Studim: Asnjë helmetë skijmi nuk mbron në shpejtësi mbi 50 km/h

Një test i ri i kryer në Zvicër ka zbuluar se asnjë prej helmetave më të përdorura të skive nuk ofron mbrojtje të mjaftueshme në rast aksidenti me shpejtësi të lartë. Rezultatet kanë ngritur shqetësime serioze për sigurinë në pistat e skive, ku skiatorët sot lëvizin shumë më shpejt se standardet e përcaktuara për prodhimin e helmetave.

Programi investigativ i RTS, “À Bon Entendeur”, testoi 16 modele helmetash nga markat kryesore si Oakley, Uvex, Atomic, Head, Salomon, Giro, POC dhe Wedze. Asnjë prej tyre nuk e përballoi një goditje me 50 km/h ose një përplasje ballore mes dy skiatorëve që lëvizin me 35 km/h. Sipas matjeve, ndikimi në tru mund të arrijë deri në 2400 G, nivele që ekspertët i konsiderojnë potencialisht fatale.

Megjithatë, të gjitha helmetat e testuara i plotësojnë kërkesat ligjore. Problemi, sipas specialistëve, qëndron te standardi evropian EN 1077, i cili garanton mbrojtje vetëm deri në shpejtësinë 20 km/h — shumë larg realitetit të pistave. Një analizë e SUVA-s tregoi se 75% e skiatorëve zbresin me mbi 50 km/h, ndërsa 18% arrijnë deri në 75 km/h, transmeton albinfo.ch.

Profesori i EPFL-së, Dominique Pioletti, paralajmëron se standardet duhet të rishikohen urgjentisht. Sipas tij, helmetat mund të përmirësohen për të ofruar mbrojtje deri rreth 40 km/h — dy herë më shumë sesa kërkohet aktualisht — por jo për shpejtësi edhe më të larta. Ai gjithashtu thekson se testet aktuale nuk marrin parasysh rrotullimin e kokës, një faktor kyç në lëndimet e rënda të trurit.

Prodhuesit, përfshirë GIRO, POC dhe HEAD, reaguan duke deklaruar se testet e RTS nuk përputhen me protokollet zyrtare të certifikimit dhe se helmetat e tyre plotësojnë të gjitha standardet e sigurisë. Megjithatë, ata pranojnë se asnjë helmetë nuk mund të mbrojë në çdo situatë.

Pavarësisht kufizimeve, ekspertët theksojnë se mbajtja e helmetës mbetet thelbësore dhe redukton ndjeshëm rrezikun e dëmtimeve të rënda në shumicën e aksidenteve.

 

Qytetet më të mira për të pritur Vitin e Ri

Festimi i ndërrimit të viteve është një traditë universale, por çdo qytet në botë e përjeton në mënyrën e vet.

Nga plazhet tropikale deri te sheshet historike, nga anijet e ndriçuara deri te klubet e natës, nata e fundit e vitit kthehet kudo në një spektakël dritash e gëzimi.

Në Rio de Zhaneiro miliona njerëz mblidhen në plazhin e Kopakabanës për të pritur vitin e ri me muzikë samba, vallëzim, barbekju dhe fishekzjarre mbi oqean. Atmosfera është aq e zjarrtë sa karnavalet, dhe restorantet mbushen që herët nga vendas e turistë që duan të shijojnë darkën e fundit të vitit nën tingujt tropikalë, shkruan shqip.al, transmeton albinfo.ch.

Në Romë, qielli ndriçon mbi monumentet e lashta teksa fishekzjarrët shpërthejnë pranë Koloseut dhe Circo Massimo kthehet në një skenë të madhe koncertesh. “La Festa di Roma” mbledh mijëra njerëz gjatë gjithë ditës, ndërsa mbrëmja kulmon me një spektakël drite që zbukuron qytetin antik.

Në Nju Jork, simboli botëror i natës së ndërrimit të viteve është rënia e topit të kristaltë në Times Square. Turmat qëndrojnë me orë në të ftohtë për të parë koncertet dhe për të kënduar “New York, New York” në mesnatë. Por për ata që kërkojnë diçka më të qetë, një udhëtim me anije në lumin Hudson ose një shëtitje në urën e Bruklinit ofron pamje të paharrueshme të fishekzjarrëve mbi horizontin e Manhatanit.

Në Tokio, festat moderne bashkëjetojnë me ritualet tradicionale. Ndërsa festivali gjigant “Countdown Japan” mbledh mijëra njerëz me muzikë e argëtim, tempulli i lashtë Zōjō-ji mirëpret pelegrinët për ceremoninë e famshme të ziles, që bie 108 herë për pastrimin shpirtëror. Ata që kërkojnë më shumë gjallëri mund të shkojnë në Roppongi ose të ndjekin anijet me drita që lundrojnë në Gjirin e Jokohamës.

Në Kejp Taun, vera bashkohet me festën. Me plazhe të arta dhe male madhështore, qyteti e pret vitin e ri me festivale muzikore, performanca artistike dhe fishekzjarre mbi port. Një ngjitje me teleferik në malin Table ofron pamjen më mahnitëse të qytetit në mesnatë.

Në Sidnei, gjithë bota ndalet për të parë spektaklin e fishekzjarrëve mbi urën dhe portin e famshëm. Parku Botanik Mbretëror dhe ishujt përreth ofrojnë pamje të mrekullueshme, ndërsa Opera House organizon festa luksoze që zgjasin deri në agim.

Në Dubai, nata e 31 dhjetorit shndërrohet në paradë ndriçimi. Burj Khalifa ndriçon gjithë qytetin, ndërsa resortet e njohura si Atlantis ofrojnë darka gala me kuzhinë me yje Michelin, verëra të shtrenjta dhe festa madhështore nën yje.

Në Bangkok, qendra e qytetit gumëzhin nga jeta. Sheshi CentralWorld dhe tregu Asiatique janë të mbushur me muzikë, birrari dhe ushqim tradicional tajlandez, ndërsa baret në tarracat e Lebua-s ofrojnë pamje të mrekullueshme të qytetit që ndriçon deri në mëngjes.

Në Quebec City, të ftohtit i jep vend ngrohtësisë së festës. Rrugët mbushen me njerëz që kërcejnë, ndërsa “Toboggan Festival” ofron koncerte, fishekzjarre dhe shëtitje me slitë. Pijet tradicionale me shurup panje ngrohin atmosferën nën qiellin e akullt kanadez.

Në Las Vegas, bulevardi kryesor mbyllet për makinat dhe kthehet në pistë feste. Fishekzjarrët lëshohen nga çatitë e shtatë kazinove, ndërsa koncertet dhe spektaklet ndriçojnë qytetin deri në mëngjes. Një mënyrë unike për ta përjetuar është nga rrota panoramike “High Roller”, me pamje mahnitëse të shkretëtirës së Nevadës.

Qytetet më të mira për të pritur Vitin e Ri:

Rio de Zhaneiro (Brazil),

Romë (Itali),

Nju Jork (SHBA),

Tokio (Japoni),

Kejp Taun (Afrikë e Jugut),

Sidnei (Australi),

Dubai (Emiratet e Bashkuara),

Bangkok (Tajlandë),

Quebec City (Kanada),

Las Vegas (SHBA).

Kongresmeni amerikan me fjalim të fuqishëm për të drejtat e shqiptarëve

Kryetari i Nënkomitetit të Punëve të Jashtme për Evropën në Dhomën e Përfaqësuesve, Keith Self mbajti dje në mbrëmje një fjalim hapës gjatë një seance dëgjimore të nënkomitetit të titulluar “Pika Kritike: Rruga Drejt Stabilitetit në Ballkanin Perëndimor”.

“Qëllimi i kësaj seance dëgjimore është promovimi i stabilitetit në Ballkan. Shpresoj që ndoshta anëtarët nga të dyja anët e rreshtit të mund të bien dakord për qëllimin e përbashkët të shërbimit ndaj interesave të SHBA-së, ndërsa kërkojmë të promovojmë ekuilibrin në këtë rajon, prosperitetin për qytetarët e tij dhe parandalimin e konflikteve të ardhshme. Duke përjashtuar agresionin rus kundër Ukrainës, Ballkani Perëndimor mbetet rajoni më i paqëndrueshëm në Evropë”, tha kryetari i Nënkomitetit të Punëve të Jashtme për Evropën në Dhomën e Përfaqësuesve, Keith Self.

“Edhe pse konflikti i hapur është qetësuar që nga shpërbërja e Jugosllavisë në vitet 1990, pas shumë shekujsh ndarjesh etnike, ndryshimesh kufijsh dhe mosbesimi politik vazhdojnë ta ndjekin këtë fqinjë – ndërsa kriza të ndryshme politike kërcënojnë rendin post-jugosllav”, tha ai.

“Si shembull, marrëdhënia e pazgjidhur e Serbisë me Kosovën është një nga nxitësit kryesorë të paqëndrueshmërisë rajonale që ka krijuar një vijë strategjike përçarjeje që i mundëson Rusisë të minojë aftësinë e BE-së dhe NATO-s për të fuqizuar vendet e Ballkanit”, shtoi Self, transmeton albinfo.ch.

“Marrëveshja e OHRIT e vitit 2023 midis Serbisë dhe Kosovës, që synonte të ulte tensionet e menjëhershme dhe të rifillonte marrëveshjet e kaluara, ka ngecur. Kriza zgjedhore në Kosovë e ka përkeqësuar këtë situatë si rezultat i dështimit të republikës për të formuar një qeveri pas zgjedhjeve të 25 shkurtit, duke shkaktuar përgatitjen aktuale të Kosovës për zgjedhje të tjera të parakohshme më 28 dhjetor. Pas zgjedhjeve, nëse Kosova formon një qeveri, shpresoj sinqerisht që Serbia më në fund ta njohë sovranitetin e Kosovës”, theksoi ai.

“Situata që po përkeqësohet me shpejtësi në Bosnjë-Hercegovinë ka çuar në një rritje eksponenciale të përdorimit të fuqive të obligacioneve ligjërisht të dyshimta nga përfaqësuesi i lartë”, tha ai.

“Ky autoritet i pakontrolluar, i cili i mundëson përfaqësuesit të lartë të miratojë ose të imponojë legjislacion dhe të shkarkojë zyrtarët nga detyra, ishte “i pezulluar” nga viti 2014 deri në vitin 2021, por vitet e fundit përdorimi i tyre është rritur ndjeshëm”, tha Self.

“Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë mbështetur prej kohësh përpjekjet për të ndërtuar një gjyqësor të pavarur dhe të jashtëzakonshëm në Shqipëri”, theksoi ai.

“Megjithatë, pas 10 vitesh zbatimi, është e përshtatshme të rishqyrtohet nëse reforma në drejtësi po funksionon siç është menduar dhe po ofron drejtësi të paanshme për popullin shqiptar”, shtoi Self.

“Duhet të jetë shqetësuese për të gjithë, fakti që numri i çështjeve të prapambetura në nivel kombëtar është zgjeruar nga afërsisht 16,000 çështje në fillim të reformës në rreth 200,000 sot, duke i lënë qytetarët të presin 8 deri në 15 vjet për të marrë një vendim përfundimtar. Vonesa të tilla dëmtojnë shtetin e së drejtës, besimin publik dhe procesin e rregullt ligjor.

“Jeta e përditshme në Ballkanin Perëndimor karakterizohet nga një popullsi në rënie dhe në plakje. Ashtu si shumë pjesë të tjera të Evropës, ka një eksod të atyre që janë të kualifikuar dhe të arsimuar. Emigracioni i paligjshëm është i përhapur, papunësia dhe shkalla e varfërisë po rriten në mënyrë dramatike. Këta faktorë po ndikojnë negativisht në sundimin e ligjit, duke nxitur krimin e organizuar, pastrimin e parave dhe korrupsionin”, theksoi ai.

“Ndoshta sfida më e vazhdueshme dhe urgjente vazhdon të jetë përçarjet etno-fetare të rajonit në Bosnjë-Hercegovinë. Disa vëzhgues besojnë se sistemi politik i marrëveshjes së paqes së Dejtonit po përkeqëson përçarjet etnike, në krahasim me rolin e tyre të synuar për të mbushur hendekun”, tha ai.

“Nga ana tjetër, Kosova fqinje ka vendosur mbrojtje specifike për pakicat që tejkalojnë ato të homologëve të saj të BE-së. Kosova i frikësohet ndikimit serb në shoqatën e komunave me shumicë serbe, të ashtuquajturën ASM, dhe nuk i ka zbatuar plotësisht politikat e ASM. Vetëm përtej kufirit në Serbinë jugore, raportet e përhapura të pasivizimit të luginës së Preshevës janë të dokumentuara mirë nga burime të shumta, duke pretenduar se po bëhet një përpjekje e përbashkët për të hequr qafe luginën e shqiptarëve etnikë”, tha Self.

“Në të vërtetë, kundërshtarët e Amerikës po shfrytëzojnë në mënyrë aktive dobësitë si pasivizimi, ndërsa angazhohen në luftën hibride, duke rritur paqëndrueshmërinë e rajonit”, shtoi ai.

“Partia Komuniste Kineze ka ushtruar ndikimin e saj duke kryer manovra ushtarake dhe duke dërguar armë në Serbi. Përveç kësaj, Partia Komuniste Kineze vazhdon të arrijë marrëveshje ekonomike në të gjithë rajonin – si pjesë e një përpjekjeje specifike për të kultivuar organin e saj keqdashës dhe për të shfrytëzuar korrupsionin në Ballkanin Perëndimor”, tha ai.

“Aktorët kibernetikë shtetërorë iranianë të njohur si drejtësia e atdheut kanë nisur vazhdimisht sulme kibernetike ndaj Shqipërisë për strehimin e disidentëve të regjimit. Në fakt, një sulm, verën e kaluar paralizoi përkohësisht shërbimet komunale të kryeqytetit të Shqipërisë, Tiranës. Dua gjithashtu, një moment të shkurtër, për të uruar popullin e Shqipërisë për Ditën e Pavarësisë dhe për të rikonfirmuar partneritetin tonë të fortë, të ankoruar në vlerat e përbashkëta dhe aleancën tonë në NATO”, tha Self.

“Rusia po ndikon gjithashtu në tensionet në rritje përmes Republikës Serbe të Bosnjë-Hercegovinës dhe Serbisë. Milorad Dodik, i cili është i ndaluar të kandidojë për poste publike të RS, vazhdon të përdorë kapitalin e tij politik – për të kontrolluar entitetin serb të Bosnjë-Hercegovinën dhe për të luajtur me taktikat e rënda të Rusisë, si kërcënimi i shkëputjes nga Bosnjë-Hercegovina”, shtoi ai.

“Ndërsa Serbia, pavarësisht se furnizon në mënyrë indirekte armë për Ukrainën, dhe ka gjithashtu lidhje mbrojtëse me Rusinë dhe promovon propagandën ruse dhe kineze, thuhet se ka pritur operativë rusë që stërvitnin grupe paraushtarake në Serbinë lindore për të prishur zgjedhjet e Moldavisë në vitet 2024 dhe 2025″, theksoi Self.

Megjithëse shpjegohet pjesërisht nga lidhjet e perceptuara kulturore, përafrimi i Serbisë me Rusinë nuk mund të ndahet nga varësia e saj energjitike, me shumicën e gazit të furnizuar nga Rusia”, tha ai.

“Çdo përpjekje për të frenuar ndikimin politik të Moskës duhet të adresojë varësinë e Serbisë nga “Nist” dhe “Gazprom”. Në rast të konfliktit të ripërtërirë, aleatët e NATO-s, Shqipëria, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, do të ishin drejtpërdrejt në shënjestër, duke shkaktuar potencialisht autoritetin e Artikullit V”, tha ai.

“Përmes përpjekjeve të sinkronizuara të mbrojtjes, vendet e NATO-s në Ballkan duhet të punojnë së bashku për të ndërtuar pengesa ushtarake dhe politike. Kosova do të ishte veçanërisht e ekspozuar pa anëtarësimin në NATO, e bllokuar nga refuzimi i Spanjës, Greqisë, Rumanisë dhe Sllovakisë për të njohur Pavarësinë e saj”, tha Self.

“Pavarësisht këtyre sfidave, mbeten mundësi për të përmirësuar stabilitetin, paqen dhe prosperitetin në Ballkanin Lindor dhe Perëndimor. Tetë nga 25 vitet e mia në ushtrinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës i kalova duke shërbyer në Evropë. Pesë nga ato vite në selinë strategjike të NATO-s dhe komandën SHBA-Evropë. Gjatë asaj kohe, isha i përfshirë ngushtë në operacionin e forcës aleate të NATO-s në vitin 1999. Kam përvojë të drejtpërdrejtë në ndihmën për të siguruar paqen dhe stabilitetin në këtë rajon të rëndësishëm. Megjithatë, të gjitha ato vite më vonë, Ballkani Perëndimor mbetet një “fuçi baruti”, tha ai.

“Pa një ndryshim në strategji, lidershipi amerikan duhet të ketë një ndikim të rëndësishëm në ruajtjen e stabilitetit dhe parandalimin e konfliktit të ripërtërirë që do të ndikonte negativisht në ekuilibrin e pushtetit në Evropë”, theksoi kongresmeni amerikan.

“E përgëzoj administratën Trump për riangazhimin e këtij rajoni shpesh të anashkaluar. Ky nënkomision tani ka mundësinë të ofrojë mbikëqyrje kuptimplote dhe të shqyrtojë se si Kongresi mund të ndihmojë në promovimin e stabilitetit, paqes dhe prosperitetit të qëndrueshëm në Ballkanin Perëndimor”, perfundoi Self.

Ligji për të drejtat e pasagjerëve ende mbetet pezull në BE

Ligjvënësit evropianë nuk arritën të binin dakord për një ligj të diskutueshëm mbi të drejtat e pasagjerëve ajrorë gjatë bisedimeve të fundit. Procesi, që ka zgjatur mbi dhjetë vjet, do të kalojë tani në ndërmjetësim nën Presidencën e ardhshme qipriote të BE-së.

Ligji i BE-së për rritjen e mbrojtjes së udhëtarëve është në përpunim prej 11 vitesh, por ligjvënësit kanë qenë nën presion të madh nga industria e aviacionit, që ka penguar progresin.

Ndër dispozitat e projektligjit, pasagjerët nuk duhet të paguajnë për bagazhet e dorës dhe të marrin kompensim financiar nëse fluturimet e tyre vonohen më shumë se tre orë, një kërkesë kryesore e Parlamentit Evropian, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Por në negociatat e mëparshme, shtetet anëtare të BE-së, të përfaqësuara nga Këshilli Evropian, u përpoqën të rrisnin pragun për kompensim nga tre në katër orë, duke sinjalizuar mungesë konsensusi mes ligjvënësve. Gjermania, Portugalia, Sllovenia dhe Spanja ishin ndër shtetet kundër ndryshimit.

Grupet e konsumatorëve argumentojnë se tarifimi për bagazhet e dorës është i paligjshëm, veçanërisht në format e ndjekura nga linjat ajrore me kosto të ulët, dhe se udhëtarët ajrorë duhet të kenë të drejtën e kompensimit për vonesat.

Nga ana tjetër, linjat ajrore pretendojnë se barra e vendosur nga projektligji do të pengonte ndjeshëm aftësinë e tyre për të konkurruar në treg. Ato thonë se nëse sektori detyrohet të zbatojë rregulla më të rrepta për kompensimin dhe financat, çmimet e biletave do të rriten në mënyrë të pashmangshme.

Aktualisht, udhëtarët ajrorë në Evropë kanë të drejtë të marrin kompensim nga 250 € deri në 600 € nëse një fluturim anulohet ose vonohet më shumë se tre orë.

Propozimi i projektligjit sugjeronte që linjat ajrore të duhet të paguanin nga 300 € deri në 600 €, në varësi të distancës, ndërsa Parlamenti e konsideronte pragun prej tre orësh të panegociueshëm.

Teksti i projektit synonte gjithashtu të ndalonte tarifat për bagazhet e dorës, duke u dhënë pasagjerëve të drejtën për një send personal falas me përmasa 40 cm x 30 cm x 15 cm dhe një bagazh të vogël me rrota me dimensione totale deri në 100 cm dhe peshë deri në 7 kg.

Shqipëria, zgjedhje kryesore për udhëtarët britanikë

Shqipëria po shfaqet me shpejtësi si një zgjedhje kryesore për udhëtarët britanikë që kërkojnë një përvojë pushimi të përballueshme, shkruan travelandtourworld.com (TTW).

Me plazhet e saj të pastra, qytetet bregdetare të pasura me kulturë, vendi ofron një përzierje perfekte të relaksimit dhe eksplorimit pa kostot e larta që shoqërohen me resortet tradicionale evropiane, shkruan ATSH, transmeton albinfo.ch.

Ndërsa pushuesit në Britaninë e Madhe u japin përparësi gjithnjë e më shumë opsioneve me çmim të përballueshëm dhe destinacioneve më pak të mbushura me njerëz, Shqipëria shquhet si një perlë e fshehur ku vizitorët mund të shijojnë kulturën autentike lokale, peizazhet piktoreske dhe përvojat e paharrueshme larg turmave të zakonshme turistike.

Edhe mes presioneve ekonomike në Britaninë e Madhe, pushimet mbeten një përparësi për tre të katërtat e udhëtarëve, duke reflektuar rëndësinë e qëndrueshme të udhëtimit për relaksim, eksplorim dhe mirëqenie personale.

Në të njëjtën kohë, 40 përqind e të anketuarve identifikuan kostot e larta si pengesën kryesore për të bërë pushime, duke krijuar një kërkesë në rritje për destinacione dhe paketa që ofrojnë si cilësi ashtu edhe përballueshmëri.

Shqipëria shquhet për rritjen e shpejtë të popullaritetit, duke u ofruar vizitorëve plazhe të mbushura me diell, qytete bregdetare simpatike dhe resorte me çmime dukshëm më të ulëta se Spanja, Italia ose Greqia.

Kombinimi i peizazheve natyrore, vendeve historike dhe kulturës së gjallë e bën atë një zgjedhje bindëse për familjet, çiftet dhe udhëtarët që e vizitojnë atë të vetëm.

Me akomodimet e saj me çmime të përballueshme dhe përvojat e pasura, Shqipëria e ka pozicionuar veten si një opsion kryesor për ata që kërkojnë vlerë pa kompromis.

Pavarësisht presioneve financiare, industria globale e udhëtimeve mbetet elastike.

Analistët parashikojnë se turizmi ndërkombëtar do të rritet më shpejt se ekonomia globale në përgjithësi gjatë dekadës së ardhshme, i nxitur nga rritja e të ardhurave të disponueshme në tregjet në zhvillim dhe kërkesa e vazhdueshme për përvoja udhëtimi të përballueshme dhe pasuruese.

Rritja e Shqipërisë pasqyron një trend më të gjerë në turizmin ndërkombëtar: destinacionet që ofrojnë çmime të përballueshme, autenticitet dhe aventurë po tërheqin gjithnjë e më shumë vëmendjen e udhëtarëve.

Për pushuesit britanikë në vitin 2025, pushimet e paharrueshme nuk kërkojnë më buxhete ekstravagante.

Vendet që kombinojnë vlerën, kulturën dhe bukurinë natyrore po shfaqen si opsionet më tërheqëse për ata që kërkojnë përvoja kuptimplote pa shpenzuar shumë.

Ndërsa udhëtarët eksplorojnë destinacione të reja dhe më pak konvencionale në të gjithë Evropën, Azinë Juglindore dhe Amerikën Qendrore, Shqipëria shquhet si një shembull kryesor i një vendi që ofron si çmime të përballueshme ashtu edhe pasuri.

Për pushuesit që kërkojnë diell, kulturë dhe aventurë, mesazhi është i qartë: Shqipëria është vendi ku mund të shijosh udhëtime të jashtëzakonshme duke mbajtur nën kontroll kostot, duke e bërë udhëtimin me buxhet të përballueshëm si emocionues ashtu edhe shpërblyes.

3 Dhjetori në Zvicër, Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuara

Në Zvicër, 3 Dhjetori Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuara vjen si një thirrje e qetë reflektimi mbi mënyrën se si shoqëria e trajton ndryshimin, brishtësinë dhe diversitetin njerëzor. Këtë vit, kjo ditë shënohet në një kontekst ku narrativa shoqërore po zhvendoset gjithnjë e më shumë nga “kujdesi” drejt barazisë, nga “mëshira” drejt pjesëmarrjes, nga “simbolika” drejt politikave konkrete.

Një pasqyrë njerëzore e një realiteti shoqëror që kërkon më shumë vëmendje, mbështetje dhe veprim konkret

Sipas të dhënave të Zyrës Federale të Statistikave, në Zvicër jetojnë rreth 1.7 milionë persona me aftësi të kufizuara, prej të cilëve rreth 27% klasifikohen me aftësi të kufizuara të rënda. Këto shifra e nënvizojnë faktin se kjo nuk është një temë margjinale, por një realitet i përditshëm që prek një pjesë të madhe të shoqërisë.

Një vend që ka bërë hapa të rëndësishëm, por që ende kërkon reflektim dhe veprim

Zvicra njihet ndërkombëtarisht për nivelin e lartë të infrastrukturës së saj dhe për qasjen e jashtëzakonshme në transportin publik, duke e bërë lëvizjen e personave me aftësi të kufizuara shumë më të lehtë se në shumicën e vendeve të Evropës. Rrugët, stacionet, trenat, tramvajet dhe autobusët zviceranë janë të ndërtuar me standarde të larta të qasshmërisë, duke u mundësuar njerëzve me karrocë, personave me deficite shikimi apo me sfida të tjera fizike të lëvizin në mënyrë të pavarur.

Po ashtu, Zvicra ka struktura të forta që mbështesin jetën e pavarur, punësimin, dhe pjesëmarrjen sociale të personave me aftësi të kufizuara. Politikat e sigurimeve shoqërore, programet e integrimit profesional dhe standardet në arsimin publik synojnë të krijojnë një shoqëri ku secili ka të drejtë të jetojë me dinjitet.

Megjithatë, organizatat e sektorit: Pro Infirmis, Inclusion Handicap, insieme, Procap, në këtë 3 Dhjetor rikujtojnë se, pavarësisht përmirësimeve strukturore, barazia reale ende nuk është arritur plotësisht. Sfidat mbeten në aksesin e barabartë në tregun e punës, në eliminimin e barrierave të fshehura sociale dhe në ndryshimin e mentalitetit publik.

Këtë vit, debati publik mori një kthesë të rëndësishme me:

  • Reformën historike të së drejtës së votës, ku parlamenti federal votoi për heqjen e përjashtimit të personave nën përkujdestari nga pjesëmarrja politike.
  • Kundërpropozimin federal për “Inklusionsinitiative”, që synon të forcojë barazinë ligjore dhe praktike.
  • Intensifikimin e diskutimeve për barazinë në punë, në arsim dhe në shërbime sociale.

Këto procese e shndërrojnë këtë 3 Dhjetor në një moment politik ku temat e aftësisë së kufizuar nuk shihen më si “çështje të veçanta”, por si pjesë e debatit qendror për të drejtat e njeriut.

Brenda këtij kuadri, përfaqësues si Islam Alija në Bern mbeten një pikë referimi për  komunitetin që kërkon qasje në informim, orientim dhe mbështetje institucionale. Me përkushtimin e tij, ai prek çështje sociale që shpesh nuk shihen, duke qenë një urë mes komunitetit dhe institucioneve zvicerane. Ai sjell një frymë të dukshme reflektimi dhe përgjegjësie, duke treguar se përfshirja sociale është një proces i përbashkët, jo vetëm institucional.

Ndër organizatat që njihen më shumë nga komuniteti shqiptar në Zvicër është edhe Shoqata “Parandalo – Parandalo” në Cyrih, e cila prej vitesh punon në ndërgjegjësimin dhe edukimin rreth temave sociale, kryesisht të lidhura me aftësinë e kufizuar, shëndetin mendor, dhunën, diskriminimin dhe mbështetjen preventive për familjet.

Statistikat tregojnë shifrat, por realiteti i personave me aftësi të kufizuara është shumë më i gjerë:

  • Vështirësi në punësim për shkak të paragjykimeve të fshehura.
  • Mosmarrëveshje administrative dhe burokratike në kërkimin e ndihmës.
  • Sfida në arsim, veçanërisht për fëmijët me nevoja të veçanta.
  • Nevoja për një kulturë më të hapur komunikimi në familje dhe komunitet.

Ajo që sot kërkohet nuk është vetëm përmirësimi i kuadrit ligjor, por edhe ndryshimi i qëndrimeve, sjelljeve, gjuhës dhe kulturës kolektive.

Zvicra ka bërë hapa të rëndësishëm, por rruga drejt barazisë së plotë mbetet e gjatë, dhe kërkon angazhim, përgjegjësi dhe solidaritet.

 

Burgoset mashtruesi i Twint

Një burrë që fshihej pas një sërë mashtrimesh me matësat e parkimit është burgosur.

Prokurorët në Lucern thonë se një burrë 45-vjeçar vendosi të paktën 48 afishe të rreme me kod QR Twint në matësat e parkimit në Lucern, Bernë dhe Lozanë midis fundit të vitit 2024 dhe pranverës së këtij viti.

Kur shoferët i skanuan ato, ata u çuan në një faqe bindëse pagesash të rreme që mblodhi të dhënat e kartave të tyre të kreditit.

Autoritetet thonë se skema fitoi rreth 9,500 CHF, të cilat burri i përdori për tërheqje parash dhe karta kriptomonedhash.

Përveç kohës së burgimit, burri duhet të paguajë mijëra në shpenzime dhe gjoba.

Numër i ri jo-urgjence për Gjenevën

Gjeneva po lançon një sistem të ri për të lehtësuar mbipopullimin kronik në dhomat e urgjencës së spitaleve.

Duke filluar nga sot, banorët mund të telefonojnë në 0800 116 117 për çështje mjekësore jo kërcënuese për jetën, duke i drejtuar shumë pacientë larg numrit 144 dhe drejt mjekëve të përgjithshëm, klinikave pa takim paraprak, farmacive ose edhe ekipeve mobile të infermierisë.

Zyrtarët e shëndetësisë thonë se më shumë se gjysma e vizitave në urgjencë mund të trajtohen diku tjetër, një trend i nxitur nga mungesa e mjekëve dhe rritja e kostove. Qendra e re e thirrjeve, e pajisur me profesionistë të trajnuar, do të shqyrtojë rastet duke përdorur udhëzimet kombëtare, transmeton albinfo.ch.

Shpresa është se kjo do të çojë në një trajtim më të mirë, më të shpejtë dhe më të përshtatshëm dhe do t’i lërë dhomat e urgjencës për urgjenca të vërteta.

Atë numër përsëri – shkruajeni në një copë letër dhe lëreni në frigorifer! 0800 116 117.

Është vetëm për banorët në kantonin e Gjenevës.

Zhduket 56-vjeçari shqiptar në Austri, familjarët apelojnë për ndihmë

Agim Nuredini, shqiptar 56 vjeçar, banues në Wels të Austrisë që nga dita e shtunë është shpallur i zhdukur. Për herë të fundit është parë rreth orës 12:30 minuta të asaj dite, kur është dal nga shtëpia me veturën e tij Opel Mokka, ngjyrë të zezë.

Që nga ajo kohë, nuk ka asnjë gjurmë rreth fatit të tij, shkruan albinfo.at.

Familja dhe miqtë janë duke kërkuar ndihmën e qytetarëve dhe bashkatdhetarëve tanë në Austri. Në një prononcim për albinfo.at, një mik i Agimit thotë se janë lajmëruar edhe policia austriake por deri tash nuk kanë marr asnjë informatë. Madje, nuk është gjetur as vetura e tij.

Kushdo që e ka parë Agimin që nga e shtuna ose ka ndonjë informacion rreth vendndodhjes së tij, kërkohet të kontaktojë menjëherë stacionin më të afërt të policisë.

Shqiptarët, mes akuzave dhe realitetit: Çfarë po ndodh në Vernier?

Pezullimi i rezultateve të zgjedhjeve komunale në Vernier ka hapur një debat të gjerë politik në Gjenevë.

Sipas raportimit të gazetës Blick (botimi frengjisht), mbi 200 fletëvotime janë konsideruar të dyshimta dhe janë dërguar për ekspertizë grafologjike, duke ngritur shqetësime për mundësi të manipulimit të rezultateve, shkruan albinfo.ch bazuar në raportimin e fundit të gazetës në fjalë dhe burimet e saj në Gjenevë.

Hetimet janë ende në vazhdim dhe deri tani nuk ka asnjë person, emër apo komunitet të identifikuar si përgjegjës.

Debati politik dhe rreziku i përgjithësimeve

Në artikullin e Blick-ut, disa politikanë të djathtë përdorin terma si “vote communautaire”, “vote ethnique” apo “vote clanique”. Këto pretendime sugjerojnë se komunitetet e huaja mund të kenë ushtruar ndikim të organizuar në votim megjithëse vetë artikulli thekson se nuk ka prova konkrete që mbështesin këto deklarata

Një nga pasojat është se shumë shqiptarë në kanton ndihen të stigmatizuar, siç theksohet edhe në artikullin e Blick.

Pozicioni i komunitetit shqiptar

Përfaqësues të komunitetit shqiptar në Gjenevë, të cituar nga media zvicerane, e kanë bërë të qartë se:
•shoqatat shqiptare në Zvicër kanë karakter kulturor, jo politik;
•ato nuk organizojnë mobilizime zgjedhore;
•pjesëmarrja e shqiptarëve në votime është individuale, e bazuar në të drejtën ligjore që ekziston në Gjenevë prej më shumë se 20 vitesh

“Nëse ka individë të përfshirë në parregullsi, ata duhet të mbajnë përgjegjësi vetë jo një komunitet i tërë.” (Thotë përfaqësuesi i komunitetit shqiptar, citim i përmbledhur nga Blick)

Fakti ligjor: e drejta e votës për të huajt është e garantuar

Në kantonin e Gjenevës, të huajt me qëndrim të rregullt kanë të drejtë:
•të votojnë në nivel komunal;
•të marrin pjesë në jetën publike;
•të kontribuojnë në proceset demokratike.

Kjo është e ligjshme, e qëndrueshme dhe pjesë e modelit zviceran të integrimit.

Kërkesa për heqjen e kësaj të drejte, e përmendur nga disa figura të djathta shihet nga shumë aktorë si hap i rrezikshëm që do të penalizonte komunitete të tëra në vend të adresimit të problemeve individuale, shkr.uan albinfo.ch

Mesazhi i qartë: hetime po, stigmatizim jo

Parregullsitë duhet të hetohen deri në fund dhe çdo fajtor të mbajë përgjegjësi. Por sipas shumicës së mediave dhe aktorëve politikë, ky proces nuk duhet të përdoret për të etiketuar komunitete të tëra, përfshirë shqiptarët, të cilët janë të njohur për integrimin, punën e tyre dhe kontributet pozitive në Zvicër.

Në një moment kaq të ndjeshëm, është thelbësore të ruhet qetësia, të respektohen faktet dhe të shmanget çdo narrativë që mund të krijojë përçarje apo paragjykim.

Një autobus rrëshqet prapa një kodre në Bauma, dy të lënduar lehtë

Të mërkurën në mëngjes, në Bauma, një autobus i linjës së VZO-së (Verkehrsbetriebe Zürich-Oberland) rrëshqiti prapa një kodre, përcjell albinfo.ch.

Sipas një raporti për 20 Minuten, shoferi kishte ndaluar për të kontrolluar një derë të dëmtuar dhe ishte zbritur, ndërkohë autobusi filloi të lëvizte prapa.

Si pasojë e ngjarjes, dy pasagjerë u lënduam lehtë.
Për më shumë detaje – https://www.20min.ch/story/bauma-zh-fahrer-steigt-aus-bus-rollt-rueckwaerts-abhang-hinunter-103462703

Kostot e ilaçeve në Zvicër arrijnë 9.4 miliardë franga në 2024

Në vitin 2024, kostot e ilaçeve në Zvicër arritën në 9.4 miliardë franga, duke shënuar një rritje prej 3.6 për qind, sipas Raportit të fundit të Barnave të publikuar të martën nga Helsana, përcjell albinfo.ch.

Analiza tregon se shpenzimet ndryshojnë ndjeshëm midis rajoneve.
Ticino kryeson me 1,180 franga për frymë, duke u renditur si kantoni me koston më të lartë.

Menjëherë pas tij vijnë:

Basel-City dhe Basel-Country: nga 1,105 franga,

Graubünden: 1,101 franga,

Solothurn: 1,085 franga,

Geneva: 1,084 franga.

Të gjithë këta kantone tejkalojnë mesataren kombëtare prej 1,019 frangash për frymë.

Sipas raportit, kantonet me shpenzimet më të larta zakonisht karakterizohen nga popullsi më e moshuar, prani e lartë e shërbimeve të specializuara mjekësore, si dhe një traditë e fortë e trajtimeve dhe përshkrimeve më të shpeshta të ilaçeve.

Cyrihu kryeson Evropën për qiratë më të larta

Kostoja e jetesës në Gjermani vazhdon të rritet, dhe qiratë janë ndër faktorët kryesorë që po rëndojnë buxhetet familjare. Sipas një renditjeje të re nga Statista, Mynihu mbetet qyteti më i shtrenjtë në Gjermani, me një qira mesatare prej 2,113.23 frangash, përcjell albinfo.ch.

Megjithatë, edhe ky nivel nuk i afrohet Cyrihut, i cili i tejkalon të gjitha qytetet e tjera evropiane. Në Cyrih, një apartament me një dhomë kushton mesatarisht 2,164.86 franga, duke e bërë qytetin zviceran rekordin mbajtës për qiratë më të larta në Evropë – madje më shumë edhe sesa një apartament 100 m² në Mynih.

Zvicra, ndër vendet më të suksesshme në integrimin e emigrantëve

Zvicra renditet ndër vendet me performancën më të mirë në Evropë sa i përket integrimit të shtetasve të huaj, sipas një studimi të publikuar të martën nga qeveria zvicerane, përcjell albinfo.ch.

Në krahasim me vendet anëtare të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD), emigrantët në Zvicër rezultojnë të kenë nivel të lartë arsimimi, shkallë shumë të lartë punësimi dhe tregojnë angazhim të madh për të mësuar një nga gjuhët kombëtare, theksoi raporti.

Studimi vë në dukje se integrimi në tregun e punës funksionon veçanërisht mirë në Zvicër. Shkalla e punësimit të emigrantëve arrin në 77 për qind, një nga më të lartat brenda OECD-së. Për më tepër, pothuajse gjysma e tyre punojnë në pozita që kërkojnë aftësi të larta, çka përfaqëson një tjetër tregues pozitiv në nivel ndërkombëtar.

Ambasadori gjerman kritikon moscertifikimin e Listës Serbe

Ambasadori gjerman në Kosovë, Rainer Rudolph, ka kritikuar refuzimin e anëtarëve të Komisionit Qendror të zgjedhjeve për certifikimin e Listës Serbe, përcjell albinfo.ch.

Në një postim në rrjetin social “Bluesky”, ka shkruar se procesi zgjedhor duhet të jetë i lirë nga manovrimet politike që bëhet nga akterët politikë.

“Më vjen keq për sjelljen penguese të disa anëtarëve të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve në refuzimin për të certifikuar Listën Serbe për zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme. Procesi zgjedhor dhe përgatitjet teknike për zgjedhjet duhet të jenë të lira nga manovrimet politike nga aktorët politikë”, ka shkruar ai.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve i Kosovës nuk e ka certifikuar Listën Serbe – partinë më të madhe të serbëve të Kosovës – për zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit.

Rekomandimi për certifikimin e Listës Serbe, e cila gëzon mbështetjen e Beogradit, i mori vetëm 2 vota për, 2 kundër dhe 7 abstenime gjatë një mbledhjeje të KQZ-së të martën pasdite.

Përpjekjet e kaluara për t’ia ndaluar pjesëmarrjen në zgjedhje kësaj partie ishin kundërshtuar ashpër nga bashkësia ndërkombëtare.

Lista Serbe mund të ankohet ndaj këtij vendimi në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP).

Anëtarët e Lëvizjes Vetëvendosje në KQZ, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi, ishin zëshëm kundër certifikimit të kësaj partie dhe ishin të vetmit që votuan kundër.

Anëtarët e partive të tjera politike shqiptare në KQZ abstenuan nga votimi.

Kjo është hera e tretë që KQZ-ja nuk e certifikon fillimisht këtë parti, pasi ngjashëm veproi edhe për zgjedhjet e rregullta parlamentare të 9 shkurtit dhe për zgjedhjet lokale të 12 tetorit.

Në të dyja rastet e mëhershme PZAP-ja e kishte rrëzuar vendimin e KQZ-së.

Në zgjedhjet e 9 shkurtit, Lista Serbe i fitoi 9 prej 10 ulëseve të garantuara për pakicën serbe në Kuvendin e Kosovës.

Ndërsa, ajo i fitoi të gjitha 10 komunat me shumicë serbe në zgjedhjet lokale të tetorit, duke u rikthyer në pushtet pasi i kishte braktisur institucionet e Kosovës më 2022.

Regjistrimi i votuesve jashtë Kosovës, afati i fundit 6 dhjetor

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) njofton të gjithë qytetarët e Kosovës që jetojnë jashtë vendit për mundësinë e regjistrimit për të votuar në zgjedhjet e ardhshme. Afati i fundit për regjistrim është 6 dhjetor 2025, transmeton albinfo.ch.

Qytetarët mund të regjistrohen online ose përmes postës:

1. Regjistrimi online:

Përdoruesit mund të regjistrohen përmes platformës zyrtare të KQZ-së për votuesit jashtë Kosovës, duke vizituar këtë link:

https://diaspora.kqz-ks.org/sq/AbroadVoter

2. Regjistrimi përmes postës:

Aplikimi mund të dërgohet në adresën postare të KQZ-së:

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve

Votimi përmes Postës

Posta 6, Kutia Postare 351

10000 Prishtinë, Republika e

Informacione shtesë dhe kontakt:

Për më shumë detaje mbi regjistrimin dhe procedurat e votimit jashtë Kosovës, mund të vizitoni:

https://kqz-ks.org/regjistrimi-per-votim-jashte-kosoves/

Kontakti direkt me KQZ-në:

• Email: [email protected]

• WhatsApp & Viber: +383 46 61 00 61

Mos e humbisni afatin dhe sigurohuni që zëri juaj të numërohet në zgjedhjet e ardhshme!

BE-ja, Britania, Italia e OSBE-ja e dënojnë ashpër moscertifikimin e Listës Serbe

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve nuk e ka certifikuar sërish Listën Serbe për zgjedhjet e parakohshme të 28 dhjetorit, me dy vota për, dy kundër dhe shtatë absentime.

Vendimi ka shkaktuar reagime të shumta nga aktorët ndërkombëtarë.

Ambasadori britanik në Kosovë, Jonathan Hargreaves, ka thënë se veprimet e tilla “kërcënojnë ta shkatërrojnë reputacionin e fituar me mund të Kosovës si një demokraci multietnike dhe të dëmtojnë marrëdhëniet me partnerët e ngushtë”.

Ai ka shtuar se shpreson që PZAP-ja do ta zhbëjë vendimin e KQZ-së.

Misioni i OSBE-së në Kosovë ka cilësuar vendimin si një largim nga standardet ndërkombëtare të zgjedhjeve dhe cenim të së drejtës për pjesëmarrje politike.

“Jemi seriozisht të shqetësuar nga polarizimi politik në rritje brenda KQZ-së, i reflektuar në sjelljen e votimit që duket se drejtohet nga interesa partiake dhe jo nga kriteret ligjore dhe parimet demokratike. Një sjellje e tillë minon paanshmërinë dhe besueshmërinë thelbësore për një organ të pavarur të menaxhimit të zgjedhjeve”, thuhet në reagimin e OSBE-së.

Bashkimi Evropian në Kosovë gjithashtu shpreh keqardhje dhe thekson se vendimi reflekton politizim të procesit zgjedhor nga Lëvizja Vetëvendosje dhe partitë e tjera, duke shkelur parimet e një procesi të rregullt dhe gjithëpërfshirës.

“Sjellje të tilla janë të dëmshme për një proces zgjedhor gjithëpërfshirës në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe raportin e Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të BE-së”, thuhet në reagim.

Edhe ambasada e Italisë në Prishtinë ka shprehur keqardhje lidhur me vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për të mos certifikuar Listën Serbe për zgjedhjet e përgjithshme të parakohshme të 28 dhjetorit.

Në reagimin e saj, Ambasada thekson “rëndësinë e sigurimit të një procesi zgjedhor plotësisht demokratik, ku të gjitha forcat politike të kenë mundësi të marrin pjesë në mënyrë të drejtë dhe gjithëpërfshirëse.”

Kjo është hera e tretë që KQZ-ja nuk e certifikon fillimisht këtë parti, pasi ngjashëm veproi edhe për zgjedhjet e rregullta parlamentare të 9 shkurtit dhe për zgjedhjet lokale të 12 tetorit.

Në të dy rastet e mëhershme, PZAP-ja ia kishte rrëzuar vendimin e KQZ-së.

Në zgjedhjet e 9 shkurtit, Lista Serbe i fitoi 9 prej 10 ulëse të garantuara për pakicën serbe në Kuvendin e Kosovës.

Ndërsa, ajo i fitoi të gjitha 10 komunat me shumicë serbe në zgjedhjet lokale të tetorit, duke u rikthyer në pushtet pasi i kishte braktisur institucionet e Kosovës më 2022.

Gjatë mbledhjes të martën, KQZ tha se 24 subjekte politike, prej të cilave 18 parti politike, 3 koalicione, 2 iniciativa qytetare dhe 1 kandidat i pavarur, aplikuan për zgjedhjet e këtij muaji.

Në këtë mbledhje, ajo i certifikoi 22 subjekte politike.

Ambasada amerikane: Veprimet e VV-së ndaj Listës Serbe dëmtojnë stabilitetin

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve nuk e ka certifikuar sërish Listën Serbe për zgjedhjet e parakohshme të 28 dhjetorit, me dy vota për, dy kundër dhe shtatë absentime, përcjell albinfo.ch.

Ndaj këtij vendimi reagoi edhe ambasada e SHBA-së në Kosovë, ku ka kritikuar Lëvizjën Vëtëvëndosjë, dukë thënë se përpjekjet e saj për moscertifikimin e Listës Serbe për zgjedhjet e 28 dhjetorit janë me vizion afatshkurtër dhe përçarës.

Ambasada ka thënë se veprimet e tilla dëmtojnë stabilitetin e Kosovës por edhe interesat e SHBA-së, përfshirë rifillimin e Dialogut Strategjik mes dy vendeve.

“Përpjekjet e VV-së për të bllokuar certifikimin e Listës Serbe për të marrë pjesë në zgjedhjet e Kosovës janë me vizion afatshkurtër dhe përçarëse. Të gjithë qytetarët e Kosovës duhet të jenë në gjendje të ushtrojnë të drejtat e tyre demokratike. Veprime të tilla dëmtojnë stabilitetin e Kosovës dhe interesat e SHBA-së, duke përfshirë rifillimin e dialogut tonë strategjik për të çuar përpara mundësitë për bizneset amerikane dhe të Kosovës”, thuhet në reagim të ambasadës amerikane.

Diskutim në Komisionin e Dhomës së Përfaqësuesve: Kosova të hyjë në NATO

Në një seancë të Komitetit për Punë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve në SHBA, u kërkua nga administrata e presidentit Donald Trump një angazhim më i madh për stabilitetin në Ballkanin Perëndimor. Diskutimet u fokusuan tek raporti Kosovë–Serbi dhe nevoja për një qasje më të balancuar, që të mos kërkohet përgjegjësi vetëm nga Kosova, transmeton albinfo.ch.

Ekspertët dhe ligjvënësit kërkuan gjithashtu:

• Anëtarësimin e Kosovës në NATO.

• Shtim të presionit ndaj Serbisë për të ndaluar fushatën e çnjohjeve dhe pengesat ndaj Kosovës, si dhe largimin nga ndikimi rus.

Kryetari republikan i Nënkomisionit për Evropën, Keith Self, e përshkroi Ballkanin Perëndimor si “rajonin më të paqëndrueshëm në Evropë” pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia. Ai theksoi se konflikti Kosovë–Serbi është një faktor kyç i paqëndrueshmërisë rajonale dhe akuzoi Rusinë dhe Kinën për përdorimin e dobësive rajonale për interesa strategjike dhe ekonomike.

Edward P. Joseph nga Universiteti Johns Hopkins vuri në dukje se Serbia duhet të pranojë rendin perëndimor në rajon dhe se SHBA-ja duhet të ushtrojë më shumë presion mbi Beogradin për një orientim strategjik drejt euroatlantik. Ai theksoi se anëtarësimi i Kosovës në NATO do të zgjidhte ngërçin aktual, duke e bërë të pavlefshme ndikimin rus dhe kinez.

Max Primorac nga Qendra “Margaret Thatcher për Liri” dhe Luke Coffey nga Hudson Institute mbështetën nevojën për mbështetje të fuqishme amerikane ndaj Kosovës dhe largimin e Serbisë nga orbita ruse. Ata gjithashtu theksuan rëndësinë që çdo marrëveshje eventuale me Serbinë të përfshijë njohjen e Kosovës.

Të tre ekspertët thanë se kryeministri në detyrë Albin Kurti shihet si pengues i raporteve, ndërsa Serbia po pasivizon adresat shqiptare në Luginë të Preshevës dhe po shkel të drejtën e përdorimit të gjuhës shqipe në institucionet e saj.

Kosovare Asllani sinjalizon vazhdimin e karrierës me Suedinë

Gjatë Kampionatit Evropian të kësaj vere, Kosovare Asllani kishte lënë të kuptohej se koha e saj te Përfaqësuesja e Suedisë po i afrohej fundit. Mirëpo, pas ndeshjes së fundit ndaj Francës të premten mbrëma, situata duket të ketë marrë një kthesë tjetër.

Në gjysmëfinalen e parë, të cilën Suedia e humbi 2:1, Asllani mban rolin e kapitene­s, duke treguar edhe një herë se është ende një pikë referimi për ekipin kombëtar. 36-vjeçarja është futbollistja me përvojën më të madhe aktualisht në skuadër, pasi shumica e lojtareve të tjera të afirmuara tashmë janë pensionuar — përfshirë edhe bashkëlojtarën e saj të njohur, Magdalena Eriksson.

“Kam mbetur vetëm unë,” ka thënë Asllani me një buzëqeshje, në një intervistë të dhënë pas ndeshjes.

“E di që pyetjet për pensionim do të më përcjellin vazhdimisht, por unë ende e dua lojën, e dua shtetin dhe klubin tim. Ndihem shumë mirë fizikisht, ndaj përgjigjen për pensionimin do ta jap më vonë.”

Asllani theksoi se dëshiron të vazhdojë të luajë derisa të jetë plotësisht e bindur se ka ardhur momenti t’i lë hapësirë brezit të ri. Ajo ndien përgjegjësi të madhe si lidere dhe është e përkushtuar të transmetojë përvojën e saj te futbollistet e reja.

“Jam mësuar me këtë përgjegjësi. E dua përfaqësuesen dhe është e vështirë të largohesh kur ndien se mund të kontribuosh ende,” u shpreh ajo.

Me 205 paraqitje dhe 50 gola të shënuar, Kosovare Asllani mbetet njëra ndër lojtaret më të rëndësishme në historinë e Suedisë — dhe duket se ky kapitull ende nuk është mbyllur.

Shaqiri flet për varfërinë e përjetuar si fëmijë

Mediat zvicerane shkrujanë se Xherdan Shaqiri u pasurua nëpërmjet futbollit. Ai luajti për klube të mëdha. Kapiteni aktual i Baselit luajti ndër të tjera për Bayernin, Interin e Liverpoolin. Por si i ri iu desh të punonte për të paguar anëtarësimin në Basel, siç tregoi në një format të ri nga “SRF”, përcjell albinfo.ch.

Gjatë rinisë së tij, situata financiare në familjen Shaqiri nuk ishte e mirë. U rrit duke jetuar me gjithë familjen e tij në rrethana modeste në një fermë në Augst. Ata kishin vetëm një dhomë. Familja e Shaqirit praktikisht nuk mund të përballonte kurrë pushime të mira.

“Dhurata ime e parë për ditëlindje ishte fanella e Ronaldos me Brazilin. Nuk ishte origjinale, por isha shumë i lumtur”, i tha Shaqiri gazetares njëmbëdhjetëvjeçare, Linës, e cila e intervistoi për programin e ri “SRF Kids”. Episodi i parë i formatit “SRF Kids” shfaqi se çfarë do të thotë të jesh i varfër në Zvicër.

“Pagesa për anëtarësim në Basel ishte e papërballueshme për prindërit e mi. Prandaj, unë dhe vëllai im duhej të shkonim në punë që të mund t’i paguanim ato”, ka treguar Shaqiri.

Ylli i futbollit thotë se ajo situatë e rëndonte shumë.

“Më bëri të ndihesha i shqetësuar dhe disi i turpëruar”.

Megjithatë, ai theksoi se në të vërtetë nuk duhet të ndihesh i turpëruar nëse ke pak para. Kjo vlen për shumë njerëz në të gjithë botën.

Në moshën 17-vjeçare, Shaqiri nënshkroi kontratën e parë profesionale me Baselin. Xherdani ishte mirënjohës dhe i lumtur që mund t’u jepte diçka prindërve të tij.

28 Nëntori në Neuenhof, dëshmi e qëndrueshmërisë kulturore të komunitetit shqiptar në Zvicër

Në Neuenhof të Kantonit Aargau u zhvillua manifestimi tradicional i 28 Nëntorit – Ditës së Flamurit dhe Pavarësisë së Shqipërisë, organizuar nga “Shkolla Shqipe” në kuadër të LAPSH “Naim Frashëri”. Në këtë aktivitet të rëndësishëm kulturor e arsimor morën pjesë dhjetër

a mësimdhënës, qindra nxënës dhe një numër i konsiderueshëm prindërish nga rreth 20 qendra mësimore shqipe në kantone të ndryshme të Zvicrës.

Hapja solemne: një mbrëmje e dedikuar gjuhës, historisë dhe identitetit shqiptar

Manifestimi u moderua nga ish nxënësja e shkollës, Lina Limoni, e cila hapi aktivitetin me intonimin e Himnit të Flamurit nga kori i Shkollës Shqipe – një moment që krijoi atmosferën ceremonial-kombëtare të mbrëmjes.

Në fjalën përshëndetëse, prof. dr. Vaxhid Sejdiu, në emër të Këshillit Oarganizues, vuri në pah punën e vazhdueshme të mësimdhënësve dhe rolin thelbësor të prindërve në ruajtjen e gjuhës dhe identitetit kulturor të fëmijëve në Zvicër.

Ai theksoi se: Të dashur prindër, ju jeni shtylla kryesore e ekzistencës së Shkollës Shqipe. Në emër të nxënësve dhe mësuesve në Zvicër, ju falënderojmë thellësisht për kontributin atdhetar dhe mbështetjen e vazhdueshme në kultivimin e identitetit tonë kombëtar.”

Duke vlerësuar mësimdhënësit si bartës të një misioni të rëndësishëm arsimor, Dr. Sejdiu u ndal edhe te rëndësia strategjike e shkollës shqipe në diasporë si model i suksesit kulturor dhe edukativ.

Pjesëmarrje institucionale: mesazhe mbështetjeje nga Shqipëria dhe Kosova

Manifestimi u nderua me praninë e përfaqësueseve të dy ambasadave shqiptare në Bernë:

Znj. Monika Zguro, nga Ambasada e Republikës së Shqipërisë
Znj. Shukrije Ramadani, nga Ambasada e Republikës së Kosovës

Znj. Zguro vlerësoi programin artistik dhe theksoi se ruajtja e gjuhës shqipe në diasporë mbetet një prioritet që lidh brezat me kulturën e tyre amtare. Ajo përgëzoi LAPSH-in për punën dhe strukturën organizative të qëndrueshme.

Znj. Ramadani, në fjalën e saj, u shpreh e impresionuar nga paraqitja e nxënësve dhe falënderoi mësimdhënësit për përkushtimin profesional, duke nënvizuar se diaspora shqiptare në Zvicër vazhdon të jetë një model shembullor i organizimit komunitar.

Afaristja dhe mbështetësja e Shkollës Shqipe, Merita Pinta, vlerësoi organizimin dhe theksoi rëndësinë e mbështetjes së vazhdueshme të shkollës.

Ajo theksoi se Dita e Flamurit mbetet një moment simbolik për komunitetin shqiptar dhe se mbështetja për shkollën shqipe është një investim i drejtpërdrejtë në ruajtjen e identitetit kulturor të fëmijëve.

Programi artistik: pjesëmarrje nga rreth 20 qendra mësimore në Zvicër

Manifestimi u pasurua me një program të gjerë artistik ku morën pjesë nxënës nga qendrat:

Neuenhof, Spreitenbach, Rümlang, Fahrweid, Cyrih-Affoltern, Regensdorf, Dällikon, Rüti, Rapperswil–Jona, Uster, Pfäffikon, Volketswil, Fehraltorf, Wetzikon, Zug dhe Buchrain.

Fëmijët interpretuan poezi dhe këngë patriotike, duke sjellë para publikut vepra të njohura të letërsisë shqipe dhe motive muzikore tradicionale. Numrat e tyre u pritën me duartrokitje të gjata dhe evidentuan nivelin e mirë të përgatitjes nga mësimdhënësit.

Nga pjesa e vallëzimit u veçuan interpretimet e “Valljes së Pavarësisë” nga grupet e vajzave dhe performanca e nxënëseve Tea Idrizaj dhe Leandra Ametaj.

Mirënjohje për kontribuesit dhe urime për prindërit

Mësuesi Dr. Vaxhid Sejdiu ndau mirënjohje për kontribuesit dhe mbështetësit e Shkollës Shqipe, përfshirë personalitete të komunitetit, aktivistë, mësimdhënës dhe prindër të cilët kanë dhënë ndihmesë të vazhdueshme në mbarëvajtjen e shkollës.

Vlerësime të veçanta iu dedikuan prindërve që kontribuojnë rregullisht në organizimin e aktiviteteve dhe mbarëvajtjen e proceseve mësimore.

Mbrëmja u mbyll me interpretimin e korit të Shkollës Shqipe nën drejtimin e mësueses Qefsere Sejdiu. Kënga finale “Përjetësisht me ty Shqipëri”, e kënduar nga të gjithë nxënësit në skenë, simbolizoi bashkimin, krenarinë dhe aspiratën e komunitetit shqiptar në Zvicër për ruajtjen e gjuhës dhe identitetit të tyre.

Një model i qëndrueshëm i edukimit dhe identitetit në diasporë

Manifestimi i 28 Nëntorit në Neuenhof konfirmoi edhe një herë se Shkolla Shqipe – LAPSH “Naim Frashëri” mbetet një institucion kyç në ruajtjen e identitetit kombëtar, në nxitjen e edukimit kulturor dhe në forcimin e lidhjes mes brezave të diasporës shqiptare në Zvicër.

(Fotot: Afrim Nevzati)