Tarifat amerikane mund të çojnë në therrjen e bagëtive

Prodhuesit e qumështit janë nën presion si kurrë më parë. Çmimet po bien dhe disa fermerë tashmë kanë dërguar lopë të shëndetshme në thertore, raporton NZZ am Sonntag, transmeton albinfo.ch.

Kriza rrjedh nga tarifat doganore të SHBA-së prej 39%, duke ulur eksportet e djathit dhe çokollatës, gati 100 milionë kilogramë qumësht tani në rrezik.

Në të njëjtën kohë, prodhimi është rritur me 5 deri në 6% falë motit të mirë dhe ushqimit të bollshëm.

Rezultati është rënia e çmimeve dhe një thirrje nga industria e qumështit për të ulur prodhimin.

Fermerët paralajmërojnë se 25,000 lopë mund të duhet të theren për të ribalancuar tregun, përveç nëse ndihma emergjente për eksport mund t’i ndihmojë prodhuesit.

Restorantet dhe hotelet në Gjenevë do të duhet të pranojnë pagesa me para në dorë

Në Gjenevë, restorantet, kafenetë dhe hotelet së shpejti do të detyrohen të pranojnë pagesa me para në dorë.

Këshilli i Madh e miratoi rregullin e ri të premten me 53 vota pro, 35 kundër dhe një abstenim, transmeton albinfo.ch.

Mbështetësit thonë se masa mbron zgjedhjen e konsumatorit dhe ndihmon bizneset e vogla që përballen me tarifa të larta të pagesave elektronike.

Ata gjithashtu vërejnë se shumë banorë të moshuar ende preferojnë të përdorin para në dorë. Kundërshtarët, përfshirë partitë e Qendrës dhe Liberale, argumentuan se ligji kufizon lirinë ekonomike dhe krijon rregulla të pabarabarta midis sektorëve.

Ndryshimi ndryshon ligjin e Gjenevës për shërbimin e ushqimit dhe mikpritjes, duke iu përgjigjur ankesave në rritje për vendet që pranojnë vetëm pagesa me kartë.

Pavarësisht ndalimit, vazhdojnë thirrjet e mërzitshme në Zvicër

Thirrjet e ftohta të sigurimeve shëndetësore janë të ndaluara, por ende nuk janë zhdukur.

Ndërmjetësit ende na bombardojnë me oferta për prime më të lira, përfitime falas në palestër dhe syze të reja, pavarësisht një ligji që i ndalon thirrje të tilla që nga shtatori i vitit të kaluar.

FINMA, mbikëqyrësi financiar, ka regjistruar 335 ankesa në pak më shumë se një vit dhe po heton.

Disa ndërmjetës rrezikojnë gjoba deri në 100,000 CHF ose edhe humbjen e licencave të tyre, transmeton albinfo.ch.

Por zbatimi është i vështirë pasi shumë qendra thirrjesh operojnë nga jashtë vendit. Me rritjen e përsëritë të primeve, joshja e komisioneve të shpejta i mban telefonat të zënë.

Testimi i ri nga SBB

Duke filluar nga sot, funksionimi testues i ‘Pagesës pa para në dorë në Restorantet SBB’ do të fillojë në linjën IC51 midis Biel dhe Bazel.

Klientët nuk do të jenë më në gjendje të paguajnë me para në dorë kur porosisin ushqim ose pije; në vend të kësaj, do të pranohen vetëm kartat e kreditit dhe debitit, si dhe pagesat me celular, transmeton albinfo.ch.

Një tjetër zhvillim i ri është se nga 23 tetori, çekët Reka nuk do të pranohen më, megjithëse do të jetë e mundur të vazhdohet pagesa me kartën Reka.

Sipas SBB, qëllimi i këtij sistemi pa para në dorë është optimizimi i proceseve të brendshme.

Me këto masa, kompania pret kohë më të shkurtra pritjeje, shërbim më të shpejtë dhe higjienë të përmirësuar.

Universitetet kryesore zvicerane refuzojnë dhjetëra studentë të huaj

Departamenti i Mbrojtjes po investon më shumë se kurrë në kërkimin dhe zhvillimin e teknologjive të reja ushtarake në dy institute politeknike federale – në Cyrih (ETH) dhe Lozanë (EPFL).

Si rezultat, të dy kanë shtrënguar kontrollin e sigurisë së studentëve ndërkombëtarë me qëllim parandalimin e spiunazhit dhe rrjedhjes së njohurive me potencial ushtarak.

Deri më tani, vetëm ETH ka refuzuar tashmë 80 aplikime të huaja pikërisht për këtë arsye – kryesisht nga Kina, Irani, Rusia dhe Pakistani, transmeton albinfo.ch.

Mbi 200 alpinistë ende të bllokuar në Everest

Më shumë se 200 alpinistë kanë mbetur të bllokuar në anën tibetiane të Malit Everest, pasi një stuhi e fuqishme dëbore goditi zonën në fundjavë, në kulmin e fluksit turistik gjatë festës kombëtare tetëditore në Kinë.

Ndërkohë që ekipet e kërkim-shpëtimit po vijojnë punën në kushte të vështira, autoritetet kineze raportojnë se kanë arritur të vendosin kontakt me të gjithë personat që ndodhen në rrezik, ndërsa mbi 350 të tjerë janë nxjerrë në zonë të sigurt, transmeton albinfo.ch.

Një nga të mbijetuarat e stuhisë, 29-vjeçarja Geshuang Chen, e përshkruan ngjarjen si një nga më të rrezikshmit në jetën e saj. Ajo kishte nisur udhëtimin më 4 tetor nga Qudang, bashkë me më shumë se 10 persona të tjerë, me synimin për të mbërritur në kampin bazë të Cho Oyu, një nga shtigjet që ofron pamje të mrekullueshme të Himalajeve. Plani ishte që grupi të kthehej më 11 tetor, por gjithçka ndryshoi kur një stuhi e paparashikuar i zuri në befasi.

Sipas Chen, parashikimet sinoptike tregonin për reshje dëbore vetëm për një ditë, ndaj grupi vendosi të qëndronte në mal. “Por gjatë natës, moti ndryshoi krejtësisht. Pati vetëtima, erëra të fuqishme dhe dëborë të pandalur. Udhërrëfyesi jonë duhej të lëvizte vazhdimisht për të larguar dëborën nga çadrat, që po rrezikonin të shembeshin,” tregon ajo. “Kur u zgjuam në mëngjes, dëbora kishte arritur rreth një metër. Vendosëm menjëherë të ktheheshim.”

Rrugëtimi i kthimit nuk ishte më i lehtë. Grupi eci për më shumë se gjashtë orë në kushte ekstreme, me shtigjet e mbuluara plotësisht. Në rrugën e kthimit, ata takuan banorë vendas tibetianë që ngjiteshin me furnizime për t’iu bashkuar operacioneve të shpëtimit.

Autoritetet kineze nuk kanë dhënë shumë detaje për gjendjen shëndetësore të personave ende të bllokuar, ndërsa mediat shtetërore kanë raportuar se situata është nën kontroll.

Mali Everest, një nga simbolet më të mëdha të alpinizmit botëror, është gjithashtu ndër destinacionet më të rrezikshme. Deri më sot, mbi 280 persona kanë humbur jetën gjatë përpjekjeve për të arritur majën e tij. Shumica e vdekjeve janë shkaktuar nga ortekët apo rrëzimet, ndërsa një pjesë tjetër prej sëmundjes akute të lartësisë, e cila shkakton marramendje, të vjella dhe humbje të vetëdijes.

Shqipëria me rekord të rezervave valutore

Blerjet e detyruara të valutës, edhe mbi planin me qëllim stabilizimin e kursit të këmbimit, si dhe eurobondi i marrë në fillim të këtij viti, e kanë çuar rezervën valutore në nivelin më të lartë historik.

Referuar shifrave të Bankës së Shqipërisë, për herë të parë rezerva valutore kalojë vlerën 7 miliardë euro, duke u rritur me 1.2 miliardë euro në krahasim me gushtin e vitit 2024.

Pjesa dërrmuese e saj janë letra me vlerë, prej 5.3 miliardë euro, pjesa tjetër janë depozita e monedha, si dhe 317 milionë euro shufra ari, shkruajnë mediat shqiptare, përcjell albinfo.ch.

Ndërsa brenda një dekade, rezerva është më shumë se 3-fishuar, pasi në 2015-ën vlera e saj ishte vetëm 2.8 miliardë euro. Kjo rezervë aktivizohet në ditë të këqija, për të shlyer borxhin në valutë, për të mbuluar importet në rast krize si dhe për të siguruar stabilitetin e kursit të këmbimit. Banka qendrore thotë se me rezervën e këtij viti mbulohen të paktën 7.3 muaj importe.

“Deri në fund të muajit qershor, rezerva valutore ishte e mjaftueshme për të mbuluar 7.3 muaj importe mallrash dhe shërbimesh”, thuhet në raportin e stabilitetit financiar.

Një nga shkaqet kryesore të rritjes së shpejtë të rezervës është edhe shtimi i blerjeve të valutës në treg nga Banka e Shqipërisë me qëllim që të stabilizojë kursin e këmbimit dhe të frenojë një zhvlerësim më të fortë se kaq të euros apo dollarit. Vetëm në gjashtëmujorin e parë të vitit u blenë 72.7 milionë euro për të ndalur rënien e euros.

Por me gjithë këto ndërhyrje normalitet në kursin e këmbimit, duket se nuk do të ketë. Nëse në fund të 2024-ës diskutohej për ‘normalitetin e ri’ ku një euro këmbehej me 100-102 lekë, sot flasim për normalitetin e një euroje në vlerën 97 lekë, e në ditë të caktuara edhe më poshtë, në 96 lekë.

Bitcion vlen 125,245.57 dollarë

Bitcoin, kriptomonedha më e madhe në botë sipas vlerës së tregut, ka arritur një nivel rekord të dielën, duke u rritur me gati 2.7% në 125,245.57 dollarë, raportoi Reuters.

Rekordi i mëparshëm i Bitcoinit ishte 124,480 dollarë në mes të gushtit, i mbështetur nga rregulloret më miqësore nga administrata e Presidentit të SHBA-së, Donald Trump dhe kërkesa e fortë nga investitorët institucionalë.

Kjo kriptomonedhë ka shënuar rritje, e mbështetur nga fitimet e fundit në aksionet amerikane dhe hyrjet në fondet e tregtuara në bursën e bitcoinit, transmeton albinfo.ch.

Ndërkaq, dollari amerikan u tërhoq të premten, duke shënuar humbje disa-javore kundrejt valutave kryesore, pasi pasiguria rreth mbylljes së qeverisë amerikane errësoi perspektivën dhe vonoi publikimin e të dhënave kyçe, të tilla si listat e pagave, kritike për vlerësimin e drejtimit të ekonomisë.

Si mund të përmirësoni zakonet tuaja ushqimore për një mënyrë jetese më të shëndetshme?

Jetesa e shëndetshme përmes të ushqyerit është një proces i vazhdueshëm që kërkon durim dhe përkushtim, shkruan portali “losapeviche.it”.

Në vend që të ndryshoni menjëherë çdo zakon, është më efektive të bëni ndryshime të vogla, por të qëndrueshme. Krijimi i një ambienti që ju ndihmon të bëni zgjedhje të mira dhe vendosja e qëllimeve të qarta janë hapat e parë drejt suksesit.

Nga duhet të filloni?

Fillimisht, analizoni zakonet tuaja të tanishme: çfarë blini, si i përgatisni ushqimet, në cilat momente ndiheni më të uritur apo më të lodhur. Më pas, nisni me veprime të thjeshta që kanë ndikim të madh.

Për shembull, krijoni një rutinë ushqimore të qëndrueshme ku ju ndiheni më mirë fizikisht dhe emocionalisht. Nuk bëhet fjalë për dieta të ashpra, por për një mënyrë ushqimi që mund ta ndiqni me kënaqësi çdo ditë.

Motivimi dhe objektivat konkrete

Përpara se të nisni ndryshimet, sqaroni për veten pse doni ta bëni këtë hap: të ndiheni më energjik në punë? Të keni gjumë më të mirë? Të përmirësoni analizat e gjakut?

Shkruani qëllimin tuaj çdo ditë dhe më pas kthejeni atë në objektiva të matshëm si:

“Do të përfshij proteina dhe perime në dy vakte çdo ditë”

“Do të pi të paktën 8 gota ujë deri në mbrëmje”

Mos u mbështetni vetëm te motivimi, pasi ai ndryshon. Ndryshoni mjedisin për ta bërë zgjedhjen e shëndetshme më të lehtë dhe matni përparimin tuaj me tregues si energjia, cilësia e gjumit apo përqendrimi, jo vetëm pesha.

Planifikim, blerje dhe gatim

Pazari është baza e ushqyerjes së mirë. Planifikoni javën duke përfshirë proteina, perime sezonale, fruta, yndyrna të shëndetshme dhe karbohidrate cilësore.

Zgjidhni disa receta të thjeshta dhe planifikoni gatimin paraprakisht për të kursyer kohë. Struktura ideale e një vakti është:

50% perime

25% proteina

25% karbohidrate

1 lugë vaj të shëndetshëm

Lexoni etiketat – shmangni produktet me shumë sheqer dhe kripë, dhe përbërës të panjohur. Mos harroni të pini mjaft ujë – një zakon i thjeshtë që përmirëson ndjeshëm tretjen dhe përqendrimin.

 

 

A mund të ndihmojnë ilaçet për humbje peshe në uljen e rrezikut nga kanceri? Një studim i ri jep shpresa për obezët

Një studim i ri shkencor ka zbuluar se ilaçet e njohura për trajtimin e diabetit dhe humbjen e peshës, si Ozempic dhe Wegovy, mund të kenë një ndikim pozitiv edhe në uljen e rrezikut për disa lloje kanceri te personat me obezitet.

Kërkimi është kryer nga studiues të Universitetit të Indianës dhe Universitetit të Floridës, të cilët analizuan të dhënat shëndetësore të më shumë se 86 mijë të rritur obezë. Pjesëmarrësit u ndanë në dy grupe: njëri mori ilaçet e grupit GLP-1 (ku përfshihen Ozempic dhe Wegovy), ndërsa tjetri jo.

Çfarë treguan rezultatet?

Pas një periudhe monitorimi, studiuesit vunë re se grupi që përdorte ilaçet kishte një rrezik më të ulët të përgjithshëm për zhvillimin e kancerit, krahasuar me ata që nuk i përdornin.

Reduktimi më i ndjeshëm i rrezikut u vu re te:

Kanceri i endometrit (mitrës),

Kanceri i vezoreve, dhe

Meningioma, një lloj tumori që prek mbështjellësen e trurit.

Megjithatë, u vërejt edhe një rritje e lehtë në rrezikun për kancerin e veshkave, por ajo nuk ishte statistikisht domethënëse dhe kërkon hulumtime të mëtejshme.

A janë këto ilaçe “mbrojtëse” ndaj kancerit?

Studiuesit theksojnë se nuk mund të thuhet me siguri se ilaçet shkaktojnë uljen e rrezikut të kancerit, por rezultatet tregojnë një lidhje të fortë që meriton vëmendje dhe studime afatgjata.

Ilaçet GLP-1 janë përdorur fillimisht për trajtimin e diabetit të tipit 2, por vitet e fundit janë bërë gjithnjë e më të përhapura për menaxhimin e peshës trupore.

Ky zbulim i ri mund të sjellë një perspektivë të re për përfitimet shtesë shëndetësore që këto trajtime mund të ofrojnë, sidomos për individët që luftojnë me mbipeshën dhe obezitetin.

 

Gjobë prej 50 mijë eurosh për kroatin që fluturoi me dron pranë aeroportit të Frankfurtit

Policia gjermane ka ndërmarrë masa ndaj një shtetasi kroat 41-vjeçar, i cili ka fluturuar me dron në një zonë të ndaluar pranë Aeroportit të Frankfurtit.

Zëdhënësi i policisë së Frankfurtit deklaroi për agjencinë DPA se nuk ka asnjë provë që i arrestuari të ketë lidhje me Rusinë. Sipas tij, burri u kishte thënë oficerëve se “thjesht donte të testonte dronin e ri”.

Kroati po hetohet për kundërvajtje dhe rrezikon një gjobë të majme. Në Gjermani, fluturimi me dron në zona të ndjeshme si aeroportet, burgjet apo bazat ushtarake është rreptësisht i ndaluar, ndërsa gjobat për shkelje të tilla mund të arrijnë deri në 50 mijë euro.

Nëse përcaktohet se fluturimi ka përbërë ndërhyrje të rrezikshme në trafikun ajror, personi mund të dënohet me burgim nga gjashtë muaj deri në dhjetë vjet.

Vetëm dy ditë më parë, një dron tjetër u pa duke fluturuar mbi një objekt të Forcave të Armatosura Gjermane (Bundeswehr) pranë Aeroportit të Mynihut.

 

Raporti shqetësues: TikTok sugjeron pornografi për fëmijët

Një raport i ri nga një organizatë për të drejtat e njeriut zbulon se algoritmi i TikTok-ut rekomandon materiale pornografike dhe përmbajtje seksualisht të tepruar në llogaritë e përdoruesve të mitur.

Studiuesit krijuan llogari false si fëmijë dhe aktivizuan opsionet e sigurisë, por megjithatë u shfaqën sugjerime përmbajtjesh me seksualitet të hapur, raporton BBC.

Termat e kërkimit që u sugjeruan përfshinin video me përmbajtje të ekspozuar seksualisht, përfshirë edhe skena të qarta të seksit.

TikTok u përgjigj duke deklaruar se angazhohet për një mjedis të sigurt për fëmijët dhe ka ndërmarrë hapa të menjëhershëm sapo mori vesh për këtë problem.

Në korrik dhe gusht, ekspertët e organizatës “Global Witness” hapën katër profile në TikTok duke u prezantuar si adoleshentë 13-vjeçarë. Ata përdorën data false dhe nuk iu kërkua të konfirmojnë identitetin.

Ata aktivizuan gjithashtu “modalitetin e kufizuar”, që synon të filtrojë përmbajtjen e papërshtatshme për të rinjtë.

Pa bërë kërkime aktive, në seksionin “mund t’ju pëlqejë” shfaqeshin termat e kërkimit me përmbajtje seksualisht të ngarkuar.

Këto përfshinin video me gra që simulonin masturbimin, ekspozim publik të të brendshmeve, dhe përmbajtje me seksualitet të qartë.

Në rastin më ekstrem u zbuluan video pornografike me skena të hapura të seksit.

Përmbajtjet e tilla ishin përfshirë në një mori videosh të pafajshme, duke shmangur kështu mekanizmat e moderimit.

 

“Global Witness” merret zakonisht me hulumtime lidhur me ndikimin e teknologjisë në të drejtat e njeriut, demokraci dhe mjedis.

Ky problem u zbulua rastësisht gjatë një studimi tjetër në prill.

Pas njoftimit për TikTok-un, kompania deklaroi se kishte marrë masa për të adresuar situatën.

Megjithatë, në riprovimin gjatë korrikut dhe gushtit, rezultoi se sugjerimet problematike vazhdonin.

TikTok thotë se përpiqet të heqë nëntë nga dhjetë videot që shkelin rregullat e platformës para se të shfaqen për përdoruesit.

Në reagim ndaj “Global Witness”, TikTok njoftoi se kishte nisur procesin për të eliminuar përmbajtjet e dëmshme dhe për të përmirësuar sistemin e sugjerimeve.

 

Skandal në “Fshatin e Fëmijëve SOS” në Austri, fëmijë të dhunuar e keqtrajtuar për vite me radhë

Drejtori i “Fshatit të Fëmijëve SOS” në Austri, Christian Moser, është pezulluar nga detyra pas akuzave për abuzim ndaj fëmijëve në disa prej qendrave të organizatës. Vendimi u njoftua të shtunën nga bordi mbikëqyrës i organizatës ndërkombëtare.

Moser, i cili e ka drejtuar SOS Austria për 17 vjet, do të qëndrojë i pezulluar deri në përfundimin e hetimeve.

“Mbrojtja e fëmijëve, transparenca dhe trajtimi i drejtë i ngjarjeve janë prioritetet tona kryesore,” – deklaroi Irene Schimak, kryetare e bordit mbikëqyrës të SOS Austria.

Hetimet nisën pas një raportimi nga revista Falter, e cila zbuloi raste të dhunës dhe abuzimit ndaj fëmijëve në qendrën e Mosbergut (Austri Jugperëndimore) gjatë viteve 2008–2020. Sipas raportit, fëmijët ishin rrahur, izoluar dhe fotografuar nudo — ngjarje që ishin mbajtur të fshehta, pavarësisht ekzistencës së një raporti të detajuar në vitin 2020.

Pas këtyre zbulimeve, janë paraqitur edhe akuza të tjera për raste të ngjashme në qendrat e Imst (Tirol) dhe Söckerhin (afër Salzburgut). Prokuroritë në Klagenfurt, Innsbruck dhe Salzburg kanë hapur hetime.

Organizata SOS Children’s Villages operon në mbi 572 vende në mbarë botën, duke ofruar kujdes për fëmijët jetimë dhe të braktisur. Në vitin 2022, organizata kishte zbuluar edhe një rast pedofilie të lidhur me një donator të madh në njërën nga qendrat.

Zbulim i ri gjenetik nxjerr në dritë një nga shkaqet kryesore të autizmit

Një zbulim i rëndësishëm nga studiuesit e “Northwestern University” në Illinois ka identifikuar një nga faktorët kryesorë gjenetikë që lidhen me shfaqjen e autizmit. Ky studim, i publikuar së fundmi në revistën shkencore “Neuron”, sjell një hap të madh përpara në kuptimin e çrregullimit të spektrit autik.

Autizmi, një gjendje neurozhvillimore që ndikon mënyrën si një individ komunikon, sillet dhe ndërvepron me të tjerët, prek afërsisht 1 në 59 fëmijë, me një përqindje dukshëm më të lartë tek djemtë.

Derisa shkenca ka tentuar për vite të tëra të kuptojë shkakun e saktë të këtij çrregullimi, ky zbulim i ri sjell një lidhje të qartë midis dy gjeneve kyçe dhe zhvillimit të sinapseve në tru – struktura që bëjnë të mundur komunikimin mes qelizave nervore.

Cili është mekanizmi biologjik?

Studimi, i udhëhequr nga profesori Peter Penzes, zbulon se gjenet “ANK3” dhe “Usp9X” luajnë një rol jetësor në formimin e lidhjeve nervore në trurin e zhvillimit.

ANK3 është përgjegjës për prodhimin e një proteine të quajtur ankyrin-G, që ndihmon në ndërtimin e dendriteve – zgjatime të qelizave nervore ku formohen sinapset. Pa mjaftueshëm ankyrin-G, këto lidhje nuk zhvillohen siç duhet.

Ndërkohë, Usp9X ndihmon në stabilizimin e ankyrin-G. Nëse ky gjen nuk funksionon normalisht, prodhimi i proteinës bie dhe rrjedhimisht sinapset – që janë kyçe për të nxënë, kujtesë dhe të menduar – mbeten të pazhvilluara.

Eksperimentet dhe ndikimi te sjellja

Për të testuar këtë teori, studiuesit kryen eksperimente te minjtë, të cilëve iu ulën nivelet e proteinës ankyrin-G. Rezultatet treguan se këta minj kishin më pak lidhje nervore dhe vuanin nga vështirësi të theksuara në të nxënë dhe sjellje – të ngjashme me ato që shfaqen tek njerëzit në spektrin autik.

Çfarë do të thotë kjo për të ardhmen?

Ky zbulim ofron një dritare të re për diagnostikimin më të hershëm të autizmit dhe hap rrugën për zhvillimin e terapive të reja, që mund të synojnë forcimin e sinapseve ose ruajtjen e proteinave kyçe si ankyrin-G.

Studiuesit shpresojnë që kuptimi më i thellë i mekanizmave molekularë që ndikojnë në zhvillimin e trurit të ndihmojë në krijimin e ndërhyrjeve më efektive për fëmijët me autizëm, duke përmirësuar ndjeshëm cilësinë e jetës së tyre.

 

Aeroporti i Cyrihut: Pasagjerët dorëzojnë 180,000 sende të rrezikshme

Në Aeroportin e Cyrihut, pasagjerët janë detyruar të dorëzojnë një numër të madh sendesh që konsiderohen të rrezikshme për sigurinë e fluturimit. Gjatë vitit 2024, janë konfiskuar rreth 180,000 sende të tilla.

Nga këto, 40,000 sende janë marrë nga bagazhet e dorës, ndërsa 140,000 të tjera nga bagazhet që dorëzohen për check-in. Artikujt më të shpeshtë që konfiskohen nga bagazhet e dorës janë çakmakët, bateritë, bateritë portative (power bank), dhe sende të tjera si fishekzjarre, pajisje ndezëse dhe karikatorë gazi.

Rritja e numrit të sendeve të konfiskuara lidhet kryesisht me përdorimin e pajisjeve pa tela si scooter-ët elektrikë dhe karrocat elektronike për fëmijë, si dhe me faktin që shumë udhëtarë të rastësishëm nuk janë të njohur me rregullat strikte të aeroportit.

Sendet e dorëzuara nga pasagjerët merren nga policia. Objektet me vlerë të ulët shkatërrohen, ndërsa sendet më të vlefshme ruhen nga policia për 30 ditë, në mënyrë që të mund të merren kundrejt një takse.

 

Greta Thunberg raporton trajtim të ashpër gjatë ndalimit nga autoritetet izraelite

Aktivistja e njohur suedeze për klimën, Greta Thunberg, ka raportuar se është përballur me kushte të vështira dhe trajtim të ashpër gjatë ndalimit nga forcat izraelite, pasi mori pjesë në një flotilje që transportonte ndihma humanitare për Gazën.

Sipas raportimeve të The Guardian, Ministria e Jashtme e Suedisë ka komunikuar me familjarët e Thunbergut, duke konfirmuar se ambasada suedeze në Izrael ka pasur mundësi ta takojë atë. Në këtë komunikim thuhet se Thunberg është ankuar për mungesë ushqimi e uji, si dhe për kushte të dobëta higjienike në qelinë ku mbahej.

Në raportim përmenden edhe dëshmi të tjera nga pjesëmarrës të flotiljes “Global Sumud”, një iniciativë ndërkombëtare me qëllim dërgimin e ndihmave humanitare në Gaza dhe kundërshtimin e bllokadës detare 16-vjeçare të Izraelit. Megjithatë, shumë prej këtyre pretendimeve nuk janë verifikuar në mënyrë të pavarur nga burime ndërkombëtare.

Flotilja përbëhej nga mbi 40 anije dhe më shumë se 400 pjesëmarrës, përfshirë aktivistë, parlamentarë dhe avokatë nga vende të ndryshme. Forcat izraelite i kanë ndaluar të gjitha anijet dhe kanë arrestuar anëtarët e ekuipazhit, të cilët po mbahen në një burg me siguri të lartë në shkretëtirën Negev.

Autoritetet suedeze kanë bërë të ditur se po ndjekin nga afër rastin dhe janë në kontakt me autoritetet izraelite për të siguruar trajtim të drejtë e human për qytetaren e tyre.

Gjermania kërkon forcim urgjent të mbrojtjes kundër dronëve pas incidentit në aeroportin e Mynihut

Mbyllja e përkohshme e Aeroportit të Mynihut pas vëzhgimeve të disa dronëve ka ngritur alarmin në Gjermani për rrezikun në rritje që paraqesin këto pajisje ajrore. Ministri i Brendshëm gjerman, Alexander Dobrindt, e cilësoi incidentin si një “zgjim” për institucionet gjermane, duke paralajmëruar se “lufta midis kërcënimit nga dronët dhe mbrojtjes kundër tyre po bëhet gjithnjë e më e vështirë”.

Në një deklaratë për gazetën Bild, Dobrindt theksoi nevojën për më shumë fonde dhe kërkime shkencore, si në nivel kombëtar ashtu edhe evropian, për të përballuar kërcënimet që lidhen me përdorimin e dronëve në hapësirën ajrore civile. Ai theksoi se siguria e aeroporteve dhe infrastrukturës kritike duhet të mbetet prioritet.

Kërkesës së tij iu bashkua edhe kreu i Bavarisë, Markus Söder, i cili kërkoi masa të menjëhershme ligjore që të lejojnë policinë gjermane të qëllojë dronët pa vonesë, në rast kërcënimesh ndaj sigurisë publike.

“Policia e vendit duhet të jetë në gjendje të reagojë menjëherë. Infrastruktura jonë duhet të funksionojë gjithmonë. Ne duhet të kemi kontroll mbi hapësirën tonë ajrore,” deklaroi Söder, duke shtuar se çështja do të diskutohet në mbledhjen e ardhshme të kabinetit bavarez.

Incidenti në Mynih vjen pasi aeroporte të tjera evropiane janë përballur me situata të ngjashme, ku prania e dronëve ka shkaktuar pezullime fluturimesh dhe shqetësime të mëdha sigurie.

Protesta masive në Evropë kundër ndërhyrjes izraelite në Gaza: Dhjetëra mijëra në rrugët e Barcelonës dhe Romës

Qindra mijëra qytetarë në disa prej metropoleve më të mëdha të Evropës dolën në rrugë këtë fundjavë për të protestuar kundër ofensivës ushtarake izraelite në Rripin e Gazës, e cila po cilësohet nga shumë si katastrofë humanitare.

Në Barcelonë, mbi 70 mijë persona u mblodhën në bulevardin qendror Passeig de Gracia, duke mbajtur flamuj palestinezë dhe pankarta me mesazhe si “Ndalo gjenocidin” dhe “Gaza më dhemb”. Protesta u organizua në përgjigje të ndalimit të një anijeje ndihmash humanitare nga Izraeli – një mjet që ishte nisur nga Barcelona për të sfiduar bllokadën e Gazës.

Protesta të ngjashme u zhvilluan edhe në Madrid, ndërsa në Romë, turma të mëdha dolën në rrugë për ditën e dytë radhazi. Marshimi në kryeqytetin italian filloi pranë Koloseut dhe përfundoi në sheshin San Giovanni. Organizatorët pretendojnë se rreth një milion persona morën pjesë, ndonëse nuk pati një konfirmim zyrtar për këtë shifër.

Në Lisbonë, Athinë dhe Shkup, protestuesit gjithashtu shprehën zemërimin ndaj ndërhyrjes izraelite dhe bllokadës ndaj civilëve palestinezë. Në Greqi, autoritetet janë në gatishmëri për një përballje të mundshme midis grupeve pro-palestineze dhe pro-izraelite që pritet të protestojnë në të njëjtën ditë.

Mbështetje në rritje për palestinezët në Spanjë dhe Itali

Spanja po shfaq një qëndrim gjithnjë e më të ashpër ndaj qeverisë izraelite. Kryeministri Pedro Sánchez e ka quajtur operacionin ushtarak në Gaza “gjenocid” dhe ka bërë thirrje për përjashtimin e ekipeve sportive izraelite nga garat ndërkombëtare.

Ndërkohë, më shumë se 2 milionë punonjës në Itali morën pjesë në një grevë të përgjithshme ditën e premte, në mbështetje të popullit palestinez. Protestuesit në Romë përshëndetën publikisht Francesca Albanese, raportuese speciale e OKB-së për territoret palestineze, e njohur për qëndrimin kritik ndaj politikave izraelite.

Pavarësisht thirrjeve për paqe dhe mbështetje humanitare, disa pankarta në protestë nxitën polemika, përfshirë edhe ato që lëvdonin grupet militante Hamas dhe Hezbollah – një prej tyre e përshkruante 7 Tetorin si “Ditën e Rezistencës Palestineze”, duke iu referuar sulmit të Hamasit ndaj Izraelit në vitin 2023.

Thirrje për veprim diplomatik

Deputeti italian Riccardo Magi kritikoi qëndrimin e qeverisë italiane, veçanërisht kryeministren Giorgia Meloni, për refuzimin e njohjes së shtetit palestinez. Sipas tij, qeveria nuk mund të qëndrojë më neutrale dhe duhet të angazhohet në përpjekje diplomatike për zgjidhjen e konfliktit.

Ndërkohë, Hamasi njoftoi se ka pranuar disa pika të një plani paqeje të propozuar nga presidenti amerikan Donald Trump, duke ngjallur shpresë për një fund të mundshëm të një lufte dyvjeçare që ka shkatërruar jetën e qindra mijëra civilëve dhe ka përshkallëzuar tensionet globale.

 

Si do të menaxhohen plazhet në Shqipëri vitin e ardhshëm?

Në zonat turistike më problematike përsa i përket menaxhimit të plazheve – si Ksamil, Himarë, Dhërmi dhe Velipojë – qeveria shqiptare ka vendosur që nga sezoni i ardhshëm plazhet të kalojnë në menaxhim të drejtpërdrejtë nga bashkitë përkatëse.

Kryeministri Edi Rama, në episodin e parë të sezonit të ri të podkastit “Flasim”, prezantoi një politikë të re për administrimin e plazheve, e cila është pjesë e programit të mandatit të katërt qeverisës. Sipas tij, synimi është të përmirësohet ndjeshëm cilësia e shërbimeve dhe të shmangen rastet e keqmenaxhimit dhe abuzimeve me çmimet.

“Beach baret” do të reduktohen në minimum, ndërsa muzika jashtë ambienteve të lokaleve në zonat e banuara do të ndalohet plotësisht, theksoi Rama.

Ai foli gjithashtu për transformimin që po pëson plazhi i Durrësit, një nga më të frekuentuarit për shkak të afërsisë me kryeqytetin dhe vijës së gjatë bregdetare. Projekti përfshin zgjerimin e brezit të rërës dhe krijimin e një zone të re gjelbërimi.

“Do të vazhdojmë të punojmë për një turizëm cilësor, që respekton qytetarët dhe e pozicionon Shqipërinë si një destinacion të preferuar europian – jo vetëm për natyrën, por edhe për shërbimin”, përmbylli kryeministri.

 

Udhëtimi i pabesueshëm i biçikletave të vjedhura nga Bazeli deri në Shqipëri e Kosovë

Çdo vit, në Zvicër vidhen dhjetëra mijëra biçikleta, përfshirë shumë biçikleta elektrike. Një investigim i programit “Rundschau” nga SRF zbuloi se biçikletat e vjedhura nga Bazeli shpesh përfundojnë në vendet e Ballkanit, përfshirë Shqipërinë dhe Kosovën, transmeton albinfo.ch.

Rasti i një biçiklete elektrike me GPS të integruar që u vodh në Basel tregon se këto sende trafikohen përtej kufijve, shpesh për financimin e tregtisë së drogës. Policia zvicerane po përballet me një rritje prej 50% të vjedhjeve të biçikletave në 5 vitet e fundit, ndërsa bashkëpunimi ndërkufitar kërkohet urgjentisht për të luftuar këtë fenomen.

Në Shqipëri, policia ka sekuestruar biçikletën e vjedhur dhe ka nisur hetimet për tregti të mundshme të mallrave të vjedhura. Ekspertët paralajmërojnë se rrjetet e trafikut mund të përfshijnë edhe kontrabandë droge.

Policia në Bazel rekomandon përdorimin e kyçeve të forta dhe lidhjen me zinxhir për të parandaluar vjedhjet, ndërsa autoritetet kërkojnë një strategji të përbashkët ndërkombëtare për të parandaluar dhe ndjekur vjedhjet e biçikletave.

Lajme të rëndësishme nga Zvicra për të cilat duhet të lexoni këtë javë

Shoferët e huaj do të përballen me një ‘tarifë tranziti’, dhe a kishte të drejtë presidenti amerikan në lidhje me numrin e emigrantëve të paligjshëm në burgjet zvicerane – këto janë ndër lajmet që The Local raportoi këtë javë. Mund të gjeni gjithçka në këtë përmbledhje javore.

Shoferët e huaj mund të duhet të paguajnë një taksë tranziti në Zvicër

Këshilli i Shteteve të Zvicrës pranoi unanimisht një mocion që kërkon të taksojë turistët e huaj që përdorin autostradat zvicerane vetëm për të kaluar tranzit nëpër vend.

Tarifa do të zbatohet për automjetet që hyjnë në Zvicër nga një vend fqinj dhe dalin në një tjetër, pa u ndalur gjatë rrugës.

Turistët që hyjnë në Zvicër nga jashtë dhe qëndrojnë në vend për një periudhë të caktuar kohore (që do të përcaktohet) nuk do t’i nënshtrohen kësaj takse, pasi ata nuk e përdorin infrastrukturën rrugore vetëm për të kaluar tranzit.

A është e vërtetë pretendimi i Trump se burgjet zvicerane janë të mbushura me të huaj?

Presidenti amerikan Donald Trump kohët e fundit pretendoi se 72 përqind e të burgosurve në Zvicër ishin të huaj dhe e lidhi këtë me migracionin e paligjshëm.

Bazuar në të dhënat zyrtare të qeverisë, më 31 janar 2025, 6,994 persona ishin në burg në Zvicër, përfshirë 5,069 shtetas të huaj. Kjo shifër arrin në 72.48 përqind.

Megjithatë, këtyre të dhënave u mungon konteksti, i cili tregon se ka kategori të ndryshme të të burgosurve të huaj në burgjet zvicerane, dhe jo vetëm të paligjshëm; shumë janë shtetas të huaj me leje qëndrimi, si dhe “të huaj të tjerë ose me status të panjohur” – një grup që sfidon klasifikimin.

Zvicra miraton një ligj pro-qiramarrësve

Nga 1 tetori 2025, pronarët në disa kantone dhe komuna zvicerane – Basel-City, Fribourg, Gjenevë, Lucernë, Zug dhe Cyrih, si dhe në disa rrethe të Neuchâtel dhe Vaud – do të duhet të japin informacion të ri kur japin me qira një apartament.

Konkretisht, pronarët do të duhet të përdorin një formular zyrtar për njoftimin e qirasë fillestare kur lidhin një kontratë të re qiraje banimi.

Kjo do të sigurojë që qiramarrësit të informohen për qiranë e mëparshme dhe të drejtën e tyre për të kontestuar të vetën.

Përdorimi i formularit zyrtar – i cili duhet të përmbajë normën e interesit referues më të fundit të vlefshme ose normën e inflacionit më të fundit të vlefshme – synon gjithashtu të inkurajojë pronarët të ushtrojnë vetëpërmbajtje kur rrisin qiranë ose kur ndryshojnë një qiramarrës.

E-ID do të bëhet realitet në Zvicër, më në fund

Karta e identitetit elektronik, e cila është diskutuar prej kohësh, u miratua nga një shumicë e ngushtë votuesish zviceranë më 28 shtator.

Kur të hyjë në fuqi në fund të vitit 2026, do t’u mundësojë përdoruesve të identifikohen me këtë alternativë dixhitale ndaj pasaportës ose kartës së identitetit zvicerane.

Megjithatë, ajo do të mbetet opsionale dhe jo e detyrueshme dhe do të jetë pa pagesë.

Banorët jo-zviceranë që kanë një kartë identiteti të shtetasve të huaj të lëshuar në Zvicër do të jenë në gjendje të aplikojnë për një e-ID gjithashtu.

Banorët e Cyrihut do të marrin bileta më të lira për transportin publik

Votuesit në Cyrih kanë miratuar një plan për të ulur koston e një karte udhëtimi vjetore në transportin publik lokal (ZVV) në 365 franga (1 franga në ditë) nga çmimi aktual prej mbi 800 frangash.

Bileta do të ulet ndjeshëm edhe për fëmijët dhe të rinjtë: në vend të 586 frangave aktualisht, ata do të paguajnë vetëm 185 franga në vit.

Sipas planit, të gjithë banorët e Cyrihut do të kenë të drejtë të marrin dhe përdorin kartën e udhëtimit me zbritje – pavarësisht nga të ardhurat e tyre.

Megjithatë, njerëzit që udhëtojnë për në qytet për punë, por jetojnë jashtë tij, do të vazhdojnë të paguajnë çmimin e rregullt.

Tarifat e sigurimit shëndetësor mund të rriten më shumë se sa është njoftuar

Qeveria kishte thënë se primet e sigurimit shëndetësor në Zvicër do të rriten mesatarisht me 4.4 përqind në vitin 2026, por, në fakt, konsumatorët mund të përfundojnë duke paguar mjaft më shumë, shkruan thelocal, përcjell albinfo.ch.

Sipas një analize të kryer nga firma konsulente Deloitte, shumë mbajtës të policave që paguajnë primet më të lira në treg do të përballen me një rritje mesatare prej 7 përqind.

Për një familje, kjo përfaqëson mesatarisht 23 franga më shumë në muaj dhe për të rritur sesa tarifat aktuale – dhe jo 16.60 franga që përmendi qeveria.

Si mund të merrni vaksinat kundër Covid në Zvicër në vjeshtën e vitit 2025?

Edhe pse pandemia ka kaluar prej kohësh (megjithëse ndoshta jo plotësisht e harruar), Covid-19 ende qarkullon në Zvicër. Ekspertët e shëndetit vazhdojnë të rekomandojnë imunizim periodik kundër kësaj sëmundjeje.

Ekspertët e sëmundjeve infektive kanë thënë gjatë gjithë kohës se, ndërsa më e keqja e krizës shëndetësore të Covid mund të ketë mbaruar, virusi që fillimisht shkaktoi pandeminë globale në vitin 2020 do të vazhdojë të qarkullojë, megjithëse – për fat të mirë – në forma më të lehta.

Dhe kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur: koronavirusi rishfaqet periodikisht, duke ende kontaminuar mijëra njerëz.

Cila është situata në Zvicër tani?

Sipas Zyrës Federale të Shëndetit Publik (FOPH), vala e re e Covid po godet vendin.

Numri i vizitave mjekësore për infeksione respiratore është aktualisht shumë më i lartë se në të njëjtën periudhë të dy viteve të fundit dhe Covid është një nga fajtorët kryesorë.

Të dhënat e FOPH të publikuara në javën e dytë të shtatorit tregojnë 101 konsulta mjekësore të lidhura me Covid (për 100,000 banorë).

Në krahasim, vitin e kaluar kishte 69 në të njëjtën kohë dhe 59 në vitin 2023.

“Covid është bërë dukshëm më i zakonshëm në javët e fundit”, tha Christoph Flux, një specialist i sëmundjeve infektive, duke shtuar se “virusi po ndryshon vazhdimisht”.

A janë vaksinat Covid ende në modë?

Ndoshta më pak të diskutueshme sesa ishin gjatë kulmit të pandemisë, vaksinat Covid janë ende përreth dhe, sipas Flux, rekomandohen për njerëzit në rrezik – individë mbi 65 vjeç, si dhe ata me sëmundje kronike dhe sisteme të dobëta imunitare, ndër të tjera.

Vaksinat përshtaten vazhdimisht për t’u mbrojtur nga mutacionet më të fundit të virusit, tha ai.

Kur dhe ku të bëhet vaksina?

Sipas FOPH, “koha ideale për të marrë një vaksinë Covid është midis mesit të tetorit dhe mesit të dhjetorit. Vaksinimi mund të administrohet në çdo kohë nga gjashtë muaj që nga vaksina e fundit Covid ose nga gjashtë muaj që nga një infeksion i njohur me koronavirus”, shkruan thelocal.

“Mjeku juaj mund të ofrojë vaksinimin Covid. Shumë farmaci në Zvicër ofrojnë këshilla për vaksinimin, si dhe vaksinim në shumicën e kantoneve”.

Çfarë tjetër duhet të dini?

Në përgatitje për sezonin e gripit 2025/2026, dhe duke pasur parasysh valën e rëndë të gripit që ka goditur Hemisferën Jugore në muajt e fundit (dhe pritet të përhapet edhe tek ne këtë vjeshtë), zyrtarët e shëndetësisë po rekomandojnë edhe vaksinat kundër gripit.

Normalisht, vaksinat kundër gripit jepen në Zvicër nga rreth javës së dytë të nëntorit, transmeton albinfo.ch.

Ashtu si Covid, kjo vaksinë rekomandohet për njerëzit në grupe rreziku për shkak të moshës ose gjendjes së tyre shëndetësore.

Të dy vaksinimet mbulohen nga sigurimi shëndetësor për njerëzit mbi moshën 65 vjeç.