Duke komentuar vendimin e fundit kontrovers të Cyrihut për të hequr mësimet e frëngjishtes në shkollat fillore, Ministrja e Punëve të Brendshme, Elisabeth Baume-Schneider e kritikoi këtë veprim si një hap drejt “zhvlerësimit të kulturës dhe kohezionit kombëtar”.
“Ky është një zhvillim që e marr shumë seriozisht”, tha ajo, transmeton albinfo.ch.
Baume-Schneider theksoi se Këshilli Federal “beson se kantonet do të jenë në gjendje ta rregullojnë vetë çështjen e gjuhës. Por ne gjithashtu e dimë se qeveria federale duhet të veprojë nëse kantonet nuk mund ta menaxhojnë atë”.
Prandaj, “Unë jam në favor të qeverisë federale që të ndërmarrë veprime dhe ta bëjë mësimdhënien e gjuhës kombëtare të detyrueshme në nivelin e shkollës fillore”, shtoi ajo.
Tuneli rrugor i Gotthard, i shumëudhëtuar, do të jetë i mbyllur për trafikun nga sot deri të premten, më 18 shtator, transmeton albinfo.ch.
Do të jetë i mbyllur nga ora 20:00 deri në orën 05:00 për punime rutinë mirëmbajtjeje, të cilat përfshijnë kontrollin e sipërfaqes së rrugës, ventilimit dhe sistemeve të sigurisë.
Organizata e automobilave TCS rekomandon një devijim nëpërmjet Qafës së Gotthard.
Ata që dëshirojnë të ndjekin rrugë më të gjata mund të përdorin edhe Rrugën e San Bernardino (A13) ose Qafën Simplon. Megjithatë, këto rrugë pritet të përjetojnë trafik më të dendur, veçanërisht gjatë orës së pikut.
Mbylljet e Gotthard janë planifikuar gjithashtu për 15 deri më 19 shtator, 22 deri më 26 shtator dhe 29 shtator deri më 3 tetor.
Me urdhër të Zyrës Federale të Rrugëve (ASTRA), policia zvicerane ka ndaluar një përpjekje për të përdorur një robot shpërndarës për të transportuar qebapë te klientët në Cyrih.
Ende në fazën e testimit, ky robot ka ‘shpërndarë’ ushqim për rreth një javë, përpara se ASTRA ta klasifikonte atë si një automjet dhe tani kërkon një inspektim sigurie para përdorimit të mëtejshëm, transmeton albinfo.ch.
Pas këtij veprimi policor, startup-i Rivr, i cili krijoi robotin me katër këmbë, tani po shqyrton zhvendosjen e operacioneve të tij jashtë vendit, pasi sheh shumë pak hapësirë për eksperimentime teknologjike në Zvicër.
Në fund të qershorit 2025, një grua italiane 22-vjeçare kishte ngarë makinën me shpejtësi 225 kilometra në orë në autostradën A2 pranë Balerna TI. Limiti i shpejtësisë në atë vend ishte vetëm 100 kilometra në orë, transmeton albinfo.ch.
Pas dy muajsh hetimi, policia kantonale e Ticinos arriti të përcaktojë identitetin e shoferes dhe ta gjejë atë, shkruan blick.ch.
Gruaja, e cila jeton në provincën e Milanos, është marrë në pyetje që atëherë.
Ajo tani përballet me pasoja ligjore dhe nuk lejohet më të drejtojë automjet në Zvicër.
Një konstatim që duhet bërë që në hyrje dhe që nuk do shumë koment është se në asnjë shtet ku jetojnë shqiptarët jashtë vendit nuk ka kaq shumë organizime të komunitetit shqiptar, sikur këtu, në Zvicër. Askund si në Zvicër nuk funksionojnë kaq shumë shoqata, organizata, rrjete dhe subjekte të tjera që bëjnë bashkë shqiptarët. Kjo sigurisht ka një arsye dhe kryesisht lidhet me dendësinë që elementi shqiptar ka në këtë evnd, kompaktësinë e tij, afërsinë me vendin e prejardhjes dhe mbase, edhe me standardin e jetesës, i cili në Zvicër është më i larti, të paktën në Evropë.
Organizimi i shqiptarëve të Zvicrës nëpër shoqata, kryesisht kulturore dhe sportive, ka filluar në fillim të viteve `80 të shekullit të kaluar, në kohën kur këtu po zinte fill angazhimi rreth kauzës politike për Kosovën Republikë, gjegjësisht për çlirimin e trojeve shqiptare në Ish Jugosllavi. Aktivitetet rreth kësaj kauze barteshin nga Kosova dhe viset, përmes aktivistëve politikë të përndjekur që kishin gjetur strehim në Zvicër. Kështu, në disa qendra si në Gjenevë, Bernë etj., krahas aktiviteteve politike që zhvilloheshin rreth LPK-së, kishte edhe disa përpjekje për organizim kulturor në nivel shoqatash, që, në mënyrë sporadike, shfaqnin programet e tyre artistike në kuadrin e ngjarjeve si protesta ose manifestime përkujtimore.
Koha e organizimeve masive, në shërbim të zhvillimeve në vendlindje
Por në këtë kohë ende nuk mund të flitet për organizime masive dhe me bazë më të gjerë të jetës shoqërore të shqiptarëve këndej. Kjo do të fillonte në vitet `90 kohën kur numri i mërgimtarëve kishte arritur një masë kritike që mundësoi zhvillimin e komunitetit dhe profilizimin e tij nëpër organizime në lëmenj të ndryshëm. Edhe ky zhvillim lidhej me organizimin politik të mërgatës, i cili ishte bartur nga ai në atdhe, ku ishte në vlug themelimi dhe veprimi i partive politike se LDK në Kosovë, PPD e PDSH në Maqedoni etj.
Sa u përket organizimeve shoqërore, në fillim, nga viti 1990 ishte zhvillimi i mësimit plotësues në gjuhën shqipe. Pak më vonë, këtë mision e mori Lidhja e Arsimtarëve Shqiptarë e cila në vitin 1995 do të shndërrohej në LAPSH, (pasi organizimit do t`i bashkoheshin edhe prindërit e nxënësve).
Ndërsa aktivitetet do të merrnin hov sidomos në vitet 1993-1995 kur do të lindnin një numër i konsiderueshëm shoqatash, kryesisht kulturore dhe sportive por edhe mbi bazë profesionesh. Është kjo koha kur themelohen shoqatat kulturore artistike ose ansamblet si “Shota”, “Vatra”, “Dardania”, “Ilirët”, “Teuta” etj. por edhe organizata të tjera si ajo e intelektualëve, e krijuesve shqiptarë, shoqatat e para të studentëve në disa universitete të Zvicrës, ABSM, Bazel etj.
Është kjo koha e ngritjes së shkallës së organizimit dhe të përfshirjes së gjerë të mërgimtarëve në shoqatat dhe subjektet që po themeloheshin. E gjithë kjo vinte si reflektim i frymës së angazhimit për çlirim të vendit por njëherësh sillte edhe emancipimin e komunitetit që bëhej pjesë e zhvillimeve të rëndësishme kulturore, sportive, profesionale etj. Duhet cekur se krahas vullnetit të padyshimtë të bashkatdhetarëve, ishte edhe toleranca dhe në raste edhe ndihmesa e autoriteteve zvicerane, që mundësoi këtë ngritje të shkallës së organizimit të shqiptarëve të këtushëm.
Shkalla e tillë, e lartë, e organizimit dhe e rrjetëzimit brenda komunitetit shqiptar, ka qenë përcaktuese edhe në zhvillimet rreth luftës që ishte në prag respektivisht mobilizimit konkret të një numri të konsiderueshëm të bashkatdhetarëve për këtë luftë. Në Zvicër, siç dihet, kanë vepruar disa nga celulat e para në mbështetje të luftës së UÇK-së dhe UÇPMB-së, në Kosovë dhe Maqedoni.
Organizimi mbi baza profesionale, një ngritje cilësore e komunitetit
Por, si shkallë më e lartë, cilësore e organizimit brenda një komuniteti jashtë vendit konsiderohet ai mbi bazën e profesioneve. Për tu ngritur një organizim i tillë, me segmentin integrues në vendin pritës, nevojitej një kohë më e qetë dhe pas “ftohjes” së frymës së organizimeve për çlirim të vendit. Dhe kjo kohë, erdhi pas një periudhe jo të shkurtë të një dezorganizimi, në vitet e para të pas luftës. Ishin vitet 2010-2012 kur në disa qendra të Zvicrës po merrte hov ngritja e projekteve, shoqatave dhe rrjeteve të ndryshme profesionale dhe afariste shqiptare, në nivel të vendit. Për një numër prej tyre ishte meritore edhe mbështetja ose stimulimi nga autoritetet federale zvicerane të asaj kohe, që bëhej me qëllim rritjen e shkallës së integrimit të komunitetit në shoqërinë e këtushme.
Ndër të parat ishte mediumi informativ Albinfo.ch, i krijuar si projekt me mbështetje federale në mesin e vitit 2010. Ky projekt do të bëhej platformë e rëndësishme jo vetëm për informimin (në tri gjuhë) të komunitetit por edhe për integrimin e suksesshëm të shqiptarëve në rrjedhat e shoqërisë së Zvicrës. Për më tepër, Albinfo.ch do të ishte edhe mbështetëse serioze për krijimin dhe ngritjen e projekteve dhe shoqatave të tjera, profesionale që do të lindnin në vazhdim. Kështu, i kësaj kohe është themelimi i Kuvendit të Shqiptarëve të Zvicrës, i menduar si “organizatë çati” e shoqatave shqiptare të Zvicrës, që vepron edhe sot. Edhe shoqata ose rrjete si Lidhja e Inxhinierëve Shqiptarë të Zvicrës, Rrjeti i Bizneseve Shqiptare të Zvicrës etj., janë themeluar në periudhën e përmendur. Edhe mjekët, krijuesit letrarë etj. kishin bërë përpjekje për organizim në këtë periudhë por pa ndonjë qëndrueshmëri. Kështu, Lidhja e Mjekëve Shqiptarë të Zvicrës do të (ri)themelohej vetëm në vitin 2018 kur do të merrte baza më të forta për veprim më të qëndrueshëm dhe më cilësor.
Të kësaj kohe janë edhe nismat për themelimin e shoqatave të një profili tjetër, më specifik, profesional. Kështu në vitin 2016 u themelua Shoqata e Bankierëve Shqiptarë të Zvicrës (SAFA), me ambicie të mëdha për tu shndërruar në një subjekt serioz që bën bashkë punonjësit shqiptarë të bankave zvicerane. Ndonëse veproi pak vite, kjo shoqatë ishte tregues për potencialin e shqiptarëve edhe në një sektor kaq “zviceran”, çfarë është sektori bankar.
Në vazhdën e saj erdhi në vitin 2019 shoqata Swissalbs, e cila dha mjaft shembuj të organizimit me nivel të afaristëve shqiptarë në Zvicër. Me mbajtjen e mbrëmjeve gala dhe kompeticioneve për zgjedhjen e afaristëve të dalluar, të rinj shqiptarë, ajo përfshiu edhe emra të njohur të biznesit dhe të politikës në nivel Zvicre. Me ambicie dhe profile të ngjashme janë edhe rrjetet ose shoqatat si CHAPEN, AES etj., të cilat kanë sjellë në sipërfaqe një model të ri të shqiptarit, të rritur, arsimuar e të kultivuar në Zvicër, atë të shqiptarit që komunikon i barabartë de pa ndjenjë inferioriteti me shoqërinë zvicerane.
Të gjitha këto dhe organizime të tjera, tregues dhe meritorë për ngritjen e imazhit të komunitetit tonë në Zvicër, përmes profileve dhe intervistave të realizuara me to, janë subjekt i këtij numri tematik të revistës Albinfo.ch.
Nga janari deri në korrik të këtij viti, qyteti ka mirëpritur rreth 500 mijë vizitorë, shumë prej të cilëve shprehen të mahnitur nga bukuria dhe mikpritja shqiptare.
“Është si një udhëtim në kohë, një përzierje e historisë me artin popullor”, shprehet një turiste gjermane. Një tjetër vizitor nga Italia shton: “Gjirokastra është një perlë e vërtetë, këtu ndihesh sikur koha ka ndaluar.”
9 Shtatori përkujton fëmijët në mbarë botën që janë ekspozuar ndaj alkoolit gjatë shtatzënisë së nënave. Mbi 1,700 fëmijë me Çrregullime të Spektrit të Alkoolit Fetal (FASD) lindin çdo vit në Zvicër, transmeton albinfo.ch.
Fondacioni Zviceran i Varësisë mbështet mesazhin e profesionistëve për të shmangur alkoolin fare gjatë shtatzënisë dhe paraqet gjetjet e studimit të tij mbi informacionin e disponueshëm në internet në lidhje me shtatzëninë dhe alkoolin.
Gratë me probleme me alkoolin që mbeten shtatzënë shpesh gjejnë shumë pak ndihmë. Fondacioni Zviceran i Varësisë e kritikon këtë, shkruan srf.ch.
Zbulimi i hershëm dhe mbështetja për të prekurit dhe familjet e tyre janë të pamjaftueshme në Zvicër. Gratë shtatzëna që e kanë të vështirë të abstenojnë nga alkooli mezi gjejnë shërbime mbështetëse në rajonin e tyre. Dhe nënat në pritje gjithashtu gjejnë disa informacione të pasakta ose të vjetruara në internet.
Me rastin e Ditës Botërore të Çrregullimeve të Spektrit të Alkoolit Fetal më 9 shtator, shoqata zvicerane e Varësisë u kujton grave rekomandimin për të mos pirë alkool gjatë ose gjatë një shtatzënie të planifikuar, përcjell albinfo.ch.
Alkooli mund të paraqesë një rrezik shëndetësor për fëmijën e palindur në çdo kohë gjatë shtatzënisë. Prandaj, abstenimi nga alkooli është veprimi më i sigurt.
Dita e martë, 26 gusht 2025, shënoi një moment të veçantë për komunitetin shqiptar në Zvicër. Në një atmosferë solemne dhe përfaqësuese, Musa Kamenica, Kryetar i Kuvendit Komunal të qytetit të Lozanës, zhvilloi seancën e tij të parë.
Lozana, kryeqyteti i kantonit Vaud dhe një nga qytetet më të rëndësishme politike dhe administrative të Zvicrës, numëron mbi 150 mijë banorë. Për herë të parë në historinë e saj, legjislativi i qytetit udhëhiqet nga një shqiptar me prejardhje nga Kosova.
Pas seancës u organizua një pritje festive në sallën e Operas së Lozanës, me mbi 300 të ftuar, në mesin e tyre personalitete nga politika dhe administrata zvicerane në nivel federal, kantonal e komunal, Ambasadori i Republikës së Kosovës z. Mentor Latifi, përfaqësues të shoqatave shqiptare dhe zvicerane, si dhe figura të njohura të komunitetit.
Në këtë mbrëmje festive u thanë fjalë të ngrohta dhe vlerësuese për Musa Kamenicën nga personalitete të shumta: zonja Sarah Neumann, kryetare e Partisë Socialiste të Lozanës; zonja Anouk Saugy nga Partia Radikale e Lozanës; këshilltari nacional Benoît Gaillard; ish-kryetari i deritanishëm i Kuvendit komunal të Lozanës, z. Eric Bettens, dhe kryetari i qeverisë komunale, z. Grégoire Junod.
Ata e përshkruan Kamenicën si një politikan të përkushtuar, të afërt me komunitetin dhe të rrënjosur thellë në jetën publike të Lozanës e kantonit Vaud.
Kryetari i qeverisë komunale, Grégoire Junod
Junod theksoi gjithashtu se Kamenica, përveç angazhimit të tij shembullor në politikën zvicerane, kurrë nuk ka mohuar prejardhjen e tij shqiptare. Ai përmendi edhe vizitat e përbashkëta në Kosovë për projekte bashkëpunimi ndërinstitucional.
Në fjalimin e tij përmbyllës, Musa Kamenica ndau me të pranishmit sfidat e rrugëtimit të tij – nga një azilkërkues 18-vjeçar në Zvicër, në përfundimin e studimeve universitare dhe më pas në ngjitjen graduale në politikën lokale. Ai falënderoi komunitetin shqiptar dhe komunitetet tjera për mbështetjen, dhe theksoi rëndësinë e unitetit përballë diskurseve përçarëse në shoqëri. Në fund, prezantoi objektivat kryesore të mandatit të tij si kryetar i Kuvendit Komunal.
Mbrëmja u shoqërua me tingujt e muzikës jazz shqiptare dhe ndërkombëtare nga albinfo.chnë një skenografi të denjë për madhështinë e momentit.
Sarah Neumann, kryetare e Partisë Socialiste të LozanësAnouk Saugy, këshilltare komunale nga Partia Radikale e LozanësIsh-kryetari i Kunvendit komunal të Lozanës, Eric Bettensalbinfo.chalbinfo.chalbinfo.chalbinfo.chalbinfo.chalbinfo.chErida Bega, Julien Boss dhe Krenar Arifi
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka vënë theksin tek mangësitë e shërbimit diplomatik shqiptar, duke e cilësuar diplomacinë ekonomike si “hallkën më të dobët” të punës së ambasadave.
Në fjalën e tij gjatë takimit tre-ditor me ambasadorët shqiptarë, Rama tha se kontributi i përfaqësive tona jashtë vendit është thuajse i papërfillshëm në këtë fushë, raportojnë mediat në Tiranë.
“Një element kyç që mbetet hallka më e dobët e punës së Shërbimit Diplomatik është diplomacia ekonomike. Roli i përfaqësive tona është i dobët dhe, përveç rasteve specifike që lidhen me natyrën dhe vullnetin e ndonjë ambasadori, kontributi është inekzistent. Është bërë një konferencë e dedikuar për këtë aspekt, por rezultatet lënë shumë për të dëshiruar. Ky duhet të jetë prioritet i ambasadave”, tha Rama përcjell albinfo.ch.
Ai shtoi se, ndryshe nga e kaluara, sot kancelaritë europiane dhe ndërkombëtare janë shumë më të aksesueshme për Tiranën, duke i ftuar ambasadorët të rrisin intensitetin e lidhjeve me botën ekonomike.
“Marrëdhëniet e Shqipërisë me disa nga vendet kryesore të Gjirit janë çuar në një nivel krejt tjetër. Presim që edhe shërbimi diplomatik të ngrihet deri në atë nivel dhe të shkojë më tej. Rezultati deri tani lë shumë për të dëshiruar”, theksoi ai.
Azilkërkuesit në Britaninë e Madhe mund të strehohen gjithnjë e më shumë në kazerma ushtarake në të ardhmen. Sekretari i Mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar, John Healey konfirmoi për mediat britanike se qeveria po shqyrton aktualisht mundësitë.
Megjithatë, qeveria po shqyrton gjithashtu edhe vende jo-ushtarake për strehimin e azilkërkuesve.
Aktualisht, më shumë se 32,000 azilkërkues janë të strehuar në hotele në Britaninë e Madhe. Kjo është pothuajse 40 për qind më shumë se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar dhe numri më i lartë ndonjëherë në këtë kohë të vitit.
Qeveria e kryeministrit Keir Starmer është përballur vazhdimisht me kritika për këtë. Demonstrata kundër kësaj qasjeje të qeverisë kanë ndodhur prej muajsh.
Starmer kishte njoftuar se nuk do t’i strehonte më azilkërkuesit në hotele deri në fund të vitit 2029, më së voni.
Një individ i panjohur u përpoq të shantazhonte Fondacionin e Familjes Sandoz, pronare e kompanisë së madhe farmaceutike me këtë emër) me vlerë prej shumë miliardësh dollarë. Personi i njohur si “Z. X”., i cili pretendonte se kishte 7,000 dokumente të brendshme, të cilat i ofroi për shitje trashëgimtarëve farmaceutikë dhe i përdori për të bërë kërcënime, transmeton albinfo.ch.
Fondacioni konfirmoi përpjekjen për zhvatje, por iu referua “pretendimeve të rreme dhe fotomontazheve”, shkruan gazeta NZZ am Sonntag. Në të njëjtën kohë, ai pranoi se ish-zyrtarët kishin shkaktuar pasiguri tatimore në disa vende, të cilat janë zgjidhur që atëherë.
Familja menjëherë ngriti një ankesë. Rasti doli në dritë gjatë paraburgimit të ish-anëtarit të Dhomës së Kantoneve të Parlamentit të Zvicrës, Fritz Schiesser. Sipas “NZZ am Sonntag”, “Z. X.” është e njohura dhe ish-partnerja e tij, e cila dyshohet se vodhi dokumente nga zyra e tij.
Atmosferë madhështore, por zhgënjim në fushë: Zvicra mposht Kosovën 4:0
Platforma albinfo.ch solli nga afër atmosferën impozante para dhe gjatë ndeshjes mes Zvicrës dhe Kosovës, e cila përfundoi me rezultatin 4:0 në favor të helvetikëve.
Qindra tifozë shqiptarë kishin mbushur shkallët e stadiumit për të përkrahur Kosovën, duke krijuar një atmosferë festive me flamuj, këngë dhe kore. Por entuziazmi i madh para fillimit të lojës nuk u shpërblye në fushë, pasi përfaqësuesja kosovare u mund bindshëm, duke shkaktuar zhgënjim të madh tek përkrahësit e saj.
Megjithatë, prania masive e tifozëve shqiptarë edhe kësaj here tregoi përkushtimin e diasporës dhe dashurinë e pashuar për kombëtaren, pavarësisht rezultatit zhgënjyes.
Që prej një jave, në Zvicër mund të vriten përsëri një numër i caktuar ujqërish, edhe pse kafsha është e mbrojtur në thelb në Zvicër.
Gjashtë kantone planifikojnë të vrasin ujqërit në mënyrë parandaluese këtë vjeshtë dhe dimër, duke përfshirë tri tufa të tëra, transmeton albinfo.ch. Qeveria federale ka marrë aplikime përkatëse dhe disa janë miratuar.
Në total, aplikimet kanë të bëjnë me 32 tufa, shkruan srf.ch. Kantoni i Vaudit ka paraqitur një aplikim për vrasjen e plotë të tufës në Mont Tendre. Kantoni i Valisit dëshiron të eliminojë plotësisht tufat në Simplon dhe Chablais. Për tufat e mbetura, kantonet synojnë të vrasin dy të tretat e ujqërve të rinj, të lindur në vitin 2025.
Qëllimi i këtyre operacioneve të eliminimit është të kufizojë dhe ngadalësojë rritjen e popullatës së ujqërve, sipas Zyrës Federale për Mjedisin. Numri i ujqërve është ende në rritje, pjesërisht sepse popullata është larg pikës së tij natyrore të ngopjes.
Më 28 shtator, zviceranët do të vendosin në referendum për futjen e letërnjoftimeve digjitale (E-ID). Për diasporën, ky është një projekt me rëndësi të veçantë, pasi do të lehtësonte ndjeshëm qasjen në shërbimet e administratës federale.
Aktualisht, qytetarët e Zvicrës identifikohen me kartë identiteti ose pasaportë. Ligji për E-ID synon të krijojë një version digjital të këtyre dokumenteve.
Një përpjekje e ngjashme u hodh poshtë në vitin 2021, pasi projekti i atëhershëm parashikonte që menaxhimi i identitetit digjital t’u besohej kompanive private. Versioni aktual, i propozuar nga qeveria, është plotësisht shtetëror, falas dhe opsional.
Në fund të gushtit, Auslandschweizerrat miratoi një rezolutë në mbështetje të E-ID-së, duke e vlerësuar si një mjet të dobishëm veçanërisht për zviceranët që jetojnë jashtë vendit. Ajo shihet edhe si një hap i rëndësishëm drejt futjes së votimit elektronik dhe mbledhjes së nënshkrimeve online.
Megjithatë, debati mbetet i nxehtë. Një komitet i përbërë nga Partia Piratëve, të rinjtë e SVP-së, Bashkimi Demokratik Federal si dhe grupe që më parë kundërshtuan masat e Covid-it, ka ndërmarrë referendumin kundër E-ID-së, duke shprehur shqetësime për mbikëqyrje shtetërore dhe shkelje të privatësisë.
Nga janari deri në fund të qershorit, në vendet evropiane janë paraqitur pothuajse 400,000 kërkesa të reja për azil. Kjo është pothuajse një e katërta më pak se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Kjo gjendje del sipas shifrave nga Agjencia e Azilit e BE-së. Statistikat përfshijnë shifra nga të gjitha shtetet anëtare të BE-së, si dhe Norvegjia dhe Zvicra, transmeton albinfo.ch. Për herë të parë në më shumë se 10 vjet, shumica e azilkërkuesve nuk vinin më nga Siria. Arsyeja për këtë ishte përmbysja e sundimtarit sirian Bashar al-Assad dhjetorin e kaluar, sipas agjencisë së azilit të BE-së, shkruan srf.ch
Sipas Agjencisë së Azilit të BE-së, pati gjithsej 399,000 kërkesa në 29 vendet. Franca (78,000), Spanja (77,000), Gjermania (70,000) dhe Italia (64,000) kryesonin me një diferencë të madhe. Ndryshe nga vitet e mëparshme, Gjermania nuk ishte më numri një.
Shumica e kërkesave të reja për azil erdhën nga njerëz në Venezuelë, Amerikën e Jugut, me 49,000. Shumica e këtyre kërkesave u paraqitën në Spanjë.
Arsimi parauniversitar në Shqipëri po përballet me tkurrje të ndjeshme të numrit të nxënësve. Sipas të dhënave të INSTAT, nga viti 2015 deri më 2025, në bankat e shkollave janë ulur mbi 112 mijë nxënës më pak, që përbën një rënie prej 31%, përcjell albinfo.ch.
Shkaqet kryesore lidhen me uljen e lindshmërisë dhe emigracionin masiv të familjeve. Fenomeni është përkeqësuar pas pandemisë, duke prekur pothuajse të gjitha nivelet e arsimit.
Kopshte: ulje me 8% nga 2020 në 2025
Shkolla fillore (klasat 1-4): rënie me 14%
Cikli i lartë i arsimit bazë (klasat 5-9): rënie me 11%
Arsimi i mesëm: rënie me 17% (gimnazet -19%, arsimi profesional -11%)
Viti i ri shkollor 2025-2026 nis sot me rreth 345 mijë nxënës dhe 31 mijë mësues. Ministria e Arsimit njoftoi se 236 mijë nxënës do të përfitojnë tekste falas, ndërsa janë hapur 30 shkolla të reja apo të rehabilituara, si dhe mbi 300 laboratorë SMART e terrene sportive.
Megjithatë, statistikat tregojnë qartë një tranzicion të fortë demografik: në fillim të viteve ’90 një grua shqiptare sillte mesatarisht mbi 3 fëmijë, ndërsa sot ky tregues ka zbritur nën 1.5 fëmijë për grua.
Urgjenca është në fakt aty. Federata Zvicerane e Futbollit (SVF) deri më tani ka shitur vetëm rreth 10,000 bileta për ndeshjen e dytë kualifikuese të Kupës së Botës në Bazel midis Zvicrës dhe Sllovenisë, shkruajnë mediat zvicerane, përcjell albinfo.ch.
Ndeshja hapëse e fushatës së Kupës së Botës kundër Kosovës (4-0) në St. Jakob-Park u shit me pothuajse 34,000 spektatorë.
Megjithatë, mbi gjysma e stadiumit ishte e mbushur me kosovarë.
Shumë arsyetohen se është ditë e hënë.
Zvicra-Sllovenia përballen në ndeshjen e dytë kualifikuese.
Zvicra fitoi ndaj Kosovës, ndërsa Sllovenia barazoi 2:2 me Suedinë.
Nesër nis viti i ri shkollor në të gjithë Shqipërinë, ku rreth 345 mijë nxënës do të ulen në bankat e shkollës
Përmes një postimi në rrjetet sociale, Ministria e Arsimit e Shqipërisë njoftoi se në total janë 31 mijë mësues, ndërsa këtë vit është përforcuar mbështetja për nxënësit me aftësi të kufizuara.
Konkretisht janë 2,260 mësues ndihmës, një rritje prej 150 më shumë se në vitin 2024, transmeton albinfo.ch.
Transporti falas do të ofrohet për 38 mijë nxënës dhe 12 mijë mësues. Po ashtu, janë të disponueshme 3,500 bursa për nxënësit që kanë nevojë për mbështetje financiare.
Librat janë shpërndarë falas për të vegjlit që i rikthehen shkollës. Ashtu si në të gjithë vendin, edhe në Elbasan u bë shpërndarja e librave për fëmijët në çdo shkollë.
Diku të mirëmbajtura e diku më pak, prindërit në masë kanë nxituar të përfitojnë nga kjo lehtësi e ofruar, por ndërkohë, sipas buxheteve, ndajnë mendime të ndryshme mbi koston e materialeve të tjera shkollore.
Ndërkohë, në Korçë viti i ri shkollor nis me një rënie të ndjeshme të numrit të nxënësve. Krahasuar me një vit më parë, janë 3 726 më pak, duke e ulur shifrën nga 21 080 në 17 354 nxënës.
Kjo situatë ka bërë që në qytetin e Korçës disa shkolla të bashkohen, ndërsa dhjetëra klasa të para nuk janë hapur pasi nuk kanë pasur regjistrime. Sipas nënkryetarit të sindikatës së mësuesve në Korçë, reduktimi me gati një të katërtën e nxënësve është një tregues alarmant që kërkon ndërhyrje emergjente në sistemin arsimor.
Ulja e numrit të nxënësve reflektohet edhe tek mësuesit, të cilët mbeten pa ngarkesë mësimore. Një pjesë e tyre pritet të kalojë si mësues ndihmës ose të angazhohet në programe pas shkollore.
Kosova e ka zhvilluar sonte stërvitjen e fundit para ndeshjes së nesërme ndaj Suedisë, që do të luhet në stadiumin “Fadil Vokrri”, me fillim nga ora 20:45, në kuadër të kualifikimeve për Kampionatin Botëror 2026.
Në këtë seancë stërvitore, përzgjedhësi Franco Foda ka punuar në detajet e fundit taktike, me qëllim që të shmangen gabimet e evidentuara në ndeshjen e së premtes kundër Zvicrës në Bazel.
Përveç kapitenit Amir Rrahmani, i cili është liruar nga grumbullimi për shkak të lëndimit, të gjithë lojtarët tjerë janë të gatshëm për sfidën e nesërme dhe optimistë se përkundër kundërshtarit tejet cilësor, do të arrijnë të tregojnë paraqitje krejtësisht tjetër nga mbrëmja e Bazelit.
Para stërvitjes, përzgjedhësi Franco Foda dhe mbrojtësi Mërgim Vojvoda dolën në konferencë për media, ku folën për përgatitjet dhe pritjet nga kjo ndeshje, njofton FFK, transmeton albinfo.ch.
Përzgjedhësi i Dardanëve u shpreh optimist se skuadra do të ketë paraqitje më të mirë se ndaj Zvicrës.
“Ishim të vetëdijshëm që Zvicra ka ekip shumë të fortë dhe në atë ndeshje nuk arritëm ta zbatojmë lojën tonë. Gabimet i kemi analizuar me detaje dhe jemi përgatitur që të shfaqemi shumë më ndryshe ndaj Suedisë. Nesër jemi në shtëpi dhe dëshirojmë t’i kënaqim tifozët tanë ‘Dardanët’, siç kemi bërë edhe më parë”, u shpreh Foda.
Ai pranoi se mungesa e kapitenit Rrahmani është e madhe për ekipin, por theksoi se beson tek mbrojtësit e tjerë që ka në dispozicion. “Rrahmani është lider i vërtetë dhe do të na mungojë, por kemi alternativa të tjera për ta zëvendësuar”, theksoi ai.
Sa i përket kundërshtarit, trajneri gjerman vlerësoi kualitetin e lartë që ka Suedia. “Ka lojtarë shumë cilësorë, sidomos në sulm dhe është favorite në këtë përballje. Megjithatë, ne do të bëjmë çmos që ta fitojmë këtë ndeshje”, shtoi ai.
Në anën tjetër, mbrojtësi i Kosovës, Mërgim Vojvoda, tha se humbja nga Zvicra tashmë i takon së kaluarës.
“Ajo që ka ndodhur në Bazel është e kaluar. Nesër na pret ndeshje e re dhe duhet të japim maksimumin për të marrë pikët e plota. Për ta fituar ndeshjen duhet të tregojmë në fushë se jemi më të uritur se Suedia, ky është çelësi”, theksoi Vojvoda.
Ai shtoi se Kombëtarja ende ka gjasa reale për t’u përfshirë në garë për kualifikim. “Kemi humbur vetëm tri pikë, jo më shumë. Derisa ekzistojnë gjasat, duhet të luftojmë për synimet tona dhe të besojmë”, përfundoi Vojvoda.
Kombëtarja shqiptare U-21 mbërriti mesditën e sotme në Aarau të Zvicrës, për miqësoren e dytë të këtij muaji ndaj përfaqësueses helvete.
Drejt Zvicrës, nën drejtimin e Alban Bushit, ekipi ka udhëtuar i plotë.
Në një prononcim për fshf.org, trajneri i ekipit kuqezi komentoi ndeshjen ndaj Gjermanisë dhe tregoi se çfarë loje do të presim nga skuadra në ndeshjen e nesërme, transmeton albinfo.ch.
“Ndeshja me Gjermaninë ishte një test i vështirë dhe real për ekipin tonë. Mendoj se ishte ndeshje shumë e luftuar sidomos pjesa e parë, duke pasur parasysh që kundërshtari është një nga më të mirët në botë. Mendoj që diferenca u bë në pjesën e dytë, ku ekipi gjerman bëri 10 ndërrime. Aty pësuam dy gola nga gabime individuale, që nuk duhet t’i pësonim. Ne jemi një ekip modest, duke u zhvilluar dhe përmirësuar gjatë gjithë kohës. Kur luan me këtë lloj intensiteti kaq të lartë si ekipi gjerman, të vënë ata në vështirësi të gabosh. Jam shumë i sigurt që në të ardhmen ose në Euro 2027, po të ndeshemi sërish me këtë Gjermani, nuk do të kemi këtë lloj rezultati. Kam besim te ky grup që do të zhvillohet dhe do të rritet shumë.
Ndeshja kundër Zvicrës? – Është po i njëjti nivel kundërshtarësh. Është një ekip që ne e kemi mundur para një viti. Mendoj se ekipi është më i konsoliduar tani. Kemi luajtur para tre ditësh, nuk jemi në gjendjen më të mirë, por edhe këtë do ta bëjmë po aq mirë sa ndaj Gjermanisë, duke bërë edhe 4-5 ndërrime në formacionin bazë sepse kemi nevojë për rrotacion dhe rikuperim e forca të reja. Mendoj se do të jetë një test po aq real sa ai ndaj Gjermanisë. Mendoj se ne kemi krijuar një identitet si ekip, që mbrohemi në bllok të mesëm ose të ulët shumë fort dhe kundërsulmojmë shumë shpejt. Duhet të jemi më shumë ndëshkues me kundërshtarin në ato mundësi që na jepen”.
Shqipëria do të luajë nesër kundër Zvicrës. Takimi do të zhvillohet në Aarau, në ora 18:30.
Vajza me prejardhje shqiptare Sarah Dzafce është shpallur Miss Finlanda 2025.
Dzafce ia atribuoi fitoren e saj mbështetjes së fortë familjare. Me një baba nga Kosova dhe një nënë nga Finlanda, ajo tha se trashëgimia e saj e përzier e ka bërë më të lehtë lidhjen me njerëz nga prejardhje të ndryshme.
Përcjellsja e parë ishte Tara Lehtonen, ndërsa Julianna Kauhaniemi zuri vendin e dytë.
Konkursi u zhvillua në arenën Hype në Espoo të shtunën, transmeton albinfo.ch.
Finlanda ka një histori të gjatë të konkurseve të bukurisë. Konkurset e arkivuara nga viti 1933 deri në vitin 1978 janë të disponueshme në shërbimin e transmetimit Areena të Yle.
