Arti që ndihmon integrimin

1/5

Agron Bajramin, komuniteti shqiptar në Zvicër dhe më gjerë e njeh shumë mirë si valltar, gjegjësisht si themelues dhe drejtues të Shkollës së Vallëzimit “Shota” në Aarau. Pak muaj më parë kjo shkollë ka kremtuar 20 vjetorin e themelimit dhe në sallën ku mbahej manifestimi jubilar ishin ekspozuar edhe një numër punimesh të tij në teknikën jo shumë të njohur, në pirografi. Për shumë kënd kjo “faqe” e re e Agronit mund të ishte një zbulim, por ai në fakt ka rreth 15 vjet që e ushtron këtë formë arti.

Një rast për të prezantuar në mënyrë më të kompletuar punën e tij artistike, Bajramit ia ka ofruar Pika e Kontaktit për integrim e kantonit Aargau në qendër të kryeqytetit të këtij kantoni, Aaraut. Në zyrat dhe sallat e objektit të ri ku është vendosur kjo “pikë” janë varur një pjesë e punimeve të Agron Bajramit dhe ditë më parë (më 3 prill) është mbajtur mbrëmja vernisazhit të ekspozitës së tij.

Pamje qytetesh të Zvicrës, Kosovës e Shqipërisë, peizazhe të natyrës zvicerane e shqiptare, figura kafshësh, portrete personalitetesh historike… janë punimet brenda kornizave kryesisht të formatit të vogël, që janë varur në muret e që shërbejnë si galeri artesh.

Autori, Agron Bajrami thotë se këtu i ka të ekspozuara vetëm punimet më të reja, të krijuara në vitet 2012-2013. “Me këtë lloj arti merrem që nga koha e para luftës dhe tashmë kam shumë punime në shtëpi apo edhe të dhuruara nëpër miq e gjetiu. Por këtu sonte i kam ekspozuar vetëm rreth 30 punime dhe të gjitha janë punuar brenda vitit të kaluar”, sqaron Bajrami.

Ai shton se përzgjedhja e temave për këtë ekspozitë ka qenë e rastit, që domethënë nuk bëhet fjalë për ndonjë ekspozitë tematike. “Po ashtu këtu mbizotërojnë punimet me format të vogël, për shkak të specifikave të ambientit ku ato ekspozohen”.

Më tutje A. Bajrami flet për mënyrën e punës që e karakterizon pirografinë, ose “shkrimin me zjarr”. “Punimet i bëj në “shperpllakë” (kompensatë). Është me rëndësi të punohet në këtë material dhe jo në dërrasë natyrale pasi që kjo e dyta ka edhe nyje gjë që e pengon mjetin me të cilin punohet, “letkonin” për të bërë punën e vet dhe dëmton punimin”, sqaron ai procesin delikat të punës.

Udhëheqësja e qendrës për integrim, Lelia Hunziker në cilësinë e nikoqires ka bërë hapjen e ekspozitës të cilën e ka nderuar me praninë e saj edhe ushtruesja e detyrës së drejtoreshës së Qendrës Kulturore të Kosovës në Cyrih, Shukrije Ramadani.

Ekspozita do të qëndrojë e hapur për gjashtë muaj rresht, gjegjësisht deri më 3 tetor të këtij viti. Ajo, siç bëri të ditur Hunziker, mund të vizitohet nga e hëna deri të premten, gjatë orarit të punës. Vizitat mund të bëhen spontanisht por është e dëshirueshme edhe të bëhet një paralajmërim, sidomos kur vijnë grupe, shtoi Hunziker.

“Me hyrjen në lokalet e reja para rreth dy vitesh ne u përballëm me muret e bardha e të zbrazëta. Kjo na shtyri të mendonim për një zgjidhje që do t`u jepte jetë këtyre mureve. Ideja për të cilën u pajtuam të gjithë, ishte që këtë hapësirë të bardhë ta mbushim me punime artistike. Vendosëm që të kërkojmë nga artistët e prejardhje të huaj që jetojnë në regjion e më gjerë, t`i ekspozojnë punimet e tyre këtu”, thotë për albinfo.ch Lelia Hunziker.

Deri më tash në këto hapësira janë hapur gjashtë ekspozita të këtilla. Veç kritereve artistike, një kusht për të ekspozuar këtu është që “punimet të jenë të përshtatshme për t`u varur në mure dhe të mos kenë struktura të ndërlikuara që do të na pengonin në punën tonë këtu, sepse, siç e shihni, këto janë ambientet tona të punës. Me këto punime ne fisnikërojmë ambientin ku punojmë dhe ku frekuentojnë mijëra persona që vijnë këtu të këshillohen”, thotë Hunziker.

“Por njëkohësisht, u japim një shans artistëve që punimet e tyre, të cilat ndoshta do të mbeteshin nëpër bodrume dhe pa kushte ekspozimi, t`i prezantojnë para publikut. Kështu gjen shprehje gjithsesi edhe roli integrues i artit ”, përfundon ajo.

Ardian Bujupi: Muzika, hobi dhe profesioni im

U bë i njohur gjatë spektaklit muzikor “DSDS” në Gjermani. Edhe pse zuri vendin e tretë, ai llogaritet si njëri nga këngëtaret e rinj më të pëlqyer në Gjermani dhe në trojet shqiptare. Ardian Bujupi ende ruan kujtime të mira për këtë spektakël, ndonëse thotë se për shkak të angazhimeve muzikore nuk arrin të i përcjell edicionet e reja. Kënga më e re e tij është “All Night” në bashkëpunim me Lindarin. Veten e quan tip problematik. Me femra tregon se i ka punët mirë, por ende s’po gjen nuse.

Për “albinfo” këngëtari 23 vjeçar tregoi se si ka rënë në dashuri me shoqen e klases. Ndërkohë, projektet e tij të afërta janë një këngë në bashkëpunim me Genta Ismajlin dhe Dalool, si dhe një tjetër bashkëpunim me këngëtaren amerikane Lumidee. Për këto dhe shumë të tjera, këngëtari Ardian Bujupi flet për “albinfo”.

U bëre i njohur në spektaklin muzikor “DSDS”. Çfarë kujtimesh ruan nga ai spektakël?

Shumë kujtime të mira. Kam mësuar shumë nga ai spektakël, nga juria e tij, më ka bërë të njohur në shumë shtete të Evropës, në të gjitha trojet shqiptare, kam fituar shumë fansa dhe më ka ndihmuar për t’u plasuar sa më mirë në tregun muzikor. Spektakli “DSDS” mendoj se do të mbetet gjithmonë në zemrën time!

Meqë edhe tash kur po bisedojmë, ky spektakël është duke u zhvilluar në Gjermani. A e përcjell rregullisht?

Fatkeqësisht shumë rrallë. Unë thuajse çdo të shtunë jam i zënë me koncerte nëpër Evropë dhe nuk po kam mundësinë të fokusohem para televizorit. I shikoj ditën e nesërme pjesët më interesante të spektaklit.

Edhe në këtë edicion po merr pjesë një shqiptare, që quhet Anita Latifi. Cilat janë përshtypjet tuaja për të?

Anita është bërë e famshme për shkak të karakterit të saj. Unë i uroj shumë fat, por ajo duhet të mos harrojë se ka femra shqiptare që ndoshta identifikohen me të, dhe kjo mendoj se nuk është një pasqyrë e mirë për ne si shqiptarë.

Sikur mos të kishe marrë pjesë në këtë spektakël, ku mendon se do të ishe?

Unë kurrë nuk e di ku do të isha sot, edhe nuk e di a do të isha më i lumtur apo jo! Lumturi, dashuri dhe fat nuk vijnë vetëm nga fama dhe paraja. Ndoshta do ta gjeja rrugën edhe pa këtë spektakël.

Me sa kam lexuar je i vetmi prej gjithë kandidatëve të atij edicioni që po vazhdon me sukses karrierën muzikore. A ishte e vështire karriera jote si solo këngëtar?

Kur një punë e do, atëherë të gjitha vështirësitë të duken të vogla. Ky është profesioni im më i mirë për mua. Unë muzikën e kam punë dhe hobi, prandaj jam i kënaqur me arritjet e mia.

Tek publiku shqiptar sigurisht se të konsiderojnë si një yll, por si po pritesh në tregun evropian?

Kam fansa kudo në botë që përcjellin karrierën time. Unë ua jap mundësinë me më përcjell çdo hap timin. Tekstet e këngëve të mia i kupton si ai në Amerikë, Kosovë, Gjermani apo kudo që gjendet. Unë i falenderoj të gjithë për përkrahjen që ma japin.

Të flasim pak për aktivitet tua muzikore. Së fundmi ke publikuar bashkë me Lindarin këngën më të re “All night”. Sa ka arritur të depërtojë në tregun gjerman kjo këngë?

Kënga “All Night” është si eksperiment kështu që qëllimisht e kam postuar në youtube, kurse natyrisht do e lansoj edhe në shitje por edhe në VIVA. Në Kosovë kënga transmetohet në të gjitha mediet, ndërsa në Gjermani lëshohet nëpër clube dhe në vetura. Kaq ka qenë edhe qëllimi i popullaritetit të kësaj kënge.

Në këtë këngë marrin pjesë edhe dy këngëtaret Ronela Hajati dhe Samanta Karavello. U mendua se do të vini në një bashkëpunim trio, por ato ishin vetëm si modele. Pse jo edhe këngë?

Kënga ishte e përfunduar më herët. Kur ne ishim duke xhiruar klipin, Ronela dhe Samanta ishin në Prishtinë. Unë i kam të dyja shoqe të ngushta. I ftova të vijnë në klip, dhe ato pranuan. Pra, ishte krejt spontanisht dhe i falenderoj shumë.

Shpesh herë kemi dëgjuar që të kanë quajtur si tip “problematik”. Në fakt, çfarë tipi je?

Shumë problematik!

Dimë që je i pasionuar pas shpejtësisë. A ke hasur shpesh në problem me policinë për shkak të shpejtësisë?

Hmm, pak…

Mes tjerash në medie gjermano – folëse është shkruar shumë edhe për një përleshje që ke pasur në një klub nate. Cila është e vërteta?

Nuk mund të flas për këtë çështje.

Po me femrat si i ke raportet?

(qesh). Mirë, por ende s’po gjej nuse.

Në Kosovë thuhet se ke pasur lidhje me femra të shumta, madje edhe të njohura. Na trego ndonjë prej tyre?

Nuk jap unë emra, ju mediet jeni për këtë punë.

Çfarë duhet të këtë një femër që të jesh ti më të?

Preferoj femra të drejta dhe të sinqerta. Për lidhje serioze kisha pas dëshirë me qenë shqiptare.

A mund të të quajmë si tip aventurier?

Ndoshta!!!

Sa ka qenë lidhja më e gjatë që ke pasur dhe kur ka ndodh ajo?

Kam qenë 16 vjeçar dhe u dashurova me një vajzë të klasës. Kemi qenë së bashku dy vite.

Jeton prej muzikës apo punon edhe diçka tjetër?

Unë jam i interesuar edhe për profesionin e financave. Kam shumë shoqëri që punojnë nëpër banka të ndryshme, dhe po interesohem më mësuar në këtë lami.

Hobi yt cili është?

Muzika më është bërë profesion dhe hobi. Sapo i them vetës se do të shkoj çdo ditë në fitness, në fakt veç shtrihem para televizorit dhe ha fara.

Të kthehemi edhe një herë të muzika. Cilat janë planet tuaja të afërta?

Shumë shpejtë do të dalin bashkëpunimet e mia me artistë të njohur ndërkombëtarë dhe shqiptarë. Një këngë e kam me këngëtaren amerikane Lumidee dhe një tjetër me Genta Ismajlin dhe Daloolin, të tre së bashku.

Edhe këtë vit duket se verën e keni të rezervuar në trojet shqiptare. Ku do të jeni?

Kudo ku ka shqiptarë. Në Kosovë, Ulqin dhe Shqipëri.

Arben Gjinaj

Drama „Kufomat e gjalla“, shfaqje e mirë por me pak shikues

1/5

Në bashkëpunim më grupin teatral „Aktrimi“ të Cyrihut, Teatri i Kumanovës – Drama shqipe, shfaqi për herë të parë në Zvicër dramën „Kufomat e gjalla“, e cila ka treguar suksese me pjesëmarrje e nominime nëpër shumë festivale, duke fituar dy çmime. Një dramë impresionuese e që të mban nën ethe të një realiteti të hidhur të jetës së një të hendikepuari idealist, të harruar në thellësi të një bodrumi që ka hyrje, por jo edhe dalje, i cili ngushëllohet se ndërgjegjja e shoqërisë një ditë do të ngjallet.

I hendikepuari me nofken “Kipsi” thërret në ndërgjegje, pasi që i është marrë çdo gjë nga jeta. Dhe, si të mos mjaftonte kjo, ai bëhet pre e një hajni të dhunshëm, i cili me të kuptuar që nga aty më nuk ka dalje, shndërrohet në një melankolist të dorëzuar që kërkon mëshirë duke kujtuar jetën e tij normale para se t’i futej hajnisë, i detyruar për të mbijetuar në një vend ku shtresa e mesme e shoqërisë është në zhdukje, ku populli ka rënë në gjumë dhe po rrëshqiste poshtë, ku askush nuk kujdeset më për ty e askush nuk të hapë dyert. Mbetesh i braktisur në rolin e një kufome të gjallë që pret ditën kur shpirti do marrë udhë për në qiell.

Kështu së paku e përjeton dramën e Shkëlzen Halimit shikuesi i ulur shumë pranë skenës së aktrimit përballë aktorëve Musa Isufi (Kipsi) dhe Ismail Kasumi (Hajni), e me regji të Zijadin Murtezit.

Këta për albinfo.ch në fund të shfaqjes u shprehën të lumtur që iu ka dhënë rasti të shfaqin dramën në Zvicër, falë bashkëpunimit me aktorin Ramadan Morina të grupit teatral „Aktrimi“. Ndërkohë që aktori profesionist i Teatrit të Kumanovës, Musa Isufi, tha se kjo është hera e parë që ka dalë jashtë vendit. „Nuk kam dashur asnjëherë të dal jashtë vendit si vizitor. Nga Kumanova kam dashur të dal e të shkoj jashtë e të luaj si aktor. Madje, qoftë dhe një shikues i vetëm, unë do të jap maksimumin në skenë“. Kjo dëshirë atij tanimë i është realizuar, pas shfaqjes së parë në Romanshorn, ka pasur të dytën në Winterthur dhe mbase në varësi të interesimit të mërgatës sonë, mund të shfaqin të tretën, të katërtën e kështu me radhë. Topi është në anën tonë. Mbetet tani në ndërgjegjen tonë ta kthejmë mbrapshtë, apo ta mbajmë!

Vaxhid Xhelili, zgjidhet për lexime letrare para nxënësve zviceranë

Poeti shqiptar Vaxhid Xhelili, i cili jeton në kantonin Baselland të Zvicrës ka kohë që është bërë pjesë e skenës letrare dhe artistike të kantonit ku jeton e më gjerë. Së fundi ai është futur në një listë shkrimtarësh të dy kantoneve (Baseland dhe Baselstadt) për të marrë pjesë në leximet letrare para nxënësve nëpër shkollat e këtyre dy kantoneve.

Lista është caktuar për vitin kalendarik 2014-2015 dhe bëhet fjalë për një projekt deri tash më serioz të këtyre dy kantoneve në këtë drejtim deri tash sqaron Xhelili për albinfo.ch.

Projektin e udhëheq dhe koordinon Pädagogischer Zentrum (PZ). Ndërkaq, autorët që lexojnë do të shpërblehen nga fondet e sektorëve për kulturë të kantoneve përkatëse dhe pjesërisht edhe nga shkollat ku ata janë të ftuar që të lexojnë.

Vaxhid Xhelili është prej vitesh i pranishëm në jetën letrare të regjionit gjermanishtfolës me dy përmbledhje poezish të përkthyera në gjuhën gjermane. Ai merr pjesë rregullisht edhe në aktivitete të ndryshme letrare e kulturore në kantonin Baselland dhe në gjithë Zvicrën.

Kumanovari në Zvicër bën reklamë për BMW

Fotografi shqiptar, Admir Saiti, nga Weggisi i Zvicrës, ka përfunduar dy video projekte, reklama për dy kompanitë e njohuara “Schild” dhe për gjigandin gjerman të makinave BMW në Zvicër, “BMW Motorrad Schweiz“. Admiri nuk e ka në plan të ndalet.

BMW ia ka besuar shqiptarit nga Maqedonia edhe 2 projekte të tjera filmike. Admirin ia kishte propozuar BMW-së fotografi i njohur, Thomas Buchwalder.

Ai ka filmuar një foto shooting me Tom Lüthi, i cili ka qenë kampion bote në garat me motoçikleta „Moto Grand Prix“.

Puna e kumanovarit ishte prezantuar këto ditë në një mbrëmje „Fashion Night“ në Hallenstadion Cyrih.

Admiri ka realizuar foto të bukura dhe artistike, por njëkohësisht ka punuar dhe punon edhe me modele të njohura.

Ai është shumë aktiv në fushën e modës, spektakleve të bukurisë dhe reklamave.

Admiri ka lindur në Kumanovë dhe është 28 vjeç, por dashuria për artin e fotografisë ka bërë që ai të jetë shumë i njohur në Zvicër.

https://www.youtube.com/watch?v=s6Jn6xpsBIA

„Cili je ti?“, një dokumentar mes lëvdatave dhe kritikave

Dokumentari sjellë një përmbledhje të emigrimit të shqiptarëve që nga gjenerata e parë e viteve të 70-ta e deri më sot.

Në këtë film regjisori paraqet emigrantët shqiptarë të gjeneratës së parë dhe djemtë e tyre. Filmi flet mbi marrëdhëniet e babait me të birin, për trashegiminë prej babait tek i biri, për burrërrinë që pritet të bartet në gjeneratën pasuese.

Mbi të gjitha ky film flet për integrimin e shqiptarëve të gjeneratës së parë, akomodimin e tyre këtu me familje dhe djemtë e tyre të rritur e bërë burra në një vend që ju ka ofruar gjithçka në fushën e edukimit e shkollimit, ju ka ofruar një komoditet material që i bën ata të pavarur, por që nuk ua ka plotësuar boshëllekun shpirtëror.

Premiera e dokumentarit me titull “Wer bist du” në regji dhe skenar të Valton Jakupit është shfaqur në mesditën e së dielës në kinemanë e qytetit Wil, në Cinewil, në prani të një numri të madh të artdashesve.

Pamjet filmike tregojnë që dokumentari është filmuar në disa vende të Zvicrës me shqiptarë që flasin gjermanisht, por ka edhe disa pjesë në gjuhën shqipe.

Ndërkohë që rreth integrimit të komunitetit shqiptar në qytetin e Wilit flasin edhe zyrtarë komunalë të qytetit.

Dokumentari është një produksion i përbashkët i komunës së qytetit Wil me producent shefin e zyrës për integrim, Felx Baumgartner. Ka marrë mbështetje të përfaqësuesit të shkollave të qytetit, zyrës së kantonit St. Gallen për barazi-dhe integrim, fondacionit për kulturë Migros e të tjerë.

Filmi dokumentar u tha se është futur në planprograme mësimore për t’u shfaqur në shkollat e qytetit.

Në këtë premierë nuk ka munguar vëmendja e institucioneve të qytetit, që nga e para e komunës, Susanne Hartman, e cila mbajti një fjalim hyrës para shfaqjës së filmit, zyra e integrimit dhe përfaqësuesit e shkollës së qytetit.

Në këtë shfaqje shikuesit ballafaqohen me një dokumentar që sjellë përreth 70 minuta potrete të katër familjeve shqiptare të paraqitura si shembuj të integrimit të suksesshëm.

Përderisa për integrimin si nocion, regjisori hapësirë të konsiderueshme i ka kushtuar edhe mendimit të klerikëve fetarë; imamit Bekim Alimi dhe priftin Don Albert Domi.

Deri këtu shikuesi i kësaj premiere „shërbehet“ me një storie simpatike të integrimit të babait që e ka përcjellë të njejtën disiplinë pune e mirënjohje ndaj shtetit mikpritës edhe tek i biri. Më pas në dokumentar shfaqet pjesa tjetër e filmit që shtjellon marrëdhëniet në mes të babait dhe të birit. Një pjesë që portretizon anën burrërore në një familje, përderisa femra shqiptare mungon dhe nuk trajtohet si pjesë e integrimit.

Dhe kjo nuk ka ndodhur rastësisht, pasi që regjisori ka në plan pjesën e dytë të kësaj storie, marrëdhëniet mes të nënës dhe të bijës. Më shkurt, nëse titulli i pjesës së parë thërret: Cili je ti- ore burrë, pjesa e dytë do të thërras: cila je ti-oj grua.

Kështu së paku e shpjegon mungesën e gruas shqiptare në këtë film, regjisori dhe skenaristi, Valton Jakupi, i cili thotë se ka pasur gjithnjë dëshirë të japë një pasqyrë ndryshe për shqiptarët dhe jo siç shkruajnë shpesh mediet zvicerane, si kriminelë, të papunë e punëtorë fizik.

Mirëpo në një pjesë të shkurtër të këtij dokumentari, regjisori sjellë një skenë si realitet i të rinjve shqiptarë garat me makina BMW mes dy të rinjëve shqiptarë që thirren si „hej Shipi“. Kjo, me gjithë faktin se gara me makinë apo „rasen“ siç njihet në Zvicër është një realitet që prek botën mashkullore dhe jo një komunitet apo popull, shprehet një sociolog i pranishëm, që nuk dëshiron t‘i përmendet emri.

Vlerësuar nga pjesëmarrësit e kësaj premiere, mendimet për këtë dokumentar ndahen në pro dhe kontra.

Ja se si e ka parë filmin presidenti i shoqatës Zvicër-Shqipëri, Rolf Alther. „Sikur të mos kisha pasur paragjykime për shqiptarët, tani pasi pashë këtë film do të kisha“, shprehet ai për albinfo.ch i zhgënjyer për filmin që paraqet vetëm pjesën mashkullore të shqiptarëve, pra mungon barazia gjinore, mungon gruaja shqiptare.

I zgjedhuri politik i komunës Wil, Arber Bullakaj, mendon se filmi është i mirë, mirëpo paraqitja e anës burrërore pa përfshirë femrën si pjesë e shoqërisë lë shumë pyetje të hapura.

Krejt ndryshe filmin e ka kuptuar udhëheqësja e Femmes Tisch, Ellen Glatzl. Ajo e vlerëson atë si një dokumentar të mirë, pavarësisht faktit që në këto xhirime flitet vetëm për anën burrërore, ajo thotë; „Dokumentari ka pasur nëntitullin „Babai dhe djali“ që do të thotë se flitet për bartjen e trashëgimisë në familje. „Unë di përmes një fqiu tim shqiptar se sa e rëndësishme është të kesh djalin trashëgimtar në familje. Ai ka lënë gruan gjashtë herë shtatzënë deri sa i ka lindir një djalë“, tregon ai.

Producenti Felix Baumgartner, thotë që është e vetëkuptueshme se pjesa e dytë ku trajtohen marrëdhëniet mes të ëmës dhe të bijës do të pasojë, përkatësisht pjesa femërore e cila për mua nuk është më me pak vlerë por që tani kemi qenë të koncentruar në këtë pjesë.

Bekim Dalipi

Agron Saliu

Tematika e ekspozitës ka të bëjë me shtresat sociale në shoqëri, ndërsa portretet janë ekspresive. Në portretet e bëra nga piktori Agron Saliu shihen njerëz të vuajtur, shihet dyfytyrësia, por edhe njerëz shpirtmirë dhe të dashur.

“Atë që e sheh në jetë, atë edhe e pikturon”, do të thotë reflektimin pozitiv, por edhe negativ tek njerëzit, thotë Saliu për DW.

“Nga realiteti nuk mund të ikim. Ndaj as arti nuk mund t’u ikë dhe t’i përjashtojë njerëzit e vuajtur, dyfytyrësinë”, pohon Saliu, i cili përpiqet “që përmes artit, në mënyrë asociative, t’u japë rol portreteve edhe virtyteve dhe mangësive, siç janë sinqeriteti, gënjeshtra, maska e njerëzve dhe dashuria”, thekson më tutje piktori shqiptar..

Ekspozita e pestë e piktorit Saliu me titull “Prelude” mbështetet nga Ministria e Kulturës së Republikës së Maqedonisë.

Agron Saliu ka lindur në vitin 1984 në Tetovë. Ai ka diplomuar në Universitetin Shtetëror të Tetovës, në Fakultetin e Arteve, drejtimi pikturë. Deri tani ka organizuar katër ekspozita personale: në Paris në vitin 2013, Shkup dy herë brenda vitit 2012 dhe një në Tetovë. Ka qenë edhe pjesë e ekspozitave grupore në Sarajevë, Ohër, Gostivar, Tetovë dhe Shkup

Të mësosh violinën te Valjeta

E lindur në vitin 1985 në Prishtinë, Valjeta ka filluar ushtrimet në violinë në moshën 9 vjeçare ndërsa nga viti 2001 e këndej ajo ka ndjekur mësimet në klasa të ndryshme të mjeshtërve të këtij instrumenti në Maqedoni, Kosovë dhe Rusi. Nga viti 2004 deri në vitin 2006 Valjeta ka përfunduar studimet e larta për violinë në Fakultetin e Arteve në Universitetin e Prishtinës.

Ajo po ashtu ka ndjekur disa kurse në Itali para se, nga viti 2007 të vendoste të fillonte studimet në klasën e orkestrës së Ervis Gega-Dodi në Konservatoriumin e Muzikës Peter Cornelius në Mainz, të cilin do ta përfundojë në shtator 2014 me diplomën Bachelor, shkruan mainspitze.de.

Valjeta ka filluar që nga viti 2003 të marrë pjesë në orkestra të ndryshme dhe madje në një turne veror nëpër disa shtete të Evropës ka pasur edhe vendin e koncertmaestros.

Ajo u jep mësim nxënësve të të gjitha moshave shkollore. Me synimin për të ngjallur kënaqësinë e lojës në instrument, ajo bën planifikim individual të çdo ore mësimi.

Të premten, më 4 korrik, docentja e re do të bëjë një prezantim të shkurtë të asaj që ajo e praktikon me nxënësit e saj.

Ekspozitë që sjell frymën e Kosovës në Zvicër

1/5

Të shtunën në Qendrën Kulturore të Kosovës në Cyrih, u hap një ekspozitë kolektive e shumë artistëve shqiptarë nga Kosova dhe trevat tjera shqiptare. Kurator i kësaj ekspozite ishte artisti i njohur nga Kosova prof. Jetullah Haliti – ETI.

Të pranishmit i përshëndeti profesori ETI i cili tha se në këtë ekspozitë ka artistë nga gjenerata të ndryshme, dhe gjithsej janë 25 krijues, prej të cilëve ka skulptorë, fotografë, poetë dhe piktorë.

„Në mesin e këtyre punimeve, kemi edhe skulpturën “Skënderbeu”, pastaj veprën e Kolë Idromenos „Motra Tone“ që nga kritika shqiptare e arteve konsiderohet si Monaliza shqiptare. Këtu po ashtu kemi edhe pikturën „Pëllumbat e Paqes“ vepër kjo e cila ka marrë shumë çmime ndërkombëtare, pastaj edhe veprat e heroit të Kosovës, Agim Ramadani”, tha Eti. Ai shfrytëzoi nga rasti që të falënderojë edhe Ministrinë e Diasporës e cila ka përkrahur materialisht mes tjerash edhe për transportimin e të gjitha këtyre punimeve.

“Kjo qendër këtu është shumë e rëndësishme për ne, por më vjen keq që në mesin tonë këtu nuk kemi edhe zviceranë. Sigurisht, kjo qendër është hapur tash vonë dhe çdo fillim i ka vështirësitë e veta. Është mirë që edhe të huajt t`i kemi këtu sepse ne duhet t`i tregojmë atyre se edhe ne shqiptarët krijojmë vlera artistike. Në kuadër të „Akademisë së arteve Europiane“ kemi pasur edhe të tjera ekspozita në vende të ndryshme në Evropë dhe ne do të vazhdojmë më tutje me prezantimin e vlerave të artistëve tanë. Veprat e ekspozuara këtu e kanë mesazhin e vet dhe unë besoj se secili mund ta gjejë atë, sepse ne nuk mundemi të shpjegojmë apelin e çdo vepre por vepra komunikon vetë me viizituesit e ekspozitës“ tha profesori Haliti.

Interesimi për të vizituar këtë ekspozitë ishte i kënaqshëm. Përveç artdashësve të tjerë, të pranishëm ishin edhe gazetarë, shkrimtarë e artistë. Prezent ishte edhe kryetari i Shoqatës së Artistëve Figurativ Shqiptarë në Zvicër, Nexhmedin Januzi, i cili i përshëndeti krijuesit për hapjen e kësaj ekspozite në Cyrih.

„Në emër të Shoqatës së Artistëve Figurativ, i falënderoj këta krijues dhe profesorin Haliti, i cili ka marrë këtë iniciativë për sjelljen e këtyre punimeve para artdashësve shqiptarë në Zvicër. Shoqata e artistëve figurativë ekziston prej tetë vitesh, me disa prezantime të saj me ekspozita kolektive dhe personale të piktorëve që veprojnë në Zvicër“ tha Januzi.

„Dua të ju njoftoj se Konsullata dhe Qendra Kulturore e Kosovës janë në dy objekte të ndara, por janë të binjakëzuara. QKK funksionon në kuadër të Ministrisë së Diasporës. E falënderoj drejtoreshën e kësaj qendre znj. Shukrie Ramadani e cila po e bën një punë të mrekullueshme dhe që ka arritur për një kohë të shkurtë të sjellë krejt shqiptarinë brenda këtyre katër mureve. Në të ardhmen do të përpiqemi që në këto ambiente të mos mbetemi vetëm me shqiptarë por edhe me zviceranë dhe komunitete të tjera që jetojnë këtu në Zvicër. Ne shqiptarët duhet të punojmë së bashku dhe në shumë drejtime që të kemi çka t`i tregojmë botës“ tha Konsulli Salih Sefa, duke shtuar se këtë qendër duhet ta shfrytëzojë çdo shqiptar që e do artin dhe kulturën.

Për rëndësinë e kësaj qendre si dhe aktivitetet që do të ndërmarrë ajo foli ushtruesja e detyrës së drejtorit të kësaj qendre, Shukrie Ramadani. Ajo veç tjerash tha se ne duhet t´u tregojmë të tjerëve se nuk jemi të suksesshëm vetëm në sport por edhe në art dhe kulturë, dhe se kemi qenë të suksesshëm edhe në kohët më të vështira. Për këtë arsye është turp që sot në këtë kohë kur i kemi të gjitha, të mos jemi të suksesshëm.

„Kjo ekspozitë është bërë me moton se „poezia është art dhe arti është poezi“ ngaqë mu kujtua Agimi, i cili në çdo pikturë të tij kishte një poezi, ku e pikturonte pikturën me shpirt dhe ia thurrte menjëherë poezinë. Jam shumë e lumtur që jeni ju sot këtu dhe shpresoj se herave të tjera do të ketë edhe më shumë bashkatdhetarë“ tha znj. Ramadani duke përshëndetur të gjithë artistët pjemsarrës në këtë ekspozitë.

Për fund u mbajt edhe një orë letrare ku u recituan poezi nga vetë autorët e pranishëm aty, të cilët kësaj ekspozite i dhanë edhe një kuptim dhe ngjyrim tjetër.

Artistët e prezantuar me veprat e tyre në këtë ekspozitë ishin: Agim Islamaj, Miradije Ramiqi, Musa Sadiku, Skender Lajqi, Rudina Proda, Nuri Jaupulari, Mehmet Baci, Lekë Rrotani, Idriz Balani, Olti Zejnullahu, Olti Haliti, Reshat Ahmeti, Jetullah Haliti, Hajrush Fazliu, Agim Ramadani dhe Shkelzen Gashi.

Kurse poetët që lexuan vargjet e tyre Sabit Gecaj, Ibrahim Avdyli, Bujar Salihu, Nexhat Maloku, Mimoza Erebara, Gani Qarri, Shukrie Ramadani dhe Adem Kicaj.

1/5

“Perandorët”, një roman për anën e zymtë të tranzicionit shqiptar

Romani “Perandorët” i autores së re Majlinda Nana Rama nga Shqipëria, i botuar pak muaj më parë nga Shtëpia Botuese “Toena” ka pasur një pritje të ngrohtë në mesin e publikut lexues në Shqipëri. Edhe kritika letrare është treguar zemërgjerë me këtë paraqitje të re në letrat shqipe ndërsa në dy panairet e fundit të librit, në Prishtinë dhe në Fier, romani i përmendur ka qenë ndër më të kërkuarit.

Me këtë roman, autorja që jeton në Fier, ka bërë edhe disa paraqitje në mesin e publikut lexues në diasporën shqiptare, në Gjermani, Austri dhe në Zvicër.

Të hënën, Majlinda dhe romani i saj “Perandorët” pati promovimin në Qendrën Kulturore të Kosovës, në Cyrih. Një promovim i një libri që publiku ende nuk kishte pasur mundësinë ta njihte dhe i realizuar pa përgatitjen e duhur, doli mjaft i mirë, falë spontanitetit të organizatorëve dhe të autores. Ushtruesja e detyrës së drejtorit të Qendrës Kulturore të Kosovës në Cyrih, Shukrije Ramadani, duke prezantuar autoren e librit u shpreh se qendra që drejton ajo është në dispozicion të vlerave kulturore dhe në këtë kontekst, promovimi i librit të shkrimtares Rama i bën nderë institucionit të përmendur.

Më tutje, poeti Sabit Gecaj në cilësinë e moderatorit ka bërë një prezantim te shkurtër të autores, libri i të cilës po promovohej. Sipas Gecajt, Majlinda Nana Ramaj në romanin e saj ka bërë një depërtim në jetën e shqiptarëve gjatë kohës së tranzicionit, duke përshkruar me një gjuhë moderne realitetin shqiptar aktual. Ai ka shtuar se autorja e sheh këtë realitet pa shumë optimizëm. Por, si rrëfim letrar, autorja përdor mjete shprehëse me të cilat abstragon rrëfimin trivial të vendosur në një lokacion konkret duke i dhënë atij karakter më universal.

Ndërsa redaktori i romanit kritiku i njohur letrar Behar Gjoka në parathënien e tij, një pjesë nga e cila u lexua edhe në promovim, shkruan se “ky roman të ofron një realitet të frikshëm, një pamje makabre të krimit dhe të pasojave të tij në përditshmërinë tonë. Ngjizja e tekstit vjen si rrëfim dhe dialog, strukturë dhe shprehësi, ku përplaset njerëzorja me çnjerëzoren, duke endur një libër me problematika shoqërore, të cilat zbulohen përmes toneve realiste dhe postmoderne, si dhe figurimit të karaktereve realiste, të cilat të grishin për ta lexuar romanin, si një grimcë tronditëse jetësore, që rroket dhe shqiptohet me anë të artit të fjalës”.

Publiku në sallën e vogël të QKK, në Cyrih ka marrë pjesë aktive në debatin e zhvilluar me rastin e promovimit. Me handikapin që kishin – pasi nuk kishin pasur mundësi ta lexonin librin – të pranishmit i kanë shtruar pyetje autores lidhur me romanin, pritjen që i është bërë atij në rrethet letrare të Shqipërisë por edhe lidhur me realitetin shqiptar në përgjithësi, pasi që ai realitet përbën “lëndën e parë” të këtij libri.

Majlinda Nana Rama ka theksuar se romani i saj, pos që është pritur mirë, edhe “është përkëdhelur” nga mediet dhe kritika letrare e Tiranës. Kjo për faktin se, siç është shprehur ajo, bëhet fjalë për një roman që trajton një temë të ndjeshme dhe të prekshme nga të gjithë, tranzicionin e dhimbshëm shqiptar që po zgjat tash mbi 20 vjet. Sipas autores, përcaktimi i saj që romanin ta pagëzojë me titullin “Perandorët” lidhet me personazhet e romanit, që janë njerëz nga shtresa e pasuruar rishtas, e pagdhendur dhe e paskrupullt në shoqërinë shqiptare. Ata janë “perandorë” pasi që e kanë mbërthyer shoqërinë shqiptare duke ia zgjatur asaj makthin nga i cili nuk po mund të çlirohet tash sa vite.

Ajo tha se personazhet ekzistojnë në jetën reale në Shqipëri, madje janë edhe anëtarë aktive të partive të mëdha shqiptare. Ata dhe të tjerët si ata, ia zënë frymën dhe me dhunën që ushtrojnë nuk e lënë të zhvillohet shoqërinë shqiptare. Nana Rama përmes romanit të saj ka apeluar, madje ka klithur që personazhet e tilla, që në roman na vijnë të tipizuara mjaft saktë, shoqëria dhe shteti shqiptar t`i përjashtojë dhe t`ua pamundësojë helmimin e mëtejmë të realitetit shqiptar.

Aktivitetin e promovimit e ka përshëndetur edhe konsulli i Kosovës në Cyrih, Islam Spahiu.

Shaip Beqiri: “Hydra des Zorns/Hidra e Mllefit”

Vëllimin e parë me poezi Shaip Beqiri e ka botuar që në vitin 1976. Ai jeton nga viti 1995 në Zvicër ku ka vazhduar krijimtarinë e tij poetike dhe publicistike. Pas një numri paraqitjesh të poezive të tij në përmbledhje dhe antologji të ndryshme në gjuhën gjermane, tash vjen edhe libri i tij i parë i botuar në dy gjuhë: gjermanisht dhe shqip, me titullin “Hydra des Zorns/Hidra e mllefit”.

Libri është botim i shtëpisë së njohur botuese të Cyrihut “Limmatt Verlag” dhe përfshin një përzgjedhje poezish të autorit. Ai është përkthyer në gjermanishte nga Hans-Joachim Laksch dhe vjen në kuadër të serisë “Zweisprachige Lyrik” (poezi dygjuhësore) të shtëpisë së përmendur botuese.

Në këtë vëllim poezish gjejmë vargje herë plot mllef e herë nostalgjike, pasi që Beqiri ishte i detyruar të braktiste vendin e tij pa vullnetin e tij. Ai jeton në Ostermundingen të Bernës, ku është strehuar si i përndjekur politik. Arratisja dhe qenia gjithmonë në rrugë e sipër “…në mes të mijëra plagëve të hapura…” e kanë cilësuar dhe e cilësojnë poezinë e tij, disa prej të cilave janë krijuar para dhe disa pas ikjes.
“Nganjëherë mund të kthehem nën strehën time të parë”, pastaj ai e sheh veten atje ku ka lënë rraqet e veta, atëbotë, në shtëpinë e gurtë, atje, prej nga vjen.

Në faqen e njëjtë të gazetës është prezantuar edhe libri “Piramida”, i shkrimtarit të madh shqiptar, Ismail Kadare, të përkthyer në gjuhën gjermane .

Dalip Kryeziu vjen me ekspozitën “Ikona të gjalla”

1/5

„Pikturimi si obsesion”, ky titull i një katalogu për artin e Dalip Kryeziut (alias Dalip) përshkruan në të njëjtën kohë edhe fondamentin e veprës së tij të gjithëmbarshme. Fokusi i artistit austriak të lindur në Kosovë është i drejtuar në njërën anë në transformimin e kokës së njeriut deri në forma abstrakte të palexueshme.

Nga ana tjetër ai ia nënshtron ekzistencën e tij të dokumentuar në fletët ditore të mbushura me skica një vlerësimi krejtësisht të ri, kur ai reliktet vizatimore të përditshmërisë i përpunon në pëlhurën e pikturës dhe aty krijon pjesë të qenies së tij.

Këtë parim, gjegjësisht ekzistencën e njeriut në kontekstin e dilemave aktuale ai e tematizon edhe në ekspozitën e tij më të re “Living Icons”, shkruan meinbezirk.at. Punime në pikturë dhe në skulpturë nga cikli “Köpfe der Gesellschaft” (Kokat e shoqërisë) na japin një pamje të qëndrimeve kryesore të artistit dhe e lënë të hapur mundësinë e analizës.

Krijimtaria e artistit Dalip, i cili ndërkohë ka kaluar për të jetuar në Gjermani, nga viti 1995 e këndej është ekspozuar në kuadrin e shumë ekspozitave personale dhe kolektive në Evropë dhe jashtë saj. Ajo është prezantuar edhe në panaire ndërkombëtare të artit dhe është e pranishme në koleksione publike të artit, si në Muzeun e Artit Modern në Salzburg, Muzeun në Giesen, Allianz Hamburg, në Deutsche Bank, Credit Suisse etj.

Ekspozita hapet më 19 shtator në orën 19.00 në galerinë Galerie Offenes Atelier D.U.Design, Willach. Në hapje të ekspozitës është i pranishme edhe autori. Ajo do të qëndrojë e hapur deri më 10 tetor.

Faton Lahaj, këngëtari që u bë i famshëm nga rruga në Gjermani

Kur njerëzit e shumtë që vizitojnë qytetin e bukur buzë lumit Rhein marrin daljen kryesore të stacionit hekurudhor, i pret ndërtesa madhështore e Kölner Dom. Derisa turistë të shumtë me kamera në duar lëvizin në drejtime të ndryshme të gjejnë pozitën më të mirë për të fotografuar këtë Katedrale madhështore, disa të tjerë kanë harruar për një kohë simbolin e këtij qyteti dhe janë mbledhur rreth një djaloshi. Ai, me kitarë dhe me një zë të mprehtë, duket se i ka rrëmbyer ata njerëz në rrugëtimin e tij muzikor, me ritmet e një roku melankolik.

Te publiku vërehej një kurreshtje se kush këndon në origjinal këngët që i këndon djaloshi, i cili e quan veten „Dunkles Licht“ (Drita e errët), por edhe se kush fshihet pas këtij emri artistik, derisa dëgjojnë vargjet e tij:

“Öffne dein Geist bist du siehst was Du sein kannst… aufwachen du bist so nah, aufwachen du bist so nah an deinem Ziel“.

(Hape shpirtin të shohësh se kush mund të jesh…zgjohu, ti je aq afër, zgjohu, ti je aq afër qëllimit tënd).

Autori i kësaj muzike dhe këtyre vargjeve është vetë djaloshi, i cili fshihet pas këtij emri artistik. Quhet Faton Lahaj, është lindur në Prishtinë, ku edhe ka nisur rrugëtimi i tij muzikor. „Ushtronim me shokë në bodrume të errëta, të lagshta e të ftohta të ndërtesave dikund në Prishtinën e viteve të 90-ta“, fillon rrëfimin e tij Fatoni që është ndër themeluesit e grupit muzikor „Purgatori“.

“Ishte një kohë e zymtë, e pasigurt, e pashpresë. Përgjigjja jonë për këtë ishte muzika. Gjithçka sillej rreth saj. Muzika ishte mënyra jonë e luftës për mbijetesë“, vazhdon ai duke u ndalur te një ngjarje e rëndësishme për të, koncertin e tij të parë. “Kënduam për herë të parë para publikut, në „Teatrin Dodona“ në vitin 1995. Ishte ky një moment i paharruar për ne“.

Rrugëtimin e tij muzikor e vazhdoi në Gjermani. Të fitosh bukën e gojës me muzikë në Gjermaninë e viteve të fundit të shekullit të 21-të ishte vështirë. Fatoni kryente punë të ndryshme, por çdo mbrëmje pas pune i kthehej kitarës. Kjo ishte „puna“ të cilën e kryente me dashurinë më të madhe. Edhe në mërgim muzika ishte ajo që i jepte fuqinë të mbijetojë çdo situatë të vështirë.

Ai filloi të këndojë rrugëve të Kölnit, ndërkohë që grumbulli i njerëzve që mblidhej të dëgjonte muzikën e tij bëhej gjithnjë e më i madh. Natyrisht se ndër ta kishte kalimtarë të rastit, por Fatoni ndërkohë kishte dëgjuesit e tij të rregullt që e përcillnin në çdo kënd të Kölnit.

Filluan pastaj angazhimet në manifestime të ndryshme. Me aftësinë e tij të performojë, Fatoni ndriçonte skenat e klubeve të natës. Në një klub nate kërkohet ana e tij si këngëtar rocku, por ai shpesh performon edhe në festa private, ku rocku i tij është melankolik. Por, gjithmonë pa humbur origjinalitetin e tij.

„Muzika më inspiron, për shkak se kur këndoj e luaj kitarë, jam unë vetë. Nuk mundohem ta kopjoj askënd, jam origjinal unë“.

Në ndërkohë është vështirë të takosh Fatonin duke kënduar në ndonjë rrugë të Kölnit. Numri i performancave është rritur aq shumë, sa ai e ka vështirë të merret me organizimin e tyre. Prandaj Fatoni është në kërkim të një menagjeri, me të cilin do të bënte edhe hapin e ardhshëm në profesionalizimin e aktivitetit të tij. Edhe pse Kölni është qytet i mediave, një hap i tillë nuk është aspak i lehtë.

Ndoshta hap i parë në këtë drejtim ishte ftesa e Lion Club Meinerzhagen-Kierspe në koncertin e tyre vjetor. Aty, në përcjellje të Orkestrave Kamertale të Meinerzhagen dhe Wipperfürth, në udhëheqjen e Mirko Kohlmann, Fatoni pati një performancë të shkëlqyeshme.

“Duhet kohë të shërohen plagët që i kam bërë vetes në këtë rrugëtim. Do të verbohem nga brengat, m’i hap sytë, të lutem. Sa shumë do të doja të të shoh“, jehonte zëri i Fatonit në sallën e mbushur plot. Duartrokitjet ishin të gjata. Ftesa që të performojë në koncertin e ardhshëm iu bë menjëherë në të njëjtën mbrëmje. Në nëntor të këtij viti Fatoni do të dalë prapë në këtë skenë.

Me shpresë për paraqitje të tilla sa më të shumta, Fatoni vazhdon në mënyrë autodidakte punën e tij me muzikë, duke gjetur nganjëherë edhe kohë të ulet buzë lumit Rhein. Aty takon disa shokë shqiptarë, me të cilët këndojnë këngë të rock skenës kosovare të viteve të ‘90-ta.

Gjithmonë i vendosur të arrijë qëllimin e tij, të cilit iu ka afruar aq shumë.

www.fatonlahaj.de

Ardian Bujupi sjell “Boom Rakatak” në bashkëpunim me këngëtarët amerikanë

Pas sukseseve në koncertet që kishte gjatë sezonit veror në trojet shqiptare, Ardian Bujupi është rikthyer sërish për të vazhduar karrierën artistike në Gjermani.

Këngëtari që u bë i njohur nga spektakli “DSDS” pritet që këto ditë të lansojë këngën më të re “Boom Rakatak”, në bashkëpunim me Big Ali, Lumidee dhe Dj. Mase.

Kënga dhe videoklipi do të lansohen më 29 gusht. Ai ka folur edhe se si është arritur bashkëpunimi me këngëtarët ndërkombëtarë.

“Big Ali ishte për kohë të gjatë objektiv yni. Kështu që ai na ftoi në Paris. Kur u takuam atje, fillimisht nuk kemi folur asgjë rreth këngës, por vetëm kemi qëndruar për qejf në një party. Kur ne kemi shkuar në studio dhe ia kemi treguar këngën, atij i ka pëlqyer jashtëzakonisht shumë. Ai menjëherë ka hyrë në studio dhe e ka incizuar pjesën e tij. Përveç kësaj, ne kishim kontakt me menagjerin e Lumidee në Nju-Jork dhe ia kemi dërguar këngën edhe atij, të cilit i ka pëlqyer po ashtu shumë. Më pastaj ne kemi shkuar menjëherë për Nju-Jork, ku edhe kemi bërë incizimin e videoklipit”, ka thënë Ardian Bujupi për Albinfo.ch.

Këngëtari shqiptar foli edhe për xhirimet e klipit që janë bërë në Nju-Jork. “Ishte hera e parë për mua që shkova në Nju-Jork, dhe jam fascinuar. Fillimisht kisha stres se ku dhe si do të bëjmë xhirimet, por gjithçka ka përfunduar më sukses”, ka thënë ai duke treguar se klipi përveç se është shumë i bukur, do të lansohet në Francë, në vendet ballkanike, në Austri, Zvicër, Gjermani dhe po ashtu pritet të dalë edhe në Amerikë.

Bujupi, i cili tashmë ka kontraktë me kompaninë gjigante “Universal Music”, pret që gjatë muajt tetor të lansojë edhe albumin e tij më të ri. “Kënga ime e re do të jetë pjesë e albumit të ri.

Siç është marrë vesh me kompaninë “Universal Music”, albumi i ri do të dalë në muajin tetor. Në këtë album do të ketë këngë të ndryshme dhe në gjuhë të ndryshme.

Do të këtë në gjuhën angleze, gjermane dhe shqipe. Ardiani thotë se fansat e tij tashmë janë në të gjitha vendet e botës dhe për këtë dëshiroj të bëj këngë për të gjithë”, ka thënë ai.

A.GJ

Shkrimtarja shqiptare fiton bursën gjermane “Comburg”

Fituese e bursës së fondacionit Comburg për vitin 2014 është shkrimtarja shqiptare që shkruan edhe në gjuhën gjermane, Anila Wilms. Ajo do ta kalojë muajin shtator në Comburg, në qytetin Schwäbisch Hall dhe do të shpërblehet me bursën prej 5000 eurove.

“Është një lajm i mrekullueshëm, një dhuratë”, thotë Anila për mediet gjermane. “Zhytja në një atmosferë të tillë spirituakle do t`i bëjë shumë mirë punës sime kreativ. Gëzohem për manastirin, takimet njerëzore dhe për qytetin e bukur dhe ndjehem e nderuar”.

Manastiri i dikurshëm Bendediktin Comburg është sot seli e Akademisë për trajnimin e mësimdhënësve në landin Baden-Württemberg. Akademia u vë në dispozicion fituesve të bursës një banesë për katër javë, ndërsa nga mjetet e fondacionit të qytetit Schwäbisch Hall atyre u jepet edhe çmimi në para, në vlerë prej 4000 eurove ndërsa, nga viti 2014 kjo shumë rrumbullakësohet në 5.000 euro me kontributin plotësues prej 1000 eurove që e jep banka Bausparkasse Schwäbisch Hall. Fnweb.de

Anila Wilms është lindur në Tiranë në vitin 1971 dhe është rritur në Durrës. Në vitin 1994 ajo, si bursiste e DAAD është shpërngulur në Berlin dhe prej atëherë jeton në Gjermani si shkrimtare dhe publiciste. Në vitin 2012 Anila ka botuar në gjuhën shqipe dhe gjermane romain e saj debutues “Nafta shqiptare apo vrasje në rrugën e veriut” . me këtë roman ajo ka bërë bujë të konsiderueshme në opionionin letrar të Gjermanisë. Në vitin 2013 Anila Wilms ka fituar çmimin promovues “Adelbert-von-Chamisso” të fondacionit Robert-Bosch si dhe çmimin e Stutgartit për romane kriminalistike “”Bestes Debut”.

Laida Hitaj, pianistja 16 vjeçe që e luan Shopenin përmendësh

Laida Hitaj kishte debutuar si vajzë 12 vjeçe si pianiste së bashku me orkestrën në koncertin pianistik të mbajtur në kuadrin e Ditëve të Artistëve të Rinj në Annakirche të Dürenit. Më 7 shtator, e diele, Laida tashmë 16 vjeçe do të prezantohet në Schlosskapelle të Julich-ut me pianon e saj të madhe duke premtuar një program atraktiv me pjesë nga Chopin-i (Frederik Shopen).

Shqiptarja shumë e talentuar, nga viti 2008 është nxënëse e pianistit Heribert Koch nga Düren-i. Në koncertin e Vitit të Ri në Capella Villa Duria në vitin 2013 Laida pati entuziazmuar publikun e pranishëm me interpretimin e saj të fuqishëm të koncertit 1 për piano të Chopin-it. Po kjo vepër ështe edhe në programin e 7 shtatorit.

Ja se çfarë kanë shkruar gazeta gjermane aachenerzeitung.de për koncertin e Laidës të mbajtur në prag të vitit të ri 2013, kur ajo ishte 14 vjeçe. Dirigjenti dhe eksperti i muzikës, Johannes Esser thotë: “Laida Hitaj është qysh sot një pianiste e mrekullueshme me një talent të veçantë. Gjatë provave dhe tash, gjatë koncertit, ajo ka treguar pjekurinë e një artisteje të rritur”. Ishte një arritje e pabesueshme që një koncert të tërë me piano ta luante përmendësh, përfundon gazeta.

Muja dhe Hajredini, në Hamburg me “Udhëtarët e bukur”

Për ekspozitën e tetë të organizuar në galerinë e tij të re “Contemporary Art Gallery “Mytoro”, galeristi Toro (Mentor Ejupi) ka sjellë në Harburg të Hamburgut dy piktorë kosovarë me renome ndërkombëtare Alban Muja dhe Driton Hajredini. Ata prezantojnë para publikut gjerman krijimtarinë e tre nën titullin e përbashkët “Beautiful Travellers”. Kjo ekspozitë është jë shembull i shkëlqyer i artit konceptual, shkruan “Harburg Aktuell”.

Në serinë e tij të njohur të valixheve të cilën Driton Hajredini e kishte filluar para se t`i kushtohej artit konceptual lë anash humorin metanarrativ dhe i kthehet konceptit në të cilin ai paraqitet me pikturim klasik realist. Në shikim të parë, tablotë e tij me valixhe duken sikur të ishin fotografi të thjeshta valixhesh. Por po u shikua më nga afër dhe e ndërlidhur me kontekstin e gjithë serisë zbulohet kondensimi i dy koncepteve krejtësisht të ndryshme.

Tablotë me valixhe mund të ndërlidhen me shumë gjëra por ato në këtë rast janë një homazh për të gjithë njerëzit që janë detyruar të braktisin atdheun e tyre. Punimet e Alban Mujës mbështeten në zhvillimin e temës “Free our Mind” (çliroje mendjen). Një shembull tipik na e ofron punimi i tij me titullin “Tonys” i cili mbështetet në një keqkuptim i cili është i mundur të ndodhë vetëm në një moment të konjunkturës politike (fjala është për fotografinë ku duken të gjithë fëmijët shqiptarë me emrin e Toni Blerit).

Hapja e ekspozitës bëhet të premten, më 12 shtator duke filluar nga ora 19.30. Të dy artistët janë të pranishëm dhe në dispozicion për të kontaktuar me publikun.

Saranda Hasani, në mesin e 8 zërave më të bukur në Suedi

Saranda Hasani është emri më i ri që është duke “shpërthyer” më zërin e saj në Suedi. Ajo ka arritur që në mesin e 13700 kandidatëve të hyjë në 8 zërat më të mirë në spektaklin “Idol” në Suedi.

18 vjeçarja nga Vitia tashmë e ka prekur finalen dhe është duke ecur drejt suksesit për të fituar këtë garë të madhe dhe shumë të shikuar nga audienca suedeze. “…sapo me njoftuan nga juria profesionale se nga 13700 pjesëmarrës, Saranda ka arritur të rreshtohet në mesin e 8 zërave më të mirë femrorë në Suedi”, ka thënë babai i Sarandës, këngëtari, Sherif Hasani. Për “albinfo.ch”, ai gjithashtu ka falenderuar gjithë popullin shqiptar e në veçanti ata që jetojnë në shtetet skandinave për mbështetje të pakursyer ndaj yllit të së ardhmës në Suedi.

Saranda e cila ditëve të fundit ka pushtuar mediat suedeze, me muzikë merret prej vitesh. Më parë ajo bashkë më të atin e saj ka kënduar këngën “Do të kthehem përgjithmonë”, ndërsa kënga e saj më e pëlqyer në gjuhën shqipe është “Me jep dashuri”.

A.Gj.

Teatri i Bernës josh shqiptarët me “Fluturimin…” e Jeton Nezirajt

Teatri i njohur “Schlachthaus” nga Berna në programin e publikuar pak ditë më parë ka prezantuar edhe shfaqjen e dramaturgut nga Kosova, Jeton Nezirajt, në regji të Blerta Nezirajt “Fluturimi mbi Teatrin e Kosovës”.

“Në synimin për të fituar publik të ri, “teatri është orientuar nga e ashtuquajtura “transkulturë” ose “interkulturë”; terma këta që po i zënë vendin konceptit të mirë dhe tashmë të vjetruar “multikulti”. Në këtë drejtim, teatri “Schlachthaus” në këtë sezon e ka në shënjestër komunitetin shqiptar-kosovar të Bernës. Do të shfaqet “komedia patriotike” “Fluturimi mbi teatrin e Kosovës”, realizim i grupit “Qendra Multimedia” nga Prishtina, shkruan gazeta nga Berna, “Der Bund”.

Jeton Neziraj, autori i shfaqjes, ka qenë dikur për një kohë të shkurtër drejtor artistik i Teatrit Nacional. Ai është shkarkuar pasi që nuk ishte i gatshëm të celebrojë në mënyrë jokritike patriotizmin e kërkuar nga shteti.

Tema e komedisë së tij politike është dëshira që Ministria e Kulturës i ka shprehur një grupi të ri teatror për të shfaqur diçka të bukur për Ditën e Pavarësisë. Trupa bie në mes dy zjarresh; nga njëra anë dëshiron të shkëlqejë e në anën tjetër të kritikojë shtetin, i cili vendos se çka guxon e çka nuk guxon të thuhet.

“Me këtë shfaqje, që është interesante edhe për publikun tonë, ne duam ta joshim popullatën shqiptare-kosovare të Bernës për një vizitë në “Schlachthaus” – thotë shefja e teatrit, Maike Lex.

Kontaktet e para janë vënë para dy vitesh, kur një aktor nga Kosova (Diar Xani) ka qëndruar si mysafir “artist në rezidencë” në këtë teatër.
Ndërkaq, është planifikuar po ashtu që vazhdimi i bashkëpunimit me autorin (Neziraj) edhe në vitet në vazhdim, shkruan “der Bund”. Veç kësaj, edhe në klubin e të rinjve të këtij teatri do të ndiqet synimi për bashkëpunim me shqiptarët e Kosovës. Në këtë drejtim është paraparë lidhja e partneritetit me ndonjë klub të atjeshëm teatror të të rinjve”.

“Fluturimi mbi Teatrin e Kosovës” shfaqet më 31 tetor në Teatrin “Schlachthaus” të Bernës

“Agimet Shqiptare” hapin Javën e Kulturës Shqiptare në Vjenë

Se Pallati Auersperg ka zënë rrënjë në historinë shqiptare jo vetëm nga mbajtja e bisedimeve shqiptaro-serbe për statusin e Kosovës, por tani nuk rresht së shprehuri me gjuhën e kulturës, elementi më shprehës i lirisë.

Me organizimin e disa shoqatave të kyçura në Këshillin Koordinues, u bë hapja e Javës së Kulturës Shqiptare në Vjenë. Mori pjesë z.Roland Bimo, Ambasador i Shqipërisë në Austri, Ymer Lladrovc, konsull në Ambasadën e Kosovës dhe zonja Lladrovci, Fitim Nuhi, konsull në Ambasadën e Maqedonisë dhe personalitete tjera nga diplomacia, arti e kultura nga radhët e mërgimtarëve tanë.

Programin e hapi Mirala Shira, kryetare Këshillit, kurse përshëndeti z.Roland Bimo, në emër të Ambasadës së Shqipërisë. Ishte mysafir rasti i ardhur veçane për mbrëmje z.Pierre Weber, ambasador i Luxemburgut në Prishtinë. Ai luajti pjesë nga krijimtari e tij kompozuese në piano: Nocturne nr-1, The ether Canon etj. i cili u prit mirë nga publiku. Programi u hap me Polonaise Heroicue ep.

53 nga Frederik Chopin e luajtur me mjeshtri nga pianisti Mennan Berveniku. Zëri i tenorit Faik Hondozi ishte vërtetë i mrekullueshëm në këndimin e Il mie tesor nga W.A.Mozart. Ai i dha sallës së Auerspegut shkëlqim në jetën e saj katër shekullore, diçka që nuk harrohet lehtë. E serbate, a queste acciare nga I Capuletti, Agimet shqiptare nga A.Mula dhe disa këngë duet ishin kënaqësia apikale e mbrëmjes me zërin e tenorit z.Hondozi.

Pastaj, Cruda sorte nga G.Rossin, Habanera Carmen nga G.Bizet, Margjelë– nga K Jakova, Luleborë nga Simon Gjoni u kënduan me mjeshtri nga mezzosopranoja Flaka Goranci. Ndërsa këngët: O mio babbino caro- nga G.Schicchi. Adieu notre petite table-Manen– nga J. Massenet, Pranvera filloi me ardhë – këngë shkodrane, u kënduan me shije nga soprano Anjëza Islamaj.

Mbresa lanë këngët e kënduara në duet Kur perëndon dielli – nga L.Deda- kënduar nga F.Hondozi e F. Goranci;; Ca pika shiu ranë mbi qelq – nga R.Cako kënduar nga F.Hondoz e A.Islamaj.

Programi u mbyll me këngën simbolike “Dua më shumë Shqipërinë” kënduar nga F.Hondozi, F.Goranci e A.Islamaj. Publiku i duartrokiti artistët me ngrohtësi duke iu dhuruar edhe buçetë lulesh. Ajo që vërehej ishte mungesa e publikut jo shqipfolës, raste të rralla kur kemi të bëjmë me koncertet të muzikës klasike në Vjenë.

Programet kulturore të radhës vazhdojnë me ekspozitën e skulptorit të mirënjohur Destan Gashi, orën letrare të krijuesve nga radhët e Lidhjës së Krijuesve dhe Shkrimtarëve “Aleksandër Moisiu” në Austri dhe përfundon me aktivitet sportive në periferi të Vjenës.

Për renditjen e programit u kujdes Januz Saliuka, ideator i aktivitetit.

Aktivitet e shtuara kulturo-sportive të mërgimtarëve tanë janë një faktor me rëndësi në ruajtjen e gjuhës dhe traditave kombëtare tek gjenerata e re dhe afirmim i mëtejmë i krijimtarisë e kulturës para vendorëve. Pa dyshim krahas aktivistëve, artistëve brenda shoqatave duhet falënderuar sponsorët aktiv të aktiviteteve kulturore brenda mërgimtarëve shqiptarë në Austri.

Rita Ora në jurinë e „The Voice UK“

Pas dorëheqjes së Kylie Minogue nga juria, ku ka qëndruar në edicionin e vitit 2014 të ‘The Voice’, BBC menjëherë ka gjetur zëvendësuesen.

Ajo është Rita Ora, një nga femrat më të paguara në gjithë botën nga muzika pop.

Rita kishte refuzuar një ftesë një milion dollarëshe nga Simon Cowell për të qenë pjesë e jurisë në ‘X Factor’.

„Jam shumë e kënaqur të jem pjesë e The Voice dhe që ekipi im të fitojë këtë edicion. Le të kënaqemi Will, Tom dhe Ricky. Me të vërtetë, menzi po pres të rrotullohem në karrigen time të madhe të kuqe“, ka shkruar në një postim Rita në rrjetet sociale.

Audicionet e fshehta fillojnë muajin tjetër, ndërsa sezoni i ri i ‘The Voice UK’ do të fillojë të shfaqet në janar të vitit 2015.

“Furriku i dreqit”, drama që solli në kujtesë përjetimet e luftës

1/5

Të shtunën në mbrëmje, në sallën e Bibliotekës Ndërkulturore “Pestalozzi” në Hardau të Cyrihut u shfaq premiera e dramës “Furriku i Dreqit” me regji të Adem Kicës.

Kjo dramë publikut i dhuroi një emocion të veçantë, duke e kthyer edhe njëherë në periudhën e luftës dhe të vuajtjeve të shkaktuara nga ajo. Në këtë dramë, aktorët paraqitën atmosferën e luftës në Kosovë, të vrasjeve e përdhunimeve që janë bërë gjatë asaj periudhe.

“Shfaqja ka qenë fenomenale dhe aktorëve u uroj suksese sepse me të vërtetë kanë qenë shumë të mirë në rolet e tyre. Ka qenë ndjenjë e rëndë për mua që të përjetoj edhe njëherë luftën, mirëpo kjo është e rëndësishme sepse ne nuk duhet ta harrojmë se sa e vështirë ka qenë ajo kohë” tha Leonard Radi, njëri nga shumë artdashësit që panë shfaqjen.

Gjithashtu e pranishme ishte edhe drejtoresha e Qendrës Kulturore për Diasporë e Mërgatë në Cyrih, Shukrie Ramadani. Ajo tha se këto tema janë të rënda dhe është shumë vështirë që të përjetohet diçka e tillë, mirëpo është shumë e rëndësishme që këto tema të trajtohen dhe mos të harrohen.

“Ndoshta është pak herët që t`i trajtojmë këto tema por për gjeneratat e ardhshme është shumë e rëndësishme. Aktorët ishin shumë profesionalë, dhe e kan bërë një lojë të shkëlqyer. Është shumë e rëndësishme që të kemi sa më shumë shfaqje dhe jo vetëm me temë të luftës por edhe me të tjera. Ne kemi shumë aktorë të mrekullueshëm këtu në Zvicër, dhe edhe pse shfaqjet të jepen në gjuhën shqipe ne duhet t`i afrojmë edhe qytetarët zviceranë” tha Ramadani.

Ndërsa aktori Ilmi Hajzeri, i cili është paraqitur me njërin nga rolet e kësaj drame u shpreh i kënaqur me praninë e madhe të publikut në sallë. “Jam i fascinuar nga pjesëmarrja kaq e madhe e publikut shqiptar këtu në Zvicër, gjë kjo që tregon se populli shqiptar po i kthehet artit. Në dramën “Furriku i Dreqit” që do të thotë “Foleja e Dreqit” regjisori Adem Kica përmes këtij titulli ka dashur ta paraqesë diktaturën millosheviçiane të asaj kohe në Kosovë.”

Hajzeri në ndër tjera shtoi se populli shqiptar këtu në Zvicër e meriton artin dhe ne duhet t`ia ofrojmë atë. “Duhet të ketë edhe shfaqje të tjera teatrale sepse shqiptarët e meritojnë artin dhe nuk janë për tallavanë”

Përveç Adem Kicaj që ishte edhe aktor edhe regjisor, në rolet tjera në këtë shfaqje u paraqitën edhe: Ilmi Hajzeri, Doruntina Jahelezi, Mehmet Haxhosaj, Drita Rama, Shpend Gashi, Ekrem Zymeri, Musa Qerkinaj, Shpresa Mazrekaj dhe Albana Mexhuani.

Pas shfaqjes së suksesshme të dramës, ishte organizuar një apero për të gjithë artdashësit e pranishëm.