Zvicra konsiderohet si një nga vendet më të pasura në botë, megjithatë shpërndarja e kësaj pasurie është gjithnjë e më e pabarabartë.

Sipas Bazës së të Dhënave Botërore të Pabarazisë (WID), 1 përqindëshi më i pasur i popullsisë në Zvicër zotëron mbi 31 për qind të pasurisë totale private, ndërsa gjysma më e varfër zotëron vetëm 3.7 përqind.

Hendeku duket i madh edhe në terma absolutë: gjysma e popullsisë ka një mesatare prej 25,000 frangash për frymë, ndërsa 1 përqindëshi më i pasur zotëron mbi 21 milion franga për frymë.

Në rast se po pyesni veten, për t’u numëruar midis 1 përqindëshit më të pasur të njerëzve që jetojnë aktualisht në Zvicër, do t’ju duheshin pak më pak se 6 milion franga në asete.

Më konkretisht, 5,915,493 franga është numri magjik që do të duhet të arrini në pasuri neto për t’u konsideruar anëtar i 1 përqindëshit më të lartë të vendit.

Kush i përket atij grupi prej 1 për qind?

I njëjti hulumtim tregon se të huajt janë të mbi-përfaqësuar në krye të shkallës së pasurisë së Zvicrës.

Miliarderët në dy vendet më të larta në Zvicër janë të dy të huaj.

Siç raportoi The Local, shtetasi gjerman, 88-vjeçari Klaus-Michael Kühne, është aksionari kryesor i gjigantit të logjistikës së transportit me seli në Schwyz, Kuehne + Nagel. Pasuria e tij vlerësohet në 41 miliardë franga.

Më pas është shtetasi italian Gianluigi Aponte, 85 vjeç, themeluesi, pronari dhe kryetari i Mediterranean Shipping Company. Ai dhe gruaja e tij, Rafaela Aponte-Diamant, 81 vjeç, kanë një pasuri prej 30 miliardë frangash.

Dhe pastaj janë qytetarët ultra të pasur norvegjezë që u zhvendosën në Zvicër për të shmangur pagesën e taksave në rritje mbi pasurinë në vendin e tyre të lindjes.

Por të kthehemi te shpërndarja e pabarabartë e pasurisë në Zvicër

Zyra Federale e Statistikave (BFS) ofron shifra të mëtejshme mbi pabarazinë e të ardhurave dhe pasurisë.

Studimi zbuloi se “10 përqind e njerëzve që jetojnë në Zvicër kanë të ardhura të disponueshme ekuivalente (të ardhurat totale të një familjeje, pas taksave dhe zbritjeve të tjera) që janë më pak se 26,086 franga në vit. Në anën tjetër të shkallës, 10 përqind e njerëzve që jetojnë në Zvicër kanë të ardhura të disponueshme ekuivalente që janë më të mëdha se 95,510 franga në vit. Mesatarja tregon se gjysma e njerëzve që jetojnë në Zvicër kanë të ardhura të disponueshme ekuivalente që janë më pak se 51,973 franga në vit.”

Në fakt, sipas FSO-së, 8.7 për qind e popullsisë jeton në varfëri, e cila përcaktohet në Zvicër në 2,279 franga në muaj mesatarisht për një person të vetëm dhe 3,976 franga në muaj për dy të rritur dhe dy fëmijë, transmeton albinfo.ch.

“Rreziku i varfërisë përcaktohet kryesisht nga rrethanat familjare dhe niveli i arsimit”, tha FSO.

Ky grup përbëhet kryesisht nga familje me një prind të vetëm, njerëz pa arsim ose trajnim përtej shkollimit të detyrueshëm, beqarë nën 65 vjeç pa fëmijë që jetojnë vetëm, si dhe emigrantë.

Si krahasohet pabarazia e Zvicrës me pjesën tjetër të Evropës?

Kjo përgjigje jepet nga Koeficienti GINI. I përdorur për të matur pabarazinë e të ardhurave brenda një vendi të caktuar, ai ndryshon, sipas FSO-së, midis 0 dhe 100. Është i barabartë me 0 në një situatë barazie të përsosur (e cila nuk ekziston askund në Evropë). Në ekstremin tjetër, është i barabartë me 100 në situatat më të pabarabarta të mundshme (kjo gjithashtu nuk shihet në Evropë). Sa më i lartë të jetë indeksi Gini, aq më e madhe është pabarazia.

Numri i Zvicrës është 31.5 – më i lartë se në Austri (28.1), Gjermani (29.4) dhe Francë (29.7), dhe i barabartë me atë të Italisë (31.5).

Mesatarja evropiane është 29.6.

Dhe pastaj ka edhe një metrikë tjetër

Raporti S80/S20 mat pabarazinë relative të shpërndarjes së një vlere të caktuar, siç janë pagat, të ardhurat dhe standardi i jetesës.

“Për një shpërndarje të të ardhurave, S80/S20 pra mat raportin midis të ardhurave totale të disponueshme të 20 përqindëshit më të pasur dhe asaj të 20 përqindëshit më të varfër”, tha FSO. “Sa më i lartë të jetë, aq më e madhe është pabarazia e shpërndarjes së të ardhurave.”

S80/S20 për vitin 2023 (viti i fundit për të cilin ka statistika të disponueshme) tregon se në Zvicër, të ardhurat totale të 20 përqindëshit më të pasur janë 4.9 herë më të larta se të ardhurat totale të 20 përqindëshit më të varfër – arsyeja është se vendet më të varfra mund të mos kenë një numër të madh individësh shumë të pasur).

Në Evropë kjo mesatare është 4.7; megjithatë, ndryshon shumë midis vendeve.

Euro shënoi një rekord të ri negativ kundrejt frangut zviceran këtë mëngjes. Monedha e vetme ra në 0.9186 franga. Sipas operatorëve, pasiguritë e vazhdueshme ciklike dhe e panjohura rreth të ardhmes së normave të interesit të Rezervës Federale ndikojnë negativisht.

Frangu mbetet nën presion në rritje si një strehë e sigurt. Edhe nëse mbyllja e SHBA-së ka mbaruar, të dhënat kryesore mbi punësimin dhe inflacionin nuk janë publikuar: investitorët dhe Rezerva Federale nuk kanë informacionin e nevojshëm për të udhëhequr politikën monetare, shkruan RSI, transmeton albinfo.ch.

Ekziston gjithashtu një rritje e nervozizmit në tregje për vlerësimet e larta të letrave me vlerë të teknologjisë. Zërat që njoftojnë një korrigjim më të fortë po shumëfishohen.

Për momentin, raporton një operator, nuk ka asnjë gjurmë ndërhyrjesh nga Banka Kombëtare Zvicerane (BNS) në treg, por presioni për të sjellë normat përsëri në territor negativ po rritet çdo ditë.

Falë trajtimit Beyfortus, urgjencat pediatrike në Zvicër nuk janë të mbingarkuara nga epidemia e bronkiolitit.

Ndryshe nga Zvicra, pediatrit francezë po paralajmërojnë për mbrojtje të pamjaftueshme kundër bronkiolitit.

Mbrojtje më e mirë për foshnjat në Zvicër

Në Francë, më pak se gjysma e foshnjave kanë marrë trajtimin parandalues Beyfortus. Ndërkohë, në Zvicër – ku produkti është në përdorim prej një viti – pediatrit janë dukshëm më optimistë.

Sipas tyre, foshnjat në Zvicër janë mirë të mbrojtura kundër virusit respirator sincicial (RSV), që shkakton bronkiolitin. Vitin e kaluar, rreth 80% e foshnjave morën trajtimin parandalues.

Zyra Federale e Shëndetit Publik ende nuk ka të dhëna për këtë sezon, por sipas Pierre-Alex Crisinel, shef i Njësisë së Sëmundjeve Infektive Pediatrike dhe Vaksinologjisë në CHUV, “jemi në të njëjtin drejtim si një vit më parë”.

Ai shton se në pesë javët e para të fushatës “jemi në të njëjtën grupmoshë objektiv si vitin e kaluar – madje pak mbi të”.

“Vitin e kaluar na u deshën dy ose tre javë për të vendosur mirë sistemin dhe për të arritur 80% mbulim për të gjithë sezonin. Tani jemi në 75%, pra shumë mirë,” tha ai.

Numri i dozave të administruara është pothuajse identik: “194 doza në pesë javët e para, si vitin e kaluar ashtu edhe këtë vit.”

Vaksinimi i grave shtatzëna

Këtë vit është shtuar edhe një masë tjetër parandaluese: vaksinimi i grave shtatzëna.

Sipas pediatrit, duke kombinuar të dyja mënyrat, shkalla e mbulimit pritet të arrijë përsëri në 80%.

Situata në Francë është ndryshe

Në Francë, situata është më pak e favorshme.

“Vitin e kaluar, ata patën një epidemi që u zbut relativisht herët dhe ndaluan imunizimin që nga shkurti, ndërsa në Zvicër vazhduam,” shpjegon Crisinel.

Një tjetër arsye është sistemi i rimbursimit: “Sigurimet shoqërore në Francë mbulojnë vetëm një pjesë të kostos, çka mund të shpjegojë pse trajtimi parandalues është më pak i përhapur atje.”

Rezultate premtuese

Vitin e kaluar, trajtimi uli shtrimet në spital për të sapolindurit me 80%.

Ai mund të ndihmojë gjithashtu në uljen e rasteve të astmës pediatrike dhe komplikimeve të tjera respiratore që pasojnë infeksionet nga RSV.

Megjithatë, për ta konfirmuar këtë, do të nevojiten disa vite vëzhgimi.

Parlamenti i kantonit Valis ka miratuar në lexim të parë një garanci shtesë financiare prej 294 milionë frangash për Spitalin e Valisit (HVS). Vendimi synon të mbështesë projektet e zgjerimit dhe rinovimit të infrastrukturës shëndetësore në kanton.

Nga kjo shumë, 78 milionë franga do të përdoren për zgjerimin e spitaleve në Brig dhe Sion, ndërsa 60 milionë franga janë parashikuar për qendrën psikiatrike Malévoz në Monthey. Financimi për përmirësimin e rezistencës sizmike të ndërtesave ekzistuese do të mbulohet nga buxheti i rregullt i Departamentit të Shëndetësisë Publike.

Pjesë e projektit është edhe krijimi i një fondi kantonal për pasuritë e paluajtshme në sektorin e shëndetësisë, i cili do të lejojë Kantonin të ndërtojë struktura të reja për HVS dhe t’i japë me qira të përballueshme. Këshilli Shtetëror planifikon të investojë 70 milionë franga shtesë në pesë vitet e ardhshme përmes këtij fondi.

Sipas planit, të gjitha 89 ndërtesat ekzistuese të spitalit pritet të integrohen në këtë fond deri në vitin 2031.