Partia politike zvicerane bën thirrje për më shumë mbrojtje ndaj grave nga dhuna

Partia Socialdemokrate do të propozojë nisjen e një iniciative popullore për të përmirësuar mbrojtjen e grave. Ajo i bën thirrje qeverisë federale të bashkëfinancojë standardet minimale me rreth 500 milionë CHF (624 milionë dollarë) në vit, shkruan swissinfo.ch, transmeton albinfo.ch.

“Po përjetojmë një epidemi dhune ndaj grave, gjë që është e papranueshme”, tha bashkëpresidenti i Partisë Socialdemokrate, Cédric Wermuth, në emisionin publik zviceran SRF të premten në mbrëmje.

Masat që janë ndërmarrë, të tilla si një telefon emergjence ose më shumë hapësirë ​​në strehimoret e grave, nuk janë të mjaftueshme për të. Sistemi aktual po dështon, njerëzit duhet të ndërmarrin hapa, tha Wermuth.

Bashkëkryetarja e partisë, Tamara Funiciello, shpreson që iniciativa do t’i japë fund dallimeve të mëdha kantonale. Iniciativa garanton burime dhe standarde cilësie në të gjitha kantonet  për shembull, më shumë strehimore për gratë, fushata parandaluese dhe punë me autorët e krimeve, tha ajo në SRF.

Presidentja e Grave të Partisë Radikale Liberale të qendrës së djathtë, Bettina Balmer, është më e kujdesshme kur bëhet fjalë për paratë: dhuna ndaj grave është real dhe një problem serioz, tha ajo në programin e SRF. Megjithatë, ajo nuk pajtohet me “rishpërndarjen burokratike të parave të taksapaguesve prej 500 milionë CHF”. Do të kishte shumë më kuptim të mbylleshin boshllëqe specifike në kantone në mënyrë që gratë të kenë qasje në shërbime kudo.

Numri i femicideve, akteve fatale të dhunës ndaj grave, në Zvicër është rritur në një nivel rekord prej 22 rastesh këtë vit. Vetëm javën e kaluar, një burrë algjerian vrau me thikë gruan dhe dy vajzat e tij në Corcelles në kantonin e Neuchâtel.

Po punonin “në të zezë”: Arrestohen tre kosovarë

Gjatë një inspektimi në Eschenz, policia ka kapur tre punëtorë të paligjshëm në një kantier ndërtimi. Personat në fjalë dhe punëdhënësi i tyre tani do të përballen me akuza para zyrës së prokurorit publik, transmeton albinfo.ch

Të martën në mëngjes, Policia Kantonale e Thurgaut, së bashku me Zyrën e Çështjeve Ekonomike dhe Punës si dhe Zyrën Federale për Doganat dhe Sigurinë Kufitare, kryen një inspektim të kantierit të ndërtimit në rrugën kryesore. Zyrtarët policorë kanë ndaluar me këtë rast rreth 20 persona, shkruan gazeta Schaffhauser Nachrichten.

Midis tyre ishin tre kosovarë të moshës 34, 40 dhe 42 vjeç që punonin ilegalisht në kantierin e ndërtimit. Policia i ka arrestuar ata përkohësisht personat e përmendur.

Burimi i informatës: Kantonspolizei Thurgau

 

Basha e shpall të “mbyllur” seancën konstituive

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Dimal Basha, e ka shpallur “të mbyllur” seancën konstituive, pavarësisht se Kuvendi ka dështuar ta zgjedhë nënkryetarin e vet nga komuniteti joshumicë serb të shtunën.

Dy deputetë e Listës Serbe Miljana Nikolliq dhe Igor Simiq nuk morën asnjë votë në tri runde votimi secili, pasi u hodhën në votim përmes shortit nga kryetari Basha. Deputeti tjetër nga ky komunitet, Nenad Rashiq, nuk arriti të zgjidhej nënkryetar, pasi i mori 56 vota për, pesë më pak se 61 votat e nevojshme për t’u zgjedhur.

Dështimi për ta zgjedhur njërin nga deputetët e hedhur në votim sot nënkupton se Kuvendi nuk ka më askënd nga komuniteti joshumicë serb për ta votuar për nënkryetar. Ditë më parë, Kuvendi zgjodhi kryetarin dhe katër nënkryetarë, transmeton albinfo.ch.

Kryetari Basha theksoi se seanca konstituive “mbyllet këtu”, megjithëse Rregullorja e punës së Kuvendit thotë se seanca konstituive përfundon me zgjedhjen e kryetarit dhe nënkryetarëve të Kuvendit.

Basha e thirri një mbledhje të kryesisë së Kuvendit për të hënën e 1 shtatorit.

“Ne si Kuvend nuk kemi mundësi tjetër se si të vazhdojmë në lidhje me nënkryetarin që vjen nga pakica serbe, prandaj, në këtë rast, konsiderojë se e kemi ezaruar edhe pikën e katërt të rendit të ditës, konsideroj se kjo seancë konstituive është e mbyllur”, tha Basha.

“Në emër të funksionalizimit të Kuvendit dhe materializimit të rezultatit zgjedhor të 9 shkurtit, konsiderojnë se moszgjidhja e njërit prej gjashtë anëtarëve të kryesisë së Kuvendit nuk mund të bëhet pengesë që bllokon konstituimin e Kuvendit”, theksoi Basha.

Eugen Cakolli, nga Instituti Demokratik i Kosovës, tha se seanca konstituive nuk mund të konsiderohet e përmbyllur pa zgjedhjen e të gjithë nënkryetarëve.

“Rrjedhimisht, nuk mund të ketë materializim të asgjëje  as zhvillim të procedurave apo ushtrim të funksioneve parlamentare, e as rrjedhje të afateve kushtetuese”, tha Cakolli.

Sipas tij, kjo situatë mund të zgjidhet “vetëm nga Gjykata  qoftë me konstatim të dështimit të konstituimit të Kuvendit brenda afatit 30-ditor, ose me shpallje të pavlefshme dhe përsëritje të procedurës së votimit për nënkryetarët e komuniteteve”.

Kryetari i Partisë Demokratike, Memli Krasniqi, tha se Lëvizja Vetëvendosje po “tallet me Kuvendin dhe qytetarët”. “Nuk varet nga vullneti dhe interpretimi i kryetarit të Kuvendit se a përfundon a jo seanca konstituive, por kjo është e qartë sipas Kushtetutës dhe Rregullores së punës”, tha Krasniqi.

Kryetari Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku, tha se cilësoi si “çmenduri” veprimin e kryetarit Basha për ta shpallur të mbyllur konstituimin e Kuvendit. “Me konstatimin se është konstituuar Kuvendi, [Basha] nuk e interpretoi qartë Kushtetutën. Është e qartë me Kushtetutë dhe me aktgjykime të Kushtetueses se Kuvendi konsiderohet kur të zgjidhen të gjithë anëtarët e kryesisë”, tha Abdixhiku.

Megjithatë, i gjithë votimi ndaras për nënkryetarët nga komuniteti joshumicë ka nxitur dyshime se mund të jetë shkelur Kushtetuta e vendit, pasi në të kaluarën ata janë votuan në një pako.

Juristët vlerësojnë se një gjë e tillë është kundërkushtetuese, por se për ta konfirmuar këtë dikush duhet t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese.

Dhe pikërisht këtë e bëri të shtunën Lista Serbe.

Buchs SG: Kosovari sulmon fizikisht policin, merret në paraburgim

Të premten (29 gusht 2025), pak pas orës 20, një palë e tretë ka raportuar në Qendrën e Thirrjeve dhe Operacioneve Emergjente të St. Gallen se një përleshje fizike po ndodhte në stacionin e trenit të Buchs, transmeton albinfo.ch. Kur mbërriti patrulla e policisë e alarmuar, konflikti ishte qetësuar tashmë, por një burrë 36-vjeçar i përfshirë në sherr, ishte ende në vendngjarje.

Kur polici dhe policja kanë dashur ta kontrollonin personin në fjalë, ai ka reaguar në mënyrë agresive, shkruan polizeinews.ch. Ai fillimisht e kërcënoi verbalisht zyrtarin e policisë dhe më pas e sulmoi fizikisht, pe¨rcjellalbinfo.ch. Kosovari 36-vjeçar u mor në paraburgim me ndihmën e një patrulle të dytë. Ai u kërkua gjithashtu të jepte një mostër gjaku dhe urine.

Gjatë procedurave zyrtare, ai ka vazhduar të rezistonte dhe të pengonte policinë. Ai gjithashtu ka bërë kërcënime të mëtejshme verbale.

Personi në fjalë do të raportohet në zyrën e prokurorit publik të Kantonit të St. Gallen për dhunë dhe kërcënime ndaj autoriteteve dhe zyrtarëve.

Burimi i raportit: KAPO SG

Kuvendi të shtunën dështon të zgjedhë nënkryetarin serb

Kuvendi i Kosovës ka dështuar ta zgjedhë nënkryetarin e vet nga pakica serbe të shtunën, pavarësisht se i hodhi në votim nga tri herë të gjithë 10 deputetët serbë, duke e thelluar konstituimin e legjislaturës së re në një krizë të re.

Dy deputetë e Listës Serbe Miljana Nikolliq dhe Igor Simiq nuk morën asnjë votë në tri runde votimi secili, pasi u hodhën në votim përmes shortit nga kryetari i porsazgjedhur i Kuvendit, Dimal Basha, transmeton albinfo.ch.

Deputeti tjetër nga pakica serbe, Nenad Rashiq, nuk arriti të zgjidhej nënkryetar, pasi i mori 56 vota për, pesë më pak se 61 votat e nevojshme për t’u zgjedhur.

Dështimi për ta zgjedhur njërin nga deputetët e hedhur në votim sot nënkupton se Kuvendi nuk ka më askënd nga pakica serbe për ta votuar për nënkryetar.

Shqipëria U21 publikon listën për miqësoren ndaj Zvicrës

Trajneri i Kombëtares U-21, Alban Bushi, ka shpallur listën me 23 lojtarët e ftuar për dy ndeshjet miqësore që do të zhvillohen në muajin shtator ndaj Gjermanisë dhe Zvicrës, shkruan FSHF, transmeton albinfo.ch.

Në këtë grumbullim ka dy risi. Mbrojtësi i Hellas Verona, Adi Kurti, dhe portieri i Inter, Alain Taho, janë ftuar për herë të parë me Kombëtaren U-21, pas paraqitjeve pozitive me ekipet kombëtare të moshave U-15, U-16, U-17 dhe U-19.

Gjithashtu, në listë janë përfshirë edhe gjashtë lojtarë nga klubet e Kategorisë së Parë dhe “Abissnet Superiore” në Shqipëri.

Kombëtarja U-21 do të nisë zyrtarisht grumbullimin më 31 gusht, me seancën e parë stërvitore të planifikuar pasdite.

Miqësorja e parë, Shqipëri U-21 – Gjermani U-21, do të luhet më 5 shtator, në orën 18:00, në stadiumin “Elbasan Arena”.

Takimi i dytë, Zvicër U-21 – Shqipëri U-21, është programuar të hënën, më 8 shtator, në orën 18:30, në stadiumin “Brügglifeld” të qytetit Aarau.

Më poshtë lista me 23 lojtarët e ftuar nga stafi teknik i Kombëtares U-21:

Gjermania e kënaqur me rezultatet nga ashpërsimi i kontrolleve në kufi

Ministri i Brendshëm i Gjermanisë, Alexander Dobrindt është shprehur i kënaqur me efektin e kontrolleve të ashpërsuara në kufi.

Politikani kristiansocial kthimet e azilkërkuesve që në kufi i ka cilësuar si një “masë me efikasitet të lartë” në luftën kundër migracionitilegal. Ai i tha revistës “Stern”: “Ne kemi kthyer që nga 8 maji në kufi mbi 10.000 migrantë ilegalë, ndër ta rreth 550 persona, që synonin të aplikonin për azil, raporton DW, transmeton albinfo.ch.

Dobrindt si një ndër veprimet e para të tij pas marrjes së detyrës si ministër i Brendshëm në maj të këtij viti udhëzoi, që të kthehen në kufi edhe azilkërkuesit si dhe që të ashpërsohen kontrollet ekzistuese në pikat kufitare. Kontrollet u vendosën që në shtator 2024 nga qeveria e mëparshme dhe ministrja socialdemokrate e Punëve të Brendshme Nancy Faeser.

Bie ndjeshëm numri i refugjatëve

Që me fillimin e kontrolleve në kufijtë e Gjermanisë janë kthyer mbi 30.000 vetë, tha Dobrindt. Nga të gjitha masat e marra në kuadrin e politikës për refugjatët ndërkohë numri i migrantëve ilegalë është përgjysmuar. “Në krahasim evropian ne nuk jemi më në krye, por renditemi në vendin e tretë si një destinacion për migracionin ilegal”, tha ministri Dobrindt. Ai e konsideron si sukses thelbësor kthimin e refugjatëve në kufi.

Rezerva ligjore

Lidhur me legjitimitetin e kthimeve të migrantëve ilegalë në kufi sipas udhëzimeve që ka dhënë ministri i Brendshëm ka mjaft rezerva. Një grup refugjatësh në fillim të verës iu drejtua Gjykatës Administrative të Berlinit, e cila u dha të drejtë atyre. Gjyqtarët vendosën përmes një procedure të përshpejtuar, se kthimi i tyre në kufi ka qenë jo konform ligjit. Në bazë të Marrëveshjes së Dublinit që vlen në BE, vendi anëtar ku shkelin së pari refugjatët është përgjegjës për procesin e azilit.

Qeveria gjermane e konsideron këtë vendim gjykate si një rast të veçuar dhe vendim individual: “Politika duhet të bëjë dallimin”, tha Dobrindt. Nëse në një demokraci përballë sifdave të reja nuk duken më mundësi ndryshimi nga politika, kjo i hap rrugën partive radikale. Ai tha, se operon brenda kuadrit të së drejtës europiane dhe gjermane.

Kosto të larta për policinë federale

Pavarësisht çështjeve ligjore partitë e opozitës E Majta dhe ekologjistët vazhdimisht kritikojnë disproporcionalitetin e kontrolleve kufitare. Vetëm nga shtatori 2024 deri në fund të qershorit 2025 ka pasur kosto shtesë mbi 80 milionë euro, kryesisht për turnet shtesë në radhët e policisë federale. Edhe sindikata e policisë e konsideron këtë angazhim forcash si të diskutueshëm në sfondin e numri të vogël të kthimeve në kufi.

 

Gushti i vitit 2025, është muaji i tetë më i ngrohtë

Gushti i vitit 2025 do të jetë i teti më i ngrohtë në Zvicër që nga fillimi i regjistrimeve në vitin 1864.

Temperatura mesatare është 1.2 gradë Celsius më e lartë se në periudhën referuese nga viti 1991 deri në vitin 2020, transmeton albinfo.ch.

Duke marrë parasysh parashikimin e kësaj fundjave, temperatura mesatare mujore është 15.6 gradë Celsius, shkruan MeteoSwiss sot në raportin e saj mujor.

Gushti më i ngrohtë i regjistruar ndonjëherë ishte viti 2003, me një temperaturë mesatare mujore prej 17.9 gradë Celsius.

 

Shaqiri, i lumtur me rikthimin e Baselit në garat evropiane

Pas një mungese dyvjeçare, FC Basel është rikthyer në garat evropiane. Pasi u eliminua në fazën eliminatore të Ligës së Kampionëve të UEFA-s, ata do të garojnë në fazën e ligës së Ligës së Evropës të UEFA-s.

Pesë vjet më parë, Kuqezinjtë dhe Blutë garuan për herë të fundit në fazën e grupeve të këtij kompeticioni, duke arritur në çerekfinale, shkruan faqja zyrtare, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, që nga viti i kaluar, Liga e Evropës dhe Liga e Kampionëve nuk kanë më një fazë grupesh; në vend të kësaj, një fazë lige përcakton se kush avancon në raundet eliminatore. Kjo do të thotë që të 36 ekipet e kualifikuara ndahen në katër vazo, dhe secilit pjesëmarrës i caktohen dy kundërshtarë nga secila vazo. Çdo ekip luan katër ndeshje në shtëpi dhe katër ndeshje jashtë fushe, dhe rezultatet përcaktohen pas tetë raundeve. Tetë ekipet e para kualifikohen direkt për raundin e 16-të, ndërsa ato të renditura nga vendi i 9-të deri në të 24-tin garojnë në një raund të ndërmjetëm për të përcaktuar pjesëmarrësit e mbetur në raundin e 32-të. Ekipet në të tretën e fundit eliminohen.

Xherdan Shaqiri: “Jam shumë i lumtur me rezultatin e shortit sepse mendoj se do të garojmë kundër disa kundërshtarëve shumë tërheqës. Personalisht, mezi pres ndeshjen kundër Olympique Lyon, sepse është gjithmonë e veçantë të luash kundër ish-klubeve, dhe kundër Genk, ku do ta shoh përsëri Thorsten Fink. Por edhe kundërshtarët e tjerë kanë tërheqjen e tyre, dhe mezi pres sezonin me ndeshje emocionuese në Joggeli dhe në Evropë.”

Kundërshtarët e Baselit:

(V) Aston Villa FC (ENG)
(V) FC Viktoria Plzen (CZE)
(V) FCSB (ROU)
(V) VfB Stuttgart (GER)

(M) FC Salzburg (AUT)
(M) Olympique Lyonnais (FRA)
(M) SC Freiburg (GER)
(M) KRC Genk (BEL)

Në Ditën e të Zhdukurve: Kujtesa është forma më e fuqishme e rezistencës

Sot në Gjenevë, me Marshin për Drejtësi, fillojnë aktivitetet për shënimin e 30 Gushtit, Ditës Botërore të të Zhdukurve me Dhunë. Gjatë dy ditëve sa zgjat shënimi, veç marshit simbolik do të ketë edhe një sërë aktivitetesh artistike dhe të tjera.

Bartës të këtij organizimi janë shoqata kulturore “Dora D`Istria” dhe Lidhja Shqiptare në Botë. Lidhur me këtë, albinfo.ch ka biseduar me bashkorganizatorin, Nazmi Jakurti, kryetar i Lidhjes Shqiptare në Botë

 Albinfo.ch: Shoqata Dora d`Istria dhe ju, Lidhja Shqiptare në Botë, dy subjekte shqiptare të Zvicrës, keni iniciuar një aktivitet të rëndësishëm dhe ambicioz: shënimin e Ditës Botërore të Viktimave të Zhdukjes me Dhunë, në Gjenevë. Na thoni me pak fjalë, cili është koncepti i këtij organizimi?

N. Jakurti: Ky aktivitet ka për qëllim të ngrejë zërin e shqiptarëve në Zvicër dhe më gjerë për të kujtuar viktimat e zhdukjes me dhunë, por edhe për të kërkuar drejtësi për ta. Marshi dhe tryeza e rrumbullakët janë dy shtylla që lidhen: nga njëra anë sensibilizimi publik, nga ana tjetër diskutimi profesional për hapa konkretë.

Albinfo.ch: Përse pikërisht në Gjenevë?

N. Jakurti: Gjeneva është qendra ndërkombëtare e diplomacisë dhe selia e OKB-së për të drejtat e njeriut. Është vendi ku zëri i viktimave ka më shumë gjasë të dëgjohet nga ata që kanë fuqi të ndikojnë. Për ne, ky është mesazhi i duhur, në vendin e duhur.

Albinfo.ch: Pak fjalë për moton e aktivitetit: “Derisa ne i kujtojmë, ata jetojnë”?

N. Jakurti: Kjo moto shpreh besimin tonë se kujtesa është forma më e fortë e rezistencës. Përderisa i përkujtojmë, të zhdukurit nuk harrohen dhe nuk zhduken për së dyti. Kujtimi është obligim moral dhe një hap drejt së vërtetës.

Albinfo.ch: Nga informacionet që kemi, shënimi i Ditës së të Zhdukurve me Dhunë do të bëhet me një sërë aktivitetesh të veçanta: Cilat janë ato?

N. Jakurti: Më 30 gusht: Marsh për drejtësi para OKB-së në Gjenevë. Më 31 gusht: Tryezë e rrumbullakët mbi temën e të zhdukurve, me pjesëmarrje të ekspertëve, shoqatave dhe familjarëve. Ekspozita, fjalime dhe komunikime publike që e bëjnë kauzën më të dukshme.

Aktiviteti zgjat dy ditë: 30 dhe 31 gusht 2025. Por për ne, është një proces i gjatë, që vazhdon përtej këtyre datave, deri në zbardhjen e fatit të çdo të zhdukur.

Albinfo.ch: Çfarë mund të a thoni për bashkëpunimin me shoqatat shqiptare dhe, eventualisht me ato të komuniteteve të tjera, në këtë drejtim?

N. Jakurti: Ky organizim është fryt i një bashkëpunimi të gjerë. Krahas shoqatave shqiptare në Zvicër, jemi në kontakt edhe me organizata ndërkombëtare dhe komunitete të tjera që ndajnë të njëjtin dhimbje e kauzë. Një zë i bashkuar është më i fuqishëm.

Albinfo.ch: A do të marrin pjesë edhe përfaqësues të famljarëve të të shdukure nga Kosova, ose organizatave përkatese?

N. Jakurti: Po, presim pjesëmarrjen e familjarëve të të zhdukurve nga Kosova dhe përfaqësues të organizatave përkatëse. Pa zërin e tyre, ky aktivitet nuk do të kishte kuptim.

Albinfo.ch:  A është shënuar më parë kjo ditë në Gjenevë?

N. Jakurti: Në mënyrë të veçantë, kjo ditë shënohet në botë nga OKB dhe organizata të tjera. Po, para 24 vitesh, në vitin 2001 Lidhja Shqiptare në Botë ka organizuar një protestë, pikërisht para selisë së OKB-së në Gjenevë. Akademi, Familjarë të të zhdukurve dhe mijëra pjesëmarrës. Nga protesta patëm dorëzuar një rezolutë në Komisionin e OKB për të drejtat e njeriut, në Kryqin e Kuq Ndërkombëtar si dhe në Misionin Amerikan pranë OKB. Megjithatë, fatkeqësisht, edhe pas një çerek shekulli plaga është e hapur!!!

Albinfo.ch: Cila është lidhja me organizime të tjera të 30 gushtit

N. Jakurti: Organizimi ynë është i pavarur, por në harmoni me aktivitetet e tjera që zhvillohen në botë. Ne e shohim veten si pjesë e një rrjeti global që ndan të njëjtin mesazh: të vërtetën dhe drejtësinë për të zhdukurit.

Albinfo.ch: A keni mbështetje nga shteti, gjegjësisht nga institucionet lokale zvicerane dhe ato të Kosovës? Cili ështe roli i tyre?

N. Jakurti: Ne kemi kontakte si me autoritetet lokale në Zvicër ashtu edhe me institucionet e Kosovës. Çdo mbështetje institucionale është e mirëpritur, por thelbi i këtij organizimi është iniciativë qytetare dhe shoqërore.

 

Letërnjoftim i shoqatave

Shoqata Dora d’Istria: Një organizatë kulturore shqiptare në Zvicër, e angazhuar për promovimin e kulturës, të drejtave të njeriut dhe solidaritetit shoqëror.

Lidhja Shqiptare në Botë: Një rrjet i shqiptarëve të diasporës që synon ruajtjen e identitetit kombëtar, mbrojtjen e të drejtave dhe forcimin e lidhjeve mes shqiptarëve kudo në botë. Me një fjalë: Bashkimin e potencialit të shqiptarëve dhe vënjen e tij në shërbim të kombit dhe të atdheut.

 

Legalizimi i kanabisit në Zvicër: Hapi tjetër është ndërmarrë

Komiteti Social dhe Shëndetësor i Këshillit Kombëtar (SGK-N) dëshiron të sigurojë akses ligjor në kanabis për të rriturit.

Ai synon të rregullojë kultivimin, prodhimin dhe shitjen komerciale të kanabisit, por jo të inkurajojë konsumin e tij. Palët e interesuara mund të komentojnë mbi propozimet deri më 1 dhjetor.

Sot, kultivimi, prodhimi, tregtia dhe konsumimi i kanabisit për qëllime jo-mjekësore janë të ndaluara. Për të rriturit, konsumi dënohet me gjobë; posedimi i një sasie të vogël përjashtohet nga dënimi. Provat pilot për shpërndarjen e kontrolluar të kanabisit kanë qenë në proces që nga viti 2023, raporton SRF, transmeton albinfo.ch.

Konsumi i kanabisit mbetet një realitet pavarësisht ndalimit aktual, sipas deklaratës së shërbimeve parlamentare. Prandaj, SGK-N dëshiron ta heqë ndalimin, por të vazhdojë ta klasifikojë kanabisin si narkotik.

Shëndeti publik dhe mbrojtja e të rinjve në fokus

Të rriturit duhet të lejohen të kultivojnë kanabis për përdorim personal dhe të blejnë produkte kanabisi, por të miturit nuk duhet. Për më tepër, çdo formë reklamimi për kanabisin dhe produktet e kanabisit është e ndaluar. Toleranca zero për kanabisin duhet të vazhdojë të zbatohet në trafikun rrugor.

SGK-N dëshiron të lejojë kultivimin komercial të kanabisit dhe prodhimin komercial të produkteve të kanabisit vetëm me miratimin federal. Ai duhet të shitet vetëm në vende të licencuara nga kantonet. Qeveria federale duhet gjithashtu të jetë në gjendje të japë një licencë të vetme për shitjet online.

Për të parandaluar konsumin, kanabisi nuk duhet të lejohet të shitet për fitim. Për më tepër, një nxitje tatimore duhet të kufizojë konsumin dhe t’i orientojë konsumatorët drejt produkteve më pak të dëmshme.

Komisionet përkatëse morën vendimin themelor për dekriminalizimin e përdorimit të kanabisit në vitin 2021. Një nënkomision i SGK-N më pas filloi punën. Nxitja për këtë u dha nga një iniciativë parlamentare nga ish-Këshilltari Kombëtar i Bernës, Heinz Siegenthaler, i cili është pjesë e Partisë së Qendrës.

Rrudhani në Sion, i bashkohet shumë futbollistëve shqiptarë

Futbollisti i Kosovës, Donat Rrudhani ka ndryshuar skuadër, por ka mbetur në Superligën e Zvicrës në futboll.

Rrudhani është transferuar nga Young Boysi te Sioni, duke nënshkruar kontratë deri në vitin 2029, transmeton albinfo.ch.

Rrudhani i ka 16 ndeshje e dy gola për Kosovën. Por për ndeshjet e shtatorit është vetëm në listën rezervë.

Sioni e ka prezantuar si lojtar që mund të luajë në qendër dhe në krahë. Te Sioni presin nga Rrudhani kreativitet, vizion dhe aftësi të shënimit të golave.

“Jam shumë i lumtur që i bashkohem një klubi si Sioni. Kam ndier përkrahje nga menaxhmenti dhe kam vërejtur se projekti është i duhuri. Skuadra më ka pritur në mënyrën më të mirë të mundshme dhe mezi pres të vë aftësitë e mia në dispozicion të ekipit”, ka thënë Rrudhani.

Kreshnik Hajrizi, Benjamin Kololli, Rilind Nivokazi e Altin Shala janë te Sioni.

 

Shqipëria kryeson në Evropë për nevojat e paplotësuara në shëndetësi

Shqipëria kryesoi Evropën për numrin e lartë të popullsisë mbi 16 vjeç që kishin nevoja mjekësore të paplotësuara në vitin 2024 raportoi sot EUROSTAT.

Të dhënat tregojnë se në vitin 2024, 3.8% e personave të moshës 16 vjeç e lart në BE raportuan se kishin nevoja të paplotësuara për një ekzaminim ose trajtim mjekësor, një përqindje që varionte nga 0.2% në Qipro dhe 0.7% në Maltë deri në 13.4% në Greqi dhe 15.2% në Shqipëri. Shqipëria mban rekordi në rajon.

Sipas Eurostat, vetëm 2.8% e malazezëve nuk plotësonin nevojat mjekësore, 8.2% e serbëve, dhe 6% e maqedonasve. Mungojnë të dhënat për Kosovën e Bosnjë Hercegovinën, raporton Monitor, transmeton albinfo.ch.

Ndonëse shëndetësia teorikisht është falas, të ndara sipas arsyeve, 8.8% e shqiptarëve citojnë faktin se shërbimi është shumë i shtrenjtë (nga 1% që është mesatarja evropiane) dhe e dyta më e lartë në Evropë, pas Greqisë (9.1%). Vetëm 0.9% e malazezëve dhanë si arsye shërbimin e shtrenjtë dhe nga 1.8% Serbia dhe Maqedonia e Veriut.

Në arsyet e tjera, 0.3% e shqiptarëve përmendën largësinë për të udhëtuar, 1.1% janë në listë pritje. Interesante është që shqiptarët krahasohen me vendet nordike për përgjigjen “Desha të prisja dhe shikoja nëse problemi do të përmirësohej vetë”, me 2%, e treta më e larta pas Danimarkës (3.3%) dhe Norvegjisë (2.4%), përkundrejt 0.4% mesatarja europiane. Relativisht e lartë është dhe pesha e atyre që thonë se nuk kanë kohe (1%), e dyta pas Danimarkës (1.6%), ndërsa mesatarja e Evropës është 0.3%.

Në BE, dy arsyet kryesore më të zakonshme për nevojat e paplotësuara për kujdes mjekësor në vitin 2024 ishin për shkak të listave të pritjes ose se ai ishte shumë i shtrenjtë. Së bashku, këto 2 arsye përbënin më shumë se gjysmën e të gjithë njerëzve që raportuan një nevojë të paplotësuar për kujdes mjekësor

Arsyet kryesore të tjera më të zakonshme të dhëna ishin dëshira për të parë nëse problemi do të përmirësohej vetë (0.4% e njerëzve) dhe mungesa e kohës (0.3%). Arsyet më pak të zakonshme përfshinin frikën, mosnjohjen e një mjeku ose specialisti të mirë, ose se ishte shumë larg për të udhëtuar (të gjitha 0.1%). Përveç arsyeve kryesore të specifikuara, një 0.5% e njerëzve të tjerë treguan një arsye tjetër (të paspecifikuar) për një nevojë të paplotësuar për kujdes mjekësor.

Një listë pritjeje që pengonte kujdesin mjekësor ishte arsyeja specifike më e shpeshtë e dhënë për nevojat e paplotësuara për kujdes mjekësor në Gjermani, Estoni, Irlandë, Spanjë, Letoni, Lituani, Austri, Poloni, Slloveni, Sllovaki dhe Finlandë e Suedi në vitin 2024. Në Shqipëria arsyeja kryesore ishin kostot e larta dhe listat e pritjes.

Shpenzimet e kujdesit mjekësor ishin arsyeja specifike më e shpeshtë për nevojat e paplotësuara për kujdes mjekësor në Belgjikë, Bullgari, Greqi, Francë, Itali, Qipro dhe Rumani.

Dëshira për të pritur dhe për të parë nëse problemi do të përmirësohej vetvetiu ishte arsyeja specifike më e shpeshtë për nevojat e paplotësuara për kujdes mjekësor në Çeki, Danimarkë, Kroaci, Luksemburg dhe Maltë.

Në BE, 1.9% e personave të moshës 16 deri në 44 vjeç raportuan nevoja të paplotësuara për kujdes mjekësor në vitin 2024 për shkak se është shumë i shtrenjtë, shumë larg për të udhëtuar ose për shkak të listave të pritjes, krahasuar me 2.6% për personat e moshës 45 deri në 64 vjeç dhe 3.3% për personat e moshës 65 vjeç e lart. Në shumë vende të BE-së, mosha ishte një faktor i lidhur me nevojat e paplotësuara për kujdes mjekësor për shkak të këtyre arsyeve, megjithëse nuk kishte një model universal.

SHBA ashpërson rregulloren për vizat e studentëve, studiuesve dhe gazetarëve të huaj

Qeveria e SHBA-së ka vendosur të ashpërsojë rregullat për lejet e qëndrimit për studentë, studiues dhe gazetarë të huaj. Sipas rregullores së re, gazetarët do të duhet të zgjasin lejen e qëndrimit çdo tetë muaj, ndërsa më parë ajo mund të lëshohej deri në pesë vjet, shkruan DW, transmeton albinfo.ch.

Po ashtu, vizat për studiues do të kenë një afat maksimal prej katër vitesh, në vend të kohëzgjatjes së mëparshme që mund të arrinte deri në pesë vjet për doktorantët. Ministria e Mbrojtjes së Atdheut argumenton se ndryshimet synojnë të parandalojnë abuzime dhe të rrisin kontrollin mbi të huajt që jetojnë në SHBA.

Ndërkaq, përfaqësues të arsimit të lartë kritikojnë masat e reja. Miriam Feldblum, kryetarja e Shoqatës së Presidentëve për Arsimin e Lartë dhe Migracionin, tha se procedurat shtesë do të ngarkojnë shkollat dhe mund të ndikojnë negativisht në vendimet e akademikëve për të studiuar në SHBA.

Sipas statistikave zyrtare, gjatë muajve të fundit rreth 6,000 viza studentësh janë anuluar, shumica për studentë nga Kina ose ata që kanë marrë pjesë në protesta për ngjarjet në Rripin e Gazës. Ndërkohë, fondet federale për universitetet janë reduktuar dhe taksat për shkollat private janë rritur, sipas Kongresit amerikan, transmeton albinfo.ch.

Gjermani: Kontrolli i kufijve konsiderohet “me efikasitet të lartë”

Ministri gjerman i Brendshëm, Alexander Dobrindt, ka përshkruar si një “masë me efikasitet të lartë” kontrollin e kufijve dhe kthimin e azilkërkuesve që synojnë migracionin ilegal. Sipas tij, që nga fillimi i kontrollit më 8 maj janë kthyer mbi 10,000 migrantë, ndër të cilët rreth 550 kërkonin azil, shkruan DW, transmeton albinfo.ch.

Dobrindt theksoi se që nga fillimi i kontrolleve, numri i migrantëve ilegalë është përgjysmuar, duke e renditur Gjermaninë në vendin e tretë në Europë si destinacion për migracionin ilegal. Ai i konsideron kthimet në kufi si një sukses thelbësor të politikës së qeverisë për refugjatët.

Megjithatë, vendimet gjyqësore kanë sfiduar këtë politikë. Një grup refugjatësh u drejtua në Gjykatën Administrative të Berlinit, e cila vendosi se kthimi i tyre në kufi nuk ishte në përputhje me ligjin dhe Marrëveshjen e Dublinit të BE-së. Dobrindt e cilësoi këtë rast si të veçantë dhe insistoi se vepron brenda kuadrit të së drejtës europiane dhe gjermane.

Politikani u përball edhe me kritika nga partitë opozitare, përfshirë E Majta dhe ekologjistët, të cilët e konsiderojnë kontrollin disproporcional dhe me kosto të lartë. Vetëm nga shtatori 2024 deri në qershor 2025, kosto shtesë për këtë operacion ka arritur mbi 80 milionë euro, kryesisht për turnet e policisë federale. Sindikata e policisë gjithashtu e ka vlerësuar angazhimin e forcave si të diskutueshëm, duke u bazuar në numrin relativisht të vogël të kthimeve, transmeton albinfo.ch.

Zug, Basel dhe Cyrih kryesojnë listën e kantoneve më konkurruese në Zvicër

Zug, Basel-City dhe Cyrih mbeten kantonet me ekonomitë më konkurruese në Zvicër, sipas një studimi të ri të bankës UBS. Graubünden, Valais dhe Jura ndodhen në fund të renditjes, duke pasqyruar dallimet e mëdha rajonale në perspektivat e zhvillimit ekonomik, shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Treguesi i Konkurrueshmërisë Kantonale (CCI), i cili bazohet në 57 parametra që matin potencialin afatgjatë të zgjerimit ekonomik, i vlerëson kantonet në raport me rezultatin maksimal prej 100 pikësh. Tre kantonet kryesore mbeten të pandryshuara në krahasim me raportin e vitit 2023, duke lënë pas Vaud (78), Aargau (77), Gjenevën (73), Basel-Country (73), Lucernën (72), Schwyz-in (71) dhe Schaffhausenin (68).

Ticino, i renditur në vendin e 20-të me një rezultat 52, ka bërë përparim të lehtë falë strukturës së tij ekonomike, por penalizohet rëndë nga tregu i dobët i punës, ku regjistron një nga rezultatet më të ulëta në nivel kombëtar. Në fund, Graubünden (44), Valais (44) dhe Jura (33) mbeten kantonet më pak konkurruese, kryesisht për shkak të sfidave gjeografike dhe qasjes së kufizuar për bizneset.

Sipas ekspertëve të UBS, ndryshimet kryesore që nga viti 2023 lidhen me zhvillimet në tregun e punës dhe mjedisin e kostos. Popullsia aktive pritet të ulet ose të ngecë në më shumë se gjysmën e kantoneve gjatë dekadës së ardhshme, çka do të ndikojë drejtpërdrejt në konkurrueshmëri, transmeton albinfo.ch.

Megjithëse konkurrenca tatimore ka humbur rëndësi pas vendosjes së taksimit minimal global nga OECD, normat kantonale të taksave mbeten një faktor vendimtar për kompanitë. Përveç tyre, mungesa e banesave, rritja e qirave dhe çmimet e larta të energjisë elektrike po shihen gjithnjë e më shumë si sfida kyçe.

Studimi vë në pah edhe varësinë e kantoneve nga eksportet, duke theksuar se proteksionizmi i rritjes  veçanërisht tarifat e reja të vendosura nga SHBA  paraqet rreziqe për kantonet më të orientuara drejt tregjeve ndërkombëtare. Ndër më të ekspozuarit janë Nidwalden dhe Neuchâtel, ndërsa Cyrihu, Vaud, Gjeneva, Zug dhe Basel-City shfaqin rezistencë më të madhe.

Analiza zbulon gjithashtu dallime të theksuara brenda kantoneve: në Ticino, Lugano ka perspektiva më të forta se Bellinzona dhe Mendrisiotto, ndërsa në Graubünden, qyteti i Churit rezulton më dinamik sesa rrethet alpine përreth, transmeton albinfo.ch.

Partitë politike zvicerane raportojnë të ardhura prej 22.4 milionë CHF për vitin 2024

Dhjetë partitë politike në Zvicër kanë raportuar të ardhura në total prej 22.4 milionë frangash (28 milionë dollarë) për vitin 2024, sipas të dhënave të publikuara nga Zyra Federale e Auditimit (SFAO). Shuma është dukshëm më e ulët krahasuar me vitin 2023, kur partitë kishin deklaruar 26.3 milionë franga, vit në të cilin u mbajtën zgjedhjet federale, shkruan Swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Partia Social Demokrate (SP) e krahut të majtë ka raportuar të ardhurat më të larta, në vlerë prej 8.2 milionë frangash. Ajo pasohet nga Partia Radikale-Liberale (FDP) me 3.4 milionë franga, Partia Popullore Zvicerane (SVP) me 2.8 milionë dhe Partia e Qendrës me 2.6 milionë franga.

Nga partitë e tjera, Partia e Gjelbër ka raportuar 1.8 milionë franga dhe Partia Liberale e Gjelbër 1.2 milionë. Ndërkohë, Bashkimi Federal Demokratik, Partia Protestante, Lëvizja Qytetare Gjenevase (MCG) dhe Lega dei Ticinesi kanë raportuar të ardhura më të vogla, secila nën 1 milion franga, transmeton albinfo.ch.

Industria automobilistike gjermane shkurton mbi 51 mijë vende pune

Industria e automobilave në Gjermani po përballet me një krizë të thellë, duke humbur rreth 51.500 vende pune brenda një viti, që përbën gati 7% të fuqisë punëtore të sektorit. Sipas një studimi të kompanisë së kontabilitetit EY, kjo rënie përbën pothuajse gjysmën e 114 mijë vendeve të punës industriale të eliminuara në të njëjtën periudhë, shkruan DW, transmeton albinfo.ch.

Të dhënat tregojnë se fenomeni po përshpejtohet: që nga viti 2019, para pandemisë COVID-19, janë zhdukur 112 mijë vende pune në industrinë automobilistike gjermane, gjysma e të cilave vetëm në 12 muajt e fundit.

Arsyet kryesore lidhen me rënie të eksporteve drejt Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, dy tregjet më fitimprurëse për Gjermaninë. Në tremujorin e dytë të vitit 2025, eksportet drejt SHBA-së ranë me 10%, ndërsa ato drejt Kinës pësuan një rënie më të thellë prej 14%, duke e zbritur Kinën në vendin e gjashtë të destinacioneve kryesore.

Përkeqësimi i situatës lidhet edhe me tarifat e reja doganore, përfshirë ato të vendosura nga presidenti amerikan Donald Trump për automjetet, të cilat kanë arritur deri në 15%. Nga ana tjetër, BE-ja dhe Kina janë përfshirë në një betejë tregtare mbi automjetet elektrike, çka ka vështirësuar edhe më tej pozitën e prodhuesve gjermanë.

Kompani të mëdha si Mercedes-Benz, Volkswagen, Audi, Bosch, Continental, ZF dhe Porsche kanë nisur programe të gjera kursimi dhe ristrukturimi, duke u përqendruar kryesisht në Gjermani.

“Rënia masive e fitimeve dhe dobësimi i tregjeve të eksportit i bëjnë të pashmangshme shkurtimet e vendeve të punës,” tha Jan Brohriker nga EY, duke paralajmëruar se situata do të ndikojë edhe tek të rinjtë e diplomuar në inxhinieri dhe teknologji, transmeton albinfo.ch.

Reforma e qirasë së imputuar, si mund të ndikojë në tregun e pasurive të paluajtshme në Zvicër?

Në fund të shtatorit, qytetarët zviceranë do të votojnë mbi heqjen e qirasë së imputuar, një regjim tatimor që prej kohësh ka qenë pjesë e sistemit të tatimit mbi pronën. Ekspertët paralajmërojnë se ndryshimi mund të sjellë efekte të përziera në tregun e pasurive të paluajtshme, megjithëse faktorët kryesorë mbeten imigracioni dhe normat e interesit, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Sipas studimit të konsulencës Wüest Partner, të gjitha llojet e familjeve do të përfitonin tatimore nëse reforma miratohet, pasi në shumicën e rasteve vlera e qirasë së imputuar është më e lartë se interesi i hipotekës dhe zbritjet e mirëmbajtjes. Kjo nënkupton se pronarët e shtëpive do të shohin një lehtësim financiar.

Eksperti i UBS, Claudio Saputelli, thekson se reforma mund të japë një vrull shtesë për ndërtimet e reja, duke rritur çmimet e tyre, pasi kapitali i çliruar nga taksat pritet të shkojë kryesisht drejt pronave më të shtrenjta. Por, sipas tij, ndërtesat e vjetra rrezikojnë të humbasin atraktivitetin, pasi nuk do të përfitojnë më nga zbritjet për rinovime, duke çuar në ngadalësim ose madje rënie të çmimeve në disa rajone.

Nga ana tjetër, presidenti i IAZI, Donato Scognamiglio, paralajmëron se ndikimi i reformës po mbivlerësohet. Ai thekson se çmimet e shtëpive nuk do të pësojnë një rritje të madhe shtesë, ndërsa të rinjtë do ta kenë gjithnjë e më të vështirë të financojnë blerjen e një prone për shkak të të ardhurave të nevojshme të larta.

Në planin afatgjatë, ekspertët bien dakord se imigracioni dhe mungesa e tokës së lirë ndërtimore do të mbeten faktorët kryesorë që përcaktojnë zhvillimin e çmimeve. Vetëm vitet e fundit, Zvicra ka regjistruar një rritje neto prej rreth 70 mijë banorësh të rinj çdo vit, çka mban të lartë kërkesën për banesa.

Referendumi i fund-shtatorit shihet si një hap i rëndësishëm, por jo vendimtar për tregun: reforma e qirasë së imputuar mund të ndryshojë dinamikat mes ndërtesave të reja dhe atyre ekzistuese, por në fund të fundit, lëvizjet më të forta pritet të përcaktohen nga faktorë makroekonomikë dhe demografikë, transmeton albinfo.ch.

Rregullore të reja hyjnë në fuqi në Zvicër nga 1 shtatori

Nga 1 shtatori në Zvicër do të hyjnë në fuqi një sërë ndryshimesh ligjore dhe rregullatore që prekin fusha të ndryshme të jetës së përditshme, nga tregtia e deri te transporti dhe shërbimet publike, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Në kantonin e Aargaut, komunat do të kenë mundësi të lejojnë një ditë shtesë shitjeje në vit, përveç dy të dielave tradicionale të Adventit. Po ashtu, për të mbrojtur mjedisin dhe për të reduktuar përdorimin e energjisë, ndalohet shitja e disa llambave fluoreshente të tipit T8 si dhe e disa llambave halogjene. Megjithatë, përdorimi i tyre mbetet i lejuar. Në fushën e kozmetikës, ndalohet substanca TPO, e cila është përdorur kryesisht në produktet e thonjve UV.

Ndryshime të rëndësishme pritet të ndodhin edhe në transport. Hekurudhat Federale Zvicerane (SBB) do të testojnë lidhje direkte nga Cyrihu në Chur gjatë katër fundjavave, ndërsa në disa linja do të ketë mbyllje të përkohshme për shkak të punimeve, përfshirë segmentin Cyrih-Bern dhe Fribourg-Lausanne. Kufizime do të ketë gjithashtu në linjat ndërkombëtare drejt Milanos deri më 14 shtator. Tuneli i Gotthardit do të mbyllet për qarkullim gjatë natës në disa periudha të muajit.

Në fushën e shërbimeve digjitale, kompania Spotify ka njoftuar rritje të çmimeve të abonimit standard, që në Zvicër aktualisht kap vlerën prej 13.95 frangash. Ndërkohë, kompania ajrore “Swiss” do të rifillojë më 25 shtator fluturimet drejt Tel Avivit, katër ditë më herët se sa ishte parashikuar fillimisht.

Risi ka edhe në nivel lokal. Në Birsfelden (BL) hyn në fuqi një sistem automatik kontrolli trafiku, ku parashikohet gjobë prej 100 frangash për devijime pa leje. Në Davos, nga fundi i muajit do të nisë përdorimi i votimit elektronik përmes platformës gr.evoting.ch. Ndërkohë, në kantonin e Aargaut do të lejohet përdorimi i silenciatorëve gjatë gjuetisë, me qëllim mbrojtjen e qenve nga zhurmat e forta të armëve, por vetëm me leje të posaçme, transmeton albinfo.ch.

Papunësia në Gjermani kalon pragun e tre milionëve

Papunësia në Gjermani ka kaluar pragun e tre milionë personave për herë të parë në më shumë se dhjetë vjet, duke rritur shqetësimet për gjendjen e ekonomisë së vendit, shkruan DW, transmeton albinfo.ch.

Sipas të dhënave të publikuara nga Agjencia Federale e Punësimit (BA), në gusht numri i të papunëve u rrit me 46,000, duke arritur në 3.025 milionë. Kjo përkthehet në një normë papunësie prej 6.4%, ose 0.1 pikë përqindjeje më shumë se muajin e kaluar.

Kancelari Friedrich Merz, duke komentuar shifrat në margjinat e takimit franko-gjerman të mbajtur në Toulon të Francës jugore, tha se rritja nuk ishte e papritur dhe se qeveria federale do ta ketë këtë çështje në fokus. Ai theksoi se planet e mëdha të investimeve të qeverisë synojnë të japin rezultate sa më shpejt të jetë e mundur.

Edhe pse të dhënat e rregulluara sezonalisht treguan një rënie prej 9,000 të papunëve në gusht krahasuar me korrikun  duke sfiduar pritjet për një rritje prej 10,000  krahasuar me një vit më parë papunësia është rritur me 153,000 persona.

Ndërkohë, kërkesa për punë po tregon shenja ngadalësimi. Në gusht ishin të disponueshme 631,000 vende pune të lira, 68,000 më pak se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, transmeton albinfo.ch.