Lajme

A më lejon leja ime e punës në Zvicër të ndryshoj vendin e punës?

Nëse jeni shtetas i huaj, i punësuar në Zvicër, mund të dëshironi që në një moment ose në një tjetër të gjeni një punë të re. Por, a mund ta bëni këtë?

Thuaj se nuk jeni të kënaqur me pozicionin tuaj aktual dhe dëshironi të gjeni një punë tjetër.

Ose mbase lind një mundësi e re profesionale dhe ju dëshironi ta shfrytëzoni atë.

Ka shumë situata kur mund të dëshironi të ndryshoni punë ose punëdhënës, por nuk jeni të sigurt nëse leja juaj aktuale e punës ju lejon ta bëni këtë.

Si shtetas i huaj, të drejtat tuaja të punës dhe të qëndrimit (ose kufizimet) përcaktohen nga dy faktorë: kombësia juaj dhe lloji i lejes që keni.

Kjo është ajo që duhet të dini

Siç u përmend më lart, liria juaj për të ndryshuar vendin e punës varet nga kombësia/pasaporta juaj, e cila, nga ana tjetër, përcakton se çfarë lloj leje ju jepet.

Si rregull, nëse jeni shtetas i një shteti të BE-së, ose ndryshe nga Norvegjia, Islanda ose Lihtenshtajni (EFTA), mund të ndërroni punë dhe punëdhënës sipas dëshirës.

Megjithatë, nëse vini nga një vend i tretë, të drejtat tuaja për ta bërë këtë janë shumë më të kufizuara.

Por, varet edhe nga lloji i lejes që keni

Në përgjithësi, ekzistojnë tri lloje të lejeve të punës/qëndrimit të lëshuara për rezidentët e huaj në Zvicër: L, B dhe C.

Le të shohim fillimisht ‘C’

Ky status i qëndrimit të përhershëm është “më i larti” në hierarkinë e lejeve dhe u ofron mbajtësve të tij të drejta gjithëpërfshirëse.

Midis tyre ka mundësi të pakufishme punësimi, të tilla si aftësia për të ndryshuar vendet e punës dhe kantonet e banimit dhe ngritja e bizneseve të veta.

Nëse keni një leje C, atëherë jeni të lirë të merrni çdo punë që dëshironi.

Kjo vlen për njerëzit e çdo kombësie – qytetarët e BE/EFTA, si dhe ata nga vendet e treta. Kjo sepse sapo të keni të drejtë dhe të merrni lejen tuaj C, shtetësia juaj nuk ka rëndësi – të gjithë mbajtësit e lejes C janë të barabartë sipas ligjit.

Po leja ‘L’?

Kjo është paksa e ndërlikuar sepse kjo leje e veçantë lëshohet për punësim afatshkurtër – zakonisht deri në një vit – për punëtorët e vendeve të treta.

Meqenëse është i lidhur me një punëdhënës specifik, mbajtësit e tij, në parim, nuk mund të ndryshojnë vendin e punës.

Sidoqoftë, ndonjëherë kjo leje u jepet edhe personave nga BE/EFTA që vijnë në Zvicër për një detyrë të përkohshme.

Nëse dëshirojnë të kërkojnë një punë tjetër, ata duhet të aplikojnë për një leje B (shih më poshtë) përpara se të ndryshojnë punëdhënësin.

Është një proces mjaft i thjeshtë: thjesht duhet të aplikoni pranë autoriteteve lokale të imigracionit, megjithëse ju lejohet të qëndroni në Zvicër, pa leje, deri në tre muaj ndërsa kërkoni punë.

E fundit, leja B

Kjo është leja më e zakonshme që u jepet të huajve në Zvicër.

Ka dy lloje – lejae afatshkurtër (e ngjashme me lejen L të lartpërmendur) – dhe ato që janë të vlefshme për një vit dhe mund të rinovohen çdo vit.

Shtetasit e huaj me llojin e fundit të lejes B mund të fillojnë një punë të re, veçanërisht nëse vijnë nga BE/EFTA.

Nga ana tjetër, ata që janë jashtë Europës, të cilët i nënshtrohen kuotave vjetore, përballen me më shumë kufizime në këtë drejtim, siç u shpjegua më sipër.