Integrimi

Julia Schmid: Gjuha shqipe është shumë e bukur por shumë pak e njohur

Julia Schmid, një mike e çmuar e shqiptarëve, e angazhuar në projekte integruese, si në Jugendtreff, etj. e flet bukur e me përzemërsi gjuhën shqipe

“Jetova gjashtë muaj ne Shqipëri (Himarë). Atje mësova shqip edhe pak greqisht. Vizitova disa here Kosovën pas studimeve. Kam qenë edhe në Maqedoni: Shkup e Kërçovë po edhe në Preshevë, Serbi. Nuk kam qenë ende te arbëreshët. Por kam banuar bashkë me një vajzë nga fshatrat arbëreshe”, thotë Julia Schmid, mike e shqiptarëve dhe njohëse e shqipes.

albinfo.ch: Kur keni dëgjuar shqipen për herën e parë dhe si tingëlloi ajo për veshin tuaj ?

Julia Schmid: Mendoj, se gjuhën shqipe e kam dëgjuar në qytet kur kam qenë e vogël. Herën e parë në aktivitete me të rinjtë. Punova në një takim për të rinjtë (Jugendtreff) në Winterthur. Gjuha më tingëlloi shumë bukur, por edhe shumë e huaj. Pastaj, duke e njohur gjuhën me mirë, duke dëgjuar shqipen nga shoqja ime, me tingëllonte më bukur e më e njohur.

A mundeni t`i shqiptoni lehtë të gjitha shkronjat tona ? 

Unë e kam vështirë t`i shqiptoj shkronjat “ll” e “r”. Por “r” është shumë vështirë edhe ne gjuhët tjera, si në atë spanjolle.

Me cilën gjuhë sipas jush ngjan muzikaliteti i shqipes ?

Disa herë e kam ngatërruar shqipen me portugalishten. Varet prej dialekteve.

E keni pasur vështirë ti theksoni fjalët e para të shqipes? 

Julia Schmid: Nuk e mbaj në mënd. Mendoj që po, sepse t`i thuash shqip fjalët “quhem Julia” nuk është e lehtë. Ne nuk e kemi shkronjën “q” në gjermanisht.

Sa e njihni kulturën shqiptare?

S`e kuptoj këtë pyetje! Kulturën shqiptare e njoh me shumë nga shoqja ime e njerëzit e saj. E njoh me shumë humorin që është i veçantë në kulturën e shqiptareve. Por, vitin e kaluar takova shumë kultura shqiptare por të ndryshme. Si mund të krahasoj kulturat nga takimi me të rinjtë me kultura në fshatin e shoqes time ose me atë të shkencëtares së një universiteti? A është kultura në Prizren e ngjashme me kulturën në Himarë ku njerëzit flasin edhe greqisht? Kështu, ndoshta nuk e njoh mirë kulturën por njoh sa njerëz shqiptarë që janë shumë të ndryshëm nga njeri tjetri.

Keni vizituar ndonjë nga trojet shqiptare? 

Po. Jetova gjashtë muaj ne Shqipëri (Himarë). Atje mësova shqip edhe pak greqisht. Vizitova disa here Kosovën pas studimeve. Kam qenë edhe në Maqedoni: Shkup e Kërçovë po edhe në Preshevë, Serbi. Nuk kam qenë ende te arbëreshët. Por kam banuar bashkë me një vajzë nga fshatrat arbëreshe.

A keni lexuar ndonjë libër shqip, apo në gjuhën tuaj nga autorët shqiptarë? 

Vetëm nga Ismail Kadare.

Thuhet se fëmijët i mësojnë më shpejt gjuhët e huaja sepse ata nuk turpërohen kur gabojnë. A ngurroni ju gjatë të folurit të shqipes? 

Po tani ngurroj më shumë. Kur mësova nuk ngurroja, sepse isha e vetme ne Himarë. S’kisha tjetër mundësi përveç se të flisja shqip. Njerëzit nuk kuptonin anglisht ose gjermanisht. Ashtu kam mësuar shumë shpejt çfarë kisha më shumë nevojë.

A keni ndonjë fjalor të gjuhës shqipe? 

Po, e kam një nga Langenscheidt. Ishte një dhuratë nga gjyshi im.

Sa më multigjuhësor jemi aq më të mirë e kemi kujtesën, besoni në këtë ?

Julia Schmid: gjuha mund të jetë çelës përkujtimi. Por na duhet me shumë: fryma e hapur, shoqëria, dashuria, etj.

Duke e njohur gjuhën shqipe a i kuptoni më mirë shqiptarët? 

Po. I kuptoj me mirë. Por jo veç me gjuhën. Edhe me marrëdhëniet e ndryshme dhe përvojat ndryshme.

A mund të na e thoni një frazë në gjuhën shqipe nga ndonjë tekst, këngë apo ndonjë përshëndetje shqiptare?

Gjuha shqipe është një gjuhë shumë e bukur. Flisni shqip, ku të doni. Edhe në shkollë, edhe në hapësirat e shkollës në Egerkingen! 🙂

Njoh shqiptarë që janë shumë të ndryshëm nga njëri tjetri

Kulturën shqiptare e njoh me shumë nga shoqja ime e njerëzit e saj. E njoh me shumë humorin që është i veçantë në kulturën e shqiptareve. Por, vitin e kaluar takova shumë kultura shqiptare por të ndryshme. Si mund të krahasoj kulturat nga takimi me të rinjtë me kultura në fshatin e shoqes time ose me atë të shkencëtares së një universiteti? A është kultura në Prizren e ngjashme me kulturën në Himarë ku njerëzit flasin edhe greqisht? Kështu, ndoshta nuk e njoh mirë kulturën por njoh sa njerëz shqiptarë që janë shumë të ndryshëm nga njeri tjetri.