Viti i Ri në Shqipëri: Gjeldeti nuk bën të mungojë në tryezën festive

Viti i Ri është festa më e rëndësishme e vitit në Shqipëri. Prandaj për këtë festë shërbehet vetëm më e mira nga më të mirat. Kështu, gjeldeti (bibani) tradicional nuk bën të mungojë në tryezën festive

Transmetuesi publik gjerman ARD ka përgatitur një kronikë mbi mënyrën e festimit të Vitit të Ri në Shqipëri dhe mbi gjeldetin “e domosdoshëm” në këtë festë.

Viti i Ri është festa më e rëndësishme e vitit në Shqipëri. Prandaj për këtë festë shërbehet vetëm më e mira nga më të mirat. Kështu, gjeldeti (bibani) tradicional nuk bën të mungojë në tryezën festive. Shërbehet i pjekur dhe i mbushur me një lloj buke të veçantë, thuhet në kronikën e televizionit gjerman.

Fshati Baldushk, rreth 20 kilometra larg kryeqytetit, Tiranës, është i njohur për gjelat e tij të detit. Shumë shqiptarë vijnë këtu që të furnizohen për Vitin e Ri, transmeton albinfo.ch. Në tregun e bibanëve ose direkt nga fermerët e vegjël. Për këta të fundit, shitja e gjelave është një burim i rëndësishëm i të ardhurave, sepse shumë prej banorëve në Baldushk janë ose të papunë, jetojnë me pensione minimale ose shesin produkte bujqësore, përcjell albinfo.ch. Ata po luftojnë gjithashtu me dëmin që u shkaktua këtu gjatë tërmetit të rëndë që i goditi në fund të nëntorit 2019.

Përgatitja

Gjeldeti, përfshirë këtu edhe të brendshmet, gatuhet në një tenxhere të madhe, pas së cilës ai futet në furrë për pjekje, nganjëherë i mbushur dhe me arra ose gështenja.

Si shtojcë, zakonisht shërbehet “përsheshi”. Për të bërë këtë, piqet “kulaçi”, një bukë e veçantë e bërë nga mielli i grurit, soda e bukës, vezët, uji dhe kripa. Supa e përftuar më parë duke zier gjeldetin, me të brendshmet e grimcuara, rafinohet me kripë, piper, marjoran, rigon, gjalpë dhe qepë. Buka, e prerë në copa të vogla, derdhet bashkë me supën. Të dyja përzihen derisa të formohet një masë e butë. E gjitha kjo piqet dhe pastaj “bëhet përshesh” që vendoset në tavë, si bazë mbi të cilën shërbehet gjeldeti.

 

Truthahn zum Neujahrsfest in Albanien

 

---