Archives

Lutje në gjuhën shqipe në Katedralen e Vjenës

Posted on by Arben Gjinaj

Në praninë e qindra besimtarëve të dielën u mbajt mesha festive “E diela e Kombëve” në Vjenë, e cila iu dedikua  emigrantëve nga e tërë bota në ditën ndërkombëtare të tyre. Meshën e udhëhoqi Monsinjor Dr. Franz Scharl, Zëvendësipeshkv i Vjenës, i cili, ndër të tjera, veçoi përkushtimin e misioneve të ndryshme katolike të cilat kryejnë shërbesa fetare në gjuhët e tyre amtare, ndër ta edhe Misioni Katolik Shqiptare në Austri. Ky mision, tash e pothuajse 35 vite, bashkon besimtarët në lutje në gjuhën shqipe duke qenë, bashkë me misionet tjera në gjuhën kroate, sllovene, hungareze, çeke, sllovake, rumune, angleze, franceze, spanjolle, etj. pjese përbërëse e komunitetit të madh të krishterë në Austri.

Edhe këtë ditë përfaqësimi i shqiptarëve ishte në nivel të lakmueshëm si për nga numri i pjesëmarrësve në këtë meshë të shenjte ashtu edhe për nga përfaqësimi. Një moment emocional ishte dorëzimi i dhuratave për Dr. Scharl që e bënë bashkëshortët Zoje dhe Kastriot Deda duke i dhuruar atij dy flamuj, atë kombëtar dhe të shtetit të Kosovës.

Në pjesën e tretë të meshës në Katedralen më të njohur në Austri, në “Stephansdom”, u dëgjua lutja ‘‘Aty Ynë‘‘ edhe në gjuhen shqipe, gjë që u mirëprit nga të pranishmit.

Pas meshës, nga Misionet e ndryshme u shtruan ushqime dhe pije vendore duke pasuruar tryezën e përbashkët krishtere në Austri.

Edhe nga komunitet ynë pati gatime tradicionale të përgatitura nga familjet shqiptare. Aty valuan flamujt e Shqipërisë, Kosovës dhe Austrisë si dhe u gostitën mysafirët nga bashkësisë e tjera gjuhësore. Tryezën shqiptare në këtë manifestim e vizitoi edhe Zëvendësipeshkvi, Dr. Franz Scharl, i cili njoftoi për zhvillime më të reja në këtë Dioqezë, me fokus të veçantë në të ardhmen e Misionit Katolik Shqiptar në Austri, i cili muajve të kaluar është përballur me disa sfida dhe vështirësi organizative. Kjo ishte edhe arsyeja pse këshilltarët e këtij misioni sot shpalosen një mbishkrim me tekstin: ‘‘Qëndrojmë me kishën tonë!’’ (,,Wir stehen zu userer Kirche!’’).

Pritet që në javët në vazhdim të gjendet një zgjidhje edhe për vendin ku do të thuhen meshat në gjuhën shqipe, të cilat tash e më shumë se 30-të vite kremtohen në kishën ‘‘Hildegard Burjan’’ në distriktin e 15-të në Vjenë.

 

 

Përgatitja për kriza, evropianëve u kërkohet të kursejnë para

Posted on by BR

Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka theksuar rëndësinë e parave të gatshme si një mjet për përgatitjen kombëtare për kriza, duke u kërkuar familjeve të mbajnë para’ në shtëpi për raste urgjente.

Thirrja vjen pas praktikave që tashmë janë në fuqi në vende si Holanda, Finlanda dhe Austria, ku qytetarëve u këshillohet të kenë 70-100 euro për person në para të gatshme. Programe të ngjashme janë zhvilluar nga Suedia dhe Norvegjia, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Argumenti kryesor është se sistemet digjitale mund të shemben në një moment të caktuar. Thirrja vjen pas një këshille të ngjashme për qytetarët në shtetet anëtare për të grumbulluar mjaftueshëm para, ushqim, ujë dhe ilaçe për të mbijetuar për 72 orë në rast të një ndërprerjeje të shërbimit. Këshilla u nxit nga lufta në Ukrainë, pandemia Covid-19 dhe fatkeqësitë natyrore. Zjarret dhe përmbytjet kanë ekspozuar dobësitë e Evropës dhe kanë çuar në rritjen e shpenzimeve për sigurinë dhe mbrojtjen.

“Paraja është një element kritik i përgatitjes kombëtare për kriza”, thuhet në raportin e BQE-së, i cili shqyrton ndikimin e krizave të tilla si pandemia dhe ndërprerjet e energjisë në Spanjë dhe Portugali. Ai gjithashtu vëren se monedha fizike “jo vetëm që shërben për të përmbushur nevojat individuale, por gjithashtu kontribuon në një rezistencë më të gjerë sistemike”.

“Dobia e parave të gatshme rritet ndjeshëm kur stabiliteti kërcënohet – pavarësisht natyrës specifike ose fushëveprimit gjeografik të tronditjes themelore, ose shkallës së digjitalizimit”, pohon gjithashtu BQE.

Pagesat digjitale dominojnë transaksionet me pakicë dhe bankat po ulin kostot duke mbyllur degët dhe bankomatët. Por politikëbërësit janë nën presion për të siguruar që familjet të ruajnë aksesin në kartëmonedha dhe monedha.

Dokumenti i BQE-së thekson një paradoks: Pavarësisht faktit se paratë e gatshme mungojnë gjithnjë e më shumë në pagesat e përditshme, kërkesa për to rritet kur besimi në sistemet financiare, ose digjitale tronditet.

Ky model sjelljeje ishte i dukshëm gjatë pandemisë dhe ngjarjeve të tjera, siç ishte ndërprerja e energjisë elektrike që paralizoi Spanjën dhe Portugalinë në pranverë.

Në rastin e pandemisë, paratë e gatshme u rritën me 140 miliardë euro në dy vjet, krahasuar me një rritje vjetore prej 55 miliardë euro para krizës, vëren BQE. Rritja erdhi edhe pse konsumatorët iu drejtuan kartave pa kontakt dhe blerjeve online, për shkak të shqetësimeve shëndetësore dhe izolimit.

Sipas raportit, sistemet e parave të gatshme duhet të ndërtohen për t’i bërë ballë krizave të rralla, por ekstreme.

Barcelona fiton me 2:1 ndaj Real Sociedadit dhe bëhet lidere e La Ligës

Posted on by erezzaademi

Barcelona ka arritur një fitore të ngushtë 2:1 përballë Real Sociedadit, të dielën, duke u ngjitur në krye të tabelës së La Ligës.

Sociedadi kaloi i pari në avantazh në minutën e 31-të, me golin e Alvaro Odriozolas. Por Barcelona reagoi shpejt: Jules Kounde barazoi shifrat në minutën e 43-të.

Golashënuesi që i sigurtoi fitoren Barçës ishte Robert Lewandowski. Polaku shënoi në minutën e 59-të, me asistimin e Lamine Yamal, i cili rikthehej pas katër ndeshjesh mungese për shkak të një lëndimi.

Me këtë fitore, Barcelona kryeson La Ligën me 19 pikë, një më shumë se Real Madridi, ndërsa Real Sociedad mbetet me pesë pikë.

Gjenerali serb i dënuar për krime në Kosovë, Nebojsha Pavkoviq, lirohet nga burgu

Posted on by erezzaademi

Gjenerali serb, Nebojsha Pavkoviq, i dënuar për krime lufte kundër shqiptarëve në Kosovë, është liruar nga burgu në Finlandë dhe ka shkuar në Serbi, bëri të ditur kryeministri serb, Gjuro Macut, më 28 shtator.

Pavkoviq, ish-komandant i Ushtrisë së Tretë të Jugosllavisë, me vendim të formës së prerë ishte dënuar me 22 vjet burgim për krime kundër shqiptarëve të Kosovës më 1999.

Macut tha se është plotësuar kërkesa e Qeverisë së Serbisë që Pavkoviqit, “për shkaqe shëndetësore, t’i mundësohet lirimi i parakohshëm”.

Ai shtoi se me këtë “akt konfirmohet se shteti kujdeset për qytetarët e vet dhe se angazhohet për parime humane në marrëdhëniet ndërkombëtare”.

Sipas kryeministrit të Serbisë, Pavkoviq do të vazhdojë trajtimin mjekësor në Serbi.

Lirimin e tij nga burgu e kishte paralajmëruar më herët presidenti serb, Aleksandar Vuçiq.

Pavkoviq u shpall fajtor në vitin 2009 për të gjitha pikat e aktakuzës dhe u dënua për dëbime, zhvendosje të detyruara, vrasje dhe persekutim të civilëve shqiptarë nga Kosova në gjysmën e parë të vitit 1999.

Kundër tij dhe gjeneralëve të tjerë serbë, në fund të vitit 2003 u ngrit aktakuzë nga Tribunali i Hagës, ndërsa në vitin 2005 ai u dorëzua në Gjykatën Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë në Hagë.

Së bashku me të, u dënuan edhe ish-shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë së Jugosllavisë, Dragolub Ojdaniq, ish-komandanti i Korpusit të Prishtinës, Vlladimir Llazareviq, gjenerali i policisë Sreten Llukiq dhe ish-nënkryetari i Qeverisë së Jugosllavisë, Nikolla Shainoviq.

Pavkoviq dhe Llukiq u dënuan me nga 22 vjet burgim, ndërsa Ojdaniq dhe Llazareviq me nga 15 vjet.

I pandehuri i parë, Sllobodan Millosheviq, vdiq në paraburgim, ndërsa ish-presidenti i Serbisë, Millan Millutinoviq, u shpall i pafajshëm.

Të gjithë të akuzuarit u dorëzuan vullnetarisht.

Mekanizmi në Hagë, deri më tani nuk ka njoftuar për lirimin e Pankoviqit.

Në mesin e muajit gusht, avokati Aleksandar Alleksiq, dorëzoi një kërkesë urgjente për lirimin e parakohshëm të Pavkoviqit, duke përmendur si arsye gjendjen shëndetësore.

Mekanizmi Ndërkombëtar për Gjykatat Penale, në maj 2022, e kishte refuzuar kërkesën e Pavkoviqit për lirimin e parakohshëm, për shkak të “rëndësisë së madhe të krimeve të tij dhe mungesës së rehabilitimit”. /REL

55-vjeçarja udhëton 120 km për të shijuar akulloren ikonike në Vjenë në fund të sezonit

Posted on by erezzaademi

Sezoni i akullores ikonike Tichy në Vjenë po mbyllet. Të hënën, më 29 shtator, dyqani i njohur në Reumannplatz në lagjen më të famshme të Vjenës po mbyll dyert deri në mars të vitit tjetër.

Të dielën, adhuruesit nuk kursyen energji, një radhë e gjatë si në verë u formua për petulla me kajsi, bomba akullore dhe kon lajthie ëmbëlsira që nuk mund të presin, shkruan heute.at.

Mes klientëve ishte edhe Regina (55) nga Bad Tatzmannsdorf, që udhëtoi plot 120 km për të mbushur çantën frigoriferike me ëmbëlsirat e saj të preferuara:

“Gjithçka vjen me ne akullore, petulla me kajsi dhe lajthi,” thotë duke qeshur, përcjell albinfo.ch

Për vendasit, Tichy nuk është thjesht akullore është kujtim rinie. Madje edhe djali i Reginas nga Neunkirchen nuk mungoi: “Është më e mira në botë,” thonë nënë e bir.

Tradicionalisht, fundjava e fundit e sezonit tërheq tifozët për një “rrahje të fundit” të ëmbëlsirave të Tichy-t.

Aeroportet zvicerane, jo të gjitha të pajisura për të zbuluar dronët

Posted on by erezzaademi

Vetëm disa aeroporte dhe aerodrome zvicerane janë të pajisura me një sistem zbulimi kundër dronëve.

Kështu, për shembull, Bern-Belp, pavarësisht se mirëpret rregullisht avionë nga Këshilli Federal dhe krerët e shteteve të huaja, nuk ka asnjë lloj pajisjeje, ndryshe nga Zurich-Kloten dhe St. Gallen-Altenrhein, pionierë në këtë fushë, shkruajnë të dielën, Sonntagszeitung dhe Le Matin Dimanche.

Gjeneva dhe Bazel-Mulhouse mbeten të paqarta në lidhje me pajisjet që kanë në dispozicion, përcjell albinfo.ch.

Ushtria zvicerane, e përballur me fluturime të dyshimta mbi baza si Meiringen, po teston pajisje bllokimi, por këto ndërhyjnë edhe në komunikimet civile.

Një raport i Këshillit Federal gjen mangësi serioze: Zvicra thuhet se është e paaftë të interceptojë dronë armiqësorë. Departamenti i Mbrojtjes planifikon të investojë 100 milionë franga deri në vitin 2033, por ekspertët besojnë se mbrojtja është ende e pamjaftueshme.

 

Osmani në “Shtëpinë e Shqiptarit” në Philadelphia: Shkolla shqipe është dëshmi e dashurisë për atdheun

Posted on by erezzaademi

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, u prit me një ceremoni të veçantë nga komuniteti shqiptar në Philadelphia, në objektin e njohur si “Shtëpia e Shqiptarit”.

Ky objekt, i blerë dhe i shndërruar në shkollë shqipe falë punës dhe përkushtimit të mërgatës, është bërë qendër e ruajtjes së gjuhës dhe identitetit kombëtar ndër brezat e rinj.

Duke falënderuar komunitetin për angazhimin e tyre, Osmani tha se kjo nismë është shembulli më i mirë i dashurisë për vendlindjen.

“Mërgata jonë e ka siguruar dhe e ka kthyer këtë objekt në shkollë shqipe. Ky përkushtim është një garanci për ruajtjen dhe forcimin e gjuhës dhe identitetit tonë kombëtar,” u shpreh presidentja në një postim në rrjetin e saj social në facebook

Sulm tragjik në një kishë në Michigan: një i vdekur dhe disa të plagosur

Posted on by erezzaademi

Të paktën një person ka humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur pas një sulmi me armë dhe zjarri në një kishë në qytetin Grand Blanc, Michigan, mëngjesin e së dielës.

I dyshuari për të shtënë u vra nga policia, tha Departamenti i Policisë së Qarkut Grand Blanc, duke shtuar se nuk kishte kërcënim të mëtejshëm për publikun, transmeton albinfo.ch.

Zyrtarët thanë se i dyshuari drejtoi automjetin e tij në Kishën e Jezu Krishtit të Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme në Grand Blanc, një qytet 96 km në veriperëndim të Detroitit, të dielën në mëngjes dhe hapi zjarr.

Ata shtuan se i dyshuari, një mashkull 40-vjeçar, i vuri flakën “qëllimisht” kishës. Zjarri është vënë nën kontroll që atëherë, por zyrtarët thanë se kanë frikë se do të gjejnë viktima të tjera kur të jetë e sigurt të hyjnë në ndërtesë, shkruan bbc.

Oficerët thanë se nëntë të plagosurit pësuan plagë me armë zjarri dhe janë në gjendje të qëndrueshme në spital.

Policia e Grand Blanc shtoi se 100 agjentë të FBI-së janë vendosur për të ndihmuar me hetimin.

Drejtori i FBI-së, Kash Patel, konfirmoi në një deklaratë se agjentët federalë po ndihmojnë autoritetet lokale. Ai e quajti incidentin “një akt frikacak dhe kriminal”.

Prokurorja e Përgjithshme e SHBA-së, Pam Bondi, tha në një postim në X se kishte marrë informacione mbi “atë që duket të jetë një të shtënë dhe zjarr i tmerrshëm” në kishë.

“Një dhunë e tillë në një vend adhurimi është zemërthyes dhe rrëqethëse”, tha Bondi. “Ju lutem bashkohuni me mua në lutje për viktimat e kësaj tragjedie të tmerrshme”.

Në një deklaratë të veçantë, Guvernatorja e Michiganit, Gretchen Whitmer, tha: “Dhuna kudo, veçanërisht në një vend adhurimi, është e papranueshme”, duke shtuar se ajo po monitoronte situatën.

Kurti: S’bëj kompromis me ligjin, pezullimi i Dialogut Strategjik nga SHBA lidhet me veriun

Posted on by erezzaademi

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, gjatë vizitës në Shtetet e Bashkuara, tha se arsyeja e pezullimit të Dialogut Strategjik me Kosovën nga Uashingtoni lidhet me mbylljen e strukturave ilegale serbe në veriun e vendit.

“[Arsyeja e pezullimit të Dialogut të planifikuar Strategjik] është për shkak të sundimit të ligjit në veri të Kosovës, i cili rezultoi të ishte kundër strukturave ilegale serbe dhe këtu nuk mund të bëj kompromise. Nuk mund t’ia lë këtë problem brezit tuaj. Mendoj që brezi im është ai që duhet ta përfundojë këtë”, u shpreh Kurti.

Ai tha se marrëdhëniet Kosovë-SHBA mbështeten në tri shtylla – mbrojtje, zhvillim dhe diplomaci – duke pranuar se në fushën diplomatike ka “pengesa”. Sipas tij, Uashingtoni e sheh të domosdoshme të tërheqë Serbinë nga ndikimi rus, ndërsa Kosova, duke insistuar në sundim të ligjit e sovranitet, shihet nga disa diplomatë si pengesë në këtë drejtim.

Kurti në SHBA tha se ai nuk është kryeministër që i thotë Policisë së Kosovës të mos e arrestojë një kriminel serb të kapur në flagrancë, “sepse ky veprim mund të dënohet nga Brukseli dhe Uashingtoni”.

“Dhe unë u dukem atyre shumë ndryshe nga paraardhësit e mi. Ky është mallkim nga pasardhësit e mi, të cilët kanë qenë të butë. Unë jam normal, por dukem ekstrem. Kjo është për shkak të paraardhësve të mi të cilët nuk kanë qenë normalë”, u shpreh Kurti.

Kurti tha se mes Kosovës dhe SHBA-së ka dallime kur bëhet fjalë “në taktika dhe veprime” e jo në vlera, interesa dhe parime.

Më 12 shtator, Ambasada amerikane në Kosovë deklaroi se veprimet e qeverisë Kurti kanë “rritur tensionet dhe paqëndrueshmërinë, duke kufizuar bashkëpunimin produktiv mbi prioritetet e përbashkëta”. Kurti, megjithatë, theksoi se me SHBA-në ka dallime vetëm “në taktika e veprime, jo në vlera e parime”.

Vitin e kaluar, Kosova nisi mbylljen e institucioneve paralele në veri, të cilat funksionojnë sipas sistemit serb. Kohët e fundit u pezullua edhe puna e fondeve serbe të sigurimit shëndetësor dhe pensioneve në Mitrovicën e Veriut – vendim që u shoqërua me kritika nga partnerët ndërkombëtarë.

Marshi me motorë nga “Liria ka emër” kalon përmes shtatë shteteve drejt Hagës

Posted on by erezzaademi

Ideatori i platformës “Liria ka emër”, Ismail Tasholli, ka bërë të ditur sot detaje mbi marshin me motorë që do të nisë nga Prishtina me destinacion final Hagën.

Sipas tij, motoristët do të kalojnë përmes Shqipërisë, Malit të Zi, Kroacisë, Sllovenisë, Austrisë, Gjermanisë, Belgjikës dhe më pas në Holandë.

Tasholli, gjatë intervistës në “Info Magazinë” shtoi se gjatë rrugës pritet që marshit t’i bashkohen edhe klube të shumta motoristësh nga qytete të ndryshme të Evropës.

“Kemi vizituar disa klube evropiane dhe interesimi i tyre për pjesëmarrje është shumë i madh. Synimi është që në çdo qytet të rrugës të na bashkëngjiten motoristë të rinj,” theksoi ai.

Platforma “Liria ka emër” pritet të nis marshin më 15 tetor nga Prishtina drejt Hagës.

KFOR: Forca Rezervë Turke dislokohet përkohësisht në Kosovë

Posted on by erezzaademi

Misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ka bërë të ditur se Forca Operative Rezervë nga Turqia ka mbërritur në Kosovë për një dislokim të përkohshëm.

Sipas njoftimit, të bërë në faqen zyrtare të KFOR-it në facebook, njësia turke ka marrë detyrat nga Batalioni Multinacional i Forcës Rezervë, në kuadër të planit të rrotacionit të organizuar nga Komanda e Forcës së Bashkuar të NATO-s në Napoli, Itali.

Siç bëhet e ditur, në muajt e ardhshëm, ky batalion do të veprojë përkrah njësive të tjera të KFOR-it dhe do të jetë i gatshëm të ndërhyjë në rast të çdo zhvillimi që mund të ndikojë në sigurinë në terren, shkruan albinfo.ch.

“Këto forcime rrisin fleksibilitetin operativ të KFOR-it dhe aftësinë për t’iu përgjigjur situatave të ndryshme të sigurisë,” thuhet në komunikatën e misionit të NATO-s.

BE-ja miraton ilaçin Kisunla për trajtimin e fazave të hershme të Alzheimerit

Posted on by erezzaademi

Komisioni Evropian ka dhënë autorizimin për treg në Bashkimin Evropian për ilaçin Kisunla, i cili përdoret në trajtimin e çrregullimeve të lehta njohëse dhe demencës së lehtë në fazat e hershme të sëmundjes së Alzheimerit.

Kisunla mund të ndihmojë në ngadalësimin e përparimit të problemeve njohëse dhe funksionale te disa pacientë, raportoi të dielën “EUNews”.

Vendimi për autorizim bazohet në vlerësimin shkencor pozitiv nga Agjencia Evropiane e Barnave, e cila ka konstastuar se përfitimet e ilaçit i tejkalojnë rreziqet për një grup të caktuar pacientësh në fazën e hershme të sëmundjes.

Përdorimi i Kisunlës është i kufizuar dhe lejohet vetëm për pacientë me predispozitë të veçantë gjenetike, përcjell albinfo.ch.

Janë përcaktuar gjithashtu masa të qarta për menaxhimin e rrezikut, përfshirë kërkesa për monitorim dhe etiketim të posaçëm.

Barnat kryesore që importohen në SHBA dhe goditen nga tarifat e reja

Posted on by Alb

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, njoftoi të enjten vendosjen e një tarife prej 100% për importet e ilaçeve të markës që nga 1 tetori, përveçse nëse prodhuesit e tyre tashmë kanë nisur ndërtimin e fabrikave në territorin amerikan.

Bashkimi Evropian dhe Japonia shprehën të premten besimin se kanë siguruar kufizime mbi tarifat e SHBA-së ndaj barnave farmaceutike.

Më poshtë janë disa prej ilaçeve të patentuara të prodhuesve aziatikë dhe evropianë që importohen në SHBA nga vendet si Kina, Zvicra, Japonia, Belgjika dhe Franca, sipas analistëve dhe deklaratave të kompanive:

Lenvima

Prodhues: Eisai, Japoni

Ilaç kundër kancerit, prodhohet në Japoni.

Shitjet në SHBA (deri më 31 mars 2025): 229.6 miliardë jen (1.53 miliardë dollarë).

Crysvita

Prodhues: Kyowa Kirin, Japoni

Ilaç për hipofosfateminë e lidhur me kromozomin X.

Shitjet neto në Amerikën e Veriut në 4 vitet e para: mbi 1.3 miliardë dollarë.

Kompania po ndërton një fabrikë biologjike në Karolinën e Veriut.

Shingrix

Prodhues: GSK, Mbretëria e Bashkuar

Vaksinë kundër herpes zoster (lija e dhenve).

Shitje në vitin 2024: 3.36 miliardë paund (4.5 miliardë dollarë).

Përbërësit prodhohen në Belgjikë.

Arexvy

Prodhues: GSK

Vaksinë kundër virusit RSV për të rriturit.

Shitje në vitin 2024: 590 milionë paund.

Përbërësit prodhohen në Belgjikë dhe Francë.

Ozempic

Prodhues: Novo Nordisk, Danimarkë

Ilaç kundër diabetit.

Shitje në vitin 2024: 120.34 miliardë korona daneze (18.85 miliardë dollarë).

Prodhimi kryhet në Danimarkë.

Kompania ka investuar 1.2 miliardë dollarë në Brazil për të rritur kapacitetet.

Wegovy

Prodhues: Novo Nordisk, Danimarkë

Ilaç për humbje peshe.

Shitje në vitin 2024: 58.21 miliardë korona daneze.

Prodhimi kryhet në Danimarkë.

Kymriah

Prodhues: Novartis, Zvicër

Terapia qelizore CAR-T, prodhohet në Stein (Zvicër) dhe New Jersey (SHBA).

Shitjet globale në gjysmën e parë të 2025: 199 milionë dollarë.

Entresto

Prodhues: Novartis, Zvicër

Ilaç për insuficiencën kardiake.

Shitjet globale në gjysmën e parë të 2025: 4.62 miliardë dollarë.

Novartis ka shpallur investim prej 23 miliardë dollarësh në SHBA për ndërtimin dhe zgjerimin e 10 fabrikave, përfshirë një qendër kërkimore në San Diego.

Comirnaty

Prodhues: BioNTech (Gjermani) dhe Pfizer (SHBA)

Vaksinë kundër COVID-19.

Prodhimi kryhet në Gjermani (Mainz, Marburg) dhe Belgjikë (Puurs).

BioNTech mban autorizimin për tregtim në SHBA, BE, Mbretërinë e Bashkuar dhe vende të tjera.

Kina inauguron urën më të lartë në botë, dy herë më e lartë se Kulla Eiffel

Posted on by Alb

Me një spektakël të jashtëzakonshëm dritash, Kina ka përuruar sot urën më të lartë në botë, e ndërtuar mbi Kanionin e Madh Huijiang në provincën Guizhou, raportoi agjencia Xinhua.

Kjo strukturë mbresëlënëse ngrihet 625 metra mbi lumin, ka një gjatësi totale prej 2,890 metrash, dhe hapësira kryesore midis shtyllave arrin 1,420 metra.

Ura nuk është vetëm më e larta në botë, por vendos edhe një rekord të ri inxhinierik për urat që kalojnë mbi terrene malore. Ndërtimi i saj zgjati tre vjet dhe përurimi u shënua me një ceremoni ku morën pjesë inxhinierë, zyrtarë dhe vizitorë të shumtë.

Me një lartësi dy herë më të madhe se Kulla Eiffel, ura tejkaloi edhe rekordin e mëparshëm të mbajtur nga një tjetër urë në të njëjtën provincë.

Kosova do të luajë pa kapitenin Rrahmani ndaj Sllovenisë dhe Suedisë

Posted on by Alb

Përfaqësuesja e Kosovës në futboll do të paraqitet pa kapitenin Amir Rrahmani në duelet kundër Sllovenisë dhe Suedisë. Lajmi vjen pas një lëndimi që Rrahmani pësoi gjatë stërvitjes të shtunën, dhe pritet që ai të rikthehet në fushë pas ndeshjeve të muajit të ardhshëm, sipas raportimeve të mediave italiane të dielën.

Trajneri Antonio Conte kishte konfirmuar mungesën e Rrahmanit për ndeshjen kundër Milanit, por pa dhënë më shumë detaje. Të dielën, disa burime italiane raportuan se mbrojtësi do të mungojë edhe në ndeshjet e Kosovës në tetor, që bëjnë pjesë në kualifikimet për Kupën e Botës 2026, përcell albinfo.ch.

Sipas “Corriere del Mezzogiorno”, Rrahmani gjithashtu do të humbasë takimet kundër Sporting Lisbonës dhe Genoas, dhe pritet të rikthehet pas përfundimit të ndeshjeve të tetorit.

Mbrojtësi nuk ishte pjesë e fitores së Kosovës ndaj Suedisë dhe i mungoi Napolit në sfidat kundër Fiorentinës dhe Manchester Cityt. Ai u lëndua në humbjen 4:0 të Kosovës nga Zvicra më 5 shtator.

Kosova do të presë Slloveninë më 10 tetor dhe më pas do të luajë në Goteborg kundër Suedisë pas tre ditësh.

Heqja e vlerës së qirasë miratohet nga shumica e popullsisë

Posted on by Alb

Pavarësisht refuzimit të zviceranëve frankofonë, heqja e vlerës së qirasë kalon lehtësisht testin e referendumeve.

Zviceranët kanë miratuar heqjen e vlerës së qirasë me 57.7% të votave. Ky “po” nënkupton heqjen e vlerës së qirasë për pronarët që banojnë në shtëpitë e tyre.

Vlera e qirasë do të hiqet për banesat kryesore dhe të dytë.

Ticino ul tarifat e sigurimeve shëndetësore pas votës popullore

Posted on by Alb

Banorët e kantonit Ticino kanë votuar për të ulur tarifat e sigurimeve shëndetësore. Të dielën, ata aprovuan dy iniciativa – njërën të Partisë Socialiste dhe tjetrën të Lëvizjes Lega – që synojnë të lehtësojnë barrën financiare për qytetarët.

Iniciativa socialiste, e cila kërkon që tarifat e sigurimeve shëndetësore të mos tejkalojnë 10% të të ardhurave të disponueshme të një familjeje, mori mbështetje me 57.08% të votave. Për të arritur këtë qëllim, iniciatorët propozojnë rritjen e kontributit të kantonit në uljen e këtyre tarifave.

Ndërkohë, iniciativa e Lega-s, e cila synon rritjen e shumat maksimale të shpenzimeve të zbritshme, u miratua me 60.51% të votave. Deduktimet do të rriten nga 5,500 në 9,000 franga për individë të vetëm dhe nga 10,900 në 18,000 franga për çiftet e martuara, duke përfshirë edhe pensionistët.

Këshilli i Madh i Ticino-s dhe qeveria kantonale kishin rekomanduar refuzimin e të dy iniciativave. Pjesëmarrja në votim arriti 51.64%.

Ky vendim tregon një përpjekje të qartë të banorëve të Ticino për të përmirësuar qasjen në shëndetësi dhe për të reduktuar shpenzimet personale për sigurimet shëndetësore.

Identiteti elektronik miratohet, vlera e qirasë shfuqizohet

Posted on by Alb

Të dielën, votuesit zviceranë miratuan shfuqizimin e vlerës së qirasë me 59%, duke arritur shumicën e dyfishtë të kantoneve dhe popullit. Të gjitha kantonet frankofone votuan kundër.

Identiteti elektronik shtetëror (e-ID) u miratua ngushtë me 50.4%, pas rezultateve të kantonit të fundit, Cyrihut, duke vendosur një diferencë prej vetëm 20,000 votash në nivel federal. Rezultati ishte surprizues, pasi sondazhet kishin parashikuar një mbështetje më të gjerë.

 

Kantoni i Schwyz-it rrit pagat për mësuesit

Posted on by Alb

Banorët e kantonit Schwyz kanë votuar për të rritur pagat fillestare të mësuesve, me qëllim shtimin e numrit të tyre në shkollat fillore.

Më 28 shtator 2025, rreth 53% e votuesve miratuan propozimin për të rritur pagat vjetore të mësuesve me kohë të plotë në shkollat fillore nga 78,500 CHF në 87,100 CHF.

Me këtë rritje, Schwyz afrohet më shumë me kantonet përreth, ku pagat janë dukshëm më të larta. Aktualisht, mësuesit në Schwyz paguhen më pak se në kantonet fqinje; për shembull, në Cyrih, mësuesit fillorë marrin mbi 19,000 CHF më shumë në vit.

Kjo rritje page do të sjellë një kosto shtesë prej rreth 3.3 milionë CHF në vit, e cila do të ndahet në mënyrë të barabartë mes kantonit dhe autoriteteve shkollore.

Propozimi u miratua në parlamentin kantonal me 59 vota pro dhe 33 kundër. Vetëm Partia Popullore Zvicerane (SVP) votoi kundër.

Lorian Musa, për të dytin vit radhazi, kampion në “Lion Cup”

Posted on by albinfo.ch

Të shtunën, më 27 shtator 2025 Lorian Musa, karatisti 15-vjeçar që stërvitet në karaté club Valais në Sion dhe përfaqëson ekipin kombëtar të Zvicrës (SKL), ka arritur një tjetër sukses të madh në arenën ndërkombëtare të karatesë.

Në turneun prestigjioz “Lion Cup” të mbajtur në Luksemburg, një nga garat më të rëndësishme ndërkombëtare të këtij sporti, Lorian Musa u shpall kampion i kategorisë së tij U16/ -57kg, duke fituar vendin e parë për të dytin vit me radhë, shkruan albinfo.ch.

Paraqitja e tij u vlerësua lart nga juria dhe publiku, falë shpejtësisë, qartësisë taktike dhe teknikës së avancuar që e karakterizojnë stilin e tij të garimit. Përmes një kombinimi të disiplinës dhe talentit, ai tregoi edhe një herë se është një prej sportistëve më premtues të karatesë evropiane në moshën e tij.

Ky sukses është rezultat i një pune të gjatë e të përkushtuar, me orë të shumta stërvitjeje dhe përgatitjeje profesionale.

Trajnerët e tij në karaté club Valais dhe drejtuesit e ekipit kombëtar zviceran theksojnë se Loriani është shembull i një sportisti që po rritet në mënyrë të qëndrueshme dhe po ndërton një karrierë të suksesshme në karate.

Gjykata mbron pensionistët: studiot në shtëpinë e të moshuarve nuk janë “banesa të përbashkëta”

Posted on by Alb

Një vendim i Gjykatës Administrative në Bern ka sjellë lehtësim për disa të moshuar, të cilët rrezikonin humbjen e përfitimeve shtesë. Zyra e kompensimeve i kishte klasifikuar studiot e tyre në shtëpinë e të moshuarve Neuhaus si “banesa të përbashkëta”, çka do t’i detyronte të paguanin vetë një pjesë të madhe të qirasë prej 1,200 frangash.

91-vjeçari Hans Mäder dhe 69-vjeçarja Renate Böser apeluan vendimin, duke kaluar muaj të tërë në pasiguri. Gjykata vendosi se këto studio me kuzhinë dhe banjo janë apartamente të mirëfillta dhe jo banesa të përbashkëta.

Drejtori i shtëpisë së moshuarve, Daniel Schmied, kritikoi burokracinë dhe procedurat e zgjatura, duke theksuar se ky vendim u jep siguri banorëve dhe familjeve të tyre.

Për Hans Mäder, kjo është një mundësi për të jetuar i qetë vitet e mbetura në banesën ku ndihet në shtëpi.

 

Fribourg thotë “po” për zgjerimin e burgut dhe “jo” për mbrojtjen e Liqenit Gruyère

Posted on by Alb

Banorët e kantonit Fribourg janë shprehur të dielën në votimin kantonal me dy qëndrime të qarta: refuzuan nismën “Për mbrojtjen e Liqenit Gruyère dhe brigjeve të tij” dhe miratuan financimin për zgjerimin e burgut Bellechasse.

Pas numërimit të votave në 120 nga 122 komunat, iniciativa e parë, e njohur si “Shpëto Laviaux”, u refuzua nga 59.77% e votuesve. Qytetarët duket se ndoqën qëndrimin negativ të Këshillit të Shtetit, të Këshillit të Madh si dhe të komunave përreth, të cilat e konsideruan tekstin “tepër kufizues”.

Propozimi i dytë, i cili parashikon një kredi prej 53.1 milionë frangash për ndërtimin e një burgu të ri qendror në Bellechasse, u miratua me 67.53% të votave. Ky projekt, që i nënshtrohej një referendumi financiar të detyrueshëm, nuk hasi në asnjë kundërshtim dhe u cilësua nga autoritetet si një “zgjidhje e sigurt, e thjeshtë dhe ekonomike”.

Pjesëmarrja në votim arriti rreth 45% të trupës elektorale.