Të huajt në një numër të vogël komunash dhe kantonesh zvicerane mund të votojnë në disa zgjedhje, por shumë prej tyre nuk e bëjnë. Ne shqyrtojmë arsyet pas kësaj dhe se si kantoni i Fribourg dëshiron ta ndryshojë këtë.

Zvicra është shtëpia e rreth 2.4 milionë të huajve – rreth 27 përqind e popullsisë së përgjithshme.

Ndërsa njerëzit pa shtetësi zvicerane nuk mund të votojnë në nivel federal, një numër i të huajve mund të votojnë në nivel kantonal dhe komunal, përcjell albinfo.ch.

E gjitha varet nga vendi ku jetojnë. Kantonet dhe komunat mund të vendosin nëse – dhe në çfarë kushtesh – banorët jo-zviceranë kanë të drejta politike në këto nivele.

Për momentin, një numër i vogël kantonesh dhe komunash – kryesisht në pjesën frëngjishtfolëse të vendit – kanë të drejta të zgjeruara votimi.

Për shembull, kantonet e Neuchâtel, Jura, Fribourg dhe Vaud lejojnë jo-qytetarët të votojnë, të zgjedhin zyrtarë dhe të kandidojnë në zgjedhje në nivel komunal.

Neuchâtel dhe Jura u japin gjithashtu banorëve ndërkombëtarë të drejtën e votës në nivel kantonal, ndërsa Gjeneva, e cila ka popullsinë më të madhe të huaj në Zvicër (45 përqind), u jep të huajve të drejtën e votës në nivel komunal, por ata nuk mund të kandidojnë për poste.

Kushtet ndryshojnë nga një kanton në tjetrin, por në shumicën e rasteve kërkohet një kohëzgjatje e caktuar qëndrimi dhe/ose një leje qëndrimi.

Në Zvicrën gjermanishtfolëse, vetëm disa komuna në Appenzell dhe Graubünden lejojnë të huajt të votojnë në disa raste.

Çfarë po ndodh në Fribourg?

Kantoni dygjuhësh i Fribourg ka rreth 40,000 të huaj që jetojnë atje – por shumë pak prej tyre zgjedhin të votojnë.

Me komunat që mbajnë zgjedhjet e tyre në mars 2026, kantoni dëshiron të ndryshojë rrjedhën dhe të motivojë banorët e huaj, të cilët kanë një leje C dhe kanë qenë banorë të kantonit për të paktën pesë vjet, të shkojnë në kutitë e votimit.

Autoritetet lokale kanë nisur një fushatë shumëgjuhëshe të quajtur “Vota juaj ka rëndësi”. Përfshin postera, video shpjeguese dhe dëshmi, të gjitha me shpresën për t’u kujtuar banorëve të huaj se ata kanë të drejtë të votojnë (dhe të kandidojnë në zgjedhje) në nivel bashkie.

Qëllimi është që më shumë njerëz të votojnë. “Po shohim një rënie të interesit për pjesëmarrjen politike – dhe kjo nuk kufizohet aspak vetëm në komunitetin e emigrantëve”, tha Guiseppina Greco, Delegate e Integrimit për Kantonin e Fribourg-ut.

Patrice Borcard, presidente e Komisionit Kantonal për Integrimin e Migrantëve dhe Parandalimin e Racizmit (CMR), tha se fushata ishte e rëndësishme sepse shtetasit e huaj mund të mos jenë as të vetëdijshëm se mund të votojnë.

“Kjo e drejtë, e cila është e sanksionuar në Nenin 48 të Kushtetutës së Fribourg-ut, vlen për pothuajse 40,000 njerëz dhe meriton të njihet më mirë dhe të jetë më e dukshme”, tha Borcard. “Është çështje kohezioni social”, shkruan thelocal.

“Demokracia lokale lulëzon në diversitetin e zërave që e përbëjnë atë”, shtoi Këshilltari Shtetëror Romain Collaud.

“Votimi do të thotë të ushtrosh një të drejtë, por edhe të kontribuosh në mënyrë aktive në jetën e komunitetit tënd dhe të marrësh pjesë në vendime që formësojnë jetën tonë të përditshme.”

Pjesëmarrja e ulët në votime për të huajt

Tabloja është e ngjashme në pjesë të tjera të Zvicrës.

Edhe pse shtetasve të huaj u lejohet të marrin pjesë në politikë, shumë prej tyre ngurrojnë ta bëjnë këtë. Një studim nga Universiteti i Neuchâtel tregoi se pjesëmarrja në votime midis popullsisë së huaj është dukshëm më e ulët se midis qytetarëve zviceranë.

Për shembull, në La Punt Chamues-ch, një komunë e vogël në Rajonin Maloja në kantonin zviceran të Grisons, të huajt kanë të drejtë të votojnë dhe të kandidojnë në zgjedhje, megjithatë vetëm disa përfitojnë nga kjo. Nga afërsisht 40 votues të kualifikuar, vetëm katër deri në gjashtë marrin pjesë në zgjedhjet komunale, sipas Urs Niederegger, sekretarit komunal, i cili foli me transmetuesin zviceran SRF. Deri më tani, askush që mban një leje C nuk është kandiduar për zgjedhjet në parlamentin komunal.

Në mënyrë të ngjashme, pjesëmarrja mbetet e ulët në rajone të tjera: në kantonin e Neuchâtel, vetëm 18 përqind e të huajve angazhohen në procesin politik. Në Gjenevë, shifra rritet pak në 23 përqind, megjithëse pjesëmarrja në votime midis komuniteteve spanjolle dhe portugeze është veçanërisht e ulët, përkatësisht 17 dhe 13 përqind, sipas raportimit të gazetës NZZ.

Pse pjesëmarrja është kaq e ulët?

Ka shumë arsye pas pjesëmarrjes së ulët.

Daniel Kübler, profesor i shkencave politike në Universitetin e Cyrihut, tha së fundmi se pjesëmarrja e ulët është e zakonshme kur të drejtat politike zgjerohen rishtazi. Grupet që historikisht janë përjashtuar nga votimi – siç janë gratë – kanë nevojë për kohë për të zhvilluar një ndjenjë identifikimi me ato të drejta, tha ai.

Kübler e përshkroi atë si “një efekt shumë afatgjatë që ka të bëjë me socializimin politik”.

Ndërkohë, disa komunitete ose individë të huaj mund të kenë më shumë interes në politikën e vendit të tyre të origjinës, veçanërisht nëse planifikojnë të kthehen në të ardhmen.

Pastaj është fakti që rregullat janë të ndërlikuara. Duke pasur parasysh se kërkesat ndryshojnë në të gjitha kantonet dhe komunat zvicerane, ka të ngjarë të ketë konfuzion se kush është në të vërtetë i kualifikuar për të votuar.

Banorët e huaj gjithashtu nuk mund të votojnë në nivel federal, që do të thotë se ata nuk kanë të drejtë të flasin për shumë çështje që janë të rëndësishme për jetën e tyre.

Një faktor tjetër është rritja e retorikës anti-imigracion në Zvicër, e cila mund t’i dekurajojë banorët e huaj që të ndihen të pranuar dhe të angazhohen në jetën qytetare.

Çokollata me qumësht feston 150-vjetorin e saj këtë vit. E shpikur nga një zviceran frëngjishtfolës, ajo është bërë një simbol i vërtetë i Zvicrës dhe mbetet çokollata më e popullarizuar në botë sot.
Në vitin 1875, çokollatisti me bazë në Vaud, Daniel Peter, po kërkonte një produkt që të binte në sy. Më pas, atij i lindi ideja e shtimit të qumështit të kondensuar në çokollatën e tij. Ditë pas dite, ai e përsoste recetën e tij në një fletore të vogël, e cila tani ruhet në arkivat e Nestlé.

“Në faqen e parë, ai thotë ‘testet e mia filluan në tetor 1875’,” rrëfen Lisane Lavanchy, arkiviste dhe historiane në Nestlé, në lajmet e orës 7:30 të mbrëmjes në RTS. “Dhe gjatë ditëve në vijim, ai eksperimentoi me durim me lloje të ndryshme qumështi, metoda tharjeje dhe përmasa për të siguruar ruajtjen maksimale.”

Qumështi nga kullotat zvicerane ndihmon në shitjen e kësaj çokollate të re si një produkt i shëndetshëm dhe ushqyes, i aftë të rikthejë forcën edhe tek më të dobëtit. “Ai e rekomandon atë për turistët, për shëtitje në male ose për mëngjes, sepse është një mëngjes i plotë”, shpjegon Lisane Lavanchy, transmeton albinfo.ch.

Kjo strategji funksionoi. Në fillim të shekullit të 20-të, çokollata ishte bërë eksporti i dytë më i madh ushqimor i Zvicrës. Reklamimi ndihmoi në promovimin e imazhit të vendit si një kartolinë me fotografi.

Një popullaritet që zgjat

Fillimisht konkurrentët, Peter, Nestlé dhe Cailler përfundimisht bashkuan forcat. Me kalimin e viteve, emri i Peter u zhduk, por jo receta e tij, e cila përdoret ende sot në fabrikën Broc (FR). “Çokollata me qumësht është çokollata më e popullarizuar në botë”, gëzohet Fleur Helmig, drejtoreshë e Maison Cailler.

Në dyqanin e çokollatave të Tristan Carbonatto, “Chez Tristan”, në Perroy (VD), çokollata me qumësht është gjithashtu më e popullarizuara. Për çokollatën artizanale, çokollata me qumësht është thjesht më e mira dhe dallohet për karakteristikat e saj specifike. “Ka një strukturë krejtësisht të ndryshme nga çokollatat e tjera, ka një shkëlqim, mund të luash me të”, përshkruan ai.

Sot, çokollata mbetet përgjigjja e tretë që japin turistët kur pyeten se çfarë e përfaqëson më mirë Zvicrën.

Pasi shkaktoi polemika për disa vite, ligji i e-ID u miratua më në fund nga votuesit zviceranë më 28 shtator. Çfarë do të thotë për ju?

Akti i e-ID u miratua nga parlamenti më 20 dhjetor 2024, duke vendosur kështu futjen e dokumentit të identitetit elektronik të njohur nga shteti.

‘E-ID’ i propozuar është një provë elektronike e identitetit që mund të ngarkohet në një aplikacion për smartphone dhe të përdoret në mënyra të ndryshme.

Fillimisht ishte menduar të hynte në fuqi në vitin 2026, por një komision referendumi ka mbledhur më shumë se 60,000 nënshkrime kundër projektit – më shumë se 50,000 të kërkuara për një votim kombëtar.

Që në vitin 2021, votuesit kishin refuzuar një propozim fillestar të e-ID, me shqetësimet për mbrojtjen e të dhënave të tij si argumenti kryesor ‘kundër’.

Këshilli Federal më pas propozoi një koncept të ri, më të sigurt, që do të lançohej në vitin 2026.

Megjithatë, grupet populiste që kanë udhëhequr referendumin, përsëritën kundërshtimin e tyre, duke theksuar se futja e identitetit elektronik përbënte një kërcënim serioz për liritë e qytetarëve.

“Ai siguron bazën për mbikëqyrje dhe kontroll të gjerë, dhe hap derën për kufizimin e të drejtave tona themelore”, pretendojnë ata.

Megjithatë, plani u miratua më në fund – megjithëse me një shumicë shumë të ngushtë – në shtator 2025.

Nuk dihet ende se kur do të hyjë në fuqi ligji.

Si do të përdoret?

‘E-ID’ ka disa përdorime të mundshme.

Së pari, mund të përdoret për të vërtetuar identitetin në ato momente kur mbajtja e kartës ekzistuese të identitetit zviceran mund të jetë jopraktike – mendoni për blerjen e alkoolit ose produkteve të tjera të kufizuara, transmeton albinfo.ch.

E-ID mund të përdoret gjithashtu si një mjet shtesë për të vërtetuar identitetin kur hyni në shërbimet qeveritare, siç është porositja e një pasaporte ose regjistrimi për përfitime.

Disa kantone tashmë po e testojnë teknologjinë – për shembull, ajo tashmë po përdoret në një program pilot për të ruajtur lejet e nxënësve të shoferëve në Appenzell Ausserhoden.

Si do të merret?

Qytetarët dhe banorët zviceranë do të jenë në gjendje të marrin një ‘e-ID’ duke përdorur aplikacionin për të bërë një foto të kartës së tyre ekzistuese të identifikimit kombëtar dhe një selfie.

Teknologjia e njohjes së fytyrës do të përdoret për të verifikuar identitetin e përdoruesit në Zyrën Federale të Policisë dhe ‘e-ID’ do të aktivizohet më pas brenda aplikacionit, duke vërtetuar vlefshmërinë e saj, shkruan thelocal.

Po të dhënat, ku do të ruhen?

Shqetësimet për privatësinë kanë qenë një pjesë e madhe e debatit mbi ‘e-ID’.

Për të qetësuar shqetësimet, është vendosur që të përdoret një model ‘i decentralizuar’, me shumicën e të dhënave përkatëse që ruhen në pajisjet smartphone, në vend të një serveri ose serverëve qendrorë.

Janë planifikuar gjithashtu kontrolle të shpeshta të sistemit nga organe të jashtme për të testuar për dobësitë.

A do të jetë e detyrueshme? A do të kushtojë diçka?

Në këtë pikë, jo – megjithatë, kjo mund të ndryshojë pas disa vitesh testimi dhe përmirësimi.

As nuk do të zëvendësojë pasaportat ose kartat e identitetit ekzistuese, dhe do të jetë falas.

Cilat janë rregullat në Zvicër nëse doni të largoheni nga apartamenti juaj aktual përpara se kontrata juaj e qirasë të përfundojë zyrtarisht?

Në Zvicër, qiramarrësit që planifikojnë të largohen nga apartamenti i tyre duhet të ndjekin afatin kohor të përcaktuar në marrëveshjen e tyre të qirasë.

Periudha e njoftimit është zakonisht tre muaj, kështu që qiradhënësi juaj duhet të marrë letrën tuaj të “përfundimit” jo më vonë se një ditë para fillimit të periudhës së njoftimit.

Për shembull, nëse planifikoni të largoheni më 30 qershor, atëherë letra juaj duhet të mbërrijë në kompaninë e menaxhimit deri më 29 mars.

Ndonjëherë, një kontratë do të specifikojë një periudhë të ndryshme njoftimi; megjithatë, nuk mund të jetë më e shkurtër se tre muajt e përcaktuar me statut, por mund të jetë më e gjatë.

Nëse nuk përmendet asgjë në kontratën e qirasë në lidhje me afatin e përfundimit, atëherë afati kohor prej tre muajsh është i vlefshëm.

Po sikur të duhet ta “prishni” kontratën dhe të largoheni më herët?

Kjo nuk është një praktikë e pazakontë në Zvicër, pasi rrethanat mund të diktojnë që ju duhet të zhvendoseni për arsye profesionale ose për ndonjë arsye tjetër.

Do të jeni në gjendje ta bëni këtë, por jo pa disa “pasoja”.

Së pari, do të duhet ta njoftoni qiradhënësin tuaj, me shkrim, për qëllimin tuaj për t’u larguar herët dhe të tregoni datën.

Rregulli në këtë situatë është që duhet të gjeni dikë tjetër për të marrë përsipër pjesën e mbetur të afatit tuaj, i cili do të hyjë dhe do të paguajë qiranë – kjo njihet si “marrje në pronësi të qirasë”, shkruan thelocal. Megjithatë, qiramarrësi i ri duhet së pari të miratohet nga qiradhënësi, transmeton albinfo.ch.

Nëse personi/personat që propozoni pranohen nga qiradhënësi, atëherë jeni të sigurt, por sigurohuni që të merrni një konfirmim me shkrim që e vërteton këtë.

Nëse kandidati refuzohet nga qiradhënësi, do të jeni në një situatë të palakmueshme për t’u detyruar të paguani qiranë e apartamentit deri në përfundimin e kontratës suaj.

Megjithatë, ka përjashtime.

Ju mund ta prishni kontratën tuaj të qirasë pa pasoja – domethënë, pa pasur nevojë të gjeni një qiramarrës të ri ose të vazhdoni të paguani qiranë, nëse:

Prona me qira dëmtohet gjatë qirasë suaj, por jo për fajin tuaj. Megjithatë, nëse si pasojë e dëmtimit, prona nuk është e përshtatshme për t’u banuar, mund të largoheni.

E njëjta gjë vlen edhe për përkeqësimin serioz të shëndetit tuaj, i cili kërkon shtrimin në spital ose trajtimin mjekësor afatgjatë në një strukturë tjetër.

Situata të tjera, si divorci ose humbja e punës, gjithashtu mund t’ju japin një rrugëdalje nga kontrata e qirasë, por varet nga gjykimi dhe vullneti i mirë i qiradhënësit t’ju lejojë ta bëni këtë.

Sipas të dhënave të fundit, ekonomia zvicerane u rrit ndjeshëm në vitin 2024. Produkti i brendshëm bruto (PBB) shënoi një rritje prej 1.4% me çmimet e vitit të kaluar, siç raportohet nga Zyra Federale e Statistikave (FSO) të hënën.

Me çmimet aktuale, ai u rrit me 2.4% në 854 miliardë CHF (1 trilion dollarë). Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) dhe FSO kanë kryer gjithashtu një rishikim referues të të dhënave të PBB-së, shkruan swissinfo. Seri të reja kohore janë tani në dispozicion për periudhën 1995 deri në 2023. Ky vlerësim për vitin 2024 është llogaritur në bazë të rishikimit, transmeton albinfo.ch.

Burime të reja të të dhënave u përfshinë dhe metodat e llogaritjes u përmirësuan. Kjo çon në një korrigjim të PBB-së me çmimet aktuale midis 1.1 dhe +3.8 pikë përqindjeje në periudhën nga viti 1995 deri në vitin 2023.

Nga viti 2021, rishikimi do të çojë në një rritje veçanërisht të fortë prej mbi 3 pikë përqindjeje. Sipas SECO-s, rishikimi do të çojë në një rritje mesatare të PBB-së prej 1.8 pikësh përqindjeje.

Gjashtë muajt e parë që nga futja e detyrimit për të raportuar sulmet kibernetike ndaj infrastrukturës kritike kanë përfunduar me një notë pozitive. Kjo u raportua sot në një deklaratë nga Zyra Federale për Sigurinë Kibernetike (FCOS).

Në këtë periudhë kohore, u regjistruan 164 sulme. Më të shpeshtat ishin sulmet DDoS (18.1%), të ndjekura nga hakerimi (16.1%), ransomware (12.4%), vjedhja e kredencialeve (11.4%), rrjedhjet e të dhënave (9.8%) dhe malware (9.3%). Pati gjithashtu raste të shumta të fenomeneve të kombinuara. Sektorët më të prekur ishin financat (19%), IT (8.7%) dhe energjia (7.6%). Raportime të mëtejshme erdhën nga autoritetet, sistemi i kujdesit shëndetësor, kompanitë e telekomunikacionit, shërbimet postare, sektori i transportit, media, furnizimi me ushqim dhe sektori i teknologjisë, përcjell albinfo.ch.

Që nga fillimi i prillit, infrastrukturat kritike janë detyruar të informojnë FOCS për sulmet brenda 24 orëve; këto raporte më pas mblidhen dhe analizohen për qëllime statistikore dhe përdoren për të parashikuar kërcënime të mundshme në të ardhmen ndaj organizatave të tjera potencialisht të prekura. Shënimi thekson gjithashtu bashkëpunimin e mirë dhe marrëdhënien e ngushtë të besimit midis palëve.

Që nga tetori, sanksionet sipas Aktit Federal për Sigurinë e Informacionit, i cili parashikon gjoba deri në 100,000 CHF (125,000 dollarë) do të hyjnë në fuqi për mosraportim. Nëse FCOS ka indikacione se ka pasur mosraportim, është e detyruar të kontaktojë së pari subjektin përkatës. Byroja mund të paraqesë një ankesë vetëm nëse nuk i përgjigjet kontaktit fillestar.

Banka Kombëtare Zvicerane (SNB) dhe Banka Qendrore Evropiane (BQE) po shqyrtojnë mundësinë e lidhjes së sistemeve të pagesave të menjëhershme të dy zonave.

Të dy entitetet kanë filluar një fazë eksploruese për të lidhur shërbimin IP dhe sistemin SIC me shërbimin e Zgjidhjes së Pagesave të Menjëhershme TARGET (TIPS) të Eurosistemit, tha SNB të hënën, transmeton albinfo.ch. Qëllimi është të përcaktohet fizibiliteti dhe qëndrueshmëria ekonomike e një qasjeje të tillë. Kjo fazë do të zgjasë deri në vitin 2026.

Pagesat e menjëhershme u japin individëve dhe kompanive mundësinë për të kryer transaksione të brendshme llogari-me-llogari, të cilat ekzekutohen menjëherë dhe zgjidhen brenda pak sekondash, 24 orë në ditë, çdo ditë të javës, duke përfshirë edhe festat zyrtare. Zinxhirët më të shkurtër të pagesave dhe disponueshmëria e gatshme e fondeve zvogëlojnë rreziqet dhe ofrojnë avantazhe të konsiderueshme për individët, bizneset dhe bankat tregtare.

Një lidhje midis dy sistemeve do të lejonte ekzekutimin e pagesave të menjëhershme ndërvalutore, duke mundësuar kështu që pagesat nga një zonë valutore të kreditohen në një llogari në zonën tjetër valutore brenda sekondave, shpjegon SNB. “Nisma kontribuon në qëllimin e përgjithshëm për t’i bërë pagesat ndërkufitare më të shpejta, më të përshtatshme, më transparente dhe më të arritshme”, përfundon banka.

Java e Çmimit Nobel ka ardhur. Prandaj, është koha për të spekuluar mbi fituesit e mundshëm, megjithëse këta do të zbulohen vetëm më 6 tetor. Për kompaninë anglo-amerikane të përpunimit të të dhënave Clarivate, dy studiues zviceranë janë ndër të preferuarit.

Në listën e këtij viti ka njëzet e dy emra, dhjetë aktivë në Shtetet e Bashkuara, tre në Francë, dy në Gjermani, Japoni dhe Zvicër, dhe nga një në Kanada, Kinë dhe Holandë. Duke parë parashikimet e mëparshme, 83 nga 450 fituesit e çmimeve kishin të drejtë që nga viti 2002, disa madje vite pas citimit të tyre, shkruan swissinfo. Këta përfshijnë fizikantët zviceranë Didier Queloz dhe Michel Mayor, të cilët u vlerësuan me çmimin në vitin 2019, gjashtë vjet pasi u shfaqën në listë, transmeton albinfo.ch.

Një alarm për sistemin imunitar

Andrea Ablasser, një studiuese në Institutin Federal Zviceran të Teknologjisë në Lozanë (EPFL), është në garë në kategorinë e mjekësisë për zbulimin e një mekanizmi qendror të sistemit imunitar, në bashkëpunim me Glen Barber (Universiteti Shtetëror i Ohajos/SHBA) dhe Zhijian Chen (Universiteti i Teksasit/SHBA). Kjo është e ashtuquajtura rrugë sinjalizimi cGAS-STING. Kjo funksionon si një lloj alarmi kur ADN-ja hyn në plazmën e një qelize në rast infeksioni, kanceri ose stresi qelizor, duke shkaktuar një përgjigje të sistemit imunitar.

Në bazë të këtyre studimeve, të kryera midis viteve 2008 dhe 2013, janë zhvilluar ilaçe që forcojnë mbrojtjen imunitare kundër tumoreve ose lehtësojnë inflamacionin e tepërt në rastin e sëmundjeve autoimune.

Drejt kompjuterit kuantik

Daniel Loss (Universiteti i Bazelit) është renditur së bashku me David DiVincenzo (Forschungszentrum Jülich, Uni Aachen, Gjermani) si një nga të preferuarit në fushën e fizikës. Të dy kanë propozuar një koncept për realizimin e një kompjuteri kuantik. Zbatimet e para të këtij koncepti që datojnë që nga viti 1998 janë tashmë të pranishme, por kjo është një fushë që është vetëm në hapat e saj të parë.

Në vend të biteve (0 ose 1), kompjuterët kuantikë përdorin kubite (këto mund të ekzistojnë në një mbivendosje gjendjesh, duke përfaqësuar njëkohësisht 0 dhe 1 me një probabilitet të caktuar).

Rreth 57.7 përqind e votuesve ishin në favor të heqjes së taksës së vlerës së imputuar të qirasë për shtëpitë si parësore ashtu edhe dytësore.

Çështja e dytë në votimin kombëtar – futja e identitetit elektronik (e-ID) – gjithashtu kaloi, por me një diferencë shumë më të ngushtë – vetëm 50.39 përqind e mbështetën atë, shkruan thelocal, transmeton albinfo.ch.

Në votimin lokal, më shumë se 54 përqind e votuesve të Vaud hodhën poshtë propozimin që synonte të shkurtonte periudhën e qëndrimit për të huajt që të jenë në gjendje të votojnë dhe të kandidojnë për zgjedhjet në nivel komunal,

Dhe në Cyrih, 61.7 përqind e votuesve ranë dakord të kufizojnë përdorimin e fryrësve të gjetheve me benzinë ​​në tetor deri në dhjetor.