A mund të ndërpres kontratën time të qirasë në Zvicër?

Cilat janë rregullat në Zvicër nëse doni të largoheni nga apartamenti juaj aktual përpara se kontrata juaj e qirasë të përfundojë zyrtarisht?

Në Zvicër, qiramarrësit që planifikojnë të largohen nga apartamenti i tyre duhet të ndjekin afatin kohor të përcaktuar në marrëveshjen e tyre të qirasë.

Periudha e njoftimit është zakonisht tre muaj, kështu që qiradhënësi juaj duhet të marrë letrën tuaj të “përfundimit” jo më vonë se një ditë para fillimit të periudhës së njoftimit.

Për shembull, nëse planifikoni të largoheni më 30 qershor, atëherë letra juaj duhet të mbërrijë në kompaninë e menaxhimit deri më 29 mars.

Ndonjëherë, një kontratë do të specifikojë një periudhë të ndryshme njoftimi; megjithatë, nuk mund të jetë më e shkurtër se tre muajt e përcaktuar me statut, por mund të jetë më e gjatë.

Nëse nuk përmendet asgjë në kontratën e qirasë në lidhje me afatin e përfundimit, atëherë afati kohor prej tre muajsh është i vlefshëm.

Po sikur të duhet ta “prishni” kontratën dhe të largoheni më herët?

Kjo nuk është një praktikë e pazakontë në Zvicër, pasi rrethanat mund të diktojnë që ju duhet të zhvendoseni për arsye profesionale ose për ndonjë arsye tjetër.

Do të jeni në gjendje ta bëni këtë, por jo pa disa “pasoja”.

Së pari, do të duhet ta njoftoni qiradhënësin tuaj, me shkrim, për qëllimin tuaj për t’u larguar herët dhe të tregoni datën.

Rregulli në këtë situatë është që duhet të gjeni dikë tjetër për të marrë përsipër pjesën e mbetur të afatit tuaj, i cili do të hyjë dhe do të paguajë qiranë – kjo njihet si “marrje në pronësi të qirasë”, shkruan thelocal. Megjithatë, qiramarrësi i ri duhet së pari të miratohet nga qiradhënësi, transmeton albinfo.ch.

Nëse personi/personat që propozoni pranohen nga qiradhënësi, atëherë jeni të sigurt, por sigurohuni që të merrni një konfirmim me shkrim që e vërteton këtë.

Nëse kandidati refuzohet nga qiradhënësi, do të jeni në një situatë të palakmueshme për t’u detyruar të paguani qiranë e apartamentit deri në përfundimin e kontratës suaj.

Megjithatë, ka përjashtime.

Ju mund ta prishni kontratën tuaj të qirasë pa pasoja – domethënë, pa pasur nevojë të gjeni një qiramarrës të ri ose të vazhdoni të paguani qiranë, nëse:

Prona me qira dëmtohet gjatë qirasë suaj, por jo për fajin tuaj. Megjithatë, nëse si pasojë e dëmtimit, prona nuk është e përshtatshme për t’u banuar, mund të largoheni.

E njëjta gjë vlen edhe për përkeqësimin serioz të shëndetit tuaj, i cili kërkon shtrimin në spital ose trajtimin mjekësor afatgjatë në një strukturë tjetër.

Situata të tjera, si divorci ose humbja e punës, gjithashtu mund t’ju japin një rrugëdalje nga kontrata e qirasë, por varet nga gjykimi dhe vullneti i mirë i qiradhënësit t’ju lejojë ta bëni këtë.

Ekonomia zvicerane u rrit me 1.4% në vitin 2024

Sipas të dhënave të fundit, ekonomia zvicerane u rrit ndjeshëm në vitin 2024. Produkti i brendshëm bruto (PBB) shënoi një rritje prej 1.4% me çmimet e vitit të kaluar, siç raportohet nga Zyra Federale e Statistikave (FSO) të hënën.

Me çmimet aktuale, ai u rrit me 2.4% në 854 miliardë CHF (1 trilion dollarë). Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) dhe FSO kanë kryer gjithashtu një rishikim referues të të dhënave të PBB-së, shkruan swissinfo. Seri të reja kohore janë tani në dispozicion për periudhën 1995 deri në 2023. Ky vlerësim për vitin 2024 është llogaritur në bazë të rishikimit, transmeton albinfo.ch.

Burime të reja të të dhënave u përfshinë dhe metodat e llogaritjes u përmirësuan. Kjo çon në një korrigjim të PBB-së me çmimet aktuale midis 1.1 dhe +3.8 pikë përqindjeje në periudhën nga viti 1995 deri në vitin 2023.

Nga viti 2021, rishikimi do të çojë në një rritje veçanërisht të fortë prej mbi 3 pikë përqindjeje. Sipas SECO-s, rishikimi do të çojë në një rritje mesatare të PBB-së prej 1.8 pikësh përqindjeje.

Zvicra regjistroi 164 sulme kibernetike në 6 muajt e fundit

Gjashtë muajt e parë që nga futja e detyrimit për të raportuar sulmet kibernetike ndaj infrastrukturës kritike kanë përfunduar me një notë pozitive. Kjo u raportua sot në një deklaratë nga Zyra Federale për Sigurinë Kibernetike (FCOS).

Në këtë periudhë kohore, u regjistruan 164 sulme. Më të shpeshtat ishin sulmet DDoS (18.1%), të ndjekura nga hakerimi (16.1%), ransomware (12.4%), vjedhja e kredencialeve (11.4%), rrjedhjet e të dhënave (9.8%) dhe malware (9.3%). Pati gjithashtu raste të shumta të fenomeneve të kombinuara. Sektorët më të prekur ishin financat (19%), IT (8.7%) dhe energjia (7.6%). Raportime të mëtejshme erdhën nga autoritetet, sistemi i kujdesit shëndetësor, kompanitë e telekomunikacionit, shërbimet postare, sektori i transportit, media, furnizimi me ushqim dhe sektori i teknologjisë, përcjell albinfo.ch.

Që nga fillimi i prillit, infrastrukturat kritike janë detyruar të informojnë FOCS për sulmet brenda 24 orëve; këto raporte më pas mblidhen dhe analizohen për qëllime statistikore dhe përdoren për të parashikuar kërcënime të mundshme në të ardhmen ndaj organizatave të tjera potencialisht të prekura. Shënimi thekson gjithashtu bashkëpunimin e mirë dhe marrëdhënien e ngushtë të besimit midis palëve.

Që nga tetori, sanksionet sipas Aktit Federal për Sigurinë e Informacionit, i cili parashikon gjoba deri në 100,000 CHF (125,000 dollarë) do të hyjnë në fuqi për mosraportim. Nëse FCOS ka indikacione se ka pasur mosraportim, është e detyruar të kontaktojë së pari subjektin përkatës. Byroja mund të paraqesë një ankesë vetëm nëse nuk i përgjigjet kontaktit fillestar.

Austri: Shefi i ÖGK kundërshton thirrjen e WKÖ për kontrolle më të ashpra të lejeve mjekësore

Kryetari i ÖGK, Andreas Huss, që përfaqëson palën e punonjësve, ka hedhur poshtë kërkesën e Dhomës së Tregtisë për kontrolle më të rrepta të lejeve mjekësore. “Të dyshosh për të gjithë punonjësit në të gjithë bordin është plotësisht e papranueshme”, tha Huss të dielën në ZIB13 të ORF. “Kërkesat e pamundura” të WKÖ ishin “të pakuptueshme”, shtoi ai. Leja mjekësore monitorohet tashmë në mënyrë të vazhdueshme, theksoi Huss, transmeton albinfo.at.

Sekretari i Përgjithshëm i WKÖ, Jochen Danninger (ÖVP), kohët e fundit bëri thirrje për “kërkesa dhe kontrolle raportimi” me kontrolle të standardizuara në të gjithë vendin, “kontrolle të detyrueshme në raste dyshimi” dhe rishikime përgjithësisht më të rrepta nga fondi i sigurimeve shëndetësore, shkruan theinternational. Qëllimi është të frenohet “dëmi në miliarda”. Danninger tha: “Ata që janë të sëmurë duhet të shërohen në paqe, por ata që thjesht zgjasin fundjavën e tyre po pasurohen me shpenzimet e të gjithëve”.

Që nga 1 korriku, kryesia e Fondit Austriak të Sigurimeve Shëndetësore (ÖGK) është mbajtur përsëri nga ana e punonjësve. Përfaqësuesi i tyre Andreas Huss (SPÖ) pasoi Peter McDonald, i cili mbajti këtë pozicion në gjysmën e parë të vitit si përfaqësues i punëdhënësit. Emërimet në vetëadministrim bëhen përmes dhomave të punës dhe tregtisë.

Banka qendrore zvicerane shqyrton lidhjen me sistemin e pagesave të menjëhershme të Eurozonës

Banka Kombëtare Zvicerane (SNB) dhe Banka Qendrore Evropiane (BQE) po shqyrtojnë mundësinë e lidhjes së sistemeve të pagesave të menjëhershme të dy zonave.

Të dy entitetet kanë filluar një fazë eksploruese për të lidhur shërbimin IP dhe sistemin SIC me shërbimin e Zgjidhjes së Pagesave të Menjëhershme TARGET (TIPS) të Eurosistemit, tha SNB të hënën, transmeton albinfo.ch. Qëllimi është të përcaktohet fizibiliteti dhe qëndrueshmëria ekonomike e një qasjeje të tillë. Kjo fazë do të zgjasë deri në vitin 2026.

Pagesat e menjëhershme u japin individëve dhe kompanive mundësinë për të kryer transaksione të brendshme llogari-me-llogari, të cilat ekzekutohen menjëherë dhe zgjidhen brenda pak sekondash, 24 orë në ditë, çdo ditë të javës, duke përfshirë edhe festat zyrtare. Zinxhirët më të shkurtër të pagesave dhe disponueshmëria e gatshme e fondeve zvogëlojnë rreziqet dhe ofrojnë avantazhe të konsiderueshme për individët, bizneset dhe bankat tregtare.

Një lidhje midis dy sistemeve do të lejonte ekzekutimin e pagesave të menjëhershme ndërvalutore, duke mundësuar kështu që pagesat nga një zonë valutore të kreditohen në një llogari në zonën tjetër valutore brenda sekondave, shpjegon SNB. “Nisma kontribuon në qëllimin e përgjithshëm për t’i bërë pagesat ndërkufitare më të shpejta, më të përshtatshme, më transparente dhe më të arritshme”, përfundon banka.

Dy zviceranë midis favoritëve për Çmimet Nobel

Java e Çmimit Nobel ka ardhur. Prandaj, është koha për të spekuluar mbi fituesit e mundshëm, megjithëse këta do të zbulohen vetëm më 6 tetor. Për kompaninë anglo-amerikane të përpunimit të të dhënave Clarivate, dy studiues zviceranë janë ndër të preferuarit.

Në listën e këtij viti ka njëzet e dy emra, dhjetë aktivë në Shtetet e Bashkuara, tre në Francë, dy në Gjermani, Japoni dhe Zvicër, dhe nga një në Kanada, Kinë dhe Holandë. Duke parë parashikimet e mëparshme, 83 nga 450 fituesit e çmimeve kishin të drejtë që nga viti 2002, disa madje vite pas citimit të tyre, shkruan swissinfo. Këta përfshijnë fizikantët zviceranë Didier Queloz dhe Michel Mayor, të cilët u vlerësuan me çmimin në vitin 2019, gjashtë vjet pasi u shfaqën në listë, transmeton albinfo.ch.

Një alarm për sistemin imunitar

Andrea Ablasser, një studiuese në Institutin Federal Zviceran të Teknologjisë në Lozanë (EPFL), është në garë në kategorinë e mjekësisë për zbulimin e një mekanizmi qendror të sistemit imunitar, në bashkëpunim me Glen Barber (Universiteti Shtetëror i Ohajos/SHBA) dhe Zhijian Chen (Universiteti i Teksasit/SHBA). Kjo është e ashtuquajtura rrugë sinjalizimi cGAS-STING. Kjo funksionon si një lloj alarmi kur ADN-ja hyn në plazmën e një qelize në rast infeksioni, kanceri ose stresi qelizor, duke shkaktuar një përgjigje të sistemit imunitar.

Në bazë të këtyre studimeve, të kryera midis viteve 2008 dhe 2013, janë zhvilluar ilaçe që forcojnë mbrojtjen imunitare kundër tumoreve ose lehtësojnë inflamacionin e tepërt në rastin e sëmundjeve autoimune.

Drejt kompjuterit kuantik

Daniel Loss (Universiteti i Bazelit) është renditur së bashku me David DiVincenzo (Forschungszentrum Jülich, Uni Aachen, Gjermani) si një nga të preferuarit në fushën e fizikës. Të dy kanë propozuar një koncept për realizimin e një kompjuteri kuantik. Zbatimet e para të këtij koncepti që datojnë që nga viti 1998 janë tashmë të pranishme, por kjo është një fushë që është vetëm në hapat e saj të parë.

Në vend të biteve (0 ose 1), kompjuterët kuantikë përdorin kubite (këto mund të ekzistojnë në një mbivendosje gjendjesh, duke përfaqësuar njëkohësisht 0 dhe 1 me një probabilitet të caktuar).

OVL e UÇK-së organizon protestë në Tiranë më 17 tetor

Organizata e Veteranëve të Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ka njoftuar sot se protesta e radhës në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së do të mbahet në Tiranë.

Kryetari i organizatës, Hysni Gucati bëri të ditur se kjo protestë në kryeqytetin e Shqipërisë, vjen pas protestave në Prishtinë dhe Hagë.

“Pas protestës së mbajtur në Prishtinë dhe në Hagë, protestën e radhës ta organizojmë në Tiranë. Arsyet janë të qarta dhe të njohura për opinionin publik, padrejtësia që po ushtrohet në Gjykatën special ndaj ish-krerëve të UÇK-së”, tha ai, transmeton albinfo.ch.

Gucati shprehu mirënjohje për qeverinë shqiptare për kujdesin dhe përkrahjen e vazhdueshme ndaj kësaj çështje madhore e kombëtare.= ndërsa njoftoi se protesta paqësore do të mbahet më 17 tetor në orën 17:00, derisa u bëri thirrje të gjithë shqiptarëve kudo që janë që të bashkohen në këtë protestë për të ngritur zërin ndaj padrejtësive të Gjykatës Speciale.

“Le të ngrihemi të gjithë si një zë i vetëm për të kërkuar drejtësi për çlirimtarët tanë dhe për t’iu kundërvënë padrejtësisë. Ju mirëpresim të gjithëve në Tiranë”, tha Gucati.

Mali i Zi i dërgon notë verbale Ambasadës së Kosovës për të shtënat në kufi

Ministria e Punëve të Jashtme e Malit të Zi i ka dërguar të hënën notë verbale Ambasadës së Kosovës në Podgoricë, lidhur me të shtënat me armë zjarri që dyshohet se u erdhën nga pjesa e Kosovës në zonën pranë qendrës malazeze të skijimit, Hajlla-Shtedim, afër kufirin mes dy shteteve.

“Nga organet kompetente të Republikës së Kosovës është kërkuar që t’i identifikojnë dhe t’i procedojnë autorët e këtyre incidenteve, si dhe të njoftojnë Malin e Zi për të gjitha masat dhe veprimet e ndërmarra”, thuhet në njoftimin e Ministrisë së Malit të Zi, për Radion Evropa e Lirë (REL).

Nga dikasteri i udhëhequr nga Ervin Ibrahimoviq vlerësojnë se bëhet fjalë për incidente të izoluara.

Të paktën në dy raste janë regjistruar dëmtime në infrastrukturën e qendrës së skijimit Hajlla-Shtedim në Mal të Zi, e cila ndodhet rreth një kilometër e gjysmë nga kufiri me Kosovën.

Në të dyja rastet, organet kompetente malazeze dyshojnë se të shtënat janë shkrepur nga territori i Kosovës.

Incidenti i parë ndodhi në korrik të vitit të kaluar, kur u vërejtën dëmtime në kabinën e qendrës së skijimit. Prokuroria e Rozhajës ka hapur lëndë për këtë rast.

Ndërsa, incidenti i dytë ndodhi më 24 gusht të këtij viti, kur pati të shtëna në drejtim të një objekti të qendrës së skijimit. Prokuroria pritet të hapë lëndë pas përfundimit të hetimeve të Policisë.

Notë verbale është dërguar pas incidenteve të përsëritura që janë regjistruar nga Policia në Rozhajë, njoftoi Ministria e Punëve të Jashtme e Malit të Zi, e cila shton se për incidentet u njoftua më 22 shtator edhe ambasadorja e Kosovës.

“Besojmë se rastet e izoluara nuk e reflektojnë përkushtimin e qartë të dy shteteve tona për forcimin e bashkëpunimit rajonal dhe përmirësimin e mëtejmë të marrëdhënieve bilaterale”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë për REL.

Po ashtu, theksohet se palës kosovare i është tërhequr veçanërisht vëmendja për rëndësinë e zbatimit të tri marrëveshjeve ndërmjet shtetesh – për kufirin shtetëror ndërmjet Malit të Zi dhe Kosovës, hapjen e pikës së përbashkët kufitare Kotlovi–Kuqishtë dhe rregullimin e regjimit të qarkullimit kufitar.

Fadil Gashi nga Policia e Kosovës për rajonin e Pejës i tha Radios Evropa e Lirë se nuk ka asnjë informacion për incidente të sigurisë në kufirin me Malin e Zi, duke theksuar se policia rajonale është më shumë e angazhuar “për ruajtjen e rendit dhe qetësisë publike”, e jo për incidente ndërkombëtare.

Radio Evropa e Lirë i është drejtuar edhe drejtorisë qendrore të Policisë së Kosovës me pyetjen nëse kanë ndonjë informacion lidhur me rastin dhe është në pritje të përgjigjes. Për të njëjtën çështje, përgjigje pritet edhe nga Qeveria e Kosovës.

Mali i Zi dhe Kosova në vitin 2015 e nënshkruan Marrëveshjen për demarkacionin. Mali i Zi e ratifikoi atë në të njëjtin vit, ndërsa Kuvendi i Kosovës tre vjet më vonë./REL

Qendërmbrojtësi i Hoffenheim-it, Albian Hajdari i bashkohet Kombëtares së Kosovës

Qendërmbrojtësi i talentuar i Hoffenheim-it, Albian Hajdari i është bashkuar Kombëtares së Kosovës.

Lajmi se Hajdari i është bashkuar fanellës dardane, është konfirmuar nga Federata e Futbollit të Kosovës.

“Hajdari, i rritur në futbollin zviceran e me një karrierë premtuese në Bundesligë, tani ka zgjedhur që të shkruajë historinë e tij me fanellën dardane. Vendimi i tij është një mesazh i qartë: Kosova është foleja e ngrohtë dhe zemra gjithmonë rreh më fort për atdheun”, thuhet në njoftim, transmeton albinfo.ch.

Kujt i shkojnë 3.57 milionë lejet e qëndrimit në Evropë?

Vendet evropiane lëshuan rreth 3.57 milionë leje qëndrimi për herë të parë për shtetasit jo-BE në vitin 2024, 315,000 më pak se në vitin 2023. Si mund të shpjegohet kjo rënie?

Vendet e BE-së lëshuan rreth 3.5 milionë leje qëndrimi për herë të parë në vitin 2024.

Duke përfshirë vendet e EFTA-s, Zvicrën (47,500) dhe Norvegjinë (23,600), numri arrin në 3.57 milionë.

Kjo përfaqëson një rënie prej 8% – 315,000 më pak – sesa 3.8 milionë të lëshuara në vitin 2023, viti me numrin më të lartë të regjistruar ndonjëherë, sipas të dhënave të publikuara nga zyra statistikore e BE-së, Eurostat, shkruan albinfo.ch.

Lejet e para të qëndrimit i referohen autorizimeve të reja të lëshuara nga autoritetet kombëtare për shtetasit jo-BE/EFTA për të qëndruar në vend për punësim, familje, arsim ose arsye të tjera. Ato mund të lëshohen për një minimum prej tre muajsh deri në një vit ose më shumë. Të dhënat përfshijnë gjithashtu lejet e lëshuara për shkak të një ndryshimi në një status të mëparshëm qëndrimi.

Rënia e regjistruar në vitin 2024 mund të shpjegohet pjesërisht me faktin se u dhanë më pak leje qëndrimi për punësim (-12 përqind), plus një rënie prej 6.5 përqind në numrin e lejeve të dhëna për ribashkime familjare. Pati gjithashtu një rënie prej 10 përqind në numrin e lejeve të lëshuara për arsye “të tjera” (shih më poshtë). Megjithatë, lejet e lëshuara për qëllime arsimore shënuan një rritje të vogël (+0.8 përqind).

Rëniet më të larta relative në lejet e reja të dhëna u panë midis qytetarëve që vinin nga Bjellorusia (-38 përqind), Turqia (-13 përqind), Afganistani (-10 përqind) dhe India (-9 përqind).

Sa i përket vendeve lëshuese, rënia më e madhe relative u raportua në Estoni (-42 përqind), Maltë (-30 përqind) dhe Poloni (-24 përqind), me një trend të konsiderueshëm negativ edhe në Sllovaki dhe Gjermani (-18 përqind), Finlandë dhe Slloveni (-14 përqind).

Rritje relative u regjistruan në vend të kësaj në Greqi (+24 përqind) dhe Qipro (+16 përqind).

Në të gjithë BE-në, numri më i lartë i lejeve të para të qëndrimit u është dhënë qytetarëve të Ukrainës (295,600), Indisë (192,400) dhe më pas Marokut (188,400).

Lejet e qëndrimit për arsye punësimi

Në përgjithësi, punësimi ishte arsyeja kryesore pse qytetarët jo-BE ishin në gjendje të merrnin një leje të parë qëndrimi në vendet evropiane. Kjo kishte të bënte me 1.1 milion njerëz, ose 32 përqind të numrit të përgjithshëm të lejeve të para.

Megjithatë, kishte dallime midis vendeve.

Punësimi ishte faktori më i zakonshëm në Kroaci (95 përqind), Lituani (82 përqind) dhe Rumani (77 përqind), por edhe në Bullgari, Çeki, Danimarkë, Qipro, Letoni, Hungari, Maltë, Poloni, Portugali, Slloveni dhe Sllovaki.

Polonia ishte destinacioni kryesor për punëtorët jo-BE (pothuajse 338,000 leje të para për këtë arsye), e ndjekur nga Spanja (96,000), Kroacia (86,000) dhe Gjermania (77,000).

Ukrainasve dhe bjellorusëve iu dha numri më i madh i lejeve të para të qëndrimit në BE për arsye punësimi, nga të cilat shumica u lëshuan në Poloni.

Punësimi ishte gjithashtu arsyeja kryesore për lejet e para të qëndrimit për burrat, ndërsa për gratë arsyeja kryesore ishte familja.

Arsyet familjare

Pothuajse një milion (950,600) leje të para të qëndrimit u lëshuan për arsye familjare, ose 27 përqind e totalit. Bashkimi me anëtarët e familjes ishte baza më e zakonshme për lejet e reja të qëndrimit në Luksemburg, Suedi, Spanjë, Belgjikë, Finlandë, Gjermani, Holandë, Estoni, Islandë, Norvegji dhe Zvicër.

Spanja (258,000), Gjermania (197,000), Italia (110,000) dhe Franca (91,000) ishin vendet e BE-së që lëshuan numrin më të lartë të lejeve të para të qëndrimit për arsye familjare.

Familja ishte arsyeja kryesore për lejet e dhëna qytetarëve të Marokut (47 përqind), Kolumbisë (45 përqind) dhe Turqisë (35 përqind).

Arsye për arsimin

Arsimi përbënte 549,400 (pothuajse 16 përqind) leje të para qëndrimi të lëshuara nga vendet e BE-së vitin e kaluar.

Irlanda dhe Franca ishin të vetmet shtete të BE-së ku kjo ishte arsyeja mbizotëruese për banorët e rinj (përkatësisht 48 dhe 33 përqind). Në terma absolutë, Spanja, Gjermania dhe Franca ishin destinacionet kryesore për studentët jo-BE.

Indianët ishin grupi më i madh që mori lejet e para të qëndrimit për qëllime arsimi, gati një e treta e të cilave u lëshuan në Gjermani. Në një bazë relative, arsimi ishte arsyeja mbizotëruese për lejet e reja të qëndrimit të lëshuara për shtetasit kinezë (34 përqind).

Në të gjithë BE-në, pothuajse e njëjta përqindje e lejeve të para të qëndrimit u lëshua për burra dhe gra (përkatësisht 8 dhe 7.7 përqind) për këtë qëllim.

Arsye të tjera

Arsye të tjera për të marrë një leje qëndrimi përfshinin mbrojtjen ndërkombëtare (statusin e refugjatit) ose lloje të ndryshme të qëndrimit, për shembull si pensionistë. Arsye të tilla përbënin 886,300 (25 përqind) të lejeve të para të qëndrimit të lëshuara në vitin 2024 dhe ishin më të zakonshmet në Greqi, Itali, Austri dhe Estoni.

Sirianët kryesonin listën e lejeve të para të qëndrimit të lëshuara për arsye të tjera, nga të cilat 56 përqind u dhanë në Gjermani.

Lidhur me kombësinë, këto ishin arsyet mbizotëruese për lejet e para të qëndrimit për shtetasit afganë (85 përqind), sirianë (79 përqind) dhe bangladeshë (41 përqind).

Njerëzit nën mbrojtje të përkohshme të BE-së, siç janë njerëzit që u larguan nga Ukraina për shkak të pushtimit të Rusisë, nuk mbulohen nga këto statistika.

Vendet kryesore që lëshuan lejet

Vendi që lëshoi ​​numrin më të lartë të lejeve të para të qëndrimit në vitin 2024 ishte Spanja (562,000 ose 16 përqind e totalit), e ndjekur nga Gjermania (545,000), Polonia (489,000), Italia dhe Franca (346,000 dhe 342,000).

Në raport me popullsinë, përqindja më e lartë u regjistrua në Maltë (52 leje për 1,000 banorë) dhe Qipro (41), ndërsa më e ulëta ishte në Rumani, Bullgari dhe Estoni (rreth 3). Në të gjithë BE-në, 7.8 leje të para të qëndrimit u lëshuan për 1,000 persona në vitin 2024.

Dy herë ‘po’: Ja si votuan zviceranët në referendumin e së dielës

Rreth 57.7 përqind e votuesve ishin në favor të heqjes së taksës së vlerës së imputuar të qirasë për shtëpitë si parësore ashtu edhe dytësore.

Çështja e dytë në votimin kombëtar – futja e identitetit elektronik (e-ID) – gjithashtu kaloi, por me një diferencë shumë më të ngushtë – vetëm 50.39 përqind e mbështetën atë, shkruan thelocal, transmeton albinfo.ch.

Në votimin lokal, më shumë se 54 përqind e votuesve të Vaud hodhën poshtë propozimin që synonte të shkurtonte periudhën e qëndrimit për të huajt që të jenë në gjendje të votojnë dhe të kandidojnë për zgjedhjet në nivel komunal,

Dhe në Cyrih, 61.7 përqind e votuesve ranë dakord të kufizojnë përdorimin e fryrësve të gjetheve me benzinë ​​në tetor deri në dhjetor.

OBSH: Rreth 800 mijë shqiptarë vuajnë nga hipertensioni

Sëmundjet e qarkullimit të gjakut dhe sidomos hipertensioni e kanë prekur popullatën shqiptare në mënyrë shqetësuese, sipas raportit global të OBSH që u publikua së fundmi.

Të dhënat tregojnë se rreth 47% e shqiptarëve të moshës 30–79 vjeç vuajnë nga tensioni i lartë i gjakut, një shifër shumë më e lartë se mesatarja botërore prej 34%.

Nga mbi 797 mijë persona të prekur, vetëm 49% janë të diagnostikuar, 38% marrin trajtim dhe vetëm 11% e mbajnë nën kontroll gjendjen. Kjo e rendit Shqipërinë ndër vendet me përqindjen më të ulët të kontrollit në rajon, shumë larg objektivit global prej 50%, shkruan Monitor, transmeton albinfo.ch.

Trendet historike tregojnë një rritje të vazhdueshme të rasteve të diagnostikuara, por hendeku mes pacientëve që trajtohen dhe atyre që e menaxhojnë mbetet i madh.

Në vitin 2022, sëmundjet kardiovaskulare përbënin gati gjysmën e të gjitha vdekjeve në vend, ndërsa 59 raste për 100 mijë banorë lidhen drejtpërdrejt me presionin e lartë të gjakut.

Megjithëse Shqipëria ynë ka një strategji kombëtare për sëmundjet që lidhen me tensionin dhe ato kardiovaskulare, zbatimi praktik mbetet i dobët.

Sipas OBSH, faktori kryesor i rrezikut për hipertensionin është konsumi i lartë i kripës. Shqiptarët konsumojnë mesatarisht 13 gramë në ditë, sipas të dhënave për të rriturit mbi 25 vjeç. Ky nivel është më shumë se dyfishi i rekomandimit të OBSH-së (5 gramë në ditë). Teprica lidhet drejtpërdrejt me rritjen e presionit të gjakut dhe është një nga arsyet kryesore pse kjo sëmundje është kaq e përhapur në vend.

Shqipëria ka bërë studime kombëtare për përdorimin e kripës, por mungon ende një sistem i plotë të dhënash klinike që ndihmon në ndjekjen e pacientëve dhe në matjen e rezultateve për ata që e ulin.

OBSH vë në dukje se, për të ulur barrën e hipertensionit, vendi duhet të forcojë kujdesin parësor, të zgjerojë fushatat e ndërgjegjësimit dhe të përmirësojë aksesin në trajtim efektiv.

Shqipëria është para një alarmi shëndetësor me 47% të popullsisë së rritur që vuajnë nga hipertensioni, kur dihet se është një nga faktorët kryesorë të rrezikut për sëmundjet e zemrës dhe goditjet në tru, të cilat përbëjnë shkakun kryesor të vdekshmërisë në vend.

Përveç konsumit të kripës, rreth 26% e të rriturve mbi 15 vjeç në Shqipëri janë duhanpirës aktivë. Ky nivel është i lartë në krahasim me shumë vende të tjera evropiane. Duhan-pirja jo vetëm rrit rrezikun për hipertension, por edhe shumëfishon ndikimin e tij, duke përshpejtuar dëmtimet kardiovaskulare dhe duke rritur mundësinë për infarkt e goditje në tru.

Konsumi i alkoolit dhe inaktiviteti fizik janë faktorë rreziku gjithashtu. Rreth 24% e të rriturve mbi 18 vjeç raportohen si fizikisht joaktivë. Mungesa e lëvizjes lidhet me shtim peshe, obezitet dhe metabolizëm të dobët, faktorë që çojnë në rritjen e presionit të gjakut.

“Pa alkool”: Ligjvënësi zviceran dëshiron t’i kundërpërgjigjet Shteteve të Bashkuara

Zvicra është një nga vendet më të goditura nga tarifat doganore (39 përqind) të vendosura nga Shtetet e Bashkuara në gusht, shkruan The Local, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, Këshilli Federal deri më tani nuk ka ndërmarrë asnjë kundërmasë ndëshkuese, duke u mbështetur, siç bëjnë zviceranët, në kanalet diplomatike.

Por kjo qasje pasive nuk është mjaftueshëm e mirë për deputetin David Roth, i cili ka paraqitur një mocion parlamentar që kërkon tarifa të synuara për produktet amerikane shumë simbolike, të tilla si motoçikletat Harley-Davidson, burbon dhe pjesët e avionëve Boeing.

“Këto janë produkte të prodhuara në rajone që mbështetën në mënyrë dërrmuese Donald Trump,” tha Roth. “Kjo është karta që duhet të luajmë me të.”

Zbulohet një kartel familjar shqiptar në Vjenë

Një familje emigrantësh shqiptarë është në qendër të akuzave serioze: Për vite me radhë, ata dyshohet se kanë kontrabanduar në mënyrë sistematike mallra të paligjshme në Gjermani dhe Austri. Tani janë ngritur akuza kundër grupit të dyshuar të trafikimit të drogës në Vjenë. Të pandehurit akuzohen për shpërndarjen e afërsisht 32 kilogramëve kokainë dhe 65 kilogramëve kanabis, duke gjeneruar të ardhura totale prej më shumë se 2.5 milionë eurosh, shkruajnë mediat austriake , transmeton albinfo.ch.

Hetuesit identifikuan një të dyshuar kryesor 32-vjeçar nga rrethi Gänserndorf si kreun e operacioneve austriake, ndërsa vëllai i tij 27-vjeçar me sa duket veproi si menaxher financiar dhe transferoi të gjitha të ardhurat në Shqipëri. Në një festë madhështore dasme në Shqipëri në vitin 2021, partnerja 35-vjeçare e anëtarit më të ri të familjes u informua gjithashtu për aktivitetet kriminale. Aktakuza dokumenton, ndër të tjera, se si ajo dikur mori 10,000 euro në para të gatshme të mbështjella me peceta.

Me sa duket, dërgesat e kokainës e kishin origjinën nga një i afërm 48-vjeçar nga Duisburgu, i cili vepronte si truri i organizatës. Ekipi hetimor me emrin e koduar “La Familia” – një grup pune i përbërë nga njësi organizative të Ministrisë së Brendshme Austriake dhe autoriteteve hetimore gjermane – ishte në gjendje të gjurmonte aktivitetet e rrjetit në detaje përmes mesazheve të deshifruara në telefonat celularë të siguruar kriptografikisht.

Ndërhyrja e Policisë

Operacionet e koordinuara u zhvilluan më 26 dhe 28 maj 2025, në Vjenë, Austri e Poshtme dhe Gjermani, kur policia zbuloi depo të fshehura droge në apartamente konspirative. Gjithsej dhjetë persona u arrestuan dhe u sekuestruan 9 kilogramë kokainë, 64 kilogramë kanabis bimor dhe 44,265 euro në para të gatshme. Hetimi u krye nën drejtimin e Zyrës së Policisë Kriminale Shtetërore të Austrisë së Poshtme në koordinim të ngushtë me Zyrën Federale të Policisë Kriminale dhe autoritetet gjermane.

Shtatë të dyshuarit e arrestuar në Austri aktualisht janë në paraburgim në Burgun Vjenë-Josefstadt, ndërsa një i pandehur i arrestuar në Gjermani po mbahet në paraburgim ekstradimi. Të pandehurit po mbrohen nga avokatët e njohur Philipp Wolm dhe Mirsad Musliu. Të pandehurit ende nuk kanë komentuar mbi akuzat. Ata përballen me dënime të konsiderueshme me burg në gjyqin e ardhshëm në Vjenë.

 

Zgjidhja nga qeveria zvicerane për çështjen e banimit

Për të lehtësuar mungesat kronike, Këshilli Federal dëshiron të përshpejtojë ndërtimin e apartamenteve të përballueshme duke injektuar 150 milionë franga shtesë në fondin e krijuar posaçërisht për vitet 2030 deri në 2034.

“Kështu, ai i përgjigjet sfidave gjithnjë e në rritje me të cilat përballet sektori i strehimit si rezultat i rritjes së popullsisë dhe imigracionit”, tha ai, shkruan The Local, transmeton albinfo.ch.

Shtoi se “mungesa e strehimit të përballueshëm është kryesisht një problem për familjet me të ardhura të ulëta, por gjithnjë e më shumë edhe për klasën e mesme”.

Fondi përdoret për të dhënë kredi të ripagueshme për zhvilluesit e strehimit jofitimprurës për ndërtimin, rinovimin dhe blerjen e pronave, si dhe për blerjen e parcelave të ndërtimit.

Viti 2025: Afërsisht 100 miliardë franga do të trashëgohen në Zvicër

Këtë vit, afërsisht 100 miliardë franga do të trashëgohen në Zvicër, sipas një studimi të publikuar nga VermögensZentrum (VZ) dhe të vlerësuar nga Universiteti i Lozanës. Kjo shifër përfaqëson 12% të produktit të brendshëm bruto, një rekord i ri, transmeton albinfo.ch.

Gjatë 30 viteve të fundit, pasuria e trashëguar është rritur pothuajse pesëfish dhe pritet të vazhdojë të rritet me 3-4% në vit. Sipas ekspertëve të VZ, ka disa arsye për këtë trend. Së pari, norma e kursimeve në Zvicër është më e lartë se mesatarja ndërkombëtare, shpesh edhe në pleqëri. Kjo është gjithashtu për shkak të qeverisë që krijon stimuj të synuar tatimorë për akumulimin e pasurisë, siç janë fondet e pensioneve dhe shtylla e tretë. Në të njëjtën kohë, vlera e shtëpive, apartamenteve dhe aksioneve rritet më shpejt se të ardhurat e punëtorëve në planin afatgjatë. Për më tepër, në vitet e ardhshme, brezi i “baby boomer” do t’ia kalojë pasurinë e tij brezit të ardhshëm.

VZ analizoi situatën e 1,636 familjeve të klasës së mesme, ku jetojnë 3,042 persona. Këta janë, duhet theksuar, klientë të firmës konsulente. Brenda këtij kampioni, shuma mesatare e aseteve të disponueshme për trashëgimi është 1.4 milion franga për një çift të martuar; megjithatë, një e katërta lë më pak se 829,000 franga, dhe një e katërta tjetër më shumë se 2.4 milion franga. Shumica e këtyre individëve zotërojnë akomodimin e tyre: 59% zotërojnë një shtëpi familjare dhe 28% një apartament. Njëmbëdhjetë përqind zotërojnë gjithashtu një shtëpi pushimi, ndërsa vetëm 16% marrin me qira. Shumica e çifteve të martuara – gjithashtu midis klientëve të VZ të anketuar për studimin – përdorin një kontratë trashëgimie; vetëm 12% mbështeten ekskluzivisht në një testament. Për më tepër, shumica japin paradhënie për trashëgiminë e tyre vetëm pas moshës 70 vjeç, sepse vetëm atëherë ata kanë fleksibilitetin e nevojshëm financiar për ta bërë këtë.

Vetëm 1% e të anketuarve kishin ndërmarrë hapa për të menaxhuar trashëgiminë e tyre dixhitale, e cila varion nga bankat online dhe llogaritë e email-it deri te profilet e mediave sociale dhe ruajtja në cloud. “Kjo është e habitshme, sepse do të ishte logjike që planifikimi i pasurisë të përfshinte edhe masa për të dhënat dhe platformat dixhitale”, komentuan autorët e studimit.

Lutje në gjuhën shqipe në Katedralen e Vjenës

Në praninë e qindra besimtarëve të dielën u mbajt mesha festive “E diela e Kombëve” në Vjenë, e cila iu dedikua  emigrantëve nga e tërë bota në ditën ndërkombëtare të tyre. Meshën e udhëhoqi Monsinjor Dr. Franz Scharl, Zëvendësipeshkv i Vjenës, i cili, ndër të tjera, veçoi përkushtimin e misioneve të ndryshme katolike të cilat kryejnë shërbesa fetare në gjuhët e tyre amtare, ndër ta edhe Misioni Katolik Shqiptare në Austri. Ky mision, tash e pothuajse 35 vite, bashkon besimtarët në lutje në gjuhën shqipe duke qenë, bashkë me misionet tjera në gjuhën kroate, sllovene, hungareze, çeke, sllovake, rumune, angleze, franceze, spanjolle, etj. pjese përbërëse e komunitetit të madh të krishterë në Austri.

Edhe këtë ditë përfaqësimi i shqiptarëve ishte në nivel të lakmueshëm si për nga numri i pjesëmarrësve në këtë meshë të shenjte ashtu edhe për nga përfaqësimi. Një moment emocional ishte dorëzimi i dhuratave për Dr. Scharl që e bënë bashkëshortët Zoje dhe Kastriot Deda duke i dhuruar atij dy flamuj, atë kombëtar dhe të shtetit të Kosovës.

Në pjesën e tretë të meshës në Katedralen më të njohur në Austri, në “Stephansdom”, u dëgjua lutja ‘‘Aty Ynë‘‘ edhe në gjuhen shqipe, gjë që u mirëprit nga të pranishmit.

Pas meshës, nga Misionet e ndryshme u shtruan ushqime dhe pije vendore duke pasuruar tryezën e përbashkët krishtere në Austri.

Edhe nga komunitet ynë pati gatime tradicionale të përgatitura nga familjet shqiptare. Aty valuan flamujt e Shqipërisë, Kosovës dhe Austrisë si dhe u gostitën mysafirët nga bashkësisë e tjera gjuhësore. Tryezën shqiptare në këtë manifestim e vizitoi edhe Zëvendësipeshkvi, Dr. Franz Scharl, i cili njoftoi për zhvillime më të reja në këtë Dioqezë, me fokus të veçantë në të ardhmen e Misionit Katolik Shqiptar në Austri, i cili muajve të kaluar është përballur me disa sfida dhe vështirësi organizative. Kjo ishte edhe arsyeja pse këshilltarët e këtij misioni sot shpalosen një mbishkrim me tekstin: ‘‘Qëndrojmë me kishën tonë!’’ (,,Wir stehen zu userer Kirche!’’).

Pritet që në javët në vazhdim të gjendet një zgjidhje edhe për vendin ku do të thuhen meshat në gjuhën shqipe, të cilat tash e më shumë se 30-të vite kremtohen në kishën ‘‘Hildegard Burjan’’ në distriktin e 15-të në Vjenë.

 

 

Përgatitja për kriza, evropianëve u kërkohet të kursejnë para

Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka theksuar rëndësinë e parave të gatshme si një mjet për përgatitjen kombëtare për kriza, duke u kërkuar familjeve të mbajnë para’ në shtëpi për raste urgjente.

Thirrja vjen pas praktikave që tashmë janë në fuqi në vende si Holanda, Finlanda dhe Austria, ku qytetarëve u këshillohet të kenë 70-100 euro për person në para të gatshme. Programe të ngjashme janë zhvilluar nga Suedia dhe Norvegjia, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Argumenti kryesor është se sistemet digjitale mund të shemben në një moment të caktuar. Thirrja vjen pas një këshille të ngjashme për qytetarët në shtetet anëtare për të grumbulluar mjaftueshëm para, ushqim, ujë dhe ilaçe për të mbijetuar për 72 orë në rast të një ndërprerjeje të shërbimit. Këshilla u nxit nga lufta në Ukrainë, pandemia Covid-19 dhe fatkeqësitë natyrore. Zjarret dhe përmbytjet kanë ekspozuar dobësitë e Evropës dhe kanë çuar në rritjen e shpenzimeve për sigurinë dhe mbrojtjen.

“Paraja është një element kritik i përgatitjes kombëtare për kriza”, thuhet në raportin e BQE-së, i cili shqyrton ndikimin e krizave të tilla si pandemia dhe ndërprerjet e energjisë në Spanjë dhe Portugali. Ai gjithashtu vëren se monedha fizike “jo vetëm që shërben për të përmbushur nevojat individuale, por gjithashtu kontribuon në një rezistencë më të gjerë sistemike”.

“Dobia e parave të gatshme rritet ndjeshëm kur stabiliteti kërcënohet – pavarësisht natyrës specifike ose fushëveprimit gjeografik të tronditjes themelore, ose shkallës së digjitalizimit”, pohon gjithashtu BQE.

Pagesat digjitale dominojnë transaksionet me pakicë dhe bankat po ulin kostot duke mbyllur degët dhe bankomatët. Por politikëbërësit janë nën presion për të siguruar që familjet të ruajnë aksesin në kartëmonedha dhe monedha.

Dokumenti i BQE-së thekson një paradoks: Pavarësisht faktit se paratë e gatshme mungojnë gjithnjë e më shumë në pagesat e përditshme, kërkesa për to rritet kur besimi në sistemet financiare, ose digjitale tronditet.

Ky model sjelljeje ishte i dukshëm gjatë pandemisë dhe ngjarjeve të tjera, siç ishte ndërprerja e energjisë elektrike që paralizoi Spanjën dhe Portugalinë në pranverë.

Në rastin e pandemisë, paratë e gatshme u rritën me 140 miliardë euro në dy vjet, krahasuar me një rritje vjetore prej 55 miliardë euro para krizës, vëren BQE. Rritja erdhi edhe pse konsumatorët iu drejtuan kartave pa kontakt dhe blerjeve online, për shkak të shqetësimeve shëndetësore dhe izolimit.

Sipas raportit, sistemet e parave të gatshme duhet të ndërtohen për t’i bërë ballë krizave të rralla, por ekstreme.

Barcelona fiton me 2:1 ndaj Real Sociedadit dhe bëhet lidere e La Ligës

Barcelona ka arritur një fitore të ngushtë 2:1 përballë Real Sociedadit, të dielën, duke u ngjitur në krye të tabelës së La Ligës.

Sociedadi kaloi i pari në avantazh në minutën e 31-të, me golin e Alvaro Odriozolas. Por Barcelona reagoi shpejt: Jules Kounde barazoi shifrat në minutën e 43-të.

Golashënuesi që i sigurtoi fitoren Barçës ishte Robert Lewandowski. Polaku shënoi në minutën e 59-të, me asistimin e Lamine Yamal, i cili rikthehej pas katër ndeshjesh mungese për shkak të një lëndimi.

Me këtë fitore, Barcelona kryeson La Ligën me 19 pikë, një më shumë se Real Madridi, ndërsa Real Sociedad mbetet me pesë pikë.

Gjenerali serb i dënuar për krime në Kosovë, Nebojsha Pavkoviq, lirohet nga burgu

Gjenerali serb, Nebojsha Pavkoviq, i dënuar për krime lufte kundër shqiptarëve në Kosovë, është liruar nga burgu në Finlandë dhe ka shkuar në Serbi, bëri të ditur kryeministri serb, Gjuro Macut, më 28 shtator.

Pavkoviq, ish-komandant i Ushtrisë së Tretë të Jugosllavisë, me vendim të formës së prerë ishte dënuar me 22 vjet burgim për krime kundër shqiptarëve të Kosovës më 1999.

Macut tha se është plotësuar kërkesa e Qeverisë së Serbisë që Pavkoviqit, “për shkaqe shëndetësore, t’i mundësohet lirimi i parakohshëm”.

Ai shtoi se me këtë “akt konfirmohet se shteti kujdeset për qytetarët e vet dhe se angazhohet për parime humane në marrëdhëniet ndërkombëtare”.

Sipas kryeministrit të Serbisë, Pavkoviq do të vazhdojë trajtimin mjekësor në Serbi.

Lirimin e tij nga burgu e kishte paralajmëruar më herët presidenti serb, Aleksandar Vuçiq.

Pavkoviq u shpall fajtor në vitin 2009 për të gjitha pikat e aktakuzës dhe u dënua për dëbime, zhvendosje të detyruara, vrasje dhe persekutim të civilëve shqiptarë nga Kosova në gjysmën e parë të vitit 1999.

Kundër tij dhe gjeneralëve të tjerë serbë, në fund të vitit 2003 u ngrit aktakuzë nga Tribunali i Hagës, ndërsa në vitin 2005 ai u dorëzua në Gjykatën Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë në Hagë.

Së bashku me të, u dënuan edhe ish-shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë së Jugosllavisë, Dragolub Ojdaniq, ish-komandanti i Korpusit të Prishtinës, Vlladimir Llazareviq, gjenerali i policisë Sreten Llukiq dhe ish-nënkryetari i Qeverisë së Jugosllavisë, Nikolla Shainoviq.

Pavkoviq dhe Llukiq u dënuan me nga 22 vjet burgim, ndërsa Ojdaniq dhe Llazareviq me nga 15 vjet.

I pandehuri i parë, Sllobodan Millosheviq, vdiq në paraburgim, ndërsa ish-presidenti i Serbisë, Millan Millutinoviq, u shpall i pafajshëm.

Të gjithë të akuzuarit u dorëzuan vullnetarisht.

Mekanizmi në Hagë, deri më tani nuk ka njoftuar për lirimin e Pankoviqit.

Në mesin e muajit gusht, avokati Aleksandar Alleksiq, dorëzoi një kërkesë urgjente për lirimin e parakohshëm të Pavkoviqit, duke përmendur si arsye gjendjen shëndetësore.

Mekanizmi Ndërkombëtar për Gjykatat Penale, në maj 2022, e kishte refuzuar kërkesën e Pavkoviqit për lirimin e parakohshëm, për shkak të “rëndësisë së madhe të krimeve të tij dhe mungesës së rehabilitimit”. /REL

55-vjeçarja udhëton 120 km për të shijuar akulloren ikonike në Vjenë në fund të sezonit

Sezoni i akullores ikonike Tichy në Vjenë po mbyllet. Të hënën, më 29 shtator, dyqani i njohur në Reumannplatz në lagjen më të famshme të Vjenës po mbyll dyert deri në mars të vitit tjetër.

Të dielën, adhuruesit nuk kursyen energji, një radhë e gjatë si në verë u formua për petulla me kajsi, bomba akullore dhe kon lajthie ëmbëlsira që nuk mund të presin, shkruan heute.at.

Mes klientëve ishte edhe Regina (55) nga Bad Tatzmannsdorf, që udhëtoi plot 120 km për të mbushur çantën frigoriferike me ëmbëlsirat e saj të preferuara:

“Gjithçka vjen me ne akullore, petulla me kajsi dhe lajthi,” thotë duke qeshur, përcjell albinfo.ch

Për vendasit, Tichy nuk është thjesht akullore është kujtim rinie. Madje edhe djali i Reginas nga Neunkirchen nuk mungoi: “Është më e mira në botë,” thonë nënë e bir.

Tradicionalisht, fundjava e fundit e sezonit tërheq tifozët për një “rrahje të fundit” të ëmbëlsirave të Tichy-t.

Aeroportet zvicerane, jo të gjitha të pajisura për të zbuluar dronët

Vetëm disa aeroporte dhe aerodrome zvicerane janë të pajisura me një sistem zbulimi kundër dronëve.

Kështu, për shembull, Bern-Belp, pavarësisht se mirëpret rregullisht avionë nga Këshilli Federal dhe krerët e shteteve të huaja, nuk ka asnjë lloj pajisjeje, ndryshe nga Zurich-Kloten dhe St. Gallen-Altenrhein, pionierë në këtë fushë, shkruajnë të dielën, Sonntagszeitung dhe Le Matin Dimanche.

Gjeneva dhe Bazel-Mulhouse mbeten të paqarta në lidhje me pajisjet që kanë në dispozicion, përcjell albinfo.ch.

Ushtria zvicerane, e përballur me fluturime të dyshimta mbi baza si Meiringen, po teston pajisje bllokimi, por këto ndërhyjnë edhe në komunikimet civile.

Një raport i Këshillit Federal gjen mangësi serioze: Zvicra thuhet se është e paaftë të interceptojë dronë armiqësorë. Departamenti i Mbrojtjes planifikon të investojë 100 milionë franga deri në vitin 2033, por ekspertët besojnë se mbrojtja është ende e pamjaftueshme.