“20 Minuten” i kushton një artikull TikToker-it shqiptar për suksesin e tij në Zvicër

Nga një i ri me humor të spikatur në TikTok, në një artist që po kërkon vendin e tij në skenën muzikore shqiptare, Artani është një emër që po fiton gjithnjë e më shumë vëmendje. Me origjinë shqiptare dhe vetëm 22 vjeç, ai ka arritur të krijojë një komunitet të ngrohtë prej mbi 20 000 ndjekësish që ndjekin me entuziazëm përmbajtjen e tij, transmeton albinfo.ch.

Artani u bë i njohur fillimisht në TikTok me videot e tij komike dhe spontane, ku formati i njohur “Nöd Mis Business” u kthye shpejt në një hit. “Më duhen vetëm disa minuta për video. Thjesht flas lirshëm në kamera dhe e postoj menjëherë,” thotë ai. Falë këtij stili të natyrshëm dhe autentik, ai është bërë një figurë e njohur në rrugët e qytetit, shpesh i ndalur nga fansa që kërkojnë të bëjnë një foto me të.

Por përtej humorit, Artani është një artist i ndjeshëm, i cili përmes muzikës përpunon emocionet që nuk mund t’i shprehë gjithmonë me fjalë. “Kisha nevojë për një rrugëdalje për të çliruar emocionet e mia të ndrydhura,” kujton ai, duke përmendur se këngën e tij të parë e regjistroi tre vite më parë. Këngët e tij janë në gjuhën shqipe dhe përshkruajnë përjetime të thella emocionale, siç është edhe rasti me publikimin e fundit “Nu ke pas faj”, një baladë për një dashuri të humbur dhe betejën mes krenarisë dhe dëshirës për pajtim, shkruan 20 minute.

Artani e përdor TikTok-un edhe si platformë promovuese për muzikën e tij, megjithëse ai vetë e pranon se shumica e ndjekësve nuk janë të vetëdijshëm për këtë anë të tij. Ai beson se barrierat gjuhësore mund të jenë një faktor, por nuk përjashton mundësinë për të publikuar në të ardhmen edhe këngë në gjuhën zvicerano-gjermane. “Dua të publikoj EP-në time të parë më së voni vitin tjetër. Producenti im, Nasty Music, i cili është edhe mentori im muzikor, po më ndihmon me këtë.”

Artani është rritur me dashurinë për skenën. Që në fëmijëri, ai ishte i njohur si “kllouni i klasës”, gjithmonë në kërkim të buzëqeshjes së të tjerëve, edhe nëse kjo e fuste shpesh në telashe me mësuesit. “Për mua ishte më e rëndësishme t’i bëja të tjerët të qeshnin sesa të qëndroja ulur në vend,” thotë ai me sinqeritet. Ai pranon se shpesh ndjehej i keqkuptuar, një ndjenjë që lidhet, sipas tij, edhe me kulturën shqiptare ku “është shumë e rëndësishme të paraqesësh një imazh të përsosur për botën e jashtme”.

Për fat, Artani gjithmonë ka pasur mbështetjen e familjes. “Nëna ime flet po aq sa unë dhe sensin e humorit e kam marrë nga babai,” shprehet ai me dashuri. Ndërsa interneti nuk është gjithmonë një vend i lehtë, ai nuk lejon që komentet negative ta lëndojnë. “Unë vazhdimisht bllokoj komentet me përmbajtje urrejtjeje. Në fund të fundit, rregullat e shtëpisë sime zbatohen në profilin tim.”

I vendosur të mos etiketohet as si influencues, as si muzikant apo vetëm si TikToker, Artani e sheh veten si një artist të plotë – dikë që kërkon të shprehë veten në të gjitha format që i flasin shpirtit të tij. /Albinfo.ch

Tesla po zhvillon makina elektrike me çmim të përballueshëm

Kompania Tesla njoftoi se ka krijuar prototipet e para të një makine elektrike me çmim më të ulët, një strategji kjo për të ndalur rënien e ndjeshme të shitjeve në tregjet ndërkombëtare, raporton Reuters, përcjell albinfo.ch.

Sipas Elon Musk dhe stafit të tij, Tesla përjetoi rënien më të madhe tremujore të shitjeve në më shumë se dhjetë vjet, si dhe një fitim që nuk arriti pritshmëritë e analistëve në Wall Street. Megjithatë, fitimi nga prodhimi i makinave ishte më i mirë se sa pritej.

Tesla pret të nisë prodhimin masiv të modelit të lirë gjatë gjysmës së dytë të vitit 2025, duke shpresuar që kjo do të rrisë kërkesën, përballë konkurrencës së makinave elektrike me çmime më të ulëta, sidomos nga Kina. Po ashtu, kompania po përballet edhe me reagime negative për qëndrimet politike të Elon Musk.

Shefi i Financave të Tesla-s, Vaibhav Taneja, tha në një telefonatë me investitorët se prodhimi i modelit më të lirë do të përshpejtohet në tremujorin e ardhshëm, megjithëse më ngadalë se parashikimet fillestare. Kompania nuk dha informacion të ri për pritshmëritë vjetore të shitjeve.

Analisti Jacob Bourne nga Emarketer tha se rezultatet e dobëta nuk janë surprizë për shkak të sfidave të fundit, por modeli i përballueshëm mund të jetë çelësi për rritjen e shitjeve, nëse pozicionohet siç duhet pa dëmtuar imazhin e makinave premium.

Në tremujorin prill-qershor, të ardhurat ranë në 22.5 miliardë dollarë nga 25.5 miliardë një vit më parë, ndërsa fitimi i rregulluar për aksion ishte 40 cent, më pak se pritshmëria prej 43 cent.

Tesla po përballet edhe me ulje të konsiderueshme të të ardhurave nga shitja e kredive rregullatore për ndotje, të cilat përdoren nga prodhues të tjerë për të përmbushur standardet mjedisore.

Modeli i ri, i cili fillimisht pritej të prodhohej në gjysmën e parë të vitit, është shtyrë disa muaj, dhe kompania nuk ka zbuluar ende detaje për çmimin apo numrin e njësive të planifikuara për prodhim.

Qiratë e banesave në Evropë shënojnë rekorde, vetëm pesë qytete ofrojnë banesa me tre dhoma nën 2,000 euro

Në vitin 2025, çmimet e qirasë në zonat qendrore të shumë qyteteve evropiane kanë arritur nivele shumë të larta, ku vetëm pesë prej tyre ofrojnë apartamente me tre dhoma gjumi me qira më pak se 2,000 euro në muaj, sipas një studimi të fundit nga Deutsche Bank. Londra mbetet qyteti më i shtrenjtë, me një mesatare prej 5,088 eurosh, ndërsa Athina rezulton të ketë çmimet më të ulëta, rreth 1,080 euro.

Analiza përfshiu 28 qytete dhe nxjerr në pah një ndarje të theksuar midis rajoneve më të pasura në veri dhe atyre juglindore, ku kostot e jetesës janë dukshëm më të ulëta.

Në qytetet me qira mbi 3,000 euro përfshihen Cyrihu, Gjeneva, Amsterdami, Parisi, Dublini dhe Kopenhaga – të gjitha vende me rëndësi financiare dhe politike dhe një kërkesë të madhe për banim. Në grupin e qyteteve me qira nga 2,000 deri në 3,000 euro hyjnë Milano, Berlini, Madridi dhe Vjena, që kanë një nivel më të arsyeshëm jetese krahasuar me kryeqytetet më të kushtueshme.

Në fund të listës qëndrojnë Athina, Budapesti, Stambolli, Varshava dhe Helsinkiu, ku qiratë mesatare janë nën 2,000 euro. Kjo pasqyron jo vetëm koston më të ulët të jetesës, por edhe pagat më të ulëta dhe zhvillimin ekonomik më të ngadaltë në këto rajone.

Sipas Eurostat, që nga viti 2020, çmimet e banesave janë rritur me 27.3%, ndërsa qiratë kanë pësuar një rritje prej 12.5%, me tendenca edhe më të forta në qytetet kryesore. Stambolli është shembulli me rritjen më të madhe të qirave për apartamentet me tri dhoma, ku niveli ka shkuar deri në 206% gjatë pesë viteve të fundit, ndërsa edhe Lisbona, Praga dhe Edinburgu kanë shënuar rritje mbi 70%.

Po ashtu, për apartamentet me një dhomë gjumi, Londra mbetet më e kushtueshmja me 2,732 euro në muaj, ndërsa Athina është më ekonomike, me 595 euro.

Studimi nënvizon se mungesa e ofertës së strehimit, niveli i ulët i të ardhurave dhe procesi i urbanizimit po ndikojnë në rritjen e çmimeve të qirasë në Evropë, duke nënvizuar nevojën për politika të qëndrueshme për përballueshmërinë e banimit. Në të njëjtën kohë, pagat mesatare në qytete si Dubai dhe Sidney janë më të larta se në shumë qytete evropiane, duke e bërë sfidën e aksesit në strehim edhe më të ndërlikuar.

 

Fatkeqësitë natyrore shkaktuan 131 miliardë dollarë dëme në gjysmën e parë të vitit 2025

Sipas të dhënave të publikuara nga kompania gjermane e sigurimeve Munich Re, fatkeqësitë natyrore si zjarret, stuhitë dhe tërmetet kanë shkaktuar dëme ekonomike në vlerën e 131 miliardë dollarëve në gjashtëmujorin e parë të vitit 2025, shifra e dytë më e lartë e regjistruar ndonjëherë për këtë periudhë që nga viti 1980.

Ndër ngjarjet më të rënda ishin zjarret në Kaliforni, të cilat vetëm në janar shkaktuan humbje prej 53 miliardë dollarësh, duke u cilësuar si zjarri më i kushtueshëm në histori.

SHBA-të u prekën më rëndë, me dëme që arritën në 92 miliardë dollarë, apo rreth 70% të humbjeve globale, për shkak të stuhive dhe tornadove të shumta.

Ngjarja më tragjike ishte një tërmet në Mianmar më 28 mars, ku humbën jetën 4 500 persona.

Ekspertët e Munich Re theksojnë se fatkeqësitë e lidhura me klimën po bëhen më të shpeshta dhe më të ashpra si pasojë e ngrohjes globale.

Nga totali i dëmeve, 80 miliardë dollarë ishin të siguruara, të dyja shifra që i tejkalojnë ndjeshëm mesataret historike të rregulluara për inflacionin.

Për krahasim, vetëm gjashtëmujori i parë i vitit 2011, i shënuar nga tërmeti dhe cunami në Japoni, ka kaluar këtë nivel dëmesh.

 

 

 

Paralajmërim për rënie të ndjeshme të popullsisë aktive në Itali deri në vitin 2050

Italia rrezikon të përballet me një rënie të madhe të numrit të qytetarëve në moshë pune gjatë 25 viteve të ardhshme, duke humbur mbi një të pestën e këtij segmenti të popullsisë. Kjo është bërë e ditur nga Instituti Kombëtar i Statistikave, Istat, në një raport të publikuar së fundmi, raporton agjencia “Reuters”.

Vendi po përjeton një krizë të thellë demografike, e shoqëruar nga rënie e lindjeve dhe plakje e popullsisë. Gjatë vitit të kaluar, numri i lindjeve ra në nivelin më të ulët historik, rreth 370 mijë, ndërsa popullsia e përgjithshme u zvogëlua me 37 mijë banorë, duke arritur në 58,93 milionë.

Sipas parashikimeve të Istat, numri i individëve në grupmoshën 15 deri 64 vjeç – që përbëjnë fuqinë punëtore – do të bjerë nga 37,4 milionë në vitin 2024 në rreth 29,7 milionë deri në vitin 2050. Në përqindje, kjo do të thotë një rënie nga 63,5% e popullsisë në 54,3%.

Në të njëjtën kohë, përqindja e qytetarëve mbi moshën 65 vjeç pritet të rritet ndjeshëm, duke arritur nga 24,3% në 34,6%, ndërsa fëmijët nën 14 vjeç do të përbëjnë vetëm 11,2% të popullsisë në fund të periudhës së parashikuar, krahasuar me 12,2% sot.

Rënia e lindshmërisë po cilësohet si një krizë kombëtare. Megjithëse qeveritë e fundit, përfshirë kabinetin aktual të kryeministres Giorgia Meloni, kanë premtuar masa për të ndalur këtë trend, rezultatet deri më tani kanë qenë të pakta.

Nëse kjo situatë vazhdon, Istat parashikon që në vitin 2050, numri i përgjithshëm i banorëve në Itali do të bjerë në 54,7 milionë. Një analizë e mëparshme nga agjencia “Scope Ratings” e ka përshkruar krizën demografike të Italisë si më të rëndën në kontinentin europian.

 

Presidentja Vjosa Osmani fton mërgatën në pritjen tradicionale në Presidencë

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka ftuar mërgatën që të enjten, më 31 korrik 2025, të marrin pjesë në pritjen tradicionale që do të mbahet në oborrin e Presidencës.

Kjo ngjarje organizohet çdo vit me qëllim mirëseardhjen dhe përkujtimin e lidhjeve të ngushta mes diasporës dhe vendit të origjinës.

Cristiano Ronaldo shpallet zyrtarisht miliarder, por ende nuk është më i pasuri në futboll

Cristiano Ronaldo ka hyrë zyrtarisht në klubin ekskluziv të miliarderëve, duke u bërë futbollisti i parë në histori që arrin të gjenerojë mbi 1 miliard dollarë gjatë karrierës së tij profesionale.

Që në qershor të vitit 2020, shumë media njoftuan se ylli portugez kishte kapërcyer pragun e miliardit në të ardhura bruto, falë pagave të majme dhe kontratave fitimprurëse të sponsorizimit që i sollën 105 milionë dollarë brenda vetëm një viti. Këto të ardhura e çuan totalin e përfitimeve të tij përtej 1 miliard dollarëve.

Megjithatë, vlerësimet e atëhershme nuk përfaqësonin pasurinë neto të Ronaldos, pasi nuk përfshinin shpenzimet, tatimet apo investimet e tij. Vetëm tani, pas disa vitesh, ai e ka arritur plotësisht statusin e një miliarderi në kuptimin e mirëfilltë të fjalës.

E megjithatë, pavarësisht këtij suksesi të jashtëzakonshëm, Cristiano Ronaldo nuk mban vendin e parë në listën e futbollistëve më të pasur në botë.

 

Tri komuna arbëreshe në Itali shpallen zona të mbrojtura kulturore

Ministri i Shtetit dhe drejtuesi politik për diasporën në Partinë Socialiste të Shqipërisë Taulant Balla, mori pjesë në festivalin “Vëllazëria” që u mbajt në rajonin e Puglias, Itali, duke theksuar rëndësinë e ruajtjes së kulturës arbëreshe.

Në këtë aktivitet kulturor, tri komuna arbëreshe, Casalvecchio, Chieuti dhe San Marzano di San Giuseppe, u shpallën zyrtarisht si zona të mbrojtura kulturore në Puglia. Ky akt simbolik nënvizon përkushtimin për ruajtjen e trashëgimisë së pasur të komuniteteve arbëreshe, raportojnë mediat shqiptare.

Gjatë fjalës së tij, ministri Balla vlerësoi komunitetin arbëresh si një shembull frymëzues të ruajtjes së gjuhës dhe traditave kombëtare për më shumë se 500 vjet. Ai shtoi se diaspora shqiptare në Itali dhe komuniteti arbëresh janë “një urë lidhëse e fortë mes dy popujve”, duke theksuar rëndësinë e përfshirjes së diasporës në ruajtjen e identitetit kombëtar.

Festivali “Vëllazëria”, që këtë vit shënoi edicionin e tetë, u mbajt më 26 dhe 27 korrik në Casalvecchio di Puglia. Mbi 100 artistë, këngëtarë dhe valltarë nga komunitetet arbëreshe të Italisë dhe nga Shqipëria, veçanërisht nga Vlora, morën pjesë në një program të pasur kulturor dhe gastronomik.

Ndërkohë, në Korçë, fundjava u shënua nga një tjetër aktivitet frymëzues me tematikë arbëreshe, “ArbNight – Ethno Pulse”, një udhëtim muzikor që solli tinguj nga zemra e Arbërisë në Pazarin e Vjetër. Ngjarja u organizua nga Qendra e Artit, Kulturës dhe Inovacionit në bashkëpunim me COD-in dhe me mbështetjen e Bashkisë së Korçës.

Publiku u mahnit nga interpretimet unike të fizarmonicistit arbëresh Pierpaolo Petta nga Piana degli Albanesi në Sicili, i shoqëruar nga këngëtari Bledi Polena dhe kitaristi Nuçiel Doko. Koncerti solli pjesë të rralla të folklorit arbëresh të Sicilisë dhe këngë të dashura të trashëgimisë etno-muzikore shqiptare.

 

Tarifat e Trump ndezin alarm në industrinë farmaceutike evropiane, paralajmërohen pasoja

Vendimi i administratës Trump për të vendosur një tarifë 15% mbi ilaçet që importohen nga Bashkimi Evropian ka ngjallur shqetësim të thellë në radhët e industrisë farmaceutike europiane, e cila paralajmëron pasoja serioze për pacientët në të dyja anët e Atlantikut.

Federata Evropiane e Industrive Farmaceutike (EFPIA), që përfaqëson kompani të mëdha si Bayer (Gjermani), Novo Nordisk (Danimarkë) si dhe degë evropiane të gjigandëve amerikanë Pfizer dhe Johnson & Johnson, e ka cilësuar këtë masë si një hap të rrezikshëm dhe të paprecedentë.

Sipas EFPIA-s, tarifat e reja rrezikojnë të çrregullojnë zinxhirët e furnizimit të ilaçeve, të frenojnë investimet në kërkim dhe zhvillim dhe të kufizojnë ndjeshëm aksesin e pacientëve në trajtime të reja dhe ekzistuese.

Organizata nënvizon gjithashtu se kjo masë shkel marrëveshjen e vitit 1995 të Organizatës Botërore të Tregtisë, e cila garanton tregti të lirë për produktet farmaceutike dhe përbërësit e tyre aktivë.

Nga ana tjetër, një zëdhënës i Komisionit Evropian ka bërë të ditur se BE-ja nuk do të vendosë tarifa ndaj importeve farmaceutike nga SHBA-ja, duke e quajtur vendimin e Uashingtonit “të njëanshëm” dhe të dëmshëm për besimin në tregtinë ndërkombëtare.

EFPIA bën thirrje për një qasje më të ekuilibruar dhe të qëndrueshme për financimin e inovacionit në sektorin farmaceutik global. Sipas saj, ka mënyra më efektive për të përmirësuar aksesin dhe zhvillimin në shëndetësi pa cënuar sigurinë e pacientëve apo rritjen ekonomike.

Kujdestaria e përbashkët, së shpejti normë pas divorcit në Zvicër?

Parlamenti zviceran dëshiron të inkurajojë kujdestarinë e përbashkët pas ndarjes së çiftit. Një projektligj aktualisht në konsultim synon të përfshijë më mirë të dy prindërit në rritjen e fëmijëve, në mënyrë që fëmijët të ruajnë një marrëdhënie të balancuar me të dy prindërit. Aktualisht, ky model është ende i rrallë.

Gjykatat zakonisht i japin kujdestarinë e fëmijëve vetëm njërit prind, shpesh nënës. Opsioni i kujdestarisë së përbashkët mbetet i margjinalizuar dhe ndryshon nga kantoni në kanton: në disa prej tyre prek vetëm një në dhjetë divorcet, ndërsa në kantonet frankofone mund të arrijë deri në tre në dhjetë divorcet, transmeton albinfo.ch.

Për të rritur këto shifra, Parlamenti dëshiron të ndryshojë udhëzimet që u jepen gjykatësve, të cilët do të duhet të zgjedhin kujdestarinë e përbashkët në më shumë raste.

Për më tepër, baballarët shpesh dëshirojnë të angazhohen më shumë, siç vë në dukje Annamaria Colombo, profesoreshë në Shkollën Sociale të Fribourg-ut dhe specialiste e prindërimit. Sipas saj, ata shprehin gjithnjë e më shumë dëshirën për të investuar në fusha që lidhen me ndjeshmërinë dhe afektivitetin.

“Ata duan të kalojnë kohë cilësore me fëmijët, t’u përcjellin vlera, një vizion për të ardhmen dhe një kornizë edukative,” shpjegon ajo. Megjithatë, ata nuk dinë gjithmonë si ta bëjnë këtë, veçanërisht për shkak të mungesës së modeleve mashkullore në rrethin e tyre.

Por kjo zgjidhje nuk është gjithmonë ideale, thotë Sabrina Burgat, profesoreshë e së drejtës familjare në Universitetin e Neuchâtel. Ajo beson se kujdestaria e përbashkët shpesh shoqërohet me një reduktim të kontributeve financiare ndaj nënës dhe një shpërndarje të pabarabartë të detyrave prindërore.

“Duhet të pyesim se çfarë kuptojmë me kujdestari të përbashkët. Në fund të fundit, nuk bëhet fjalë vetëm për kujdesin pas shkollës apo aktivitetet pas-shkollore. Është diçka më e gjerë që përfshin kujdesin e përditshëm, barrën mendore, detyrat e shtëpisë, kujdesin shëndetësor, dentistin, berberin. Dhe këto janë detyra që nuk mund t’i ndajmë thjesht,” thekson ajo.

Dhe shton: “Duhet të mos harrojmë se ka shumë raste kur kjo nuk është zgjidhja e duhur, sepse ka dhunë në familje ose prindërit nuk e duan këtë. Po ashtu, ndarja tradicionale e roleve është ende shumë e pranishme në Zvicër dhe në shumë familje.”

Kujdestaria e përbashkët nuk do të thotë barazi më të madhe: “Kujdestaria e alternuar ka një ndikim të rëndësishëm financiar dhe është në dëm të grave,” insiston ajo.

Megjithë këto rezervime, projektligji mbështet idenë se është në interesin më të mirë të fëmijëve të kujdesen nga të dy prindërit pas divorcit. Konsultimi do të përfundojë në tetor, para se projektligji të kthehet në Parlament.

 

Kamberi kërkon përfshirjen e çështjes së shqiptarëve të Luginës në dialogun Kosovë-Serbi

Deputeti shqiptar Shaip Kamberi ka depozituar në Parlament një rezolutë që synon të sigurojë njohjen dhe pranimin nga Kuvendi i Serbisë të diskriminimeve ndaj shqiptarëve në komunat Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë. Rezoluta kërkon përkushtim institucional për përmirësimin e pozitës së tyre, në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe detyrimet për integrim në BE.

Kamberi thekson se përpjekjet e deritanishme nuk kanë sjellë rezultatet e pritura, ndaj propozon që kjo çështje të trajtohet gjatë dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

“Miratimi i kësaj rezolute do të tregojë vullnet politik për adresimin e sfidave të vazhdueshme dhe për të siguruar barazi për të gjithë qytetarët, pavarësisht përkatësisë etnike, që është bazë për zhvillim demokratik dhe integrim evropian,” shkruan Kamberi në Facebook.

Në rezolutë përmenden probleme të rëndësishme si pasivizimi arbitrar i adresave, mosnjohja e diplomave nga Kosova, mungesa e përfaqësimit proporcional në institucione, pengesa në përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe dhe simboleve kombëtare, si dhe zhvillimi i dobët ekonomik i rajonit.

Rezoluta kërkon zbatimin e marrëveshjeve të vitit 2001, 2009 dhe 2013, ndalimin e praktikave administrative që cenojnë të drejtat qytetare, respektimin e plotë të të drejtave gjuhësore dhe arsimore, përfaqësim institucional proporcional, ndëshkimin e gjuhës së urrejtjes dhe krijimin e fondeve zhvillimore me mbështetje shtetërore dhe ndërkombëtare.

Gjithashtu, propozohet formimi i një trupi parlamentar me pjesëmarrjen e OSBE-së, organizatave civile dhe përfaqësuesve shqiptarë, për të hetuar rastet e pasivizimeve dhe ndryshimit të strukturës etnike në këto komuna.

 

 

Keller-Sutter: Fati i tarifave doganore zvicerane në duart e Donald Trump

Presidentja e Konfederatës Zvicerane, Karin Keller-Sutter, është shprehur se është “thellësisht e tronditur” përballë vendimit të pritshëm të Shteteve të Bashkuara në lidhje me tarifat ndaj eksporteve zvicerane.

Pas marrëveshjes mes Bashkimit Evropian dhe SHBA-ve për vendosjen e tarifave 15% ndaj produkteve evropiane, Zvicra mbetet ende në pritje. Afati përfundimtar që ish-presidenti amerikan Donald Trump ka vendosur për vendimin përfundimtar është 1 gushti. Ky vendim mund të zbehë edhe atmosferën festive të Ditës Kombëtare zvicerane, transmeton albinfo.ch.

Në prill, Donald Trump kishte shpallur tarifa prej 31% për importet nga Zvicra, por këto masa u pezulluan përkohësisht, në pritje të një marrëveshjeje. Vendimi përfundimtar pritet të merret në ditët në vijim.

“Durimi është kyç”

Në intervistën tradicionale për Ditën Kombëtare, presidentja Keller-Sutter theksoi rëndësinë e durimit. Edhe pse një deklaratë synimi është nënshkruar mes Bernës dhe Uashingtonit – dhe është miratuar nga Këshilli Federal – vendimi përfundimtar nga autoritetet amerikane ende mungon.

“Zvicra është një vend i vogël,” theksoi ajo. “Nuk jemi një superfuqi. Kemi fuqi ekonomike, por jo politike. Duhet ta pranojmë këtë fakt. Por, njëkohësisht, nuk duhet të vetë-nenvlerësohemi.”

Takimi me Trump, vendimtar

Duke iu referuar takimit të saj me Donald Trump në prill, Keller-Sutter vlerësoi rëndësinë e kësaj bisede:

“Takimi që pata me të ishte shumë i rëndësishëm. Nga njëra anë, ai hapi derën për takimin e mëvonshëm mes meje dhe ministrit amerikan të financave, së bashku me Guy Parmelin. Nga ana tjetër, krijoi bazën për përfundimin e negociatave.”

Në përfundim, ajo shprehet me ton të përmbajtur:

“Tani gjithçka është në duart e Shteteve të Bashkuara, në duart e Presidentit Donald Trump.”

 

Pas Francës edhe Britania e Madhe planifikon të njohë shtetin e Palestinës në shtator 

Kryeministri britanik Keir Starmer ka bërë të ditur se Mbretëria e Bashkuar synon ta njohë zyrtarisht shtetin e Palestinës në muajin shtator, përpara mbajtjes së Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara (UNGA). Megjithatë, ky veprim do të ndërmerret vetëm nëse përmbushen disa kushte të qarta.

Sipas një dokumenti të brendshëm të kabinetit britanik, Starmer ka theksuar se njohja e Palestinës do të varet nga disa zhvillime kyçe: ndalimi i ofensivës në Gaza, arritja e një armëpushimi të qëndrueshëm, garanci nga Izraeli se nuk do të aneksojë më tej territore në Bregun Perëndimor dhe një angazhim serioz për një proces paqeje që synon zgjidhjen me dy shtete.

Starmer ka qenë i prerë edhe në lidhje me Hamasin, duke thënë se nuk mund të ketë asnjë barazim mes Izraelit dhe kësaj organizate. Kërkesat ndaj Hamasit mbeten të pandryshuara: lirimi i të gjithë pengjeve, pranim i menjëhershëm i një armëpushimi, dorëheqje nga çdo rol qeverisës në Gaza dhe çarmatim i plotë.

Ai gjithashtu ka premtuar se një vlerësim i detajuar për përmbushjen e këtyre kushteve do të bëhet para fillimit të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së. Starmer ka shtuar se asnjëra palë nuk do të ketë të drejtë vetoje mbi vendimin përfundimtar të Britanisë për njohjen e shtetit të Palestinës.

Marrëveshja BE-SHBA për energjinë shihet nga ekspertët si e parealizueshme

Bashkimi Evropian ka rënë dakord të importojë energji nga Shtetet e Bashkuara në vlerë 750 miliardë dollarë gjatë tre viteve të ardhshme. Marrëveshja përfshin naftë, gaz natyror të lëngshëm (LNG) dhe karburant bërthamor, me synim të zëvendësojë gazin rus dhe të shmangë një luftë tregtare me SHBA-në.

Por sipas ekspertëve, objektivi është jashtë çdo realiteti tregu. Sipas të dhënave, BE importon aktualisht vetëm 76 miliardë euro energji në vit nga SHBA, ndërsa kapacitetet eksportuese të Amerikës nuk mjaftojnë për të mbuluar këtë kërkesë.

Për më tepër, kompanitë evropiane nuk mund të detyrohen ligjërisht të blejnë vetëm nga SHBA, ndërsa edhe konkurrenca globale për gazin amerikan po rritet, duke rrezikuar rritje të çmimeve, përcjell albinfo.ch.

Ekspertët paralajmërojnë gjithashtu për krijimin e një varësie të re ndaj SHBA-së, të ngjashme me atë që Evropa kishte më parë ndaj Rusisë.

Kurti falënderon ekipet për gjetjen e trupit të mërgimtarit që u mbyt në liqenin e Ujmanit

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ka shprehur falënderime publike për institucionet dhe ekipet që u angazhuan në operacionin e kërkim-shpëtimit në liqenin e Ujmanit, ku u gjet trupi i pajetë i Rrahim Latifit.

Në një shkrim në Facebook, Kurti falënderoi Agjencinë e Menaxhimit të Emergjencave, Forcën e Sigurisë së Kosovës, Policinë e Kosovës, Shoqatën e Kosovës për Kërkim dhe Shpëtim, Klubin e Zhytjes “Trepça”, si dhe KFOR-in, për punën profesionale, përkushtimin e jashtëzakonshëm dhe angazhimin e pareshtur deri në përfundimin e këtij operacioni.

“Familjes Latifi i shprehim ngushëllimet më të përzemërta dhe ju qëndrojmë pranë në këto momente të vështira për të ofruar gjithë mbështetjen tonë e për të ndarë me ta dhimbjen e madhe”, u shpreh Kurti, përcjell albinfo.ch.

Ngjarja ka prekur opinionin publik dhe ka nxitur reagime të shumta, ndërsa operacioni i kërkimit është përshkruar si një shembull i bashkëpunimit ndërinstitucional në situata emergjente.

Rrezik i konsiderueshëm për përmbytje në Liqenin e Lucernës

Pas reshjeve të dendura të ditëve të fundit, Zvicra është përballur me një rritje të ndjeshme të niveleve të ujit në disa rajone, veçanërisht në Liqenin e Lucernës dhe lumin Reuss. Gazeta zvicerane Blick raporton se qeveria federale ka shpallur nivelin 3 të rrezikut nga përmbytjet, që nënkupton një rrezik të konsiderueshëm, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Sipas të dhënave të publikuara nga MeteoSwiss, niveli i ujit në Liqenin e Lucernës është rritur me më shumë se një metër, duke arritur 433.21 metra mbi nivelin e detit të martën pasdite. Pritet që deri të mërkurën, uji të rritet edhe për dhjetë centimetra të tjerë.

“Shkalla e shkarkimit të Reuss-it mund të arrijë mbi 350 metra kub për sekondë të mërkurën, pak nën pragun e nivelit portokalli,” shkruan Blick, duke cituar parashikimet zyrtare.

Autoritetet kanë ndërhyrë duke hapur digën e Reuss në Lucern, për të rregulluar rrjedhën e ujit dhe për të zbutur presionin në rrjedhën e poshtme. Ndërkohë, gryka e Reuss është gati e mbuluar nga uji, gjë që sipas autoriteteve lokale, tregon seriozitetin e situatës.

Periudha më e rrezikshme do të zgjasë deri të enjten, sipas Zyrës Federale për Mjedisin. Pas kësaj, pritet që niveli i ujit të fillojë të bjerë, duke zbritur në nivelin e rrezikut 2 (i verdhë), që nënkupton rrezik të moderuar, transmeton albinfo.ch.

Mashtrim milionësh, studenti anglez dënohet me 7 vjet burg, viktima edhe në Zvicër

Një student britanik është dënuar me shtatë vjet burg në Londër për shkak të një mashtrimi të sofistikuar me phishing, i cili ka prekur edhe klientët e bankave zvicerane. Humbjet e shkaktuara në Zvicër arrijnë rreth 2.4 milionë franga zvicerane (afro 2.98 milionë dollarë), sipas një komunikate nga Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm të Zvicrës (ZAP), shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Mashtrimi përmes faqeve të rreme të hyrjes në sistemet e e-banking ka lejuar studentin 21-vjeçar të përgjojë të dhënat e qasjes së përdoruesve zviceranë dhe të hakojë llogaritë e tyre bankare. Sipas ZAP, procedurat penale në këtë rast kanë nisur në Zvicër që nga viti 2022 dhe përfshijnë mbi 30 raste të mashtrimit, të raportuara nga kantone të ndryshme.

“I dyshuari ishte zhvilluesi dhe shpërndarësi i paketës së phishing që u përdor për të mashtruar viktimat,” konfirmon ZAP në njoftim. Hetimet janë zhvilluar në bashkëpunim të ngushtë me Zyrën Federale të Policisë (Fedpol), dhe më pas rasti u transferua tek autoritetet britanike, të cilat tashmë po e ndiqnin penalisht të njëjtin individ për vepra të ngjashme, transmeton albinfo.ch.

Bandat nga jashtë shënjestrojnë dyqanet e armëve në Zvicër

Pas një vale vjedhjesh të sofistikuara në dyqanet e armëve në Zvicër, autoritetet dhe ekspertët po paralajmërojnë për rrezikun në rritje që paraqesin grupet kriminale të organizuara, që thuhet se po hyjnë nga jashtë vendit, transmeton albinfo.ch.

Sipas një raportimi të gazetës zvicerane Blick, kriminologët dhe përfaqësuesit e industrisë së armëve kanë ngritur alarmin. “Natyrisht, shumë janë të shqetësuar dhe tani po kontrollojnë pajisjet e tyre të sigurisë,” ka deklaruar Daniel Wyss, pronar i një dyqani armësh dhe president i Shoqatës së Armëpunuesve dhe Shitësve me Pakicë të Armëve në Zvicër.

Eksperti i kriminalistikës Dirk Baier e sheh një model të qartë: “Vjedhjet ndodhën të gjitha brenda një periudhe të shkurtër kohore. Kjo sugjeron se një grup i organizuar kriminal e ka kuptuar se vjedhjet e dyqaneve të armëve janë të mundshme në këtë vend dhe se është e mundur t’i shmangen edhe policisë.”

Sipas Baier, autorët me shumë gjasë kanë ardhur nga jashtë dhe kanë transportuar armët e vjedhura jashtë Zvicrës. Një përgjigje nga Zyra Federale e Policisë (Fedpol) konfirmon se Zvicra frëngjishtfolëse mbetet më e prekur nga krimi i bandave, me disa incidente të izoluara edhe në Zvicrën verilindore. Grabitësit, thotë Baier, vijnë shpesh nga Franca – dikur për bankomate dhe dyqane bizhuterish, tash për armë, shkruan SRF.

Edhe pse një urdhëresë federale e vitit 2022 parashikon masa më të forta sigurie për dyqanet e armëve, si mbikëqyrje me video dhe struktura më të qëndrueshme, zbatimi i saj është i detyrueshëm vetëm deri në vitin 2027. Daniel Wyss pohon se më shumë se gjysma e dyqaneve tashmë kanë përmirësuar sigurinë, por kjo s’ka mjaftuar. “Dera e përparme e një kolegu u përplas me një makinë të fuqishme. Edhe ordinanca e re nuk do ta ndalonte këtë. Kjo do të kërkonte masa ekstreme si shtylla mbrojtëse.”

Wyss thekson një problem më të thellë: “Ne kemi kufij të hapur. Kriminelët mund të hyjnë dhe të dalin pa pengesë nga Zvicra.” Sipas tij, vetëm kontrollet më të forta kufitare mund të ofrojnë zgjidhje.

Ndërkohë, kriminologu Baier kërkon një qasje ndryshe. “Bizneset kanë nevojë për më shumë mbrojtje, për shembull, përmes rritjes së pranisë policore. Vetëm atëherë këto banda mund të mos kenë më sukses në Zvicër,” thotë ai, transmeton albinfo.ch.

Rregulla dhe ndryshime të reja në Zvicër nga 1 gushti

Nga 1 gushti, në Zvicër do të hyjnë në fuqi një sërë rregulloresh dhe masash të reja që prekin fusha të ndryshme si mbrojtja e ambientit, arsimi, siguria kibernetike, mbrojtja nga terrorizmi dhe politika e punësimit. Ndryshimet kanë për qëllim përmirësimin e efikasitetit institucional dhe rritjen e sigurisë për qytetarët dhe tregun e punës, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Ushtria rikthen garën ushtarake
Një nga ndryshimet më të rëndësishme është rikthimi i garës ushtarake, e cila do të zhvillohet për herë të parë që nga viti 2009. Ushtria zvicerane ka miratuar një ndryshim në Rregulloren e Sporteve Ushtarake, që parashikon zhvillimin e kësaj gare çdo dy vjet. Pjesëmarrja do të jetë e kufizuar për patrullat e rekrutëve të Ushtrisë Zvicerane, ndërsa gara ka për qëllim testimin e aftësive fizike dhe mendore të pjesëmarrësve si dhe forcimin e besimit në kompetencat ushtarake.

Zgjatet afati i kompensimit për punë me kohë të shkurtër
Në fushën e punësimit, periudha maksimale për marrjen e kompensimit për punë me kohë të shkurtër do të zgjatet nga 12 në 18 muaj. Ky ndryshim do të jetë i vlefshëm deri më 31 korrik 2026 dhe ka për qëllim të sigurojë më shumë stabilitet për ndërmarrjet, në një kohë kur ekonomia zvicerane po përballet me një rritje më të ulët se mesatarja dhe papunësia pritet të arrijë në 2.8 për qind në vitet 2025 dhe 2026.

Masat për mbrojtjen e mjedisit
Nga gushti do të ndryshojnë edhe disa rregullore që lidhen me mjedisin. Lista e mbeturinave që mund të eksportohen vetëm në kushte të caktuara do të përditësohet dhe sqarohet. Gjithashtu, do të ndërmerren masa për përmirësimin e linjave ajrore të energjisë elektrike, në mënyrë që ato të mos përbëjnë rrezik për zogjtë dhe të garantohet furnizimi i qëndrueshëm me energji, transmeton albinfo.ch.

Rritet siguria kibernetike për pajisjet inteligjente
Zyra Federale e Komunikimeve (OFCOM) ka miratuar masa të reja për përmirësimin e sigurisë kibernetike në pajisjet pa tel që lidhen me internetin. Nga 1 gushti, pajisje si telefonat inteligjentë, orët smart dhe monitorët për fëmijë do të duhet të respektojnë standarde më të rrepta sigurie, për të parandaluar qasjen e paautorizuar në të dhënat personale dhe për të reduktuar rrezikun e sulmeve kibernetike.

Rregulla të reja për bashkëpunimin evropian kundër terrorizmit
Po ashtu, nga gushti do të hyjnë në fuqi rregulla të reja për forcimin e bashkëpunimit ndërkombëtar në luftën kundër terrorizmit dhe krimit ndërkufitar. Këto përfshijnë krahasimin automatik të gjurmëve të gishtërinjve dhe qasjen në të dhënat e automjeteve dhe pronarëve të tyre nga autoritetet e huaja, me qëllim rritjen e sigurisë në nivel evropian.

Ndalohen celularët në shkolla në kantonet Aargau dhe Nidwalden
Në nivel kantonal, kantonet Aargau dhe Nidwalden kanë vendosur ndalim të përdorimit të celularëve dhe pajisjeve të tjera elektronike private për nxënësit në shkollat fillore dhe të mesme. Ndalimi përfshin përdorimin e tyre gjatë orëve të mësimit, pushimeve dhe aktiviteteve jashtëshkollore. Sipas autoriteteve arsimore, qëllimi është të promovohet përdorimi i vetëdijshëm i teknologjisë ndër të rinjtë.

Tarifat e reja amerikane mund të ndikojnë edhe Zvicrën
Së fundi, nga 1 gushti, në SHBA do të hyjnë në fuqi tarifa të reja për importet nga Bashkimi Evropian, përfshirë çelikun, aluminin dhe makinat. Ende nuk është e qartë nëse Zvicra do të preket nga këto masa, pasi vendi ka marrëveshje të veçanta tregtare me SHBA-në. Megjithatë, zhvillimet mbeten nën vëzhgim për shkak të ndikimit potencial në eksportet zvicerane, transmeton albinfo.ch.

Zvicra mbetet magnet për blerësit e produkteve luksoze

Sipas një analize të publikuar sot nga firma konsulente EY, tregu i luksit në Zvicër u rrit me 3.5% në vitin 2024, duke arritur një vëllim prej 5.4 miliardë frangash zvicerane, shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Një nga të dhënat më interesante të studimit është se vetëm 53% e blerjeve të produkteve luksoze në Zvicër bëhen në dyqanet fizike të markave, krahasuar me një mesatare prej 75% në vendet e tjera. Kjo tregon për një orientim më të fortë drejt blerjeve online.

Megjithatë, ajo që i jep tregut zviceran një karakteristikë unike është qasja e konsumatorëve të rinj ndaj përvojës së blerjes. “Rezultatet e anketës tregojnë qartë se sa qendrore është bërë përvoja e markës për konsumatorët”, tha Fabian Wehren, ekspert në EY, në një deklaratë për media.

Sipas tij, nëntë nga dhjetë të anketuar të Gjeneratës Z në Zvicër janë të gatshëm të paguajnë për një përvojë ekskluzive me pakicë, çka përfaqëson një nga përqindjet më të larta në botë.

Wehren thekson se “sidomos në Zvicër, ku mallrat luksoze blihen në internet më shpesh se mesatarja, ekziston nevoja për të kapur ritmin në aspektin e përvojës dixhitale të konsumatorit”. Sipas tij, për të mbetur konkurrues në afat të gjatë, industria e luksit duhet të investojë më shumë në teknologji inovative, përfshirë inteligjencën artificiale dhe modelet e reja të biznesit, transmeton albinfo.ch.

Përmbytje në Sachseln, niveli i ujit në Liqenin Sarnen rritet me mbi një metër

Shirat e rrëmbyeshëm dhe të pandërprerë gjatë natës kanë shkaktuar përmbytje në disa pjesë të Zvicrës Qendrore, duke ndërprerë qarkullimin hekurudhor dhe duke rritur ndjeshëm nivelet e ujit në liqenet rajonale, shkruan SRF, transmeton albinfo.ch.

Sipas raportimit të gazetës Blick, në komunën Sachseln, disa linja të Zentralbahn S-Bahn janë anuluar, veçanërisht mes Sarnen dhe Sachseln, për shkak të përmbytjeve të shkaktuara nga ngritja e papritur e nivelit të ujit. Kompania hekurudhore ka vendosur autobusë zëvendësues për të siguruar transportin e udhëtarëve në këtë segment.

Të dhënat më të fundit nga Zyra Federale për Mjedisin tregojnë se niveli i ujit në Liqenin e Sarnenit është rritur ndjeshëm. “Nga rreth 469.6 metra mbi nivelin e detit të premten në mbrëmje, uji ka arritur në 470.7 metra të martën pasdite,” thuhet në përditësimin zyrtar, transmeton albinfo.ch.

Gazeta zvicerane shkruan për mërgimtarët: Parada luksoze e makinave në një dasmë në Kosovë

Gazeta zvicerane Blick ka raportuar për një ngjarje të pazakontë dhe spektakolare që ka ndodhur në Kosovë: një dasmë luksoze e shoqëruar me një autokolonë të gjatë makinash sportive, shumica prej tyre me targa zvicerane, transmeton albinfo.ch.

“Flamuri shqiptar me shqiponjën e tij dykrenare shkëlqen i kuq në kapotat e tyre. Dhjetëra BMW, Ferrari dhe Lamborghini me fuqi të lartë parakalojnë nëpër një qytet në Kosovë”, shkruan Blick, duke përshkruar skenën që u filmua nga një ballkon dhe u publikua në rrjetin TikTok nga përdoruesi “leaard9”.

Në videon që ka bërë xhiron e rrjeteve sociale, automjetet luksoze lëvizin në kortezh nën tingujt e një kënge festive. “Ja si e merr nusen”, shkruhet në mbishkrimin e postimit. Blick raporton se vetë përdoruesi i TikTok-ut ka konfirmuar se bëhej fjalë për dasmën e kushëririt të tij.

“Në një parking përpara një vile të madhe, makinat kryesisht luksoze po filmohen nga afër. Disa njerëz i admirojnë makinat dhe kapin momentin e jashtëzakonshëm me telefonat e tyre celularë”, vijon përshkrimi i Blick.

Gazeta zvicerane thekson se autori i postimit shfaqet në rrjet si një tifoz i pasionuar i makinave, veçanërisht i markës BMW, të cilën e prezanton rregullisht në përmbajtjet e tij. “Sa më shumë kuaj fuqi, aq më mirë, duket të jetë motoja e tij”, shkruan Blick.

Komentet në rrjetet sociale janë kryesisht pozitive dhe përplot entuziazëm. “Nëse burri im dhe familja e tij nuk më marrin kështu, nuk e dua”, citohet një koment nga një përdoruese. Një tjetër shton: “Lamborghini, Ferrari dhe targa zvicerane! Kështu e bëjmë ne.”

Megjithatë, Blick thekson se nuk mungojnë as komentet kritike, që e shohin këtë shfaqje si ekzagjerim. Një koment ironik i cituar nga gazeta thotë: “Ata mund të pinë birrë zvicerane dhe të kërkojnë një nuse.”

Raporti i Blick e vendos këtë episod në një kontekst më të gjerë, duke kujtuar se kohët e fundit një shofer zviceran me targa Thurgau shkaktoi polemika në Kosovë, pasi u filmua duke bërë një manovër të rrezikshme parakalimi mbi trotuar, transmeton albinfo.ch.