Archives

Aeroplani ushtarak gjerman ‘bllokohet’ mbi qiellin e Prishtinës, u detyrua të aterojë në Shkup

Posted on by Alb

Një aeroplan ushtarak gjerman është parë për orë të tëra duke bërë xhiro mbi qiellin e Prishtinës, pasi nuk ka arritur të aterojë në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”. Fluturimi, sipas autoriteteve, është devijuar drejt Shkupit për shkak të pamundësisë për të kryer aterrim në kushte të dukshmërisë së ulët.

Fotografi Arben Llapashtica ka publikuar pamje të aeroplanit, ndërkohë, nga Aeroporti i Prishtinës është dhënë një sqarim zyrtar, ku theksohet se arsyeja e mosuljes lidhet me mungesën e certifikimit të avionit për operim në kushtet CAT III B – një kategori teknike që mundëson aterrime në dukshmëri shumë të ulët.

Sipas aeroportit, avionit në fjalë i duheshin së paku 550 metra dukshmëri për një ulje të sigurt, kushte që nuk kanë qenë të pranishme në momentin e tentimit për aterrim. Aeroporti ka theksuar se kapaciteti i tij teknik për operime të tilla ka qenë funksional dhe se pamundësia për ulje ka ardhur vetëm nga specifikat teknike të fluturakës.

“Nuk ka qenë kufizim i aeroportit, por mungesë e certifikimit të operatorit ajror për procedura CAT III B,” thuhet ndër të tjera në komunikatë.

 

Analiza e FBI-së që vulosi aktakuzën për sulmin terrorist në kanalin Ibër-Lepencit në Kosovë

Posted on by Alb

FBI-ja amerikane ka luajtur një rol të rëndësishëm në hetimet për sulmin me bombë në kanalin e Ibër-Lepencit, që ndodhi më 29 nëntor 2024. Në aktakuzën kundër tre personave të dyshuar, përfshihet edhe analiza gjeologjike e bërë nga ekspertët e FBI-së.

Sipas dokumentit të Prokurorisë Speciale, në shtëpitë e vëllezërve Jovan dhe Dragisha Viçentijeviq në Zubin Potok dhe në fshatin Prevllak, janë gjetur çizme me mbetje dheu. Mostrat e këtij dheu u krahasuan me dheun e marrë në vendin ku ndodhi shpërthimi. Rezultati, sipas ekspertëve, tregoi që mostrat ishin të njëjta në përbërje, ngjyrë dhe strukturë, duke lidhur të pandehurit me vendin e ngjarjes.

Hetimet po ashtu përmendin se një kolonel serb, i rekrutuar nga shërbimi sekret i Serbisë, është konsideruar personi kryesor prapa organizimit të sulmit.

 

 

Festat bëhen barrë në Kosovë për shkak të çmimeve, diaspora shihet si shpëtim

Posted on by BR

Në Kosovë, festat e fundvitit nuk janë thjesht kohë gëzimi – për shumë familje, ato janë një provë reale financiare.

Çmimet e larta të produkteve bazë, ushqimore dhe të energjisë e bëjnë të vështirë përballimin e shpenzimeve festive për familjet me të ardhura mesatare dhe të ulëta.

Besim Krasniqi, punonjës në sektorin privat me një pagë prej 550 eurosh në muaj, duhet të kursejë gati gjysmën e të ardhurave mujore vetëm për të përballuar shpenzimet e natës së Vitit të Ri.

“Çdo ditë dal në dyqane dhe i hulumtoj çmimet. Një kilogram mish i terur është 26.00 euro, ndërsa mishi i kuq i viçit ka arritur në 16.00 euro. Kjo është jashtë normales”, thotë ky banor i Prishtinës për Radion Evropa e Lirë, transmeton albinfo.ch.

Familja e tij 6-anëtarëshe mbështetet vetëm te paga e tij, dhe vitin e kaluar shpenzoi rreth 200 euro për festat. Sivjet parashikon të shpenzojë të paktën 270 euro, për shkak të rritjes së çmimeve.

“I kam katër fëmijë dhe ata kanë kërkesa – dekorime, ëmbëlsira, pije, mish e gjëra tjera”, thotë Krasniqi.

Ekspertët e ekonomisë paralajmërojnë se kjo rritje e çmimeve nuk është e rastësishme. Ish-ministri i Tregtisë dhe Industrisë, Ismet Mulaj, thotë se tregtarët shpesh shfrytëzojnë periudhat festive për të ngritur çmimet.

Kjo situatë, sipas tij, ushtron presion të madh mbi familjet me të ardhura të kufizuara, veçanërisht kur më shumë se gjysma e pagës mujore shkon për konsum.

Statistikat e Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK) tregojnë se trendi i rritjes së çmimeve ka nisur që muaj më parë. Sipas të dhënave të fundit, në tetor të këtij viti, çmimet e konsumit janë rritur për 5.1% krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar.

Rritjet më të mëdha janë regjistruar tek energjia elektrike (+20%), pemët (+15.3%), kafeja e çaji (+13%), mishi (+12.3%), qumështi, djathi dhe vezët (+7.5%).

Paga mesatare bruto në Kosovë është 639 euro, ndërsa të dhënat e ASK-së tregojnë se mbi 55% të kësaj page qytetarët e shpenzojnë vetëm për konsum.

Ky raport i lartë mes të ardhurave dhe shpenzimeve, sipas ekspertit Mulaj, dëshmon qartë sfidat e vazhdueshme me të cilat përballen konsumatorët për ta mbajtur nën kontroll koston e jetesës.

Ai thekson se disa nga produktet kryesore në tregun kosovar, si mielli, kushtojnë më shumë sesa në tregun e Bashkimit Evropian – gjë që bëhet edhe më problematike kur merret parasysh niveli më i ulët i pagave dhe standardi i jetesës. “Kjo shprehi e rritjes së çmimeve lë hapësirë për dyshime mbi marrëveshje të mundshme apo keqpërdorim të pozitës dominuese nga disa kompani”, thotë Mulaj për Radion Evropa e Lirë.

Një problem tjetër kritik mbetet mungesa e kontrollit institucional. “Tregtarët, në një mënyrë, janë bërë aq të fuqishëm, saqë edhe institucionet ekzekutive dhe ato të pavarura e kanë të vështirë të hyjnë në një ballafaqim profesional dhe të drejtpërdrejtë me ta, sepse për 20 vjet janë konsoliduar dhe kanë arritur të krijojnë pozita të forta në tregun e Kosovës”, thotë Mulaj.

Përshtypje të ngjashme ka krijuar edhe Krasniqi, i cili thotë se blen vetëm artikuj në zbritje. “Tregtarët nuk frikësohen. Nuk ka as kontroll të çmimeve, as inspektime”, sipas tij.

Çmimet e produkteve i përcaktojnë vetë tregtarët, në bazë të konkurrencës dhe raportit ofertë-kërkesë. Autoriteti Kosovar i Konkurrencës dhe Inspektorati i Tregut monitorojnë tregun.

Megjithatë, asnjëri prej këtyre institucioneve nuk iu përgjigj kërkesës së Radios Evropa e Lirë për të sqaruar nëse qytetarët kanë paraqitur ankesa për ngritjen e çmimeve, apo nëse parashihen kontrolle shtesë gjatë këtij muaji, kur vendi hyn në periudhën e festave të fundvitit, në të cilën çmimet tradicionalisht rriten.

Në këtë situatë, remitencat e diasporës bëhen një mbështetje jetike. “Pa diasporën”, thotë Mulaj, “Kosova do të kishte probleme të jashtëzakonshme ekonomike”.

Këto dërgesa, ashtu si dhe vizitat e mërgimtarëve gjatë sezonit të pushimeve përmirësojnë dukshëm standardin e jetesës dhe mbajnë gjallë konsumimin, sipas tij.

Vlera e remitencave deri më tash këtë vit ka kaluar 1 miliard euro.

Në mungesë të këtij “furnizimi të jashtëm financiar”, konsumi i ekonomive familjare do të binte ndjeshëm dhe, rrjedhimisht, qytetarët do të përballeshin me varfëri të thellë dhe mungesë të produkteve bazë, vlerëson Mulaj.

Mulaj thekson se një pjesë e çmimeve varet edhe nga tregu i jashtëm, pasi Kosova importon shumicën e mallrave. Sipas tij, institucionet nuk kanë krijuar një ambient mbështetës për prodhuesit vendorë që të rrisin prodhimin dhe të ofrojnë çmime më të ulëta.

Pa këtë politikë, tregu mbetet i varur nga importi dhe çmimet mbeten të larta. Në një adresim nga foltorja e Kuvendit, muajin e kaluar, kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, tha se “në Kosovë nuk ka krizë ekonomike”, prandaj “edhe nuk ka protesta të qytetarëve”.

Por, realiteti i përditshëm i familjeve si ai i Krasniqit tregon të kundërtën – një periudhë festive e shoqëruar me vështirësi të ndjeshme financiare. “Asnjëherë nuk shkoj në dyqan që të furnizohem për një ose dy javë, zakonisht i përcjell zbritjet javore ose ditore”, përfundon ai.

Botërori më i shtrenjtë në histori

Posted on by BR

Botërori “FIFA2026” pritet të jetë unik, kjo u pa qartë edhe gjatë ceremonisë së shortit, ku organizatorët u kujdesën që ta shndërronin në një spektakël të vërtetë. Nga presidenti Trump tek Infantino, të gjithë protagonistët e këtij evenimenti kanë theksuar se këtë herë do të jetë ndryshe, jo vetëm për faktin që për herë të parë marrin pjesë 48 skuadra, por dhe mënyra e konceptimit të ndeshje do të jetë ndryshe, e ngjashme me futbollin amerikan.

Këto risi pritet të vijnë me kosto shtesë pasi sipas “The Sun”, ky Botëror pritet të jetë më i shtrenjti në histori edhe për tifozët.

Sipas të përditshmes britanike, një biletë për të ndjekur ndeshjet në Amerikë i kalon 1000 euro, afro dy herë më shumë në raport me Botërorin e fundit të zhvilluar në Katar.

Pas artikullit të bërë publik nga “The Sun”, ka reaguar edhe FIFA, me këta të fundit që u kujdesën të sqaronin për federatat pjesëmarrëse do të ketë një numër të caktuar biletash me çmime preferenciale për tifozët e tyre, transmeton albinfo.ch.

“Jemi të përkushtuar për të siguruar akses të barabartë në ndeshjet tona për tifozët tanë tani dhe në të ardhmen”, lexohet në reagimin e FIFA.

Gjatë ceremonisë së shortit për fazën e grupeve, presidenti Trump zbuloi se deri më tani janë shitur më shumë se 2 milionë bileta, ndërsa procesi i ardhshëm i shpërndarjes së biletave do të jetë më 11 dhjetor.

Veprat e kompozitores Anda Kryeziu prezantohen në një koncert në Cyrih

Posted on by albinfo.ch

“Muzika lëviz në dhe përmes hapësirës: Me kompozimet e fundit të realizuara nga Luigi Nono dhe Éric Gaudibert, si dhe veprat nga Anda Kryeziu dhe Irene Galindo Quero, salla e koncerteve Collegium Novum Zürich përjetohet nga e para. Në këtë koncert tingujsh hapësinorë si ëndërr, jonet e muzikës rrethojnë audiencën, duke dëshmuar për një gëzim kompozitor eksplorimi”. Kështu e prezanton Collegium Novum Zürich koncertin që mbahet më 11 dhjetor në Cyrih, shkruan albinfo.ch.

Të kujtojmë: Collegium Novum Zürich është një ansambël prestigjioz nga Cyrihu, i themeluar në vitin 1993, i cili kultivon muzikën bashkëkohore.

Anda Kryeziu, një kompozitore e re dhe e talentuar shqiptare nga Kosova (Gjakova), jeton dhe krijon në mes të Berlinit dhe Bazelit, ku ajo së fundi punon si docente e Akademisë Muzikës të këtij qyteti.

Ajo, në fillim të vitit 2025 ka marrë Çmimin e 69-të të Kompozicionit të Qytetit të Shtutgartit, për vitin 2024.

Anda Kryeziu ka përfunduar studimet master për muzikë elektroakustike në Eisler me Prof. Wolfgang Heiniger dhe gjithashtu ka qenë asistente artistike në universitet që nga viti 2023.

Anda Kryeziu, e lindur në Kosovë në vitin 1993, është kompozitore, interpretuese dhe artiste multimediale. Muzika e saj është interpretuar, ndër të tjera, në Bienalen e Mynihut, Neue Musik Rümlingen, Kurset Verore të Darmstadt, Monstra Sonora Valencia dhe November Music.

Ajo ka studiuar për piano në Universitetin e Arteve të Bernës dhe në Universitetin e Arteve të Lucernit. Më vonë Anda ka përfunduar masterin në piano me Konstantin Lifschitz dhe kompozim me Dieter Ammann, përcjell albinfo.ch. Pasojnë studimet e saj për kompozicion midis Bazelit dhe Berlinit me Caspar Johannes Walter dhe në Universitetin e Arteve të Berlinit me Daniel Ott.

Është fituese e çmimit të parë të Konkursit të Kompozitorëve Ballkanik të vitit 2019 dhe e bursës së Aleancës së Arteve Bashkëkohore të Berlinit dhe e Akademie Musiktheater Heute der Deutschen Bank Stiftung.

Opera e saj ,”PERSONA”, e cila u shfaq premierë në vitin 2023 dhe e bazuar në filmin e Ingmar Bergmanit, u krijua në bashkëpunim midis Theatre Basel dhe Gare du Nord, përcjell albinfo.ch. Anda Kryeziu ka marrë bursa dhe çmime, duke përfshirë ato nga Aleanca e Arteve Bashkëkohore Berlin dhe Fondacioni Deutsche Bank Akademie Musik Theatre Today.

Koncerti mbahet:

📍 E enjte, 11 dhjetor, 19:30  @ Brunnenhof, Studio 1

🔊 Collegium Novum Zürich

🎹 Stefan Wirth, piano

🎶 Vepra nga Anda Kryeziu, Luigi Nono, Irene Galindo Quero dhe Éric Gaudibert

Shqiptarët në Gjermani dominojnë në punët me aftësi të ulëta dhe të mesme

Posted on by BR

Emigrantët nga Ballkani janë bërë një pjesë e rëndësishme e tregut të punës në Gjermani.

Sipas të dhënave nga Bruegel, një organizatë kërkimore, shqiptarët në Gjermani dominojnë në punët me aftësi të ulëta dhe të mesme dhe ndër më të ulëtit në rajonin e Ballkanit për punë të kualifikuar.

Shqipëria renditet ndër vendet me përqindjen më të lartë të punonjësve në profesione me aftësi të ulëta dhe të mesme, dhe ndër më të ulëtat për punë të specializuara dhe eksperte, shkruan Monitor, transmeton albinfo.ch.

Sipas raportit, 40.84% e shqiptarëve në Gjermani punojnë si “helper” (ndihmës), një kategori që përfshin punë të pakualifikuara ose gjysmë-kualifikuara, si punë fizike, logjistikë, shërbime dhe industri bazë. Ky është ndër nivelet më të larta në rajon, krahasuar me Bosnjën (30.43%) dhe Serbinë (33.59%).

Një pjesë tjetër e madhe, 48.94%, janë të punësuar si punëtorë të kualifikuar, që zakonisht përfshijnë profesione teknike, mekanikë, ndërtim, instalime, punë zanatçinjsh apo role me trajnime profesionale. Edhe pse kjo kategori tregon një shkallë më të lartë të formimit profesional, sërish mbetet larg vendeve të avancuara të BE-së, ku rolet e specializuara zënë një peshë shumë më të madhe.

Në kategoritë e larta profesionale, Shqipëria qëndron ndjeshëm më poshtë se vendet e tjera. Vetëm 4.54% e shqiptarëve në Gjermani punojnë si “specialistë”, si infermierë të kualifikuar, teknikë të avancuar, profesionistë të shëndetësisë apo role që kërkojnë diploma të caktuara. Ndërkohë, vetëm 5.53% janë në kategorinë “ekspert”, e cila përfshin profesionistë me arsim të lartë universitar, inxhinierë, IT specialistë, ekspertë financiarë apo role të tjera të nivelit të lartë.

Krahasimi me vendet e tjera të Ballkanit tregon një diferencë të dukshme: Serbia, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut kanë përqindje më të larta të punonjësve të kualifikuar dhe specialistëve, ndërsa Shqipëria mbetet e fokusuar te punët me vlerë të ulët të shtuar. Ndërkohë, vendet e BE-së, veçanërisht Europa Perëndimore, kanë një strukturë krejt tjetër, me më shumë se 26% deri 30% të punonjësve të tyre në kategori specialiste ose eksperte.

Në total, 89.78% e shqiptarëve punojnë në dy kategoritë më të ulëta të aftësive — “helper” dhe “skilled worker”.

Ky profil i fuqisë punëtore shqiptare në Gjermani tregon nevojën e tregut gjerman për punëtorë në sektorë bazë dhe mungesën e një baze të gjerë profesionistësh të kualifikuar nga Shqipëria, e cila lidhet si me cilësinë e arsimit profesional, ashtu edhe me nivelin e ulët të pagave në profesione të larta në vend, që shpesh dekurajojnë ndjekjen e karrierave të specializuara.

Në terma afatgjatë, ky trend krijon sfida për tregun e punës shqiptar, duke rritur rrezikun e boshatisjes së profesioneve të kërkuara, ndërsa për Gjermaninë nënkupton vazhdimin e varësisë nga emigracioni.

Afër 35 % e shqiptarëve qëndrojnë më shumë se 3 muaj jashtë vendit

Posted on by BR

Emigrimi sezonal ka njohur rritje të fortë në vitin 2025, sipas SecuriMeter të publikuar nga Këshilli për Bashkëpunim Rajonal.

Të dhënat tregojnë se 34.7% e shqiptarëve deklarojnë se kanë qëndruar jashtë vendit për më shumë se tre muaj gjatë jetës së tyre, duke shënuar një rritje të dukshme prej gati 8 pikë përqindjeje, krahasuar me vitin 2024. Kjo rritje sinjalizon rritjen e interesit për punësim sezonal, veçanërisht në vendet e Bashkimit Evropian.

Rritja e qëndrimeve afatgjata jashtë nuk është një fenomen i ri, por pjesë e një modeli të qëndrueshëm emigrimi.

Ndërkohë, shqiptarët po e përdorin edhe emigrimin sezonal si strategji ekonomike, duke lëvizur në cikle 3-6 mujore në sektorë ku ka kërkesë të lartë, si turizmi, ndërtimi dhe bujqësia. Tendenca e vitit 2025 kthen vendin në nivelet e larta të regjistruara para një viti, duke treguar se tregu i punës jashtë vendit mbetet një tërheqje e fortë.

Krahasuar me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, Shqipëria renditet në grupin e vendeve me normën më të lartë të të anketuarve të cilët janë shprehur se kanë jetuar jashtë për më shumë se 3 muaj.

Ndërkohë, vendet si Serbia, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi regjistrojnë nivele më të ulëta dhe të qëndrueshme. Kosova dhe Bosnje Hercegovina kanë tradita të forta emigrimi, por rritja e këtij viti është më e theksuar në Shqipëri, duke e vendosur vendin mes ekonomive me lëvizshmërinë sezonale më dinamike në rajon, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Ky zhvillim lidhet ngushtë me kërkesën e lartë për punëtorë sezonalë në ekonomitë perëndimore, si edhe me sfidat brenda vendit. Rrjedhimisht, shumë qytetarë zgjedhin të punojnë jashtë për disa muaj dhe të rikthehen, një model që po bëhet gjithnjë e më i zakonshëm.

Situata në Shqipëri tregon se emigrimi sezonal, por edhe ai i përhershëm po kthehet në një mekanizëm ekonomik të rëndësishëm për familjet dhe një sfidë serioze për tregun vendas të punës, i cili tashmë po përballet me mungesë të fuqisë punëtore në sektorët kryesorë.

Biel: Investitori i kriptovalutave vjedh miliona nga miqtë dhe familjarët

Posted on by BR

Një këshilltar për kriptomonedha nga Biel në kantonin e Bernës është zhdukur pasi mblodhi rreth 7 milionë CHF nga miqtë dhe të afërmit.

Burri themeloi një kompani që investonte në kriptomonedha. Ai iu afrua investitorëve dhe i bindi ata për fitime fantastike, transmeton albinfo.ch.

Por ai është zhdukur, duke lënë pas një shënim ku pranonte një “gabim të pafalshëm”.

Sipas 20 Minutes, ai u gjurmua shkurtimisht në Brazil nëpërmjet aplikacionit të fitnesit Strava përpara se të zhdukej përsëri.

Njëmbëdhjetë ankesa janë paraqitur tani.

Vendndodhja aktuale e të dyshuarit mbetet e panjohur.

 

 

Komuna e Gjenevës dëshiron të sigurojë kufijtë e saj

Posted on by BR

Komuna Vandoeuvres e Gjenevës po e shton presionin mbi vjedhjet e mundshme.

Zona ka vuajtur nga një valë vjedhjesh me thyerje gjatë muajve të fundit, transmeton albinfo.ch.

Po planifikon një rrjet mbikëqyrjeje me video prej një milion frangash që kombinon kamerat tradicionale me lexuesit automatikë të targave, një rast i ri për kantonin.

Qëllimi është të krijohet një perimetër virtual rreth qytetit.

Rreth dyzet kamera do të monitorojnë rrugët dhe do të kapin automjetet e lidhura me vepra të rënda penale.

Por, ndërsa kamerat lokale nuk përbëjnë problem, instalimi i lexuesve të targave në rrugët kantonale përballet me një pengesë ligjore.

Një mocion që tani është para Këshillit të Madh të Gjenevës synon ta rregullojë këtë.

Hotelet kapsulë drejtohen drejt rrugëve zvicerane

Posted on by BR

Një startup gjerman që i shndërron kontejnerët e transportit detar në dhoma hoteli kompakte po i drejton sytë nga Zvicra.

Roatel – e krijuar fillimisht në vitin 2019 për t’u dhënë shoferëve të kamionëve një vend të përballueshëm dhe të ligjshëm për të fjetur pas një ndalimi të BE-së për të fjetur me taksi – tani zbulon se shumica e klientëve të saj janë udhëtarë të rregullt.

Me dhoma me çmime nga 49 deri në 99 euro, kompania thotë se kërkesa është mjaft e fortë për të nxitur një shtytje të madhe zgjerimi, transmeton albinfo.ch.

Drejtori i kompanisë, Marc Theisen, konfirmon se Roatel po përgatit një raund financimi me tetë shifra dhe planifikon të zhvendoset në Zvicër si pjesë e fazës së saj të ardhshme të rritjes, duke synuar të ndërtojë një hotel kapsulë çdo 50 kilometra.

Jehona Kicaj shpërblehet me çmimin “Hanna”

Posted on by BR

Pas përfshirjes së romanit të saj debutues „ë“ në listën e ngushtë për Çmimin Gjerman të Librit 2025, shkrimtarja kosovare  që jeton në Gjermani, Jehona Kicaj ka shënuar një tjetër arritje të rëndësishme letrare. Ajo është shpallur fituese e çmimit prestigjioz “Hanna” – Çmimi Letrar i Qytetit të Hannoverit për vitin 2025, një vlerësim që nderon autorët me ndikim të veçantë në letërsinë bashkëkohore.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u zhvillua të enjten në Hannover, ku Kicaj u nënshkrua edhe në Librin e Artë të Qytetit. Në fjalën e saj, ajo theksoi lidhjen e ngushtë me qytetin që e frymëzoi drejt krijimtarisë:

“Hannoveri është qyteti që më ka udhëhequr drejt letërsisë, ka mprehur mendimin tim për të dhe më ka hapur rrugën drejt shkrimit tim.”

Romani „ë“, i cili i solli këto dy vlerësime të mëdha brenda një viti, sjell rrëfimin prekës të një familjeje nga Kosova e cila, gjatë luftës, detyrohet të shpërngulet në Gjermani. Historia rrëfehet përmes syve të një fëmije, duke e bërë tregimin edhe më emotiv dhe të fuqishëm.

Suksesi i Kicajt po pritet me entuziazëm në Kosovë dhe diasporë, ku figura e saj shihet si shembull i talentit të ri letrar shqiptar që po depërton fuqishëm në skenën ndërkombëtare.

Lindon Bytyqi, finalist në Piranesi Award 2025

Posted on by BR

Arkitekti Lindon Bytyqi është përzgjedhur në shortlist për çmimin ndërkombëtar Piranesi Award 2025 me temën e tij të diplomës se Masterit të realizuar në Universitetin e Lucernit (HSLU). Projekti i tij u rendit ndër tre punët finaliste nga gjithsej 39 projekte studentore të përzgjedhura nga universitete arkitekture nga e gjithë Evropa.

Si pjesë e këtij përzgjedhimi, Bytyqi mori pjesë në konferencën dhe ekspozitën Piranesi Days of Architecture (PIDA) në Slloveni, ku projektet finaliste u prezantuan në kuadër të një platforme ndërkombëtare për arkitekturën bashkëkohore studentore. Ai përfaqësoi Universitetin e Lucernës dhe Zvicrën në këtë ngjarje.

Tema e diplomës është publikuar dhe e dokumentuar në HSLU Architecture Hub dhe fokusohet në transformimin arkitektonik dhe riaktivizimin e hapësirave publike.

Vjena konfirmon datën e shortit dhe ceremonisë së dorëzimit për Eurovision 2026

Posted on by Drin Reçica

 

Vjena ka konfirmuar zyrtarisht se shorti i ndarjes së gjysmëfinaleve dhe ceremonia e dorëzimit të qytetit pritës për Festivalin e Këngës “Eurovision 2026” do të mbahet më 12 janar. Kjo datë shënon edhe fillimin zyrtar të periudhës së Vjenës si qyteti organizator i edicionit të ardhshëm të Eurovisionit, përcjell albinfo.ch.

Ceremonia e dorëzimit do të zhvillohet me një akt simbolik, ku Bazeli do t’i dorëzojë Vjenës “Dhuratën e Miqësisë”, duke zëvendësuar Emblemën tradicionale të qytetit pritës, e cila ishte përdorur në edicionet e konkursit ndërmjet viteve 2007 dhe 2024.

Shorti i ndarjes së gjysmëfinaleve do të zhvillohet në dy pjesë. Në pjesën e parë do të përcaktohet se në cilën gjysmëfinale do të transmetohen, votojnë dhe performojnë pesë vendet e parakualifikuara: Franca, Gjermania, Italia, Mbretëria e Bashkuar dhe Austria, si vendi pritës i këtij edicioni.

Në pjesën e dytë të shortit do të vendoset se në cilën gjysmëfinale dhe në cilën gjysmë të saj do të performojnë vendet e tjera pjesëmarrëse. Ashtu siç ndodh që nga viti 2013, rendi i saktë i performancave do të përcaktohet më vonë nga producentët e spektaklit, pasi të jenë përzgjedhur të gjitha këngët pjesëmarrëse.

Siç u bë e ditur nga Unioni Evropian i Transmetuesve (EBU) në muajin gusht, “Eurovision 2026” do të mbahet në Vjenë, pas fitores së Austrisë në edicionin e vitit 2025 në Bazel, ku këngëtari JJ triumfoi me këngën “Wasted Love”.

Sipas kalendarit zyrtar, dy gjysmëfinalet do të zhvillohen më 12 dhe 14 maj, ndërsa Finalja e Madhe është planifikuar për 16 maj 2026. Konkursi do të mbahet në Wiener Stadthalle, arenë e njohur që ka pritur edhe Eurovisionin në vitin 2015 dhe që ka kapacitet për deri në 16 mijë spektatorë.

Organizatorët pritet të publikojnë detaje të tjera organizative dhe artistike në muajt në vijim, ndërsa interesi për edicionin 2026 tashmë ka nisur të rritet në mbarë Evropën.

Cilat janë shqetësimet kryesore të zviceranëve

Posted on by Drin Reçica

Zviceranët shqetësohen kryesisht për shëndetin dhe primeve të sigurimeve shëndetësore, sipas Barometrit të Shqetësimeve 2025 të UBS. Pothuaj gjysma e të pyeturve raportojnë stres të vazhdueshëm për këtë çështje, përcjell albinfo.ch.

Ndërkohë, politika ndërkombëtare dhe presidenca e Donald Trump po rritin shqetësimet: 19% e të pyeturve e përmendin Trump si një prej shqetësimeve kryesore. Edhe konfliktet ndërkombëtare si Ukraina dhe Lindja e Mesme perceptohen si kërcënime serioze.

Çështjet e energjetikës, inflacionit dhe sigurisë personale shqetësojnë më pak sesa vitin e kaluar. Po ashtu, papunësia është shqetësim i vogël, me vetëm 6% të të pyeturve që e përmendin – një nivel historikisht i ulët.

Lahuta shqiptare njihet nga UNESCO si trashëgimi kulturore

Posted on by Drin Reçica

Instrumenti tradicional shqiptar lahuta është futur zyrtarisht në listën e trashëgimisë kulturore jomateriale të UNESCO-s për mbrojtje urgjente, duke përfaqësuar Shqipërinë në këtë njohje ndërkombëtare, përcjell albinfo.ch.

Sipas UNESCO-s, lahuta është një instrument druri me një tel, me trup të mbuluar me lëkurë dhe qafë të gdhendur, zakonisht nga druri i panjës ose arrës. Dikur teli bëhej nga bishti i kalit, ndërsa sot përdoret shpesh najloni. Instrumenti luhet kryesisht në veriun dhe verilindjen e Shqipërisë, gjatë tubimeve familjare, festave dhe ngjarjeve komunitare.

“Lahutari këndon duke shoqëruar veten me instrument, duke rrëfyer legjenda, ngjarje historike apo përvoja personale. Edhe pse tradicionalisht përdorej nga burrat, sot lahutën interpretojnë gjithnjë e më shumë edhe gratë,” shkruhet në përshkrimin e UNESCO-s.

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, konfirmoi lajmin përmes një videoje në Facebook.

Lahuta është e përhapur në zonën e Alpeve Dinarike – nga Sllovenia deri në Shqipëri – si dhe në Rumani, Bullgari, Maqedoni, Kroaci, Bosnje e Mal të Zi. Në Serbi dhe Mal të Zi, rapsodët quhen “guslarë”, ndërsa në Kroaci instrumenti përdorej nga hajdukët. Vegla ka versione të ngjashme edhe në Rusi, Çeki dhe disa kultura arabe, ndërsa në Rumani quhet “lauta”, një emërtim i afërt me atë shqip.

SBB heq linjën e natës drejt Malmös, parlamenti refuzon financimin

Posted on by Drin Reçica

Që nga pranvera e vitit 2026 pritej të hapej një linjë e re e trenit të natës nga Zvicra drejt Malmö. Por projekti nuk do të realizohet. Kjo pasi Këshilli Kombëtar ka hequr nga buxheti 10 milionë frangat e parashikuara për subvencionimin e linjës, duke ndjekur kështu vendimin e mëparshëm të Këshillit të Shteteve, përcjell albinfo.ch.

Sipas SBB-së, pa këtë mbështetje financiare federale, operimi i linjës së natës për në Kopenhagen dhe Malmö është ekonomikisht i paqëndrueshëm. Kompania kishte theksuar që në fillim se fondet shtetërore ishin të domosdoshme për realizimin e projektit.

SBB njofton gjithashtu se të gjithë pasagjerët që kanë blerë tashmë bileta do të marrin rimbursim të plotë.

Deputetët ndajnë mbi 100 milionë franga për Gjenevën ndërkombëtare

Posted on by Drin Reçica

Parlamenti zviceran ka miratuar një paketë financimi prej më shumë se 100 milionë frangash për katër vitet e ardhshme, me qëllim mbështetjen e organizatave të OKB-së dhe institucioneve të tjera ndërkombëtare të vendosura në Gjenevë. Këto organizata janë goditur rëndë nga shkurtimet buxhetore të SHBA-së, duke rrezikuar funksionimin dhe prezencën e tyre në qytet, përcjell albinfo.ch.

“Është e rëndësishme të kuptohet se këto fonde nuk janë të destinuara për jashtë vendit apo për OJQ që veprojnë jashtë kufijve kombëtarë, por synojnë forcimin e pozicionit të Zvicrës si qendër ndërkombëtare,” deklaroi deputeti i Gjenevës, Carlo Sommaruga.

Krizat financiare tashmë kanë lënë pasoja: deri tani, mbi 3,000 vende pune janë zhdukur në Gjenevën ndërkombëtare.

Peticioni #Zexit kërkon ndarjen e Cyrihut nga kantoni

Posted on by Drin Reçica

Një peticion i ri me emrin #Zexit po kërkon që qyteti i Cyrihut të ndahet nga kantoni. Arsyeja kryesore që përmendet është “mospajtueshmëria e thellë” në referendume kantonale, përcjell albinfo.ch.

Sipas iniciatorëve urbanë, ndarja do të ulte tensionet mes qytetit liberal dhe zonave rurale më konservatore përreth. Ata argumentojnë se diferencat e vazhdueshme politike po e bëjnë bashkëjetesën institucionale të vështirë.

Por ekspertët nuk pajtohen. Daniel Kübler, profesor në Institutin e Shkencave Politike të Universitetit të Cyrihut, e quan idenë “plotësisht utopike”, si nga ana ligjore, ashtu edhe kushtetuese.

“Sikur ajo energji të përdorej për të përmirësuar marrëdhëniet mes qytetit dhe kantonit, rezultati do të ishte shumë më i dobishëm,” u shpreh ai.

Pse BE-ja synon zgjerim të madh të rrjetit hekurudhor, por pa Zvicrën

Posted on by Drin Reçica

Bashkimi Evropian po përgatit një paketë të gjerë transporti që parashikon ndërtimin e linjave të reja hekurudhore me shpejtësi të lartë dhe zgjerimin e atyre ekzistuese. Plani i Komisionit Evropian synon të krijojë një rrjet shumë më të dendur deri në vitin 2040, përcjell albinfo.ch.

Sipas projektit, pritet të ndërtohen linja të reja nga Varshava drejt shteteve baltike, si edhe një korridor i ri hekurudhor nga Parisi, përmes Madridit, deri në Lisbonë.

Por të gjitha këto linja e anashkalojnë plotësisht Zvicrën.

Kjo vjen pavarësisht faktit se, gjatë 30 viteve të fundit, Zvicra ka investuar mbi 1 miliard franga për të ndërtuar lidhje dhe infrastrukturë që e bashkojnë vendin me rrjetin evropian të trenave me shpejtësi të lartë. Megjithatë, sipas Zyrës Federale të Transportit, Zvicra nuk është përfshirë në planet e reja të zgjerimit të BE-së.

Berna miraton strategjinë e parë kombëtare kundër racizmit

Posted on by Drin Reçica

Një në gjashtë persona në Zvicër deklaron se ka përjetuar diskriminim racor gjatë pesë viteve të fundit, sipas të dhënave zyrtare. Për të adresuar këtë problem në rritje, Këshilli Federal ka miratuar strategjinë e parë kombëtare kundër racizmit dhe antisemitizmit, përcjell albinfo.ch.

Strategjia e re, e njohur si modeli 4×4, do të zbatohet në periudhën 2026–2031 dhe parasheh katër fusha kryesore veprimi:

Përmirësimi i regjistrimit dhe dokumentimit të incidenteve raciste dhe antisemitike, në mënyrë që institucionet të kenë të dhëna më të sakta dhe të plota.

Mbrojtja më e mirë e viktimave, duke forcuar shërbimet mbështetëse dhe qasjen në ndihmë juridike.

Forcimi i masave parandaluese në nivel institucional, përfshirë administratën, arsimin dhe sektorin publik.

Nxitja e angazhimit shoqëror, me fushata sensibilizuese dhe përfshirjen aktive të komuniteteve në luftën kundër urrejtjes dhe diskriminimit.

Me këtë strategji, autoritetet zvicerane synojnë të krijojnë një qasje më të koordinuar, më të dukshme dhe më efikase kundër formave të racizmit dhe antisemitizmit në vend. /Albinfo.ch

Rrëfehet ambasadori Christopher Hill: Pse vendosa të dëshmoj për Thaçin në Hagë

Posted on by Drin Reçica

Ambasadori Christopher Hill, një nga figurat më të njohura të diplomacisë amerikane në Ballkan dhe negociator kyç i çështjes së Kosovës, gjatë një interviste në Euronews Albania, foli dhe për vendimin e tij për të dëshmuar në Hagë në procesin ndaj ish-presidentit Hashim Thaçi, përcjell albinfo.ch.

Hill ndau refleksione personale dhe u shpreh mbi arsyet që e shtynë të merrte pjesë në këtë gjyq, duke theksuar rolin e përgjegjësisë morale dhe faktit që nuk kishte prova për përfshirjen e Thaçit në krime lufte.

Ai tha se vendimi për të dëshmuar nuk ishte nën presion politik apo profesional, por një përgjegjësi morale ndërsa theksoi se gjatë qëndrimit të tij në Kosovë dhe vizitave në fshatra ku ndodhën krime lufte, nuk pa asnjë provë që Thaçi të kishte urdhëruar apo kryer krime.
“Ai nuk më kërkoi për mbështetje, unë fola me disa njerëz sepse mendoja se ishte një përgjegjësi morale dhe vërtet mendoj se është një përgjegjësi morale. Isha aty, në vende të ndryshme në Kosovë, nuk qëndrova vetëm në Prishtinë, kam qenë në gjithë këto fshatra ku ka pasur krime lufte. Padyshim që ishin krime lufte, ka pasur krime ku autorë kanë qenë serbët kundrejt shqiptarëve, por më falni, ka pasur edhe krime të tjera. Unë ama në atë kohë nuk di asnjë lloj krimi për të cilin mund të thosha se u shkaktua nga z. Thaçi dhe ai tani ka diku tek 5 vite që është në burg, në paraburgim, dhe unë ndjeva se ishte përgjegjësi morale që të shkoja në Hagë, siç bëra, dhe kalova 3 ditë duke dëshmuar dhe ndonjëherë është e vështirë sepse prokurori ishte mjaft i ashpër për këtë çështje, por unë ndjeja se ishte diçka e padrejtë për ta mbajtur atë aty. Shqetësimi im ishte se aty gjatë luftës, unë pashë shumë gjëra gjatë luftës, por asnjëherë nuk pash Hashim Thaçin të vriste njerëz apo të jepte urdhra që të vriteshin njerëz, nuk pash diçka të tillë. Dhe kur mu kërkua që të dëshmoja, pranova”, tha ai.

Ambasadori shprehu gjithashtu rëndësinë e sqarimit të rolit të UÇK-së, duke theksuar se nuk ishte një njësi plotësisht e komanduar nga Thaçi, por me aktorë të pavarur.

“Mendoj se pjesë e kësaj ideje është se ajo që po përpiqeshin të thoshin prokurorët është se UÇK-ja ishte një njësi shumë e organizuar dhe se urdhri jepej nga kreu dhe ekzekutohej nga personi që ishte në fund. Kjo ishte një ekzagjerim i shkallës së organizimit vertikal të UÇK-së. Pra unë nuk mendoj se ka prova nga ajo kohë, ka pasur edhe aktorë të pavarur dhe e kam përmendur edhe tek libri im diçka të tillë. Ndonjëherë kur z. Thaçi binte dakord për diçka në Rambuje dhe më pas shkonte në shtëpi dhe kërkohej një leje, unë u habita që ishte përgjegjës, por ndjeja se ishte e rëndësishme për prokurorin dhe tre gjyqtarët në Hagë që të kuptonin këndvështrimin tim. Unë asnjëherë nuk e pranova idenë se kishte një UÇK që kishte një person në krye, Thaçin, që ishte duke dhënë këta urdhra. Jo, ajo që doja të thoja është që nuk pashë prova për diçka të tillë. Dhe duhet të jetë një gjykim që duhet të mbështetet mbi prova, pra ndjeva përgjegjësi morale që ta tregoja historinë siç e ndjeva unë. Unë nuk pretendoj t’i di të gjitha por kur më pyetën, unë ose do thoja “nuk e di” ose do thoja atë që unë dija.”

Pyetje: Si mendoni se do përfundojë ky gjyq?

Hill: “Uroj ta dija, uroj që të kisha një makineri që të më tregonte të ardhmen, dhe uroj që të kisha një makineri të kohës ku do shkoja pas në të kaluarën…”