Që prej 1 dhjetorit, drejtuesit e automjeteve në qytetin e Fribourg-ut mund të përfitojnë nga ora e parë e parkimit falas. Kjo masë vjen si rezultat i një nisme popullore të miratuar në qershor 2024 me 58% të votave pro. Megjithatë, parkimi nuk është më automatikisht falas gjatë intervalit 12:00–13:00.
Kjo orë e parë falas, e paraqitur si mbështetje për bizneset dhe restorantet lokale, nuk ishte e dëshiruar nga Këshilli Komunal, i cili paralajmëron humbje të mëdha financiare — pasi ora e parë ka qenë historikisht më fitimprurësja.
Autoritetet vlerësojnë humbjen potenciale në 3.6 milionë franga, ndërkohë që makinat e parkimit prodhuan rreth 4.2 milionë franga gjatë vitit 2023. Sipas Këshillit Komunal, ekziston rreziku që shumica e drejtuesve të mos qëndrojnë më shumë se një orë në qendër të qytetit, çka do të zbehte ndikimin pozitiv për tregtarët dhe restorantet.
Në një intervistë për edicionin e lajmeve të 12:45 në RTS, këshilltari komunal Pierre-Olivier Nobs shprehu hapur skepticizmin e tij:
“Nismëtarët pretendojnë se humbja do të kompensohet nga të ardhurat shtesë tatimore të gjeneruara nga bizneset. Shpresojmë që nga 1 dhjetori të shohim rezultatet e mëdha që do të sjellin klientët për bizneset e qytetit!”, u shpreh ai me ironi.
Në vitin 2024, pothuajse 2500 të huaj u dëbuan nga Zvicra.
Shumica e këtyre njerëzve vijnë nga vende të treta.
69 përqind e të dënuarve tashmë janë larguar nga vendi. 31 përqind e çështjeve nuk janë zgjidhur ende.
Gjykatat zvicerane mund të dëbojnë të huajt delinkuentë nga vendi. Në vitin 2024, u lëshua një referim për vendin për 2446 persona. 69 përqind e tij tashmë është përfunduar, 31 përqind është ende në pritje. Sekretariati Shtetëror për Migracionin pret që përqindja të rritet në muajt në vijim.
Në krahasim: në vitin 2023, u lëshua një referim për vendin kundër 2250 personave. Nga njerëzit e dënuar në vitin 2023, rreth 73 përqind ishin larguar nga Zvicra deri në mesin e vitit 2024. Përqindja ishte pak më e lartë në atë kohë.
Çfarë ndodh me 31 përqindëshin?
Sipas zëdhënëses së SEM, Magdalena Rast, ka disa arsye pse këta njerëz, të cilët duhet të largohen nga vendi, janë ende në Zvicër:
Disa janë ende në proces kthimi, për shembull sepse mungojnë dokumente identiteti ose largimi duhet të organizohet. Disa largime vonohen sepse vendet e origjinës nuk bashkëpunojnë ose ata të prekur nuk bashkëpunojnë. Problemet shëndetësore gjithashtu mund të pengojnë një kthim të menjëhershëm.
Grupi më i madh vjen nga Shqipëria
Rreth 40 përqind e personave të referuar në vitin 2024 vijnë nga një vend i BE-së/EFTA-s dhe rreth 60 përqind nga një vend i tretë. Më të zakonshmit ishin shtetasit shqiptarë (247), rumunë (190) dhe algjerianë (136). 93 përqind e të gjithë njerëzve që largohen janë burra, me grupmoshën më të madhe që është ajo e moshës 25 deri në 34 vjeç, shkruan 20minuten, transmeton albinfo.ch.
10,000 ndalime hyrjeje të vendosura
SEM ka urdhëruar një total prej 10,146 ndalimesh hyrjeje në vitin 2024, nga të cilat 345 u hoqën ose u pezulluan. Pothuajse 47 përqind e ndalimeve të hyrjes të dekretuara dhe aktive janë për shkak të hyrjeve të paligjshme. Pothuajse 23 përqind të tjera u urdhëruan për shkak të largimeve që nuk u bënë në kohë dhe 20 përqind për shkak të një kërcënimi për sigurinë dhe rendin publik. Shumica (83 përqind) e ndalimeve të hyrjes ishin burra. Pesë kombësitë më të përfaqësuara ishin Algjeria (837), Siria (786), Maroku (708), Turqia (700) dhe Afganistani (554).
Zvicra pranon vetëm një të tretën e azilkërkuesve
E ashtuquajtura shkallë njohjeje – d.m.th. përqindja e rasteve në të cilat azilkërkuesit në të vërtetë morën azil – ishte 34.2 përqind e kërkesave për azil në vitin 2024. Në BE, kjo shkallë ishte 42 përqind.
Diferenca midis imigracionit dhe kërkimit të azilit
Në vitin 2024, 212,578 persona emigruan në Zvicër. Nga këta, 22,553 persona janë zviceranë të kthyer. Pjesa tjetër vjen kryesisht nga vendet e BE-së ose EFTA-s. Në të njëjtin vit, 129,786 persona u larguan nga vendi, duke rezultuar në një imigrim neto prej 82,792 emigrantësh. Kjo është rreth 15.6 përqind më pak se në vitin 2023.
Emigrantët vijnë kryesisht nga vendet e BE-së/EFTA-s me të cilat Zvicra ka një marrëveshje për lëvizjen e lirë të personave. Ata vijnë këtu kryesisht për punë. Azilkërkuesit vijnë nga një vend që nuk është pjesë e BE-së ose një shtet i EFTA-s (p.sh. Afganistani) dhe për këtë arsye duhet të shqyrtohen së pari. Ata kryesisht ikin nga lufta, persekutimi ose dhuna.
Siç tregojnë statistikat federale, shumica e azilkërkuesve në Zvicër refuzohen dhe kthehen në vendin e tyre të origjinës.
Njerëzit që duan të ikin në Zvicër vijnë nga këto vende.
Shumica e kërkesave për azil erdhën nga shtetas afganë në vitin 2024.
Në Zvicër pati një rritje të ndjeshme të falimentimeve të kompanive në 11 muajt e parë të vitit. Sektorët e ndërtimit, shërbimit të ushqimit dhe shitjes me pakicë në veçanti pësuan dëme.
Falimet e kompanive u rritën me mbi 36% nga janari deri në nëntor krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, sipas shërbimit të informacionit ekonomik Crif të hënën. Konkretisht, 11,057 kompani falimentuan në 11 muajt e parë të vitit. Kjo do të thotë që ritmi i falimentimeve është përshpejtuar që nga fundi i shtatorit. Pas nëntë muajsh, rritja kishte qenë vetëm pak nën 20%.
Sipas Crif, shumica e falimentimeve ishin në industrinë e ndërtimit (1,576 raste), e ndjekur nga shërbimi i ushqimit (1,090) dhe shitjes me pakicë (774). Një arsye për rritjen është një ndryshim në ligj, shkruan swissinfo. Që nga 1 janari 2025, borxhet tatimore të kompanive në regjistrin tregtar mund të kërkohen edhe në procedurat e falimentimit. Më parë, ishte e mundur që autoritetet tatimore të mbledhin taksat e papaguara vetëm me anë të sekuestrimit, transmeton albinfo.ch.
Bizneset e reja vazhdojnë të rriten gjithashtu
Në të njëjtën kohë, numri i formimeve të kompanive të reja mbetet në një nivel të lartë: deri në fund të nëntorit, një total prej pothuajse 49,000 kompanish të reja ishin regjistruar në regjistrin tregtar këtë vit: një rritje prej 4.4% krahasuar me vitin e kaluar.
Sipas sektorit, tregtia me pakicë (3,924 biznese të reja), konsulenca menaxheriale (3,902) dhe sektori i pronave (3,650) kryesuan fushën e bizneseve të reja të reja.
Fushat e shërbimeve të teknologjisë së informacionit (-19.7%), hotelerisë (-10.4%) dhe tregtisë me pakicë (7.3%) regjistruan një rënie të ndjeshme në numrin e bizneseve të reja.
28 Nëntori, Dita e Flamurit ose e Pavarësisë së Shqipërisë është shënuar fundjavën që shkoi, gjithandej Zvicrës, me aktivitete të shumta kulturore festive. Në shumicën prej tyre, siç është bërë tashmë traditë, mbizotëronte muzika, vallja, recitimi, të gjitha këto të “ilustruara” me prezantimin e veshjeve të bukura e të larmishme kombëtare të trevave shqiptare.
Ndërkaq, manifestimi në Winterthur, i organizuar nga Ansambli “Trojet”, krahas muzikës pati si vlerë të shtuar edhe ekspozitën me krijime të piktores dhe pedagoges së artit nga Prishtina, Valbona Gashi.
Pas hapjes së ekspozitës nga kryetari i ansamblit “Trojet”, Zeqë Gashi, mbi punimet e ekspozuara në hollin e qendrës “Töss” të Winterhurit, një fjalë të zgjeruar e ka mbajtur piktori, publicisti dhe shkrimtari, Gani Bytyçi.
Ai ka shpalosur vlerat e krijimtarisë së zonjës Gashi, duke folur edhe për fazat nëpër të cilat ajo ka kaluar. “Piktura që kemi sot këtu, është ajo e periudhës pas një pauze të saj krijuese”, ka thënë Bytyçi. Por kjo pjesë është vetëm një kapitull në veprën e saj artistike. Në të vërtetë, kjo është paraqitja e tretë e Valbonës në Zvicër, (pas Gjenevës e Bernës) me këtë ekspozitë lëvizëse. Në këto ekspozita, autorja ka sjellë mbi 20 vepra arti.
Ato sjellin dy motive, pikturë dhe medaljone. Medaljoni, ilir në këtë rast, është simbol, është kujtesë dhe mesazh. Mënyra dhe lënda me të cilën artistja e bën medaljonin artistik, është krejt e veçantë. Kjo është fusha e saj e preferuar e krijimtarisë artistike. Edhe titulli i kësaj ekspozite, GJURMË NË MEDALION, nuk është i rastit. Ai është më shumë se titull. Është përmbajtje e lashtësi. Janë gjurmët tona antike. Këto medaljone më kujtojnë profesorin tim (shumë të dashur) të artit, Engjëll Berishën”, shprehet tutje Bytyçi.
Duke folur për rreth 20 punimet e ekspozuara, ai thotë më titje “Në shikim të parë, pandehim se të gjitha ato janë peizazhe, por nuk janë të tilla, ndonëse janë pamje, që asociojnë me peizazhin. Piktori Joan Mirò pati thënë “Unë nuk pikturoj atë që shoh, por atë që e mendoj”. Edhe kjo pikturë, e tëra është e menduar (…). Aty shohim shpirtin e Artistes me tërë koloritin e tij!”.
Edhe piktori tjetër nga Zvicra, Urim Berisha, ka folur shkurt për vlerat e punimeve të ekspozuara nga kolegia e tij, Valbona Gashi. “Arti është një veprimtari ku krijuesi paraqitet në mënyrën më të sinqertë. Në art, koha dhe hapësira nuk ekzistojnë, ka thënë veç tjerash z. Berisha, duke ju qasur bukurisë dhe papërkufizueshmërisë së artit, edhe të autores, Valbona Gashi.
Për ekspozitën dhe piktoren, me fjalë afirmative ka folur edhe ambasadori i Republikës së Maqedonisë së Veriut në Zvicër, z. Rexhep Demiri. Ai ka shprehur kënaqësinë që në një manifestim të diasporës kemi edhe një ekspozitë të tillë, me vlera të dëshmuara artistike dhe ka përgëzuar autoren, zonjën Gashi. Një përshëndetje rasti u ka drejtuar të pranishmëve edhe zëvendëskonsullja e Republikës së Kosovës në Cyrih, zonja Ardita Mustafa.
Me fjalë të tjera përgëzimi për piktoren dhe organizatorët, para publikut janë paraqitur edhe një numër veprimtarësh dhe krijuesish të komunitetit shqiptar të Zvicrës.
Skena, për artistët e vegjël
albinfo.chalbinfo.ch
Në hapje të programit ishte vendosur një recital me motive patriotike nga Shqipdon Lipaj, i shoqëruar me një “sfond” të përbërë nga valltarë të ansamblit.
Pas kësaj hapjeje frymëzuese të manifestimit, publikun e priste salla e madhe, e stërmbushur ku do të ndodhte aktiviteti kryesor festiv, me këngë dhe valle popullore të përgatitura me shumë përkushtim nga artistët entuziastë të Ansamblit “Trojet”.
Moderatorja Sherife Ejupi – Zeqiri ka drejtuar me përkushtim gjithë mbrëmjen, duke prezantuar pjesëmarrësit e shumtë të programit artistik.
Sigurisht, nuk kanë munguar as fjalët përshëndetëse të zyrtarëve nga përfaqësitë përkatëse diplomatike: Shkëlqesia e tij, Z. Rexhep Demiri, nga Ambasada e Maqedonisë së Veriut dhe zonja Shukrije Ramadani, nga Ambasada e Kosovës, në Bernë.
Të dytë, krahas urimeve për Ditën e Flamurit, 28 Nëntorin, kanë përgëzuar për punën me përkushtim që po bëjnë të rinjtë dhe të rejat e brezit të dytë e të tretë për të ruajtur dhe kultivuar traditat kulturore të atdheut.
Një pasuri ngjyrash dhe tingujsh
Programi që u prezantua në vazhdim në dërrasat e skenës në Winterthur, ishte një buqetë dritash e ngjyrash, tingujsh dhe fjalësh që shpërthenin plot frymëzim nga fëmijët dhe të rinjtë e ansamblit “Trojet”.
Pikat artistike si Koreodrama “Gjurmët në heshtje”, vallja “Suitë kosovare” (grupi i të rriturve), “Vallja e Tiranës” dhe “Vallja e malësisë (grupi i të vegjëlve); këngët e kënduara nga Marisa Murtezi, Melisa Tafilaj, Alejna Ukshini , Elta Gjota, Medina Xheladini, Elma Morina dhe nga Kori mysafir nga Cyrihu, “Lyra”, pastaj vëllezërit Arbnor e Rrezart Kuqi janë disa nga pikat kulmore artistike të prezantuara para publikut në Winterthur.
albinfo.chalbinfo.ch
Programi është përmbyllur me këngë nga këngëtaret, motrat Luljeta e Drita Fetahaj.
Meritat për realizimin dhe mbarëvajtjen e programit artistik u takojnë udhëheqësve të grupit Artistike apo të ansamblit, respektivisht treshes Donjeta & Ensat & Leotrim. Ata punojnë me tri grupet e valltarëve dhe janë përgjegjës për krijimin e valleve të reja që prezanton ansambli. Këta dhe sidomos grupi (i madh) i fëmijëve duhen përgëzuar në mënyrë të veçantë për kënaqësinë artistike që na dhanë dhe po na japin në vazhdimësi në programet e ansamblit “Trojet”.
Kosova është vend me shkallë të ulët të epidemisë së HIV/AIDS, megjithatë vetëm gjatë këtij viti sipas statistikave janë regjistruar 31 raste të reja me këtë sëmundje ngjitëse dhe gjashtë persona kanë vdekur si pasojë e saj.
Këto të dhëna janë prezantuar në tryezën e organizuar nga Ministria e Shëndetësisë, në bashkëpunim me Institutin Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës me rastin e shënimit të Ditës Botërore kundër AIDS.
Përfaqësuesja e Ministrisë së Shëndetësisë, Merita Vuthaj, u shpreh se përballja me HIV/AIDS-in mbetet një sfidë globale. Ajo theksoi angazhimin e këtij dikasteri për të forcuar sistemin shëndetësor, në mënyrë që shërbimet shëndetësore për këtë sëmundje të jenë të qasshme për të gjithë.
Vuthaj njoftoi se nga fillimi i vitit të ardhshëm do të nisë shpërndarja e terapisë PrEP në institucionet e kujdesit parësor shëndetësor.
“Në fillim të vitit 2024… kemi filluar dhe në vazhdimësi të vitit 2025 po vazhdon MSh me implementimin dhe funksionalizimin me sukses të sistemit të digjitalizimit për mbikëqyrjen e sëmundjeve ngjitëse që tashmë është i njohur SMSN, një nismë e rëndësishme për përmirësimin e mbikëqyrjes dhe kontrollit të sëmundjeve ngjitëse. Ky sistem i kohës e modern po ofron mundësi për mbledhje dhe analizim të të dhënave në kohë reale, element i rëndësishëm për luftimin e kësaj sëmundje ngjitëse….. Në fillim të vitit 2026, Ministria e Shëndetësisë do të filloj pilotimin e shpërndarjes së terapisë së PrEP-it(profilaksia para-ekspozimit për HIV) në institucionet e kujdesit parësor shëndetësor, aktivitet ky i cili ka rrjedh nga një nismë për hartimin dhe hulumtimin e PSO-së për shpërndarjen e PREP në institucionet e kujdesit parësor shëndetësor dhe kjo do t’i hap rrugë parandalimit dhe përhapjes së HIV, sidomos në grupet me rrezik të lartë“, tha ajo.
Drejtoresha e Institutit Kombëtar të Shëndetit Publik të Kosovës, Ardita Baraku tha se viti 2025 ka qenë kritik sa i përket përgjigjes globale karshi HIV/AIDS për shkak të kufizimit të fondeve.“Viti 2025 ka qenë kritik sa i përket përgjigjes globale për HIV/AIDS sepse në Kosovë, por edhe në të gjitha vendet tjera të botës është bërë kufizimi i fondeve me të cilat është rrezikuar përparimi për kontrollin e kësaj sëmundje gjegjësisht arrija e asaj që është planifikuar deri në vitin 2030. Prandaj, shumë njerëz po përballen me rreziqe edhe me cenueshmëri për të drejtat që i kanë për shëndet dhe dinjitet, prandaj nevojitet prioritizimi dhe integrimi i shërbimeve…..Këto terapi që janë pa pagesë edhe testimet janë pa pagesë ndihmojnë që të mos kemi të këtyre llojeve sa i përket pabarazisë, por ende mbetet sfida e dinjitetit dhe jetës normale apo dinjitoze në shoqëri”, deklaroi Baraku.
Udhëheqësi i programit për rini në UNFPA, Besnik Sherifi tha se sëmundja HIV mbetet problem global i shëndetit publik duke marr mbi 44 milionë jetë deri sot.
Sherifi potencoi se si UNFPA në Kosovë kanë kontribuar në parandalimin e HIV/AIDS përmes programeve të shumta.
“Në fund të vitit 2024 rreth 40.8 milionë njerëz jetonin me HIV shumica në rajonin afrikan dhe vetëm gjatë vitit 2024 630 mijë persona humbën jetën nga shkaqet e lidhura me HIV, ndërsa 1.3 milionë u infektuan. Përparimi në parandalimin e HIV është çelësi për një brezë të lirë nga SIDA…megjithatë, shkurtimet e mëdha të fondeve kanë goditur rëndë programet e parandalimit duke lënë milionë njerëz pa qasje në ilaçe jetike dhe duke rritur rrezikun e infeksioneve të reja veçanërisht tek vajzat dhe gratë e reja….Në Kosovë UNFPA ka përkrahur programe të shumta në fushën e parandalimit të HIV që nga viti 1999 duke punuar me qindra e mijëra të rinj”, theksoi ai.
Luljeta Gashi nga Departamenti i Epidemiologjisë pranë IKSHPK-së, u shpreh se Kosova ka shkallë të ulët të epidemisë me HIV, megjithatë vetëm vitin aktual janë raportuar 31 raste të reja me këtë sëmundje ngjitëse dhe gjashtë persona kanë vdekur.
Sipas Gashit, moshat më të prekura janë ato 25-35 vjeç, derisa meshkujt janë më të infektuar me HIV me gjithsej 82%, transmeton albinfo.ch.
“Kosova është vend me shkallë të ulët të epidemisë ku prevalenca e HIV në mesin e popullatës së përgjithshme është nën 1% dhe në subpopullata nën 5%. Të dhënat ekzistuese dëshmojmë se ne nuk kemi epidemi të koncentruar apo gjeneralizuar të HIV-infeksionit. Që nga viti 1986 deri në vitin 2025 në Kosovë janë raportuar gjithsej 246 raste me HIV/AIDS. Deri më tani 57 persona kanë vdekur si pasojë e HIV/AIDS dhe gjatë këtij viti 2025 janë raportuar 31 raste me HIV/AIDS dhe 6 raste të vdekjes si pasojë e AIDS-it. Rastet me HIV/AIDS në Kosovë që nga viti 1986 deri në vitin 2025 shohim një rritje të rasteve nga viti 2022 kur i kemi 21 raste, në vitin 2023 20, në vitin 2024 i kemi pas 34 raste….Numri më i madh i rasteve është shënuar në komunën e Prishtinës janë 76 raste me 12 raste t] vdekjes si pasoj e AIDS. Pastaj, është komuna e Prizrenit me 32 raste me 5 të vdekur. HIV/AIDS mbetet një sëmundje akoma me mbizotërim urban….Sipas gjinisë 82% i përkasin gjinisë mashkullore dhe 18% janë të gjinisë femërore. Numri i rasteve sipas grup-moshës. Shpërndarja sipas grup-moshës tregon se në vendin tonë dominon grup-mosha 25-34 vjeç me 35% e ndjekur nga grup-mosha 35044 vjeç me 23%”, tha ajo.
Sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit Publik të Kosovës rrugët e përhapjes së HIV-AIDS-it, janë heteroseksuale me 48%, e pasuar nga 35% homoseksuale
Prej vitit 1988, 1 Dhjetori njihet në të gjithë botën si dita kundër virusit vdekjeprurës, HIV/AIDS.
Dita Botërore e Luftës Kundër HIV/AIDS-it organizohet çdo vit më 1 Dhjetor për të rritur ndërgjegjësimin në lidhje me HIV/AIDS-in, dhe për të demonstruar solidaritetin ndërkombëtar në përballimin e kësaj pandemie./KP
Organizata e Pavarur Kulturore, “Varg e Vi”, në lokalin alternativ për aktivitete kulturore, “7stern”, në Vjenë kanë realizuar projektin “4 në 1”, me stand-up komedi, dy ekspozita me piktura e fotografi dhe promovim të librit “Përafërsisht”.
“Hapja e projektit para një publikut me shumë mërgimtarë që jetojnë dhe veprojnë në Austri, u bë nga Ermal Vejsa, drejtori i shoqatës “K” në Vjenë, duke uruar të gjithë shqiptarët për Festën e 28 Nëntorit, vlerësimin e lartë për bashkëpunimin me Varg e Vi-në, duke ftuar më pas për ngjitje në skenë, Avni Shkodrën. Stand-up komedia e Shkodrës u prit jashtëzakonisht mirë nga publiku, me të qeshura të shpeshta dhe intensive, duke u arritur një katarsis i llojit të veçantë me humorin e kontekstit shqiptar, transformimet e shoqërisë kosovare dhe relacionet e ndryshuara përgjatë viteve të kosovarëve me mërgimtarët, dhe anasjelltas. Pas stand-up-it, pjesëmarrët panë ekspozitën me piktura të Azizit, ku tregonin transformimin e familjes kosovare, efektet e luftës dhe dëgjimin e vazhdueshëm të lajmeve “Shuni, shuni, se…”, e gjer në fragmentimin e furishëm të familjes kosovare në kontekst postkonfliktual, migrimi e globalizimi”, bëhet e ditur në njoftim, transmeton albinfo.at.
Tutje, sipas njoftimit, ngjarja vazhdoi me ekspozitën e Fazliut, ku u sollën portretet e disa të moshuarve të Kosovës, bardh e zi, të bëra nga gjyshi i tij, të varura lart me kapëse në litarin e fortë në dy anët e mureve, dhe poshtë në të djathtë, për të vendosur një fotografi të vetme me ngjyra të bërë nga vetë ai, nipi.
“Gjithashtu përveç mesazhit të pasionit mbi fotografinë nga tri gjenerata, gjyshi-babai-nipi, transformimet e teknologjisë dhe subjekteve të fotografuara, Fazliu preku temën e rritjes së të moshuarve të vetmuar në Kosovë, pas emigrimit masiv të kosovarëve, duke bashkuar të moshuarit me familjarët e tyre në mërgim – Vjenë, mallin për familjen nga vetë mërgimtarët, si dhe nevojën shtesë për kujdesin ndaj moshës së tretë”, thuhet në njoftim.
Bëhet e ditur se Rudaku promovoi librin e tij të fundit e të pestë “Përafërsisht”, një libër me temat për raportet komplekse shoqëri-teknologji, migrimin, globalizimin, varësitë e ndryshme, transformimet e mëdha të shoqërisë kosovare, duke dhënë autografe për lexuesit dhe duke biseduar për temat e librit.
“Në kuadër të vizitës në Vjenë të Austrisë, një ditë më parë, për 28 Nëntor, para projektit “4 në 1”, anëtarët e Varg e Vi-së u mirëpritën nga I ngarkuari me punë, z. Albinot Bimbashi, në funksion të Ambasadorit në Ambasadën e Republikës së Kosovës në Vjenë. Në takim u vlerësua nevoja për organizime dhe bashkëpunime kulturore Kosovë-Austri, qoftë me mërgatën, qoftë me shoqatat dhe institucionet kulturore austriake, pasi Vjena është qytet i njohur për kulturën e saj shumë të pasur botërore, vend i muzikës klasike, operës, teatrit e shumë fusha të tjera, si dhe rëndësisë së diplomacisë kulturore. Varg e Vi dhe z. Bimbashi, ranë dakord për mbështetje të vazhdueshme të aktiviteteve dhe diplomacisë kulturore në Austri, duke falënderuar për bashkëpunimin e shkëlqyer në projektin “4 në 1”, mikpritjen dhe lehtësimin nga Ambasada e Kosovës gjatë procesit akomodues në Vjenë dhe takimet e përzemërta. Projekti “4 në 1” nga Varg e Vi është përkrahur nga Thirrja Publike për Fondin e Mobilitetit nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sport, në bashkëpunim me shoqatën “K” në Vjenë”, përfundon njoftimi.
Nga 1 janari 2026, qeveria zvicerane do të modernizojë sistemin kombëtar të kërkimit Ripol, i cili centralizon raportet që lidhen me personat e zhdukur, të kërkuar, të deportuar ose të rrezikshëm.
Zyra Federale e Policisë (Fedpol) njoftoi në një njoftim për shtyp të shtunën se do të përfshihen pesë opsionet e mëposhtme për ngjyrën e lëkurës së shkelësve: shumë e çelët, e çelët, mesatare, e errët ose shumë e errët, transmeton albinfo.ch.
Sa i përket kategorisë ‘lloji’, ajo do të mbulohet nga nëntë opsione, që korrespondojnë me rajonet gjeografike – përkatësisht Evropën Veriore, Afrikën e Veriut, Azinë dhe Amerikën e Jugut.
Jo vetëm që dy temat u vunë në një referendum kombëtar – detyrimi qytetar i detyrueshëm dhe taksa për super të pasurit – u refuzuan me forcë në votimet e së dielës (përkatësisht nga 70.6 dhe 87 përqind e votuesve), por një çështje tjetër kyçe, ajo e të drejtave politike për banorët e huaj prej kohësh, u refuzua gjithashtu në një votim kantonal në Vaud, shkruan thelocal, transmeton albinfo.ch.
Dy të tretat (63.6 përqind) e votuesve refuzuan t’u jepnin shtetasve të huaj që kanë banuar në Zvicër për të paktën 10 vjet dhe në Vaud për tre vjet, të drejtën për të votuar dhe për t’u zgjedhur në nivel kantonal.
Siç ndodh çdo vit, etiketa e pagesës së autostradës për vitin 2026 doli në shitje të hënën, më 1 dhjetor, me të njëjtin çmim si më parë – 40 franga. Por ka mënyra që ju të paguani më pak.
Dyzet franga është çmimi zyrtar i qeverisë për versionin në letër dhe dixhital të vinjetës.
Megjithatë, duke blerë këto skica me shumicë, dy shitës me pakicë në Zvicër i shesin ato klientëve të tyre për shumë më pak – por vetëm në kushte të caktuara.
Sa më pak mund ta blini skicën – dhe çfarë duhet të bëni për t’u kualifikuar për çmimin më të ulët? (Paralajmërim për spoilerin: do të duhet të nxitoni për të përfituar nga këto oferta, pasi ato janë të ndjeshme ndaj kohës),
Le të shohim se cilët shitës me pakicë kanë zbritje speciale dhe në cilat kushte:
Lidl – oferta më e mirë, për disa klientë
Nëse nxitoni dhe blini skicën sot, më 1 dhjetor, do të paguani 19.90 franga, por vetëm me një blerje minimale prej 70 frangash dhe ekskluzivisht për përdoruesit e aplikacionit Lidl Plus.
Të martën dhe të mërkurën, do të kushtojë 23,90 franga – ende një ofertë e mirë.
“Ne po ofrojmë çmimin më të ulët ndonjëherë në shitjen me pakicë,” tha zëdhënësja Nicole Graf.
Ata që nuk janë përdorues të aplikacionit mund të kursejnë ende – etiketa do të kushtojë 29.90 franga, shkruan thelocal, transmeton albinfo.ch.
Aldi: një zbritje prej 40 përqind
Një skicë kushton 24 franga në zbritësin, me kusht që – edhe këtu – të shpenzoni të paktën 70 franga.
Kjo ofertë është e vlefshme deri më 3 dhjetor.
Megjithatë, disa produkte përjashtohen nga kërkesa minimale e blerjes, siç janë alkooli, duhani, artikujt online, kartat telefonike dhe qeset e mbeturinave të taksuara.
Një avantazh ndaj ofertës së Lidl është se klientët e Aldi nuk janë të detyruar të kenë aplikacionin e dyqanit për të përfituar nga çmimi më i ulët.
A është kjo praktikë e ligjshme megjithatë?
Po, pasi të dy shitësit me pakicë i blejnë skicat nga burimi zyrtar me një çmim të plotë.
Megjithatë, duhet të keni kujdes të mos paguani më shumë seç duhet.
Zyra Federale për Doganat dhe Sigurinë Kufitare (BAZG) po i paralajmëron shoferët se disa pika të paautorizuara po përpiqen ta shesin skicën elektronike me një çmim më të lartë.
Për shembull, midis faqeve të internetit që shesin skicën me një çmim më të lartë është një me seli në Holandë, e cila e shet atë për 52.95 € – domethënë rreth 50 franga.
Ky dyqan online nuk është i rremë – blen skica elektronike të ligjshme nga faqja zyrtare dhe më pas i rishet ato me një çmim më të lartë.
Ndërsa nuk është pikërisht e paligjshme, kjo është megjithatë një mashtrim, veçanërisht për turistët e pavetëdijshëm që mund të bien në kurth.
Nëse nuk e keni skicën tuaj dhe kapeni, do të gjobiteni me një gjobë prej 200 frangash.
Ish-kryetari i PDK-së, Memli Krasniqi u ka bërë thirrje mërgatës që të regjistrohen për zgjedhjet e 28 dhjetorit kur kanë mbetur edhe pak ditë nga mbyllja e afatit.
“Bashkatdhetarë të dashur. Roli juaj për Kosovën ka qenë gjithmonë i pazëvendësueshëm, dhe mbetet i tillë edhe sot. Ju ftoj të regjistroheni për votim deri më 6 dhjetor në diaspora.kqz-ks.org. E ju që do të jeni fizikisht mes nesh, ju mirëpresim krahëhapur dhe me zemrat plot. Le ta bëjmë 28 dhjetorin ditë të bashkimit dhe të fitores sonë”, ka shkruar ai, transmeton albinfo.ch.
Ministrja në detyrë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës në Kosovë, Donika Gërvalla-Schqarz, ka reaguar sërish pas vendimit të PZAP-it për të ndaluar votimin jashtë zyrave diplomatike për diasporën.
Përmes një postimi në rrjetin social “Facebook”, Gërvalla i ka reaguar kryetarit të LDK-së, Lumir Abdixhikut, pasi ky i fundit tha se “VV po tenton të ndërtojë sistem të manipulimit të votave”, transmeton albinfo.ch.
“Ja si flet njeriu i papërgjegjshëm kur niset nga vetvetja”, ka shkruar ajo.
Ndryshe, mbrëm, Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa ka pranuar ankesën e LDK-së dhe ka ndryshuar vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, duke ndaluar hapjen e Qendrave të Votimit jashtë përfaqësive diplomatike.
Policia kantonale e Cyrihut arrestoi katër hajdutë në flagrancë natën e së hënës (1.12.2025) si pjesë e një aksioni në Weinfelden TG.
Autorët vijnë nga Kosova dhe janë pjesë e një grupi profesional hajdutësh. Policia Kantonale e Cyrihut kreu një aksion të synuar në emër të Prokurorisë Publike II të Kantonit të Cyrihut, i cili u drejtua kundër një grupi hajdutësh shumë profesionistë. Disa dhjetëra krime i janë atribuar tashmë këtij grupi në Zvicër. Hajdutët që vinin nga Franca u panë në mesnatë duke hyrë me forcë në një pronë tregtare në Weinfelden, shkruan polizeinews, transmeton albinfo.ch.
Specialistët e policisë kantonale të Cyrihut arrestuan tre kosovarë të moshës midis 35 dhe 53 vjeç. Një hajdut i katërt fillimisht arriti të arratisej dhe u gjet rreth dy orë më vonë. U arrestua edhe 40-vjeçari kosovar.
Policia kantonale e Cyrihut përdori mjete të ndryshme operacioni në këtë aksion. Përveç detektivëve, u angazhuan edhe helikopteri i policisë dhe qentë e policisë. Një qen policie parandaloi gjithashtu arratisjen e një hajduti si pjesë e arrestimit.
Rreth 24 mijë e 500 mërgimtarë kanë aplikuar deri më tani, për të votuar për zgjedhjet e 28 dhjetorit.
Zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, për media në Kosovë ka njoftuar se prej këtyre aplikimeve janë refuzuar rreth 3 mijë e 500.
“Nga data 26 nëntor dhe deri më 30 nëntor, pëmes platformës elektronike të KQZ-së https://diaspora.kqz-ks.org janë pranuar rreth 24,500 aplikime për regjistrim për votim jashtë Kosoës, prej të cilave janë aprovuar mbi 14,600, ndërkaq janë refuzuar rreth 3,500. Në vlerësim e sipër janë rreth 6,400 aplikime”, tha Elezi, transmeton albinfo.ch.
Sipas tij, pjesa më e madhe e tyre janë për të votuar me postë, kurse rreth 3 mijë e 500 në ambasada/konsullata.
“Nga numri i përgjithshëm i aplikuesve të aprovuar, pjesa më e madhe janë regjistruar për të votuar përmes postës, mbi 10,500 prej tyre për të dërguar pakon me fletëvotim në ndonjërën nga adresat e kutive postare jashtë Kosovës dhe mbi 500 të tjerë për të dërguar pakon me fletëvotim në kutinë postare të KQZ-së në Kosovë. Ndërkaq, mbi 3,500 shtetas janë regjistruar për të votuar fizikisht në ndonjërën nga përfaqësitë diplomatike”, tha ai.
Një 46-vjeçar nga rrethi Ried im Innkreis është paditur për shkelje të ligjit të ndalimit. Gjatë një bastisjeje në banesën e tij, policia gjeti simbole naziste dhe propagandë ekstremiste të djathtë.
I dyshuari e pranoi pjesërisht fajësinë. Gjatë kontrollit, policia sekuestroi, ndër të tjera, flamuj nazistë, veshje me mbishkrime ekstremiste të djathta dhe disqe me muzikë të grupeve ekstremiste.
46-vjeçari e kishte dekoruar ambientin e tij të banimit me simbole si një flamur me “Diellin e Zi” dhe një flamur me kryqin kelt. Në pajisjet e tij u gjetën gjithashtu një numër i madh fotosh dhe videosh që përmbanin propagandë naziste dhe përmbajtje antisemitike, sipas orf.at.
Para këtyre flamujve, i dyshuari kishte bërë selfie dhe video, të cilat i kishte shpërndarë në rrjetet sociale dhe në WhatsApp. Janë identifikuar 21 persona që kanë marrë foto dhe video nga ai. Në një prej videove të sekuestruara, sipas policisë, ai shihet duke pozuar para pasqyrës me një grusht hekuri të ndaluar dhe duke shqiptuar parulla naziste.
Gjatë marrjes në pyetje, 46-vjeçari i pranoi pjesërisht veprat, por e minimizoi veçanërisht shkeljen e Ligjit të Ndalimit. Përveç kësaj, u gjetën edhe shkelje të Ligjit për Armët dhe Ligjit për Substancat Narkotike. Seanca gjyqësore pritet të mbahet në dhjetor 2025 në Gjykatën e Ried-it, ndërsa deri atëherë, ai është në liri.
Lëvizja Vetëvendosje ka nisur para kohës fushatën zgjedhore.
Deputeti Mefail Bajqinovci nga radhët e këtij subjekti politik ka publikuar një video në rrjetin social “Facebook”, në mbishkrim të së cilës shkruhet: “Nga Gjeneva e Zvicrës me 50”, transmeton albinfo.ch.
Në video ai dëgjohet duke thënë: “Ju përshëndesim nga Gjeneva me mërgatën e mrekullueshme. Të gjithë mërgimtarët janë me Lëvizjen Vetëvendosje.”
Një 39-vjeçar nga Maqedonia e Veriut ka humbur jetën tragjikisht si pasojë e një aksidenti të rëndë.
Aksidenti ka ndodhur në Schlieren, kantoni i Cyrihut, teksa raportohet se shoferi, po ashtu 39-vjeçar nga Maqedonia e Veriut, pas përplasjes fillimisht u largua nga vendi i ngjarjes, më pas u vetëdorëzua, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.
Sipas raportit zyrtar të Policisë Kantonale të Cyrihut, aksidenti ndodhi të shtunën rreth orës 23:30. Automjeti, një SUV i fuqishëm BMW me mbi 500 kuaj fuqi, po lëvizte nga Engstringerstrasse drejt Grabenstrasse.
Ekspertët e policisë, bazuar në gjurmët në vendin e ngjarjes, raportuan se makina po lëvizte me shpejtësi shumë më të madhe se ajo e lejuar, në një zonë ku kufizimi është 30 km/h.
Pas një kthese djathtas, vozitësi humbi kontrollin mbi automjetin e fuqishëm. Automjeti doli nga rruga nga ana e djathtë, duke shkaktuar një seri përplasjesh. Së pari rrëzoi një dritë për ndriçim në rrugë, më pas goditi një pemë pranë rrugës, në fund, u përplas me pjesën e përparme, në fasadën e një shtëpie banimi.
Sipas raportimeve, pas aksidentit, pasagjeri – një 39-vjeçar nga Maqedonia e Veriut – mori lëndime të rënda. Në vend që të kërkonin ndihmë të menjëhershme, shoferi dhe një grua, ende e paidentifikuar, që ishte në automjet, u larguan nga vendi i ngjarjes, duke e lënë viktimën pa ndihmë. Shërbimet e emergjencës arritën shpejt dhe e transportuan të plagosurin në spital, ku ai ndërroi jetë të dielën pasdite.
Shoferi dorëzohet, pasagjerja në kërkim
Policia dhe Prokuroria Publike e Cyrihut-Sihl nisën menjëherë një hetim të gjerë. I detyruar nga rrethanat, vozitësi u paraqit në stacionin e policisë të dielën, pak para orës 12:00, dhe iu dorëzua autoriteteve.
Hetimi vazhdon pa ndërprerje, ndërsa policia ende kërkon gruan që ishte në automjet për të zbuluar rolin dhe identitetin e saj.
Matjaz Kek nuk do të vazhdojë më detyrën e trajnerit të kombëtares së Sllovenisë në futboll. Pas shtatë viteve në krye të ekipit, tekniku 64-vjeçar dhe Shoqata e Futbollit të Sllovenisë (NZS) kanë vendosur t’i japin fund bashkëpunimit, vendim që u konfirmua përmes një deklarate zyrtare.
Kontrata e Kek kishte skaduar më 30 nëntor dhe, pas një takimi me presidentin e federatës, palët ranë dakord se nuk do ta rinovonin atë.
Sllovenia nuk pati kampanjë të suksesshme në kualifikimet për Botërorin 2026. Ishte në Grupin B së bashku me Zvicrën, Kosovën dhe Suedinë.
E përfundoi grupin në vendin e tretë me katër pikë.
Përfaqësuesja e Kosovës më 10 tetor fillimisht barazoi pa gola me Slloveninë në “Fadil Vokrri”. Ndërsa më 15 nëntor Kosova e mposhti Slloveninë 2:0 në Lubjanë.
Sipas raportimeve, pas takimit mes presidentit të federatës dhe Kekut, u konfirmua se rrugët e tyre ndahen pas një periudhe të gjatë bashkëpunimi.
Ndërkohë, mediat kroate raportojnë se Zvonimir Boban, figura kryesore te Dinamo Zagreb, pritet ta emërojë shumë shpejt Matjaz Kekun trajner të klubit nga kryeqyteti kroat.
Policia në Kantonin e Cyrihut i ka dhënë një goditje pastrimit të parave të kriptomonedhave. Bitcoin me vlerë 23 milionë franga zvicerane janë sekuestruar, raporton zyra e prokurorit publik, transmeton albinfo.ch.
I ashtuquajturi “përzierësi i Bitcoin” operohej nga autorë të panjohur nën emrin “cryptomixer.io” që nga viti 2016. Fondet buronin kryesisht nga transaksione të paligjshme të rrjetit të errët, pagesa ransomware, dyqane mashtruese online, vjedhje kriptomonedhash dhe krime të tjera, shkruan azonline.ch
Një mikser Bitcoin përzien Bitcoin-et e depozituara me Bitcoin-et e përdoruesve të tjerë përmes transaksioneve të shumta për të parandaluar gjurmimin.
Pas muajsh hetimesh, një infrastrukturë e dyshuar serveri u zbulua dhe u mbyll në Kantonin e Cyrihut. Mbi një miliard franga zvicerane janë pastruar në Bitcoin nëpërmjet platformës së lidhur, me kompjuterin që fshihte origjinën e Bitcoin-eve nëpërmjet transaksioneve të shumta të blerjes dhe shitjes.
Fondet e pastra buronin nga krimet dhe aktivitetet e paligjshme.
Nuk dihet ende se kush e kishte operuar dhe përdorur platformën. Hetimet janë duke vazhduar.
Një shofere 72-vjeçare shkaktoi një aksident në një garazh nëntokësor në Meggen, Lucernë, të shtunën në mbrëmje, duke dëmtuar një tub gazi. Për pasojë, dyzet e katër banorë u desh të evakuoheshin përkohësisht, transmeton albinfo.ch.
Sipas zyrës së prokurorit publik, makina fillimisht u përplas me një kangjellë metalike dhe më pas me një mur. Goditja dëmtoi një tub gazi, siç thuhet në njoftimin për shtyp të lëshuar të hënën, raporton sda.ch.
Departamenti i zjarrfikësve të Meggen-it evakuoi 44 persona nga pesë ndërtesa përreth. Rreth pesë orë më vonë, të dielën në mëngjes, afërsisht në orën 3:00 të mëngjesit, banorët ishin në gjendje të ktheheshin në apartamentet e tyre.
Gruaja që ngiste makinën dhe pasagjerja e saj u dërguan në spital si masë paraprake. Dëmi i pronës vlerësohet në rreth 45,000 franga zvicerane.
Bashkëthemeluesi i kompanisë Partners Group, Alfred Gantner, po bën thirrje për taksa më të larta për super të pasurit. Megjithatë, ai nuk është në favor të taksës mbi trashëgiminë, e cila u hodh poshtë nga votuesit zviceranë, në referendumin e djeshëm, transmeton albinfo.ch.
Bashkëpronari i Partners Group dhe miliarderi Alfred Gantner mbështet taksa më të larta për individët me pasuri shumë të mëdha. Kjo mund të zbatohet përmes një sistemi tatimor më progresiv për të pasurit, siç i tha ai gazetës Tages-Anzeiger.
Pas humbjes së iniciativës së Socialistëve të Rinj (Juso) mbi taksën mbi trashëgiminë, çështja e taksave për super të pasurit mbetet një temë e nxehtë në Zvicër.
Por pse një miliarder po bën thirrje për taksa më të larta? “Nuk është në rregull që një pakicë e zgjedhur në këtë vend të ketë pasuri të madhe, ndërsa të tjerët nuk e dinë se si do t’i paguajnë primet e sigurimit shëndetësor dhe qiranë e tyre”, shpjegoi ai për gazetën. Ai nuk është i bindur nga iniciativa e Socialistëve të Rinj për taksën mbi trashëgiminë, e cila u refuzua me pothuajse 80 për qind të votave, përcjell albinfo.ch. Taksat mbi trashëgiminë, argumenton ai, janë të lehta për t’u anashkaluar.
A do të ishte i gatshëm miliarderi i Partners Group të paguante taksa të tilla mbi pasurinë e tij? Po, thotë Gantner. Sepse ai nuk e ka fituar “thjesht” pasurinë e tij.
“Me asete prej, për shembull, 3 miliardë frangash zvicerane (sa ka ai), ndoshta 60 milionë do të duheshin paguar si taksa në vit”, llogarit ai. Megjithatë, ai arrin një kthim prej 2 deri në 3 për qind mbi këtë pasuri çdo vit. Në fund, pasuria thjesht nuk do të rritej më tej, gjë që ai mund ta pranojë.
Alfred Gantner është veçanërisht kritik ndaj taksimit me shumë të plotë për të huajt e pasur. Ai e konsideron shumë të dyshimtë kur dikush paguan taksa për 20 milionë franga, ndërsa një fqinj më i pasur nga jashtë paguan vetëm një milion në zyrën e taksave sipas sistemit të taksimit me shumë të plotë.
Alfred Gantner është ndër njerëzit më të pasur në kantonin e Lucernës. Pasuria e tij vlerësohet në 2.5 deri në 3 miliardë franga dhe rrjedh nga bashkëpronësia e tij në Partners Group, një ofrues global i shërbimeve financiare me seli në kantonin e Zug.
Dyshohet se parregullsi mund të kenë ndodhur përsëri në zgjedhjet për këshillin bashkiak në Vernier, Gjenevë. Kjo u njoftua nga Kancelaria e Shtetit të Gjenevës, transmeton albinfo.ch.
Ekziston dyshimi se disa fletë votimi janë plotësuar nga të njëjtët individë, siç pati ndodhur edhe në zgjedhjet e mbajtura në pranverë. Ato zgjedhje u shpallën të pavlefshme dhe u përsëritën këtë të diel.
Sipas Kancelarisë së Shtetit, më shumë se 200 fletë votimi janë prekur. Kjo përfaqëson afërsisht 3 për qind të të gjitha fletëve të votimit të hedhura, shkruan srf.ch.
Grupi rreth Këshilltarit të Shtetit Pierre Maudet në Fokus.
Grupi i ri i udhëhequr nga Këshilltari i Shtetit Pierre Maudet (më parë i FDP), Liritë dhe Drejtësia Sociale (LJS), do të kishte fituar gjashtë vende në zgjedhjet e para – nëse nuk do të kishte ndodhur anulimi. Dyshimi për mashtrim zgjedhor lindi sepse dy kandidate femra, një nga FDP dhe një nga SP, u shfaqën jashtëzakonisht shpesh në listat e LJS, duke arritur kështu rezultate të shkëlqyera.
Prodhuesi i avionëve Airbus ka zgjidhur kryesisht problemet e softuerit që prekin afërsisht 6,000 avionë në familjen e tij A320. Shumica dërrmuese e avionëve tani kanë marrë përditësimin e nevojshëm të softuerit, njoftoi Airbus të hënën në mëngjes, transmeton albinfo.ch.
Kompania dhe Agjencia Evropiane e Sigurisë së Aviacionit (EASA) i kishin nxitur linjat ajrore të përditësonin softuerin të premten në mbrëmje pas një incidenti të ndodhur në fund të tetorit.
Pa këtë përditësim, avioni nuk do të lejohej më të ngrihej, u tha.
Airbus kishte shpjeguar se rrjedhat intensive të grimcave të shkaktuara nga dielli mund të çonin në përpunim të gabuar të të dhënave në avion dhe keqfunksionime në sistemin e kontrollit.
