Ka gjithnjë e më shumë kriza humanitare. Për shembull, në Sudan, ku një luftë civile ka vazhduar brutalisht për dy vjet e gjysmë.

Dhjetëra mijëra njerëz janë vrarë ose plagosur dhe mbi 14 milionë janë në arrati. 49 prej tyre po transportohen me aeroplan në Zvicër nga qeveria federale këtë muaj.

Këto përfshijnë gra që janë bërë viktima të dhunës dhe gra beqare me fëmijë. Është i vetmi grup refugjatësh që Zvicra pranon përmes programit aktual të zhvendosjes.

Duhet të kishte qenë 1600 vitin e kaluar dhe këtë vit. Kjo është ajo që vendosi Këshilli Federal në vitin 2023.

Fakti që pranohen dukshëm më pak sesa ishte vendosur dikur është për shkak të situatës së tensionuar në fushën e azilit, thotë Magdalena Rast, zëdhënëse për median e Sekretariatit Shtetëror për Migracionin, shkruan SRF. “Numri i lartë i azilkërkuesve nga Ukraina, si dhe shumë aplikime për azil, kanë vënë një barrë shumë të rëndë mbi qeverinë federale, kantonet, qytetet dhe komunat në tre vitet e fundit.”

Prandaj, me kërkesë të kantoneve, pranimi i refugjatëve të zhvendosur u hoq për momentin.

Edhe pse qeveria federale e ka zgjatur programin e zhvendosjes, i cili skadon në fund të vitit, me dy vjet, nuk po flet më për 1600, por për një maksimum prej 800 refugjatësh që dëshiron të marrë.

UNHCR është e kënaqur që Zvicra vazhdon të dëshirojë të sjellë refugjatë direkt nga zonat e krizës, megjithëse në një shkallë më të vogël. Organizata e OKB-së për refugjatët pret 2.5 milionë refugjatë që në të vërtetë do të kishin nevojë për një vend zhvendosjeje., përcjell albinfo.ch

Sipas kreut të zyrës së UNHCR-së për Zvicrën, Anja Klug, ka vetëm disa vende në dispozicion: “Ne ndoshta mund të zhvendosim një përqind të këtyre 2.5 milionë refugjatëve. Çdo vend ka rëndësi dhe çdo angazhim është i rëndësishëm.”

SVP lufton programin e zhvendosjes

SVP shkon shumë larg. Në sesionin e fundit të vjeshtës së parlamentit, ajo mbështeti mospranimin e më shumë refugjatëve përmes programit të zhvendosjes për momentin. Ata nuk mund të flisnin gjuhët kombëtare, mezi kishin trajnim dhe ishin të varur nga ndihma sociale për vite me radhë, justifikon partia.

Këshilltarja shtetërore e SVP-së, Esther Friedli, është e shqetësuar: “Në një moment sistemi ynë do të shembet. Në një moment, komunitetet do të arrijnë gjithnjë e më shumë kufijtë e tyre dhe mezi do të gjejnë më strehim.

SVP dështoi me kërkesat e saj. Të gjitha partitë e tjera janë kryesisht pas programit të zhvendosjes, ashtu si kantonet.

Agjencia e OKB-së për Refugjatët është e lumtur për këtë. Zvicra, sipas Klug, i përmbahet kësaj është një shenjë e rëndësishme ndërkombëtare solidariteti me shtetet që do të strehonin më shumë refugjatë. Këto shtete janë në jugun global dhe shpesh nuk kanë mjetet për t’u siguruar refugjatëve.

Kur qeveria federale dëshiron të pranojë grupin tjetër të refugjatëve që po kalojnë veçanërisht keq është ende e hapur. Një gjë është e sigurt: ata do të vijnë përsëri nga Afrika ose Lindja e Mesme.

Kantoni i Cyrihut si punëdhënës dëshiron të krijojë dhe të ruajë kushte pune tërheqëse, prandaj stafit do t’i jepet një kompensim i plotë për inflacionin, sipas vendimit të qeverisë të publikuar të enjten, raporton Tages-Anzeiger.

Për vitin aktual, qeveria kishte vendosur një rritje të çmimeve prej 1.1 përqind, në vitin 2024 kompensimi për inflacionin ishte 1.6 përqind, në vitin 2023 3.5 përqind, shkruan albinfo.ch.

Sipas statusit të indeksit kombëtar të çmimeve të konsumit nga gushti, Këshilli Qeveritar e cakton lejimin e inflacionit deri më 1 janar të vitit pasardhës.

Ndërsa shumica e pensionistëve në Zvicër janë të kënaqur me sigurimin e pensioneve të tyre, 37% thonë se kanë disa keqardhje për këtë.

Mungesa e informacionit, shtyrja, kursimet e pamjaftueshme dhe strategjitë e papërshtatshme të investimit kryesojnë listën e keqardhjeve, sipas një sondazhi të YouGov të publikuar të premten nga kompania e sigurimeve Baloise.

Prirja për të vënë para mënjanë rritet me moshën, ndërsa arsyet për ta bërë këtë ndryshojnë.

Më pak se një në dy persona nën moshën tridhjetë vjeç thonë se janë në gjendje të krijojnë rezerva, kryesisht për t’u përballur me ngjarje të paparashikuara, përcjell swissinfo. Megjithatë, një e treta e mirë e të anketuarve në këtë grupmoshë tashmë po kontribuojnë në një shtyllë të tretë tradicionale, dhe pothuajse një e katërta po kontribuojnë në një pension në formën e fondeve të investimit ose letrave me vlerë, shkruan albinfo.ch.

Shtylla klasike 3a tërheq 62% të 30- deri në 44-vjeçarëve, dhe homologu i saj i investimeve 41%. Një në dy persona në këtë grupmoshë arrin të kursejë. Arsyet kryesore për këtë janë ende siguria kundër shpenzimeve të paparashikuara.

Oreksi për sigurim privat në formën e kursimeve rritet me disa pikë të tjera në 66% në grupmoshën 45-59 vjeç, ndërsa tërheqja e investimeve zvogëlohet disi në 38%.

Këtë vit në Zvicër ka pasur dukshëm më shumë falimentime. Sektorët e ndërtimit, shërbimit të ushqimit dhe shitjes me pakicë në veçanti kanë vuajtur.

Falimentimet e kompanive u rritën me 19.5% nga janari deri në shtator krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, sipas shërbimit të informacionit ekonomik Crif të enjten. Konkretisht, 8,387 kompani falimentuan në nëntë muajt e parë të vitit.

Sipas Crif, shumica e falimentimeve ishin në industrinë e ndërtimit (1,192 raste), e ndjekur nga shërbimi i ushqimit (872) dhe shitjes me pakicë (606). Një arsye për rritjen është një ndryshim në ligj, shkruan swissinfo. Që nga 1 janari 2025, borxhet tatimore të kompanive në regjistrin tregtar mund të kërkohen edhe në procedurat e falimentimit. Më parë, autoritetet tatimore ishin të mundura të mbledhnin taksat e papaguara vetëm me anë të sekuestrimit.

Në të njëjtën kohë, numri i formimeve të kompanive mbetet në një nivel të lartë: midis janarit dhe shtatorit 2025, një total prej 40,867 kompanish të reja u regjistruan në regjistrin tregtar. Një rritje prej 4.3% krahasuar me vitin e kaluar, transmeton albinfo.ch.

Sipas sektorëve, tregtia me pakicë (3,287 biznese të reja), konsulenca menaxheriale (3,273) dhe sektori i pronave (2,920) kryesuan fushën e bizneseve të reja të reja.

Një gjysmë e mirë e popullsisë zvicerane nuk ka qenë në gjendje të lërë mënjanë para në gjashtë muajt e fundit – pavarësisht një dëshire të fortë për të kursyer. Në të njëjtën kohë, shpesh ekziston një hendek midis njohurive financiare, qëllimit për të kursyer dhe realizimit aktual.

Edhe pse 79% e zviceranëve e konsiderojnë kursimin të rëndësishëm, vetëm rreth një në dy persona (47%) kanë qenë në gjendje të lënë mënjanë para në gjashtë muajt e fundit. Këto janë gjetjet e një ankete të publikuar të enjten nga Baloise dhe instituti i kërkimit të tregut YouGov Switzerland. Kostot e larta fikse u përmendën veçanërisht shpesh si një pengesë.

Ndërkohë, pothuajse çdo person i dytë që kursen arrin të lërë mënjanë deri në 1,000 CHF në muaj. Nevoja për siguri është në ballë të kësaj. Të anketuarit më shpesh duan të kursejnë në mënyrë që të përgatiten për shpenzime të paparashikuara. Personat nën 30 vjeç gjithashtu lënë mënjanë dukshëm më shumë para se grupmoshat e tjera për blerjen e pronës banesore.

Pasiguria në rritje

Një arsye tjetër e përmendur shpesh për kursimin është dalja në pension e parakohshme, shkruan swissinfo. Mbi gjysma e të anketuarve do të donin të dilnin në pension më herët, por rrallë planifikojnë ta bëjnë këtë. Vetëm 11% thanë se po punonin në mënyrë aktive drejt kësaj. Ndërkohë, një e treta e konsiderojnë jorealiste të jenë në gjendje të përballojnë daljen në pension të parakohshëm, transmeton albinfo.ch.

Sot, më shumë se gjysma e zviceranëve (57%) ndihen rehat në gjendjen e tyre financiare – më shumë se numri i atyre që kanë qenë në gjendje të krijojnë rezerva. Megjithatë, perspektiva për të ardhmen është e zymtë: vetëm 44% janë të sigurt për gjendjen e tyre financiare në planin afatgjatë. Të anketuarit janë më të shqetësuar nga pasiguritë në sistemin e pensioneve dhe pensionet e pamjaftueshme ose boshllëqet e pensioneve.

Mungesa e njohurive financiare

Shumë gjithashtu ndihen të papërgatitur për të ardhmen. Rreth 60% e vlerësojnë njohurinë e tyre për çështjet financiare si mesatare në rastin më të mirë. Prandaj, shumica kërkojnë që edukimi financiar të fillojë në shkollë. Sipas studimit, njohuritë aktualisht jepen kryesisht nga familja, miqtë ose këshilltarët.
Një total prej 2,032 personash të moshës 15 deri në 79 vjeç nga e gjithë Zvicra u intervistuan për anketën përfaqësuese të kryer nga Baloise në bashkëpunim me YouGov në vitin 2025.

Rritja e primeve të sigurimit shëndetësor në Zvicër vitin e ardhshëm ka të ngjarë të jetë më e lartë se sa është njoftuar nga autoritetet, sipas firmës konsulente Deloitte, e cila analizoi kostot në detaje sipas nivelit të primit dhe rajonit.

“Shifra prej 4.4% e njoftuar zyrtarisht nuk përputhet me realitetin”, sepse për primet më të favorshme për një të rritur dhe sipas rajonit rritja është 7.1%, detajoi firma konsulente dhe audituese Deloitte të enjten në kuadër të një ankete të kryer mbi 1,300 mbajtës të policave. Prandaj, primi më i lirë do të rritet me 23 CHF (29 dollarë) në muaj.

Që nga viti 2017, primet janë rritur me një mesatare prej 3.2%.

Në mesin e shtatorit, Zyra Federale e Shëndetit Publik (FOPH) tregoi se zviceranët duhet të presin që primet e sigurimit shëndetësor të rriten me një mesatare prej 4.4% deri në vitin 2026. Vitin tjetër, primi mesatar mujor do të jetë 393.30 CHF.

Bazuar në primin më të lirë për të rritur në treg, Deloitte gjeti dallime të rëndësishme rajonale. Banorët e Ticinos do të duhet të paguajnë deri në 52 CHF më shumë në muaj, ndërsa banorët e Valais do të duhet të paguajnë 35 CHF më shumë, shkruan swissinfo. Në kantonet e tjera frëngjishtfolëse, rritja do të jetë 10 CHF në Neuchâtel, 19 CHF në Gjenevë dhe deri në 33 CHF në Vaud, përcjell albinfo.ch.

Nga ana tjetër, Zug regjistroi të vetmen rënie (-46 CHF), falë faktit se 99% e kostove spitalore mbulohen nga kantoni.

“Kjo tregon qartë se barra financiare e primeve të sigurimit shëndetësor nuk është vetëm rezultat i rritjes së kostove të kujdesit shëndetësor, por shpjegohet kryesisht edhe nga kushtet rajonale dhe politike të kuadrit”, tha Marcel Thom, kreu i sigurimeve në Deloitte Zvicër.

Ekspertët e Deloitte kanë vënë re gjithashtu një ngushtim të hendekut midis primeve më të shtrenjta dhe më pak të shtrenjta në treg gjatë nëntë viteve të fundit.

Këto rritje të ndjeshme të kostove do t’i motivojnë përsëri individët të drejtohen te siguruesi më i lirë. Midis 7% dhe 10% të mbajtësve të policave pritet të ndryshojnë ofruesin deri në vitin 2026.

Një hulumtim i fundit ka zbuluar një problem shqetësues në sistemin shëndetësor zviceran: disa mjekë të huaj, të cilëve u janë revokuar licencat për ushtrimin e profesionit në vendet e tyre, vazhdojnë të punojnë në klinika dhe spitale në Zvicër.

Arsyeja kryesore lidhet me faktin se Zvicra nuk është pjesë e sistemit të paralajmërimit të Bashkimit Evropian, që njofton vendet për rastet e mjekëve të suspenduar. Kjo boshllëk ligjor dhe administrativ i lejon disa profesionistë të shëndetit të gjejnë mundësi punësimi në Zvicër, pavarësisht ndalimeve që kanë në vendet e tyre të origjinës.

Sipas raportimit, një pjesë e tyre janë përfshirë më parë në skandale të rënda profesionale ose madje edhe në shkelje ligjore. Kjo ngre pyetje serioze mbi sigurinë e pacientëve dhe mekanizmat e kontrollit të cilësisë së kujdesit shëndetësor.

Ekspertët kërkojnë që të forcohet verifikimi i dokumenteve dhe licencave nga autoritetet kantonale dhe të shqyrtohet mundësia e integrimit të Zvicrës në sisteme ndërkombëtare paralajmërimi. Organizatat e pacientëve paralajmërojnë se mungesa e një monitorimi më të rreptë mund të sjellë pasoja të rënda, duke dëmtuar besimin e publikut në sistemin shëndetësor.

Ky rast është pritur me shqetësim edhe në rrafshin politik, ku disa deputetë kanë bërë thirrje për masa urgjente dhe transparencë më të madhe nga ana e autoriteteve shëndetësore. shkruan Blue News, përcjell albinfo.ch.

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur sot në Dietikon (ZH), ku një polic ka humbur jetën gjatë një operacioni në lumin Limmat.

Sipas autoriteteve, polici u përfshi në një ndërhyrje shpëtimi kur papritur vetë ra në ujë dhe nuk arriti të shpëtonte.

Ekipet e emergjencës ndërhynë me shpejtësi, por përpjekjet për ta rikthyer në jetë rezultuan të pasuksesshme. Ngjarja ka shkaktuar tronditje të madhe në polici dhe reagime të shumta nga opinioni publik, i cili ka shprehur solidaritet me familjen dhe kolegët e viktimës, shkruan SRF, përcjell albinfo.ch.