Zjarr në aeroportin Heathrow në Londër

Raportohet se një zjarr i madh ka shpërthyer këtë mëngjes në parkimin shumëkatësh të Terminalit 3 në aeroportin Heathrow, pasi një automjet mori flakë papritur. Pamjet nga vendngjarja treguan shtëllunga të mëdha tymi që ngriheshin nga godina dhe flakë të forta që përhapeshin me shpejtësi, përcjell albinfo.ch.

Sipas autoriteteve britanike, alarmi i parë u dha në orën 09:03, ndërsa menjëherë në vendngjarje mbërritën katër automjete zjarrfikëse dhe rreth 25 zjarrfikës nga stacionet e Heathrow, Hayes dhe Feltham.

Për shkak të flakëve, një pjesë e autostradës M4 në drejtim të jugut është mbyllur pranë aeroportit, ndërsa udhëtarëve u është këshilluar të përdorin daljen J3 të M4 ose J14 të M25. Edhe disa linja autobusësh janë detyruar të ndërpresin shërbimin e tyre drejt Heathrow, duke shkaktuar vonesa dhe konfuzion te pasagjerët, shkruan A2 CNN.

Një zëdhënës i Heathrow konfirmoi se bëhej fjalë për një zjarr të izoluar. “Mëngjesin e sotëm, ekipet tona reaguan ndaj një zjarri të vogël në një automjet në parkimin shumëkatësh të Terminalit 3. Zjarri u shua shpejt, por parkimi mbetet i mbyllur përkohësisht, gjë që mund të shkaktojë trafik në rrugët përreth. Të gjitha parkimet e tjera të aeroportit funksionojnë normalisht. Kërkojmë ndjesë pasagjerëve për shqetësimin e shkaktuar,” u shpreh ai.

Covey: S’e dija rolin e Thaçit në Rambuje, s’e di as kush e themeloi UÇK-në

Dëshmitari James Peter Covey, i cili ka qenë zëvendës i përfaqësuesit të OKB-së në Kosovë, Bernard Kouchner, deklaroi të mërkurën në Hagë se Hashim Thaçi është njohur si drejtues politik.

Këtë deklaratë, Covey e dha kur iu prezantua një video, e cila tregonte për prezencën e Thaçit në Rahovec.

“Njihej si drejtues politik”, tha Covey për Thaçin.

Fillimisht, dëshmitarit iu shfaq një video në të cilën një zë dëgjohej duke thënë se “Më mijëra janë mbledhur në qytezën e Rahovecit për të përshëndetur Thaçin”.

Po ashtu, në video thuhej se “Thaçi ishte drejtuesi politik i UÇK-së dhe aktualisht shqiptari më i njohur i Kosovës”. Gjithashtu thuhej se në Rahovec kur Thaçi kishte shkuar ishin rreth 300 ushtarë me uniforma të UÇK-së dhe aty u përkujtuan të rënët e UÇK-së.

Në video, thuhej gjithashtu se Thaçi ftonte për tolerancë ndëretnike, por turma nuk ishte e gatshme ta dëgjonte thirrjen.

Sipas prokurores Vega Iodice, kjo ka ndodhur në korrik të 1999-s, por dëshmitari pyeti se a ka ndodhur më 17 korrik, gjë e cila iu pohua. Covey tha se kjo ka ndodhur dy ditë pasi kishte shkuar ai në Kosovë.

“Nuk më kujtohet mirë”, shtoi ai.

Dëshmitari gjatë dëshmisë së tij u pyet se ka dëgjuar ndonjëherë për betejën e Llapushnikut. Lidhur me këtë, ai tha se nuk i kujtohet si ngjarje.

“Nuk më kujtohet mirë”, u përgjigj edhe kur u pyet se a ka dijeni për paradën e UÇK-së që është organizuar në Prishtinë më 18 shtator 1999.

Më pas, dëshmitarit Covey iu tregua një video lidhur me këtë paradë. Video ishte në gjuhën gjermane. Ai evidentoi Thaçin dhe Agim Çekun në videon që iu prezantua nga prokurorja.

“Më duket se zoti Thaçi. Më duket se pranë tij është edhe gjeneral Çeku”, tha Covey.

Në fillim të seancës James Peter Covey gjatë dëshmisë së tij në Hagë, të mërkurën tha se nuk e di se kush ishin themeluesit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) dhe se nuk ka dijeni se cili ishte roli i Hashim Thaçit gjatë Marrëveshjes së Rambujesë dhe se në çfarë cilësie ishte ftuar.

“Nga historia e di se në përfundim të Rambujesë, ai (Thaçi) ishte caktuar si kryeministër i Qeverisë së Përkohshme. Unë siç e thash isha i përfshirë në Universitet dhe nuk e di se në çfarë cilësie ishte ftuar apo cili ka qenë roli i tij gjatë diskutimeve të mbajtura në Rambuje”, tha Covey, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Covey deklaroi se e ka ditur se Thaçi ishte ai që ka nënshkruar Marrëveshjen e Rambujese. Përveç kësaj, Covey mohoi se ka dijeni se kush ishin themeluesit e UÇK-së.

“Nuk mund të them që kam dijeni”, tha dëshmitari kur u pyet se a e dinte për rolin e LPK-së për formimin e UÇK-së.

Dëshmitari tha se ka pasur dijeni për sulmin ndaj familjes Jashari. Ndërkaq, mohoi të ketë dijeni për ushtarët që iu bashkuan UÇK-së në pranverën dhe verën e vitit 1998.

Ai tha se nuk ka dëgjuar edhe për marrjen e minierës në Bardh të Madh në UÇK-ja dhe nuk e di nëse Thaçi ka qenë ndonjëherë atje.

Osmani e Kurti për protestën studentore të ’97-ës: Studentët na mësuan se liria nuk dhurohet por fitohet

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ka përkujtuar protestën studentore të 1 tetorit 1997, duke thënë se kjo ngjarje e ka thyer dhe shembur figurën e mitizuar të “policit serb” të sfidueshëm, përcjell albinfo.ch.

Përmes një postimi në Facebook, Kurti ka thënë se protesta e kthyer në demonstratë popullore i paraprin luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

“Protesta e 1 tetorit 1997, e theu dhe shembi figurën e mitizuar të ‘policit serb’ të sfidueshëm siç e prishi edhe pasivitetin e tejzgjatur të rezistencës së viteve të fundit. Protestat studentore të kthyera në demostrata popullore, i paraprinë dhe iu bashkëngjitën luftës së drejtë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës që pasoi nga fundi i vitit 1997 deri në çlirimin e Kosovës në qershor të vitit 1999. Duke i kujtuar shokët dhe shoqet studentë, profesorët e nderuar të Universitetit të Prishtinës dhe mijëra e mijëra qytetarë që patën vetëdijen dhe guximin për t’iu bashkuar lëvizjes studentore të UP-së në atë etapë aq të rëndësishme të rrugës së popullit të Kosovës drejt çlirimit të saj”, ka shkruar ai. 

Ai ka shtuar se kjo rezistencë paqësore e popullit të Kosovës i ka treguar regjimit kriminal të Serbisë në Jugosllavi dhe botës demokratike në Perëndim, që shqiptarët e Kosovës ishin të vendosur në rezistencën e tyre për jetësimin e vullnetit të tyre politik: për liri dhe për shtetndërtim. 

“Që nga viti 1991, regjimi i apartheidit i Serbisë që ishte instaluar në Kosovë mes viteve 1989 – 1991, i kishte përjashtuar studentët dhe profesorët nga kampusi i Universitetit të Prishtinës, siç kishte bërë edhe me nxënësit e mësimdhënësit e shkollave të mesme. Deri në shpërthimin e luftës në Kosovë, rreth 3000 shtëpi dhe lokale private u adaptuan në ambiente të improvizuara për zhvillimin e sistemit arsimor, në kushte dhe rrethana të jashtëzakonshme”, ka thënë ai.

Për protestat studentore ka shkruar edhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani. Ajo ka thënë se protestat studentore të vitit 1997, ishin lajmëtari i lirisë. 

“Në vitin 1997, studentët e Kosovës u ngritën jo vetëm për të drejtat e tyre, por për dinjitetin e një populli të tërë. Ata kishin fuqinë e zërit, guximin e zemrës dhe besimin se e ardhmja nuk mund të ndërtohej mbi frikë, padrejtësi dhe terror. Në rrugët e Prishtinës, në auditoriumet e mbyllura, në sheshet e mbushura me thirrje e pankarta, u shkrua një kapitull i artë i rezistencës sonë. Protestat studentore të vitit 1997, ishin lajmëtari i lirisë, nga të cilat secili hap shndërrohej në akt heroizmi dhe secila thirrje për drejtësi bëhej kushtrim për liri e pavarësi. Sot, kur kujtojmë atë ditë të lavdishme, përulemi me respekt para atij brezi që guxoi të sfidojë padrejtësinë me forcën e paqes. Studentët e 97-tës na mësuan se liria nuk dhurohet, por fitohet, dhe e ardhmja nuk pritet, por ndërtohet”, ka thënë Osmani. 

Filmi i Dea Gjinovcit, një meditim mbi brishtësinë e kujtesës dhe plagët e luftës

Më 26 shtator në kuadër të festivalit të filmit në Cyrih ZFF është shfaqur premiera botërore e filmit “La Beauté de l’Âne” (Bukuria e gomarit) të regjisores së re shqiptarozvicerane Dea Gjinovci. Filmi, në natën e parë dhe të dytë (26 dhe 27 shtator) është shfaqur me praninë e regjisores dhe me një paraqitje të saj para publikut, në përfundim të shfaqjes.

Në prezantimin e mbrëmjes së parë, në një atmosferë solemne krahas regjisores, producentit etj., ka marrë pjesë edhe ekipi i aktorëve amatorë të angazhuar në filmin që ka marrë temën nga Kosova e pasluftës, gjegjësisht trajton pasojat e drejtpërdrejta të luftës në fshatin kosovar, Makërmal, shkruan albinfo.ch.

Në një bashkëbisedim të frymëzuar, në skenën e kinemasë Corso të Cyrihut, Dea u është përgjigjur pyetjeve të moderatores dhe të publikut, duke dhënë kështu një tablo të gjallë të filmit dhe të rrethanave në të cilat është krijuar ai. Ajo ka shpalosur me këtë rast pritjet, vështirësitë dhe sfidat me të cilat është ballafaquar ekipi i filmit që realizohej në kushtet e një fshati të shkatërruar nga lufta që e kishte shkretëruar atë mbi 20 vite më parë.

Synimi i saj si autore e filmit ishte “ringjallja” e fshatit të lindjes së babait të saj dhe frymës në të cilën jetohej atje në një kohë të kaluar. Kjo e sjell atë para sfidave po edhe zbulimeve dhe njohjeve të reja me bashkëfshatarë të babait gjegjësisht kushërinj të saj, secili prej të cilëve kishte një rrëfim për luftën.

Me vizionin e saj të qartë dhe me mbështetjen e aktorëve, kryesisht fëmijë, ajo ia ka dalë të krijojë një tablo të besueshme të jetës dhe krajatave nëpër të cilat kanë kaluar fshatarët e Makërmalit, ashtu sikurse edhe ata të një pjese të madhe të fshatrave e qyteteve të Kosovës.

Në gjithë këtë projekt Dean e ka ndihmuar babai i saj, Asllani, figura e të cilit imponohet me një brishtësi dhe fisnikëri të llojit të veçantë. Fytyrën e tij që ka një plastikë jashtëzakonisht shumë shprehëse, si të një aktori par exellance

Një enigmë e cila as pas shumë përpjekjeve nuk u arrit të zgjidhej ishte fati i gjyshes së saj, Dinores, e cila kishte humbur jetën gjatë luftës, në rrethana të panjohura. Vdekja e saj misterioze ishte trauma më e rëndë që kishte pësuar babai i regjisores, Asllani, nga lufta e fundit dhe, siç e tregon filmi, kishte mbetur e tillë, mister pra, edhe 25 vite pas përfundimit të luftës.

“La Beauté de l’Âne” është një film dokumentar i metrazhit të gjatë. Ai po garon në konkurrencë zyrtare (për çmim) në kategorinë e filmit dokumentar në festivalin ZFF të Cyrihut i cili po mbahet nga 25 shtator deri më 5 tetor. ZFF, me rreth 140 mijë shikues në vitin 2024 është festivali i dytë më i madh në zonën gjermanishtfolëse, pas atij të Berlinit “Berlinale”.

Ngjarja e filmit “Bukuria e Gomarit” ndjek një vajzë, konkretisht regjisoren Dea Gjinovci dhe babanë e saj në një udhëtim drejt fshatit të tyre të humbur në Kosovë për të ringjallur kujtimet dhe për të përpunuar humbjen dhe traumën. Filmi është një përzierje poetike dhe hibride e dokumentarit dhe realizmit magjik

Afër gjashtëdhjetë vite në mërgim, babai, Asllan Gjinovci kthehet me vajzën e tij në fshatin e tij në Kosovë, Makermal, për të ringjallur vendlindjen e tij të humbur dhe kujtimet e fshira nga lufta.

Duke ndjekur synimin e tyre fisnik, babai dhe vajza, së bashku me fshatarët, ngrenë skena dhe dekore që kujtojnë fëmijërinë e babait për t’i jetësuar kujtimet e tij nga ajo kohë e shkuar.

Filmi është një meditim i ndjeshëm mbi brishtësinë e kujtesës, humbjen e një figure qendrore familjare (nënës, fati i së cilës mbetet i pa zbardhur) dhe plagët e një komuniteti të shkatërruar nga lufta.

Filmi është një bashkëprodhim shumëkombësh, duke përfshirë Astrae Productions, Unseen SH.P.K., Haut et Court, RADIO TELEVISION SUISSE (RTS) Qendra Kinematografike e Kosovës dhe Facet, LLC. Regjia dhe Skenari: Dea Gjinovci (@lbda_film) Producent: Ilir Hasanaj (@ilir__hasanaj)

Publikimi: Filmi u shfaq premierë në Festivalin e Filmit në Cyrih në vitin 2025 ndërsa shfaqjet e tij të rregullta në kinema do të jepen nga marsi i vitit 2026.

Platforma mediale albinfo.ch është partner medial i shfaqjes së filmit në Zvicër.

Fotot: © Joshua Sammer for Zurich Film Festival

Lexoni po ashtu:

Në Cyrih jepet premiera botërore e filmit “La Beauté de l’Âne” të Dea Gjinovcit

Formulari i ri për qiratë fillestare në Zvicër, transparencë e re në kontrata

Në kushte të mungesës së banesave, kantonet në Zvicër mund të ndërmarrin masa konkrete për të garantuar një treg më të drejtë dhe transparent për qiratë. Një nga këto masa është mundësia për të përcaktuar përdorimin e detyrueshëm të formularit zyrtar për njoftimin e qirasë fillestare në rastet kur lidhet një kontratë e re për banim, përcjell albinfo.ch.

Ky formular ka një funksion thelbësor në mbrojtjen e të drejtave të qiramarrësve. Nëpërmjet tij, qiramarrësi informohet për qiranë e mëparshme të banesës dhe njoftohet për të drejtën që ka për të kundërshtuar qiranë e re, në rast se ajo duket e padrejtë apo tepër e lartë.

Përveç aspektit të transparencës, përdorimi i formularit synon edhe të ndikojë në sjelljen e qiradhënësve. Duke qenë se çdo rritje e konsiderueshme e qirasë apo ndryshim qiramarrësi duhet të jetë e dokumentuar dhe e justifikuar, kjo masë nxit vetëpërmbajtje nga ana e qiradhënësve dhe frenon abuzimet e mundshme në tregun e banesave.

Kjo është një qasje që vjen si reagim ndaj krizës së strehimit në disa rajone dhe si përpjekje për të ruajtur balancën mes interesave të qiramarrësve dhe qiradhënësve, në një treg gjithnjë e më të ndjeshëm ndaj mungesës së hapësirave të banimit. /Albinfo.ch

Kurti takon senatoren Joni Ernst, diskutojnë për siguri dhe investime

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, takoi në Washington, senatoren amerikane nga radhët e Partisë Republikane, Joni Ernst, përcjell albinfo.ch.

Qeveria ka njoftuar se në takim u diskutua për zhvillimet aktuale në vend dhe në rajon, për siguri, mbrojtje, integrim euro-atlantik dhe zhvillim ekonomik të Kosovës.

“Kurti veçoi rëndësinë dhe vlerën e marrëdhënieve ndërmjet Gardës Kombëtare të Iowa-s dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës në fushën e mbrojtjes, dhe shprehu përkushtimin e tij dhe të qeverisë për t’i thelluar edhe më tej ato”, thuhet në njoftim.

Ai gjithashtu theksoi rëndësinë e investimeve amerikane në Kosovë dhe paraqiti mundësitë që ofron Kosova për investitorë të huaj në infrastrukturë, energji dhe teknologji.

Sipas njoftimit, Kurti e falënderoi senatoren Ernst për miqësinë dhe mbështetjen e saj të palëkundur për popullin e Kosovës dhe për angazhimin e kontributin në forcimin e lidhjeve dhe raporteve ndërmjet Kosovës dhe shtetit të Iowa-s e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në përgjithësi.

Edhe sot vazhdon dëshmia e Covey-t në procesin gjyqësor ndaj ish-krerëve të UÇK-së në Speciale

Në Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë vazhdon procesi gjyqësor ndaj ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit, përcjell albinfo.ch.

Në seancën e sotme, dëshminë e vazhdon dëshmitari amerikan Jock Covey, i cili gjatë viteve 1999-2001 ka shërbyer si zëvendës i përfaqësuesit të posaçëm të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së në Kosovë, Bernard Kouchner.

Të martën dëshmitari u pyet nga mbrojtja e Hashim Thaçit, e përfaqësuar nga avokati Luka Mishetiq. Pasi përfundoi pyetjet mbrojtja e Thaçit, tri ekipet tjera mbrojtëse njoftuan se nuk kanë pyetje për këtë dëshmitar.

Gjatë dëshmisë, Covey theksoi se UÇK-ja ishte më shumë një lëvizje sesa një ushtri e mirëorganizuar, ku komandantët në terren kishin autonomi të gjerë dhe vepronin në bazë të vendimeve të tyre lokale.

“Ata mendonin që mund të bënin atë që vendosnin të bënin në zonën e tyre. Kjo ishte mënyra se si e kemi kuptuar ne”, deklaroi Covey.

I pyetur për rolin e Hashim Thaçit, Covey tha se UNMIK nuk e ka trajtuar kurrë atë si komandant të UÇK-së dhe se ai nuk jepte urdhra.

Gjatë seancës u shfaq edhe një dokument i nënshkruar nga Thaçi si “komandant i përgjithshëm i UÇK-së”, dërguar Kouchnerit në kuadër të marrëveshjes së çarmatosjes së UÇK-së, përmes së cilës kërkohej leje që disa pjesëtarë të UÇK-së të mbanin armë brezi.

Sidoqoftë, Covey sqaroi se ky gjest u interpretua si përpjekje për të shërbyer një interesi tjetër dhe jo si shenjë e ndonjë autoriteti ushtarak real. Ai shtoi se për këtë kërkesë nuk ka pasur përgjigje nga UNMIK-u, pasi çështja binte nën kompetencën e KFOR-it.

Covey foli gjithashtu për përpjekjet për integrimin e ish-luftëtarëve të UÇK-së në Policinë e Kosovës, si dhe për sfidat në bindjen e elementëve më radikalë brenda UÇK-së që të angazhoheshin në strukturat e reja të sigurisë. Ai tha se nuk ka pasur një pasqyrë të qartë të strukturës komanduese të UÇK-së, dhe se në terren ekzistonte një larmi komandantësh me lidhje të ndryshme dhe të paqarta hierarkike.

Dëshmitari përshkroi marrëdhënien e Thaçit me komandantët e zonave si të ndërlikuar dhe me rezerva reciproke. Ai tha se gjatë një takimi në shtator të vitit 1999, ku Bernard Kouchner kishte shkuar për të bindur komandantët për demilitarizim, Thaçi nuk kishte folur fare dhe se nuk kishte respekt të dukshëm ndaj tij nga komandantët lokalë.

Sipas avokatit të Thaçit, Luka Mishetiq, dëshmia e Covey-it konfirmon se Thaçi nuk kishte autoritet real mbi UÇK-në dhe nuk ishte në pozitë për të organizuar apo ndalur ndonjë akt dhune gjatë verës së vitit 1999.

Ora e dimrit fillon më 26 tetor

Të dielën, më 26 tetor 2025, Zvicra do të kthejë orën një orë prapa, duke shënuar fundin zyrtar të orës së verës. Në orën 3 të mëngjesit, akrepat do të kthehen në ora 2, duke na dhuruar një orë shtesë gjumë, përcjell albinfo.ch.

Ky ndryshim nënkupton që lindja dhe perëndimi i diellit do të ndodhin më herët, çka sjell më shumë errësirë në mëngjes dhe në mbrëmje — një shenjë e qartë se dimri po afron.

Çfarë do të thotë kjo për ju?

Një orë më shumë gjumë atë natë

Drita e ditës fillon dhe mbaron më herët

Mbrëmjet bëhen më të errëta dhe më të gjata

Ky ndryshim është pjesë e praktikës së zakonshme në vendet e Evropës për të kursyer energji dhe për t’u përshtatur me ritmin sezonal të dritës natyrore.

Shpërthim dhe të shtëna në Mynih, një i vdekur dhe një i plagosur

Një ngjarje e rëndë ka tronditur qytetin e Mynihut mëngjesin e së mërkurës, ku një person ka humbur jetën dhe një tjetër ka mbetur i plagosur pas të shtënave me armë zjarri dhe shpërthimeve të fuqishme në lagjen Lerchenauer Straße, në pjesën veriore të qytetit, përcjell albinfo.ch.

Sipas të dhënave paraprake nga autoritetet gjermane, dyshohet se autori i ngjarjes kishte mbushur me eksploziv banesën e prindërve të tij, i kishte vënë flakën dhe më pas kishte kryer vetëvrasje. Një re tymi e dendur ishte e dukshme që në orët e para të mëngjesit, ndërsa zona është izoluar në një perimetër të gjerë sigurie.

Në vendin e ngjarjes kanë mbërritur forcat e sigurisë, njësitë speciale, zjarrfikësit dhe ekspertët piroteknikë, të cilët po punojnë për mbledhjen e provave dhe garantimin e sigurisë në zonë. Operacioni është ende në zhvillim, ndërsa hetimet vijojnë për të sqaruar rrethanat dhe motivet e plota të incidentit.

Shefi i policisë lokale, Thomas Schelshorn, deklaroi për mediat se qytetarët nuk janë në asnjë rrezik dhe se ngjarja nuk ka asnjë lidhje me festivalin Oktoberfest, i cili po zhvillohet aktualisht në qytet.

Presidentja Osmani ka udhëtuar për në Danimarkë për samitin e liderëve të Komunitetit Politik Evropian

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, do ta përfaqësojë Republikën e Kosovës në samitin e liderëve të Komunitetit Politik Evropian (EPC), i cili këtë edicion do të mbahet në Kopenhagë, Danimarkë, dhe do të mbledhë 45 liderë evropianë, përfshirë edhe ata të institucioneve të BE-së, përcjell albinfo.ch.

Para fillimit të samitit, Presidentja Osmani do të pritet nga Lartmadhëritë e Tyre, Mbreti dhe Mbretëresha e Danimarkës, ndërsa gjatë punimeve do të marrë pjesë në të dy seancat kryesore të këtij edicioni.

Presidentja po ashtu do të marrë pjesë në tryezën mbi sfidat kryesore të sigurisë me të cilat po përballet Evropa, përfshirë rritjen e kërcënimeve hibride dhe provokimet e paprecedentë nga Rusia ndaj shteteve anëtare të NATO-s. Në këtë kontekst, liderët evropianë do të diskutojnë mënyrat për të shfrytëzuar momentumin politik për marrjen e vendimeve të domosdoshme, përfshirë forcimin e gatishmërisë mbrojtëse.
Në kuadër të samitit, Presidentja Osmani do të zhvillojë edhe takime me liderë evropianë pjesëmarrës në këtë samit.
Komuniteti Politik Evropian (EPC) është një platformë për liderët evropianë ku diskutohen çështjet kryesore me të cilat përballet kontinenti. I nisur në vitin 2022, EPC-ja synon të forcojë lidhjet politike dhe ekonomike në gjithë Evropën, të ofrojë zgjidhje për sfidat e përbashkëta dhe të thellojë bashkëpunimin ndërmjet vendeve të BE-së dhe atyre jashtë saj.

Mbyllja e qeverisë amerikane prek fluturimet drejt SHBA-së

Mbyllja e fundit e qeverisë federale në Shtetet e Bashkuara, e cila ka nisur të mërkurën, pritet të ketë ndikime të ndryshme në shërbimet publike – përfshirë udhëtimet, transportin dhe vizitat në atraksione turistike, përcjell albinfo.ch.

Çfarë duhet të dini nëse planifikoni të udhëtoni drejt SHBA-së

Udhëtarët që kanë ndërmend të vizitojnë SHBA-në së shpejti duhet të jenë të përgatitur për ndërprerje të mundshme në disa shërbime. Edhe pse shumë funksione të transportit do të vazhdojnë normalisht, ka sektorë që do të preken.

Punonjësit e Kontrollit të Trafikut Ajror dhe të Administratës së Sigurisë së Transportit (TSA) janë konsideruar “thelbësorë” dhe do të vijojnë punën. Megjithatë, ata nuk do të paguhen gjatë kohës së mbylljes, çka mund të ndikojë në moralin dhe praninë e tyre në punë. Gjatë mbylljes së mëparshme, u shënuan mungesa të shumta për shkak të raportimeve si të sëmurë, duke çuar në vonesa të ndjeshme në aeroporte.

Sipas Departamentit të Transportit të SHBA-së, trajnimi dhe punësimi i kontrollorëve të rinj të trafikut ajror do të vazhdojë pavarësisht mbylljes.

Transporti publik funksionon si zakonisht

Transporti publik brenda SHBA-së – përfshirë autobusët lokalë, metrotë, trenat e lehtë dhe tragetet – nuk pritet të ndikohet, pasi shumica e këtyre sistemeve nuk financohen nga qeveria federale.

Gjithashtu, kompania hekurudhore Amtrak do të vijojë operimin normalisht në periudhë afatshkurtër, sipas Shoqatës së Pasagjerëve të Hekurudhës.

Atraksionet turistike dhe muzetë në rrezik të mbylljes

Parket kombëtare do të qëndrojnë pjesërisht të hapura, por me shërbime të kufizuara, sipas një plani emergjence të Departamentit të Brendshëm të SHBA-së.

Në qytete si Washington DC dhe New York, muzeumet e Smithsonian, përfshirë Kopshtin Zoologjik Kombëtar, kanë deklaruar se do të qëndrojnë të hapura për rreth një javë falë fondeve rezervë.

Gjatë mbylljes së fundit në fund të vitit 2018, muzetë e Smithsonian humbën rreth një milion vizitorë, sipas Aleancës Amerikane të Muzeve.

Pushimet shkollore të vjeshtës në Zvicër gjatë këtij tetori

Gjatë muajit tetor, nxënësit në shumicën e kantoneve zvicerane do të gëzojnë pushimet shkollore të vjeshtës. Këto pushime zgjasin zakonisht një deri në dy javë, varësisht nga kantoni dhe kalendari lokal arsimor, përcjell albinfo.ch.

Datat ndryshojnë nga një kanton në tjetrin, ndaj prindërit dhe kujdestarët duhet të konsultojnë kalendarin shkollor zyrtar për të ditur se kur mbyllen shkollat publike në zonën e tyre dhe për sa kohë do të zgjasin pushimet.

Ky është një moment ideal për familjet që planifikojnë udhëtime ose aktivitete me fëmijët jashtë orarit shkollor. Megjithatë, për shkak të rritjes së fluksit të udhëtarëve gjatë këtyre javëve, këshillohet që rezervimet të bëhen me kohë.

Për të parë datat e sakta të pushimeve sipas kantonit, klikoni këtu: https://www.holidays-info.com/switzerland/school-holidays/2025/

Zvicër: Kontrolle të reja kufitare nga 12 tetori

Edhe pse nuk është anëtare e Bashkimit Evropian, Zvicra do të zbatojë nga data 12 tetor 2025 Sistemin e ri të Hyrjes/Daljes (EES) të BE-së. Ky sistem është projektuar për të forcuar kontrollet kufitare në zonën Shengen, duke regjistruar automatikisht të dhënat e hyrjes dhe daljes së udhëtarëve nga vendet jashtë BE-së dhe Shengenit, përcjell albinfo.ch.

Aeroportet e Gjenevës dhe Cyrihut do të jenë ndër të parat që do të implementojnë këtë sistem të avancuar, me një fazë fillestare zbatimi prej gjashtë muajsh, që do të zgjasë deri në pranverën e vitit 2026.

Sistemi EES do të zëvendësojë vulosjen manuale të pasaportave dhe do të mbledhë të dhëna biometrike dhe të udhëtimit, me qëllim rritjen e sigurisë, uljen e abuzimeve me vizat afatshkurtra dhe përshpejtimin e procedurave në pikëkalimet kufitare.

Për kë vlen ky sistem?
Të gjithë qytetarët nga vendet e treta që udhëtojnë në BE apo Zvicër për periudha të shkurtra (deri në 90 ditë) do t’i nënshtrohen regjistrimit elektronik në hyrje dhe dalje. Qytetarët e BE-së dhe rezidentët afatgjatë në Shengen nuk preken nga ky sistem.

Ky ndryshim është pjesë e strategjisë së përbashkët evropiane për digjitalizimin e kontrolleve kufitare, e cila pritet të sjellë efikasitet më të lartë dhe mbrojtje më të fortë të kufijve të jashtëm të BE-së dhe Shengenit. /Albinfo.ch

Albin Kurti takon policët shqiptarë në rrugët e Nju-Jorkut

Gjatë vizitës së tij në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, përveç agjendës së takimeve zyrtare, është ndalur edhe për të përshëndetur policët me origjinë shqiptare që shërbejnë në rrugët e Nju-Jorkut, transmeton albinfo.ch.

Ky moment u prit me ngrohtësi dhe u pa si një gjest i respektit ndaj diasporës shqiptare dhe integrimit të saj në institucionet amerikane./Albinfo.ch

Shqiptari nga Kosova merr titull akademik pas studimeve në gjashtë universitete prestigjioze të Evropës

Pas një rrugëtimi të gjatë dhe të përkushtuar akademik, mjeku stomatolog Besnik Shehu ka arritur një nga kulmet e karrierës së tij profesionale. Ai ka përfunduar me sukses studimet trevjeçare në Masterin Europian të Implantologjisë, një program elitar i organizuar nga European Association for Osseointegration (EAO), shkruan albinfo.ch.

Ky program përfshiu një përvojë të rrallë akademike në gjashtë universitete nga më prestigjiozet e kontinentit, në Suedi, Holandë, Gjermani, Zvicër, Spanjë dhe Portugali.

Me këtë arritje, Shehu mban me krenari titullin Master Europian në Implantologji, duke u bërë pjesë e një rrethi të ngushtë profesionistësh të nivelit më të lartë në fushën e implantologjisë dentare.

Përfundimi i studimeve trevjeçare të masterit në gjashtë universitetet më të njohura europiane në kuadër të EAO është një dëshmi se përkushtimi dhe pasioni hapin çdo derë,” është shprehur Shehu me rastin e diplomimit të tij në Monte Carlo.

Ky sukses nuk është vetëm një kapitull i ri profesional për të, por edhe një shembull frymëzues për gjeneratat e reja të mjekëve shqiptarë, duke dëshmuar se me punë dhe vendosmëri, mund të arrihet në nivelet më të larta të ekselencës europiane./ Albinfo.ch

Kancelari gjerman mbështet planin e paqes në Gaza

Kancelari gjerman, Friedrich Merz, deklaroi sot se qeveria e tij do të ofrojë mbështetje politike dhe financiare për planin e paqes në Gaza, të propozuar nga presidenti amerikan, Donald Trump.

“Ne e mirëpresim iniciativën e paraqitur dje nga presidenti Trump,” tha Merz gjatë një konference për shtyp në Berlin, duke theksuar se qeveria gjermane ka pasur kontakte të ngushta me partnerët ndërkombëtarë për këtë çështje gjatë javëve të fundit.

“Pas pothuajse tre vitesh konflikti dhe gjakderdhjeje, ky plan ofron mundësinë më të mirë deri tani për të sjellë fundin e dhunës. Mbështetja e Izraelit për këtë iniciativë është një hap i rëndësishëm përpara,” shtoi kancelari.

Ai bëri thirrje që grupi palestinez, Hamasi, të pranojë planin dhe të krijojë rrugën drejt paqes. “Ky është hapi vendimtar i nevojshëm, dhe unë i bëj thirrje Hamasit që të bashkëpunojë në mënyrë që të hapet rruga për një paqe të qëndrueshme në rajon,” tha Merz.

Kancelari gjithashtu falënderoi presidentin Trump, aktorët kryesorë rajonalë dhe vendet arabe për rolin e tyre dhe për mbështetjen e dhënë për zbatimin e planit. Ai nënvizoi se Gjermania është e gatshme të ndihmojë në këtë iniciativë dhe riafirmoi angazhimin e Berlinit për një zgjidhje me dy shtete për konfliktin izraelito-palestinez.

“Nëse arrihet një marrëveshje, Gjermania do të ofrojë mbështetje për zbatimin e saj, përfshirë ndihmën politike, humanitare dhe ndihmën për rindërtimin e rajonit,” tha Merz. “Qëllimi ynë është një Lindje e Mesme ku izraelitët dhe palestinezët të jetojnë në paqe dhe siguri përmes dy shteteve,” përfundoi kancelari gjerman.

Rreziqet e planifikimit të udhëtimeve nga AI

Shumë njerëz po përdorin mjetet e inteligjencës artificiale, si ChatGPT, për të planifikuar udhëtimet e tyre. Por kjo mund të çojë në destinacione që nuk ekzistojnë, raporton BBC.

Miguel Angel Gongora Meza, themelues i kompanisë “Evolution Treks Peru”, tregoi se dy turistë përgatiteshin të ngjiteshin në një vend të quajtur “Sacred Canyon of Humantay”. Ai zbuloi se vendi nuk ekzistonte dhe emri ishte një kombinim i dy lokacioneve të ndryshme. Turistët kishin paguar 160 dollarë për një rrugë pa udhërrëfyes, duke u ekspozuar ndaj rreziqeve serioze, përfshirë mungesën e oksigjenit dhe sinjalit të telefonit në lartësi.

Ekspertët paralajmërojnë se AI mund të shpikë destinacione apo të japë udhëzime të pasakta. Një çift në Japoni u bllokua në majën e një mali sepse informacioni i ChatGPT për teleferikun ishte i gabuar. Një tjetër rast i njohur ishte kur një program AI sugjeroi ekzistencën e një “Kullë Eiffel” në Pekin.

Sipas një ankete, 30-37% e turistëve përdorin AI për planifikimin e udhëtimeve, por një pjesë e madhe e tyre raporton informacion të pasaktë ose të pavërtetë. Rayid Ghani, profesor në Universitetin Carnegie Mellon, shpjegon se AI nuk kupton botën fizike, ajo thjesht kombinon fjalë për të dhënë përgjigje që tingëllojnë reale. Kjo mund të krijojë “halucinacione” – informacion të shpikur, por të prezantuar si real.

Problemet nuk janë vetëm tek tekstet. Për shembull, videot e TikTok ose përmbajtjet e Netflix mund të modifikohen nga AI pa dijeninë e përdoruesve, duke e bërë të vështirë dallimin e realitetit nga fantazia. Psikoterapisti Javier Labourt paralajmëron se kjo mund të shtrembërojë përvojën e udhëtimit dhe të ndikojë në perceptimin e kulturave të tjera.

Disa propozime nga BE dhe SHBA sugjerojnë përdorimin e “watermarks” ose shenjave dalluese për përmbajtjet e AI-së. Por ekspertët nënvijnë se mënyra më e mirë për të mbrojtur veten është vigjilenca personale: pyetje të sakta ndaj AI-së dhe verifikim i informacionit përpara udhëtimit.

Në fund, Labourt sugjeron që të qasemi ndaj çdo udhëtimi me mendje të hapur dhe gatishmëri për të përballuar papriturat, duke shndërruar çdo situatë të pasaktë në përvojë pozitive.

 

Volejboll, futboll dhe basketboll: Turneu që bashkon studentët shqiptarë në Lozanë

Shoqata e Studentëve Shqiptarë e Universitetit të Lozanës (AEAUL) organizon një turne sportiv që do të mbledhë të gjitha shoqatat e studentëve shqiptarë në Zvicër. Ngjarja do të zhvillohet të shtunën, më 18 tetor 2025, në Centre Sportif de Dorigny, nga ora 10:00 deri në 18:00.

Pjesëmarrësit do të kenë mundësinë të luajnë volejboll, futboll dhe basketboll, qoftë për garë apo për argëtim. Dita do të përmbyllet me një darkë të përbashkët, duke krijuar një mundësi për të lidhur miqësi dhe për të ndarë momente të bukura së bashku.

Regjistrimet janë të hapura nga 30 shtatori deri më 13 tetor përmes formularit online: https://forms.gle/MDuM2WJYoN16n6ge8.

AEAUL fton të gjithë studentët shqiptarë në Zvicër të përfaqësojnë shoqatat e tyre dhe të bëhen pjesë e këtij eventi të veçantë sportiv dhe shoqëror.

Vonesa të trenave SBB midis Bernës dhe Lozanës deri të mërkurën në mëngjes

Për shkak të një parregullsie në shtratin e hekurudhës midis Fribourg dhe Neyruz, linja Bern–Lozanë po përjeton vonesa. Një shofer treni zbuloi problemin dhe punimet riparuese do të zhvillohen gjatë natës.

Të martën në orën 15:40, shinat u rihapën me kufizim shpejtësie 40 km/h, dhe vonesa deri në pesë minuta janë të mundshme. Pritet që linja të funksionojë normalisht nga mëngjesi i së mërkurës.

SBB konfirmon se incidenti i mëngjesit në linjën Lausanne–Pully-Nord për të njëjtën arsye është i pavarur nga ky rast.

 

Sondazh: Shqetësimi i zviceranëve për rritjen e primeve të sigurimeve shëndetësore

Sipas një sondazhi të publikuar nga gazetat e grupit Tamedia, shumica e zviceranëve janë të shqetësuar për rritjen e primeve të sigurimeve shëndetësore. Për më tepër, 68% e të anketuarve mbështesin futjen e një sistemi të sigurimeve shëndetësore me një pagesë të vetme.

Ky propozim ka marrë mbështetje në të gjitha grupmoshat, partitë politike, gjinitë dhe klasat e të ardhurave. Nga ana tjetër, ideja e reduktimit të numrit të spitaleve si një masë për uljen e kostove nuk ka bindur shumicën: vetëm 36% kanë përgjigjur “po” ose “më tepër po” për këtë çështje.

Për më tepër, 9% e të anketuarve thanë se presin të kenë vështirësi për të paguar prime më të larta në vitin e ardhshëm. Pesë për qind madje deklaruan se nuk dinë si do ta bëjnë këtë.

Sondazhi u realizua nga Instituti i Kërkimeve Leewas midis rreth 24,500 personave nga 25 deri më 28 shtator në Zvicrën gjermanishtfolëse, Zvicrën frëngjishtfolëse dhe Ticino. Margjina e gabimit është +/- 1.9 pikë përqindjeje.

Zvicër: Regjistrohen më shumë vizita emergjente pas ndryshimit të orës

Pas ndryshimit të orës, më shumë njerëz përfundojnë në spital në Zvicër se zakonisht, sipas një analize federale. Këto shifra tregojnë qartë se organizmi i njeriut reagon ndaj ndryshimit të orës.

Veçanërisht pas kalimit në orën verore, më shumë persona shkojnë në urgjencë për probleme të qarkullimit të gjakut dhe të frymëmarrjes. Ndryshimi i orës është i dukshëm në spitalet zvicerane: ditën pas kalimit në orën dimërore, 3.5% më shumë pacientë pranohen në urgjencë se zakonisht, ndërsa kalimi në orën verore shënon një rritje edhe më të madhe prej 6.5%.

Këto të dhëna vijnë nga një analizë e publikuar nga Zyra Federale e Statistikave (FSO) për vitet 2011–2023.

Nuk kërkohen masa speciale për spitalet
Sipas Zyrës Federale të Shëndetit, devijimet e vëzhguara nuk janë aq të mëdha sa të kërkojnë masa të veçanta në spital, por fakti që është vënë re një ndryshim i dukshëm në pranimet emergjente tregon qartë reagimin e organizmit të njeriut ndaj ndryshimit të orës.

Të rinjtë nën 65 vjeç preken më shumë se të moshuarit. Sipas Zyrës Federale të Çështjeve Sociale (BFS), pas kalimit në orën verore, më shumë njerëz pranohen si pacientë emergjentë, kryesisht për sëmundje të qarkullimit dhe të frymëmarrjes.

Megjithatë, numri i pacientëve që vijnë për shkak të aksidenteve po zvogëlohet. BFS gjithashtu ka vërejtur një rënie të pranimeve për aksidente gjatë kalimit në orën dimërore.

Ndryshimi i orarit të urgjencave
Gjithashtu, ka një ndryshim të lehtë në oraret e pranimeve emergjente: pas ndryshimit të orës në vjeshtë, kulmi i vizitave ndodh më herët, ndërsa pas kalimit në pranverë, kulmi ndodh më vonë.

Sipas FSO, mesatarisht rreth 1,700 persona pranohen çdo ditë në spital si emergjencë në Zvicër. Pranimet emergjente janë më të shpeshta në muajt e dimrit dhe më të pakta në pranverë. Ditët e punës – dhe veçanërisht të hënat – rreth 20% më shumë persona pranohen si emergjencë krahasuar me të shtunat, të dielat ose festat publike.

Zvicra krijon rrjet ekspertësh për këshillim shkencor në situata krize

Politika dhe shkenca në Zvicër nxjerrin mësime nga pandemia e COVID-19. Për t’u përgatitur më mirë për krizë të ardhshme, institucionet zvicerane të arsimit dhe kërkimit kanë krijuar një rrjet për këshillim shkencor.

Rrjeti ka për qëllim të ofrojë informacion dhe analizë shkencore autoriteteve, por nuk jep udhëzime politike. Michael Hengartner, president i Bordit të ETH-së, shpjegon se roli i shkencës është të veprojë si ndërmjetësues i ndershëm, duke treguar pasojat e mundshme të vendimeve, por pa u bërë aktivist politik.

“Anëtarët e rrjetit kanë zgjedhur të këshillojnë në mënyrë të qetë dhe të dorëzojnë informacion, duke ruajtur distancën nga vendimmarrja politike,” tha Hengartner.

Krijimi i rrjetit synon të sigurojë që ekspertët shkencorë të jenë të përgatitur para se të nisë një krizë, ashtu si zjarrfikësit vullnetarë që duhet të stërviten dhe të organizohen para se të shpërthejë zjarri.

Rrjeti është pjesë e përpjekjeve të Këshillit Federal për të forcuar bashkëpunimin mes shkencës dhe politikës, duke shmangur tensionet dhe mosmarrëveshjet që shfaqeshin gjatë pandemisë së fundit.