohur Bajram Tahiri u nderua me titullin e veteranit të festivalit, duke u vlerësuar për rolin e tij në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare.

“Sot prita drejtuesit dhe anëtarët e AAKV ‘Kastriotët’ për t’i përgëzuar për këtë sukses dhe urat e bashkëpunimeve që po krijojnë me përfaqësimin e vlerave kulturore të Ferizajt”, ka shkruar kryetari Aliu.

Ky vlerësim ndërkombëtar e radhit ansamblin “Kastriotët” mes grupeve më të suksesshme në prezantimin e kulturës shqiptare në botë./ Albinfo.ch 

Dokumentari “UDHA – Një gjak, një gjuhë, një besë” shfaqet në Romë

Ambasada e Kosovës në Itali ka njofton se, ditën e djeshme, në Casa del Cinema në Romë, në bashkëpunim me Illyrian Brains, organizuan shfaqjen e dokumentarit “UDHA – Një gjak, një gjuhë, një besë”, fryt i bashkëpunimit mes Lorik Canës, Arbër Agalliut dhe Alessandro Ferrantellit.

Dokumentari “UDHA: Një gjak, një gjuhë, një besë” nis nga Hora e Arbëreshëvet, në provincën e Palermos (Sicilisë), dhe udhëton më pas nëpër fshatrat e Kalabrisë, nen shoqërimin e dy figurave që i japin shpirt këtij rrëfimi: ish-kapitenin e Kombëtares shqiptare Lorik Cana dhe gazetarin e aktivistin Arbër Agalliu. Këta të dy i bashkohen jetës së përditshme të komuniteteve arbëreshe, ku e shkuara dhe e tashmja ndërthuren në një narrativë frymëzuese dhe edukative.

Dokumentari është realizuar në gjuhën shqipe, një ndërthurje e shqipes moderne me arbërishten e ruajtur si një gjuhë e shenjtë brez pas brezi, dhe zgjat 40 minuta.

Trump, mbret i kriptomonedhave

Presidenti i SHBA-së Donald Trump dhe familja e tij që prej kthimit të tij në Shtëpinë e Bardhë fitojnë miliarda me sipërmarrje kripto duke përfituar nga influenca e Trumpit në tregun me më pak rregulla. Meqenëse djemtë e Trumpit drejtojnë sipërmarrjen, kritikët vërejnë një përzierje shqetësuese të pushtetit presidencial dhe përpjekjeve personale për përfitim, raporton DW, transmeton albinfo.ch.

Nga Meme-Coins deri tek Stablecoins – monedhat digjitale, që janë interpretuar në një vlerë fikse – fitimi financiar llogaritet të jetë mbi pesë miliardë dollarë (4,25 miliardë euro). Kritikët tërheqin vëmendjen për lakminë e pashembullt për fitim të presidentit në post.

Dy sipërmarrje i nxisin fitimet kripto të familjes Trump: World Liberty Financial (WLF), një platformë financiare e decentralizuar, rregullat e kredidhënies së të cilës mund të bashkëkonceptohen nga përdoruesit me tokenin $WLFI, dhe American Bitcoin Corp. (ABTC), një sipërmarrje Bitcoin për kërkimin e pasurive nëntokësore e regjistruar në Nasdaq.

WLF me shitjen e $WLFI-Token, që janë të lidhura me emrin e Trumpit, fiton miliona, ndërsa ABTC, që mbështetet na djemtë e tij, posedon vlera të rëndësishme pasurie Bitcoin. Me hedhjen në bursë kursi përkohësisht u rrit me rreth 110 përqind, duke u fiksuar me 16,5 përqind mbi kursin fillestar të inagurimit që ishte 6,90 dollarë. Sipas një informacioni të agjencisë së lajmeve Reuters, sipërmarrja e Trumpit posedon 60 përqind të WLF dhe pretendon 75 përqind të të ardhurave nga shitja e Coins-ave.

Ushtrim shqetësues influence

Kritikët mendojnë, se presidenti republikan me rolin e dyfishtë si përfitues nga kriptomonedhat dhe vendimmarrës politik po minon besimin në opinionin publik duke i përzier kufijtë mes drejtimit të qeverisë dhe pasurimit vetiak.

Juristi dhe eksperti i financave në SHBA, Ross Delston, tërheq vëmendjen, se kripto-firmat mund t’u ofrojnë një shteg investitorëve të dyshimtë, që përmes Coins-ave digjital të sigurojnë influencën politike tek Trump.

“Kjo është një rrugë e re që i mundëson presidentit, të marrë para prej kujtdo, përfshi edhe persona dhe shtete, që sipas ligjeve të SHBA-së për luftën elektorale do të ishin të ndaluara, ose nga persona, që janë dënuar për vepra penale ose ndaj të cilëve zhvillohen hetime”, thotë Delston për DW.

Trump zbut rregullat për kriptomonedhat

Gjatë mandatit të tij të parë Trump e cilësonte monedhën digjitale Bitcoin si “mashtrim” dhe kërcënim për dollarin. Tani ai do ta kthejë SHBA-në në kryeqendrën kripto të botës.

Nën Trumpin promovuesi prej shumë vitesh i kriptos Paul Atkins u bë drejtues i Autoriteti të SHBA-së për Mbikqyrjen Financiare SEC. Një ndër dekretet e para të nënshkruara nga Trump në janar ishte t’u ndalojë të gjitha autoriteteve të SHBA-së krijimin ose nxitjen e një banke qendrore të monedhës digjitale (CBDC) – një versioni kripto i dollarit i dhënë nga qeveria.

Në mars ai filloi të krijojë një rezervë strategjike kripto me konfiskimin e pasurive kripto. Në verë Trump nënshkroi genius act, kuadri i parë ligjor federal për Stablecoins.

Bankete madhështore dhe favore politike

Entuziazmi për kriptomonedhat është përhapur përtej politikës në evente të nivele të larta shoqërore, veçanërisht për darka e bankete për depozituesit e mëdhenj digjital, organizuar nga Shtëpia e Bardhë. Takimet ekskluzive me meny të pasura dhe akses ekskluziv tek presidenti po kritikohen për shkak të përzierjes së pushtetit politik me interesat financiare private.

Një ngjarje e spikatur ishte Crypto Kings-Dinner në maj 2025 në klubin kombëtar të golfit Trump në Virxhinia, ku ishin ftuar nga Meme-Coin $TRUMP e Trumpit investitorë, që bashkarisht kishin investuar 148 milionë dollarë.

Në event 25 investitorëve të mëdhenj të Meme-Coin $TRUMP të Trumpit iu krijua akses privat tek presidenti, ndërsa katër bashkëaksionerëve më të mëdhenj iu dhuruan orët luksoze nga koleksioni i Trumpit. Justin Sun, një kripto-miliarder i lindur në Kinë dhe këshilltar i World Liberty Financial, ishte me shpenzimet në vlerën e 18,5 milionë dollarëve i ftuari më i rëndësishëm.

“Me gjasë kjo është një tjetër përpjekje e qeverisë, të ndërlidhë postet publike me interesat private”, deklaron për DW Richard Briffault, profesor në Columbia Law School.

Autoritetet rregullatore të rezervuara, ndërsa kritikët bëjnë thirrje të merren masa

Autoritetet rregullatore në SHBA qëndrojnë të tërhequra sa i përket mbikëqyrjes së kriptomonedhave. Së fundi Uashingtoni ka shfuqizuar disa rregulla. Si p.sh. deklarimin e vlerave të pasurive kripto në bilancet e firmave. Në këtë mënyrë sipërmarrjet kanë më shumë hapësirë veprimi, për t’i avancuar bizneset e tyre. Ndërsa mbikëqyrja e bursës SEC nën drejtorin e mëparshëm Gary Gensler iu kundërvu me hetime të rrepta dhe akuza kësaj dege, masat nën qeverinë e dytë të Trump janë lënë krejt pasdore.

Si “kapitalizëm kripto me stimulues” e përshkruan një nga rrethi i brendshëm i Trump këtë zhvillim. Kjo degë është në bum, por sa i përket temave të etikës, transparencës dhe stabilitetit afatgjatë vëzhguesit kanë ngrenë shumë pikëpyetje.

Përmasa alarmante të shkarkimeve në autoritetet federale

Gjithnjë e më shumë kryeartikuj po u kushtohen shkarkimeve të nëpunësve federalë, që qeveria Trump i ka halë në sy, si guvernatorja e Bankës së Rezervave Lisa Cook, drejtorja e Autoritetit të Shëndetësisë në SHBA, CDC, Susan Monarez apo shefja e Autoritetit të Statistikave të Tregut të Punës, Erika McEntarfer.

“Qeveria nuk ka skrupuj për të shkarkuar njerëzit, ndër ta edhe nëpunës të thjeshtë, nëse ata nuk janë politikisht në të njëjtën linjë me qeverinë”, thotë juristi i Columbias Richard Briffault. “Nuk ka sinjal më të qartë se sa shkakrimi i drejtores së Bureau of Labor Statistics (Erika McEntarfer, d. Red.). Nëse ata janë të gatshëm, janë të gatshëm të shkarkojnë këdo.”

Klima e karakterizuar nga frika dhe hakmarrja ka si pasojë, që autoritetet e mbikëqyrjes nuk i shqyrtojnë me sy kritik projektet kripto të Trumpit – madje as edhe kur janë evidente problemet etike. Në kongres po shtohen thirrjet për një kontroll më të rreptë. Deputetët kërkojnë rregulla të qarta për monedhën digjitale, më shumë transparencë për sipërmarrjet si WLF dhe kushte për nëpunësit me rezerva të vetat kripto.

Zvicër: Fushatë për ndalimin e mediave sociale për personat nën 16 vjeç

Një grup prindërish të shqetësuar i kanë paraqitur një peticion qeverisë duke kërkuar që mediat sociale të ndalohen për personat nën 16 vjeç.

67,000 kanë nënshkruar në pesë muajt e fundit – aktivistët besojnë se do të arrijnë 100,000, mjaftueshëm për të detyruar një votim.

Studimet tregojnë se të rinjtë në Zvicër kalojnë 32 orë në javë në mediat sociale – dhe një në pesë ka qenë viktimë e ngacmimit kibernetik.

Një ndalim duket se ka mbështetje të gjerë publike, një sondazh i kohëve të fundit i Tamedia tregon se 78% do të mbështesnin një kufizim moshe, transmeton albinfo.ch.

 

 

Mungesa e strehimit në Zvicër do të vazhdojë në afat të mesëm

Situata është po aq e tensionuar sa ishte në vitin 2014, kur filloi mungesa e fundit e vazhdueshme, sipas përditësimit të fundit të monitorimit nga Zyra Federale e Strehimit, të publikuar të enjten. Kjo tregon gjithashtu se nuk ka asnjë lehtësim në planin afatmesëm, shkruan swissinfo.ch, transmeton albinfo.ch.

Zyra vëren se ndërtimi i banesave nuk ka gjasa të mbajë ritmin me rritjen e familjeve gjatë dy viteve të ardhshme.

Monitorimi gjithashtu thekson se të bëhesh pronar shtëpie tani është praktikisht e pamundur për blerësit e herës së parë, nëse merren parasysh kostot e blerjes dhe përdorimit. Kjo e bën tregun e qirasë edhe më të rëndësishëm, veçanërisht për familjet me fuqi blerëse të ulët deri në mesatare, sipas zyrës. Ato përbëjnë pothuajse 80% të të gjitha familjeve me qira.

Monitorimi tregon gjithashtu se ekziston një ekuilibër i caktuar midis familjeve me të ardhura të ulëta dhe strehimit të tyre. Rreth 80% e strehimit është i përballueshëm për këto grupe, përveç në Gjenevë, Lozanë, Bazel, Lucernë dhe Cyrih.

Megjithatë, situata është më e ndërlikuar kur bëhet fjalë për banesat që janë aktualisht në dispozicion në treg. Vetëm 41% e pronave me qira janë të përballueshme për familjet me fuqi blerëse të ulët deri në mesatare, tha zyra federale e strehimit.

Mungesa ndryshon në ashpërsi në varësi të rajonit. Situata është veçanërisht kritike në St. Moritz, por edhe në qytetet dhe aglomeratet e mëdha. Monitorimi tregon se nëse të gjitha familjet me fuqi blerëse të ulët deri në mesatare do të detyroheshin të zhvendoseshin në kushtet aktuale të tregut, kostot e tyre mesatare të qirasë do të rriteshin nga 29.1% në 35.7% të të ardhurave të tyre.

Situata ende nuk është alarmante

Zyra e strehimit vlerëson se situata ende nuk është alarmante për sa i përket stokut të banesave. Megjithatë, zyra vëren shenja përkeqësimi, veçanërisht në mesin e familjeve me të ardhura të ulëta. Përqindja e familjeve qiramarrëse, kostot e strehimit të të cilave tejkalojnë buxhetin e tyre, u rrit me 0.2 pikë midis viteve 2022 dhe 2023, në 2.8%. Megjithatë, kjo shifër mbetet më e ulët se në vitin 2018.

Zyra e strehimit vlerëson se ky trend do të vazhdojë dhe vëren se hendeku midis qirave për kontratat ekzistuese të qirasë dhe qirave të ofruara në treg po vazhdon të zgjerohet. Zyra beson se kjo po i nxit investitorët të favorizojnë prishjen dhe rindërtimin ose rinovimin total. Kjo praktikë ndihmon në ruajtjen e një niveli të lartë aktiviteti në sektorin e ndërtimit, por nuk kontribuon në zgjerimin e nevojshëm të stokut të banesave në Zvicër.

Në betejën e përjetshme midis adoleshentëve të përgjumur dhe ziles së hershme të shkollës, shumica e krahut të majtë në Këshillin e Qytetit të Cyrihut ka dhënë një goditje për butonin e shtyrjes së mësimit.

Zvicër: Duhet bërë më shumë për të ftohur klasat

Klasat zvicerane po bëjnë vapë dhe durimi po mbaron.

Me valët e nxehtësisë që po i shndërrojnë mësimet në teste qëndrueshmërie, thirrjet për zgjidhje të shpejta po shumëfishohen.

Në Bernë, Këshilltari Kombëtar i Vaud-it, Benoît Gaillard, ka paraqitur një mocion duke kërkuar veprime të menjëhershme për të ftohur shkollat, madje duke sugjeruar edhe mundësinë e ajrit të kondicionuar.

Propozimi i tij kërkon kufij të qartë të temperaturës për mjediset e të nxënit dhe zgjidhje teknike për t’i mbajtur klasat të durueshme, ndoshta të shoqëruara me energji diellore për të kompensuar energjinë shtesë.

Mësuesit thonë se përgjigjet e qeverisë deri më tani janë të pamjaftueshme, transmeton albinfo.ch.

Disa sindikata po paralajmërojnë për greva nëse fëmijët dhe stafi vazhdojnë të vuajnë nga mësimet e verës.

Apartamentet e reja në Cyrih u shkojnë kryesisht vendasve, jo “emigrantëve të pasur”

Vetëm 8% e apartamenteve të ndërtuara rishtas në kantonin e Cyrihut u jepen me qira të huajve që janë banorë të rinj; 92% u jepen me qira vendasve – kryesisht njerëzve nga e njëjta lagje ose rajoni përreth.

Këto janë gjetjet e një ankete banimi të kryer nga instituti i kërkimit të opinionit publik Sotomo në emër të Dhomës së Tregtisë së Cyrihut. Kjo për shkak se zviceranët kanë më shumë mundësi për të eksploruar tregun e banesave. Kjo gjithashtu do të thotë se ata bëhen të vetëdijshëm për projektet e reja të ndërtimit në lagjen e tyre, shkruan swissinfo.ch, transmeton albinfo.ch.

“Emigrantët e pasur” në apartamente me çmime të larta

“Emigrantët e pasur” shpesh kanë pak kohë për të kërkuar akomodim dhe nuk janë të njohur me kushtet lokale. Ata janë mësuar gjithashtu me çmimet e larta të metropoleve ndërkombëtare.

“Pastaj ata marrin apartamentet me çmime të larta dhe të rinovuara plotësisht dhe mashtrohen nga pronarët”, tha studiuesi i opinionit Michael Hermann në prezantimin e studimit në media. Në zonën e Cyrihut, apartamentet e rinovuara plotësisht janë 25% më të shtrenjta se apartamentet e ndërtuara rishtas.

Megjithatë, nuk janë vetëm të sapoardhurit nga vendet e pasura që përfundojnë në projekte rinovimi me çmime të larta për shkak të mungesës së alternativave. “Ata nga vendet më të varfra paguajnë gjithashtu më shumë qira se zviceranët”, vazhdoi Hermann. Natyrisht, ka pengesa në tregun e banesave për të sapoardhurit pa pasaportë zvicerane, tha ai.

Sipas autorit të studimit Hermann, ndërtimet e reja nuk çojnë në zhvendosjen e popullsisë vendase. “Përkundrazi, ndërtesat e reja janë parakusht për më pak zhvendosje.”

Tuneli mes Austrisë dhe Italisë, me linjën hekurudhore më të gjatë në botë

Punëtorët evropianë kanë hapur një tunel nëntokësor midis Austrisë dhe Italisë, i cili do të shndërrohet në një linjë hekurudhore me shpejtësi të lartë që lidh veriun dhe jugun e Evropës.

Tuneli Brenner Base, i cilësuar si lidhja hekurudhore nëntokësore më e gjatë në botë, është një projekt kryesor i Bashkimit Evropian për të zhvendosur transportin e mallrave nga rrugët në hekurudha, me qëllim uljen e ndotjes dhe rritjen e tregtisë ndërkufitare, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Pjesa e fundit e tunelit eksplorues të Brennerit u rrëzua gjatë një ceremonie të ndjekur nga Kryeministrja italiane Giorgia Meloni dhe kancelari austriak Christian Stoker.

“Është një ditë historike për Italinë, Austrinë dhe të gjithë Evropën,” deklaroi Meloni gjatë ceremonisë së hapjes.

Kjo do të jetë lidhja e parë hekurudhore nëntokësore e dedikuar që lidh drejtpërdrejt Austrinë me Italinë. Tuneli pritet të hapet në vitin 2032, rreth 16 vjet me vonesë dhe me një kosto prej 8.5 miliardë eurosh, afërsisht 2.5 miliardë më shumë se buxheti fillestar.

Struktura do të jetë 55 km e gjatë dhe do të shkojë deri në 64 km duke u lidhur me një tunel ekzistues në Innsbruck. Ajo do të shkurtojë kohën e udhëtimit mes Fortezza-s në Itali dhe Innsbruck në më pak se 25 minuta, nga 80 minuta aktualisht.

Kalimi i Brenner është një nga pikat më të ngarkuara të Alpeve për transport mallrash. Çdo vit, mbi 2.5 milionë kamionë, 14 milionë automjete dhe 50 milionë tonë mallra kalojnë përmes tij, duke mbingarkuar komunitetet lokale.