Thermoplan vendos orar të shkurtuar pune për 355 punonjës pas tarifave të larta amerikane

Kompania zvicerane Thermoplan, furnizues i madh i Starbucks, ka njoftuar se 355 nga rreth 500 punonjësit e saj në Zvicër do të kalojnë në orar të shkurtuar pune duke filluar nga 3 nëntori.

Vendimi vjen pas vendosjes së tarifave të reja doganore prej 39 % nga SHBA në gusht, të cilat kanë shkaktuar rënie të ndjeshme të porosive. Drejtori ekzekutiv i kompanisë, Adrian Steiner, tha se situata i ka bërë produktet e tyre “jo konkurruese” në tregun amerikan.

Thermoplan po shqyrton mundësinë e zhvendosjes së një pjese të prodhimit në Gjermani, ndërsa vazhdon negociatat me autoritetet doganore amerikane. Kompania shpreson të marrë një vendim deri në fund të vitit, ndërkohë që synon të shmangë shkurtimet e vendeve të punës.

Si u shndërrua energjia në një armë strategjike në konfliktin ukrainas

Tre dimra lufte mes Rusia dhe Ukraina kanë treguar qartë: energjia është kthyer në një armë po aq të rëndësishme sa edhe armët konvencionale.

Në muajt e fundit, Kievi ka shtuar ndjeshëm sulmet ndaj rafinerive ruse të naftës, me synimin për t’i hequr Moskës të ardhurat që përdor për të financuar luftën. Nga ana tjetër, Rusia po intensifikon goditjet mbi sistemin energjetik ukrainas — veçanërisht infrastrukturën e gazit — duke treguar qartë rolin jetik të sektorit energjetik në këtë konflikt.

Ukraina godet zemrën e industrisë së naftës ruse

Që nga gushti 2025, Ukraina ka kryer rreth 30 sulme ndaj rafinerive dhe depozitave të karburantit në territorin rus dhe në zonat e pushtuara, veçanërisht në Krimea. Këto sulme kanë shkaktuar mungesa të karburantit në disa rajone, radhë të gjata në pikat e furnizimit dhe rritje të çmimeve të benzinës. Objektivi është i dyfishtë: të goditet opinioni publik rus dhe të kufizohet kapaciteti financiar i Moskës për të vazhduar luftën.

“Ukraina po vazhdon atë që kishte nisur, por tashmë me mjete më të avancuara,” shpjegon Thierry Bros, profesor në Sciences Po dhe ekspert energjetik. “Me dronë dhe raketa më të fuqishme, synimi është të reduktohet kapaciteti i rafinimit të Rusisë. Nëse kjo ndodh, Moska do të detyrohet të zgjedhë mes furnizimit të popullsisë së saj ose vazhdimit të eksporteve për të siguruar valutë të huaj.”

Inteligjenca amerikane në ndihmë të Kievit

Sipas raportimeve të mediave, deri në 38% të kapacitetit të rafinimit rus është prekur nga këto sulme — shifër që mbetet e vështirë për t’u verifikuar plotësisht. Sanksionet perëndimore po e bëjnë edhe më të ndërlikuar rikthimin në funksion të këtyre impianteve, pasi Rusia nuk mund të importojë më disa komponentë jetikë.

“Katalizatorët, që janë thelbësorë për funksionimin e rafinerive, vijnë kryesisht nga Perëndimi. Zëvendësimi i tyre kërkon kohë dhe ul ndjeshëm prodhimin,” shton Bros.

Moska po përpiqet të mbrohet me sisteme anti-dron, por për shkak të madhësisë së impianteve, mbrojtja është e vështirë. Sipas burimeve të cituara nga Financial Times, Shtetet e Bashkuara të Amerikës po i ofrojnë Kievit inteligjencë për planifikimin e disa prej këtyre sulmeve.

Rusia godet sistemin ukrainas të gazit

Nga ana tjetër, Rusia po vazhdon pa ndërprerje sulmet ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës që nga viti 2022. Në fillim të tetorit, ajo ka lëshuar dhjetëra raketa dhe dronë mbi objektet e gazit ukrainas. Sipas autoriteteve në Kiev, rreth 60% e kapacitetit të prodhimit është dëmtuar.

“Këtë vit, taktika është shumë e qartë: të goditet prodhimi i gazit, nga i cili Ukraina varet shumë për sezonin e ngrohjes,” shpjegon Olena Pavlenko, eksperte energjie dhe presidente e Dixi Group. Sulmet synojnë jo vetëm prodhimin dhe magazinimin, por edhe gazsjellësit që përdoren për importime. “Objektivi i Rusisë është të privojë Ukrainën nga gazi — qoftë nga prodhimi vendas apo nga importet,” shton ajo.

Një reziliencë energjetike e detyruar

Pavarësisht dëmeve të mëdha, Ukraina po përshtatet. “Sistemi energjetik ishte shumë i centralizuar. Por që nga fillimi i sulmeve, komunitetet lokale kanë ngritur prodhime të tyre të pavarura me burime të rinovueshme, gaz apo gjeneratorë,” sqaron Pavlenko. Kjo “decentralizim i detyruar” është kthyer në një garanci mbijetese.

Por lufta e energjisë po prek edhe Evropën. “Magazinat e gazit në Bashkimi Evropian janë mbushur në 83%, kundrejt mbi 90% një vit më parë. Mund ta përballojmë një dimër të ftohtë, por nëse duhet të ndihmojmë edhe ukrainasit, situata bëhet shumë më e vështirë,” paralajmëron Bros.

BE vazhdon planin për të ndaluar tërësisht importet e gazit rus deri në fund të vitit 2027, i mbështetur fuqimisht nga Uashingtoni, që kërkon të rrisë eksportet e gazit të lëngshëm natyror.

Megjithatë, duke goditur prodhimin ukrainas, Moska dërgon një mesazh të qartë: pavarësisht sanksioneve, varësia energjetike mbetet një armë e fuqishme ndikimi në Evropë.

Donald Trump njofton takim me Vladimir Putin në Budapest

Takimi i ardhshëm mes presidentit amerikan Donald Trump dhe homologut të tij rus Vladimir Putin pritet të zhvillohet në Budapest, Hungari. Njoftimi u bë të enjten nga presidenti amerikan, i cili nuk dha një datë të saktë për takimin.

Ky zhvillim erdhi pas një bisede telefonike me presidentin rus, gjatë së cilës Trump deklaroi se “është bërë përparim i madh”.

“Ne kemi vendosur që një takim i këshilltarëve tanë të lartë të mbahet javën e ardhshme. Takimet fillestare do të udhëhiqen nga Sekretari i Shtetit, Mario Rubio, në një vend që ende nuk është përcaktuar,” shkroi Trump në Truth Social.

“Më pas, Presidenti Putin dhe unë do të takohemi në Budapest për të parë nëse mund të japim fund kësaj lufte të turpshme midis Rusisë dhe Ukrainës.”

Ky do të jetë takimi i parë mes dy liderëve që nga takimi i 15 gushtit në një bazë ushtarake në Alaska, i cili nuk solli rezultate konkrete për zgjidhjen e konfliktit të nisur në shkurt 2022 me pushtimin rus të Ukrainës.

 

Verërat e Leskovikut, thesari i fshehur i Shqipërisë

Leskoviku, një zonë e vendosur në juglindje të Shqipërisë pranë lumit Vjosë, është një rajon i njohur për prodhimin artizanal të verës dhe për klimën e veçantë që favorizon kultivimin e rrushit. Deri kohët e fundit, ky rajon ishte kryesisht i izoluar dhe i panjohur për jashtë, por sot po fiton vëmendje si një prej zonave më të rëndësishme të verës shqiptare.

Një nga kantinat më të njohura në këtë zonë është “Max Mavrud”, themeluar nga familja Fejzulla, e cila ka si qëllim të rikthejë dhe të promovojë traditën e verës në Leskovik. Kantina zotëron 17 hektarë vreshta në lartësi 750-780 metra mbi nivelin e detit, ku klima dhe tokat gëlqerore krijojnë kushte ideale për rritjen e rrushit. Verërat e prodhuara këtu karakterizohen nga një ekuilibër i mirë mes aciditetit, pjekurisë dhe freskisë.

Një nga produktet kryesore të kësaj kantine është vera “Trio3”, e përbërë nga një përzierje e rrushit lokal mavrud (50%) dhe varieteteve ndërkombëtare merlot (30%) dhe syrah (20%). Ky produkt qëndron në fuçi lisi franceze dhe hungareze për katër muaj para se të shitet, duke i dhënë asaj një shije të thellë dhe intensive.

Përveç prodhimit të verës, zona ka marrë vëmendje edhe për zbulime shkencore. Në fillim të vitit, një ekip shkencëtarësh çekë zbuloi liqenin termik nëntokësor më të madh në botë, “Liqeni Neuron”, pranë Leskovikut. Ky zbulim ka frymëzuar prodhimin e një vere speciale me të njëjtin emër, e bazuar ekskluzivisht në rrushin mavrud.

Leskoviku, megjithëse një destinacion i pazbuluar për shumicën e turistëve, ofron mundësi për të shijuar verëra autentike dhe produkte lokale, duke ruajtur një lidhje të fortë me natyrën dhe traditën e zonës.

 

Zvicra mbështet rritjen e transparencës në Kuvendin e Shqipërisë

Kryetari i Kuvendit, Niko Peleshi, zhvilloi sot një takim me ambasadoren e Zvicrës në Shqipëri, Ruth Huber, ku në fokus të bisedimeve ishte forcimi i transparencës dhe afrimi i institucionit me qytetarët.

Gjatë takimit u theksua rëndësia e iniciativave që synojnë të rrisin pjesëmarrjen qytetare, siç është krijimi i një qendre të re për vizitorë — me qëllim informimin dhe përfshirjen e nxënësve e studentëve në jetën parlamentare. Po ashtu, u diskutua edhe për studimin e instrumentit të Referendumit, një model i suksesshëm në Zvicër që nxit demokracinë pjesëmarrëse.

Pjesë e bisedimeve ishte edhe zgjerimi i partneritetit ndërmjet parlamenteve të dy vendeve, me qëllim shkëmbimin e përvojave dhe forcimin e bashkëpunimit institucional.

Ambasada e Zvicrës nënvizoi se mbështetja e saj do të fokusohet në tre fusha kryesore: rritjen e transparencës, përmirësimin e procesit ligjvënës dhe forcimin e funksionit mbikëqyrës të Kuvendit.

 

BE: Mbrojtja kundër dronëve rusë, prioritet kryesor

Komisioni Evropian shpreson që shtetet anëtare të Bashkimit Europian të arrijnë përparim të dukshëm në fushën e mbrojtjes ndaj dronëve të origjinës ruse.

Sipas informacioneve të marra, planet e armatimit në Bruksel kërkojnë që liderët e BE-së të miratojnë këtë vit një iniciativë të veçantë, e fokusuar kryesisht në mbrojtjen ndaj këtyre dronëve.

Faza e parë e prokurimit të sistemeve të përbashkëta të mbikëqyrjes dhe teknologjive mbrojtëse pritet të nisë së shpejti, me pjesë të funksionale që do të jenë në dispozicion deri në fund të vitit 2026, dhe me sistemin plotësisht funksional brenda vitit 2027.

Udhërrëfyesi i propozuar, i cili do të prezantohet nga Përfaqësuesja e Lartë për Punët e Jashtme të BE-së, Kaja Kallas, dhe Komisioneri për Mbrojtjen, Andrius Kubilius, thekson se shkeljet e përsëritura të hapësirës ajrore të vendeve anëtare kanë nxjerrë në pah nevojën urgjente për një kapacitet evropian mbrojtës kundër dronëve, që të jetë fleksibël, i përgjegjshëm dhe modern.

 

Siguria ajrore në Evropë rrezikohet nga presionet dhe kursimet në industri

Një studim i fundit nga Universiteti i Ghent në Belgjikë tregon se siguria në linjat ajrore evropiane është kërcënuar seriozisht nga presionet për të punuar orë të gjata dhe nga shkurtime të shpenzimeve, sipas raportit të “The Financial Times”.

Studimi, që përfshiu rreth 6,900 punonjës të industrisë ajrore, evidenton se politikat për kursime dhe rritjen e fitimeve kanë dobësuar standardet e sigurisë. Pandemia COVID-19 ka përshpejtuar largimin e pilotëve me përvojë dhe zëvendësimin e tyre me punonjës të rinj, me kontrata të pasigurta, duke ulur kapacitetin për të mbajtur standardet e duhura.

Gjysma e punonjësve raportuan se ndihen të pasigurt për të shprehur shqetësimet e tyre ndaj menaxhmentit, dhe ekuipazhi i kabinës ndjen presion për të përmbushur detyra tregtare, si shitja e parfumeve dhe alkoolit gjatë fluturimeve, duke krijuar një konflikt mes sigurisë dhe kërkesave komerciale.

Pas rikthimit të trafikut ajror pas pandemisë, oraret e punës janë zgjatur dhe periudhat e pushimit janë reduktuar. Shumë pilotë dhe ekuipazh ndihen të frikësuar të raportojnë gjendjen e tyre shëndetësore, edhe nëse janë të lodhur ose të sëmurë.

Studimi vuri në pah se 68% e punonjësve kanë probleme me shëndetin mendor, ndërsa 78% ndihen të “dehumanizuar”. Punonjësit me kontrata afatshkurtra dhe ata në Evropën Lindore raportojnë kushtet më të vështira dhe pasiguri më të madhe.

Ekspertët paralajmërojnë se pa ndryshime në kontratat dhe rregulloret, Evropa mund të humbasë avantazhin e saj në sigurinë ajrore, duke e bërë industrinë më të ndjeshme ndaj gabimeve dhe aksidenteve.

Ignacio Plaza, sekretar i përgjithshëm i Shoqatës Evropiane të Pilotëve, theksoi nevojën për hetime urgjente dhe përmirësime të menjëhershme për të mbrojtur sigurinë e pasagjerëve dhe punonjësve.

 

Me revole dhe urdhër arresti: Arrestohet 41-vjeçari shqiptar në Gjermani

Të mërkurën, Policia Federale e Passau ka arrestuar një 41-vjeçar shqiptar në pikën e kontrollit Rottal-Ost në A3. Ai mbante gjithashtu një armë zjarri pa leje.

Policia Federale e Passau njofton se e ka ndaluar personin në fjalë në një autobus rreth orës 2:50 të mëngjesit, transmeton albinfo.ch. Gjatë kontrollit, policët zbuluan një urdhër arresti të lëshuar ndaj tij nga Gjykata e Qarkut të Hamburgut. Ndaj tij ka dyshime serioze se ka kryer një vjedhje me thyerje në vitin 2017, shkruan pnp.de. Për këtë arsye, autoriteti përgjegjës kishte lëshuar një urdhër arresti për të.

41-vjeçari u arrestua më pas përkohësisht dhe u dërgua në stacionin e Policisë Federale të Passau. Atje, zyrtarët e policisë federale gjetën një pistoletë kalibri të vogël dhe tetë fishekë gjatë një kontrolli të bagazhit të tij. Burri i arrestuar kishte gjithashtu sprej piperi pa shenjën e kërkuar të miratimit, përcjell albinfo.ch. Gjatë marrjes në pyetje, ai deklaroi se e kishte blerë pistoletën në tregun e zi. Ai nuk ka leje për të mbajtur armë.

Departamenti i Hetimeve të Policisë Federale të Passaut më pas nisi një hetim për shkelje të Ligjit për Armët. Arma e zjarrit, municionet dhe spreji me piper u konfiskuan. Pas masave të marra nga policia, policët e çuan personin e përmendur në një qendër korrektuese.

Qeveria austriake do të ndalojë transportuesit elektrikë nga shtigjet e biçikletave sipas ligjit të ri të trafikut

Ministri i Transportit Peter Hanke (SPÖ) prezantoi projekt-amendamentin në Ligjin e Trafikut Rrugor (StVO) dhe ndryshimet në Ligjin e Automjeteve Motorike (KFG) dhe Ligjin e Lejes së Drejtimit (FSG) në një konferencë për shtyp në Vjenë të enjten.

Pikat kryesore: “Mopedët elektrikë” do të ndalohen nga shtigjet e biçikletave dhe do të zhvendosen në rrugë, rregullore të reja do të zbatohen për skuterët elektrikë dhe biçikletat elektrike – duke përfshirë një kërkesë të zgjeruar për helmetë – dhe do të futet një kuadër i ri ligjor për sistemet e menaxhimit të trafikut të bazuara në video, të tilla si ato të planifikuara për qendrën e qytetit të Vjenës, shkruan theinternational, përcjell albinfo.at.

Amendamenti i projekt-amendamentit omnibus tani do të hyjë në konsultim dhe është planifikuar të hyjë në fuqi më 1 maj 2026. Rregullat e reja në lidhje me mopedët elektrikë pritet të hyjnë në fuqi më 1 tetor 2026. Siç u njoftua tashmë në verë, “mopedët elektrikë” (L1-eB), të cilët aktualisht klasifikohen si biçikleta, do të riklasifikohen sipas Ligjit të Automjeteve Motorike, duke i zhvendosur ato në rrugë. Ato do të bëhen automjete motorike që i nënshtrohen kërkesave të regjistrimit (targës), sigurimit, patentës së drejtimit dhe kërkesave të detyrueshme për helmetë.

Ministria e Transportit po krijon një kornizë ligjore për bashkitë që të përdorin sisteme të bazuara në kamera për të rregulluar trafikun – diçka që Vjena e ka shtyrë për vite me radhë. Në të ardhmen, ndalimet e hyrjes dhe drejtimit të automjeteve me shumë korsi mund të monitorohen përmes sistemeve të automatizuara të menaxhimit të aksesit. Këto do të zbatohen vetëm për zonat e aksesit të përcaktuara qartë, siç janë pikat e hyrjes në qendrat e qyteteve. Zonat nën mbikëqyrje video do të shënohen me një shenjë shtesë që shfaq një simbol kamere dhe shenja të reja në trotuar.

Megjithatë, mbikëqyrja me kamera e korsive të autobusëve, trotuareve, shtigjeve të biçikletave ose zonave për këmbësorë si një masë e pavarur (“zgjidhje e pavarur”) nuk do të lejohet. I vetmi përjashtim do të jenë “rrugët e shkollave”, ku qetësimi i trafikut ka rëndësi të veçantë për sigurinë e fëmijëve. Automjetet motorike me një korsi, siç janë motoçikletat dhe mopedët, përjashtohen shprehimisht nga monitorimi i automatizuar.

Skuterët elektrikë dhe motorçikletat elektrike

Rregulla të reja do të zbatohen gjithashtu për skuterët elektrikë dhe biçikletat elektrike. Skuterët elektrikë tani do të klasifikohen në mënyrë të qartë si automjete, jo si pajisje të vogla transporti personal. Transporti i pasagjerëve ose i ngarkesave do të ndalohet, përdorimi i helmetës do të jetë i detyrueshëm deri në moshën 16 vjeç dhe skuterët duhet të jenë të pajisur me sinjale kthese dhe një zile. Kufiri i alkoolit në gjak do të ulet në 0.5. Për biçikletat elektrike, helmetat do të jenë të detyrueshme deri në moshën 14 vjeç.

Këshilla thelbësore për të shmangur përplasjen e kafshëve të egra në rrugët zvicerane këtë vjeshtë

Shoferët në Zvicër përballen me rreziqe të shumta gjatë drejtimit të automjeteve në vjeshtë dhe dimër, ku kafshët e egra kalojnë rrugën si një prej tyre. Por ka disa pjesë të vendit ku duhet të jeni më vigjilentë.

Kjo është ajo që del nga një studim i ri i publikuar nga sigurimi AXA, i cili shpenzoi “më shumë se 11.5 milionë franga në vitin 2024 për aksidente me kafshë të egra”.

Megjithatë, rreziku i një takimi të tillë ndryshon shumë nga një kanton në tjetrin, “sepse probabiliteti i goditjes së një kafshe nuk është i njëjtë në të gjitha rajonet e Zvicrës”.

Këtu është vendi ku incidenca është më e lartë

Sipas AXA, “rreziku i përplasjes me kafshë është veçanërisht i lartë në kantonet Fribourg, Jura, Thurgau dhe Schaffhausen”.

Në fakt, frekuenca e aksidenteve të lidhura me kafshët në ato rajone – domethënë, numri i aksidenteve për automjet të siguruar – është midis 5 dhe 6.9 përqind.

Kjo për shkak se “kantonet rurale kanë më shumë rrugë që kalojnë nëpër pyje dhe, në përgjithësi, ka më shumë kafshë të egra, gjë që rrit rrezikun e përplasjeve”, tha Michael Villiger, Drejtor i Kërkesave për Automjete Motorike dhe anëtar i Qendrës së Kompetencës së Lëvizshmërisë të AXA-s.

Këto shifra janë rreth dy herë më të larta se mesatarja zvicerane (3.2 përqind) dhe deri në tetë herë më të larta se në Basel-City (0.8 përqind), ku numri i aksidenteve që përfshijnë kafshë të egra është më i ulëti në Zvicër.

Jini vigjilentë

Kafshët gjithmonë paraqesin rrezik, “por kërkohet vigjilencë shtesë në tetor, nëntor dhe dhjetor sepse kur ditët shkurtohen, kafshët e egra kanë më shumë gjasa të kryqëzojnë rrugët me shoferët”, paralajmëroi AXA.

“Dhe në dimër, drerëve u pëlqen të lëpijnë mbetjet e kripës përgjatë rrugëve. Meqenëse është errësirë ​​në mëngjes dhe në mbrëmje, ato shihen vetëm vonë, ose shumë vonë.”

Prandaj, gjatë këtyre kohërave të ditës, shoferëve u këshillohet të rregullojnë shpejtësinë e tyre, veçanërisht rreth shenjave rrugore dhe në pjesët e rrugës që kalojnë nëpër pyje.

AXA gjithashtu sugjeron sa vijon:

Ndizni dritat e gjata të dritave kur të jetë e mundur, në mënyrë që kafshët e egra t’ju shohin sa më shpejt të jetë e mundur.
Sapo të shihni një kafshë të egër në buzë të rrugës, frenoni menjëherë, ulni dritat dhe bini borinë nëse kafsha nuk largohet. Kini kujdes nga çdo automjet pas jush.

– Jini të përgatitur për më shumë kafshë të egra në të njëjtin vend, pasi kafshët shpesh enden në grupe. Kjo do të thotë që nëse ka një kafshë, ka edhe të tjera, kështu që sapo kafsha kryesore të largohet, tufa pothuajse gjithmonë do t’ju ndjekë.
– Nëse një kafshë e egër hidhet papritur përpara makinës suaj, gjëja më e mirë që duhet të bëni është të frenoni fort, madje edhe në një rrugë të rrëshqitshme, sepse frenat anti-bllokues do të parandalojnë rrëshqitjen e makinës suaj. Kjo mund të zvogëlojë energjinë dhe të minimizojë ndikimin e çdo përplasjeje të mëvonshme. Shoferët duhet të shmangin devijimin e mprehtë.

Çfarë të bëni nëse godisni një kafshë të egër?

Raportojeni menjëherë këtë aksident në polici, duke telefonuar numrin e tyre të urgjencës në të gjithë vendin, 117.

“Kushdo që vonon raportimin e aksidentit në polici po kryen një akt të dënueshëm”, tha AXA.

Këta shoferë mund të përballen edhe me ndjekje penale për keqtrajtim neglizhent ose mizori ndaj kafshëve.

(Megjithatë, nuk ka detyrim ligjor për të raportuar përplasjet fatale me zogj, bretkosa dhe kafshë të vogla të egra të ngjashme).

Kush paguan për dëmin e makinës suaj?

Kjo përgjigje vjen nga një kompani tjetër sigurimi, Zurich.

“Dëmi do të mbulohet nga sigurimi i pjesshëm i makinës ose sigurimi plotësisht gjithëpërfshirës. Nëse ndodh një përplasje me një kafshë të egër, sigurimi i pjesshëm i kaskos do të mbulojë dëmin e makinës suaj. Nëse, megjithatë, dëmi është rezultat i një manovre shmangieje, atëherë do të hyjë në lojë sigurimi plotësisht gjithëpërfshirës.”

Cilat kompani zvicerane të sigurimeve shëndetësore janë më të lira në vjeshtën e vitit 2025?

Primet e sigurimit shëndetësor në Zvicër do të rriten mesatarisht me 4.4 përqind në vitin 2026 – me banorët e disa kantoneve që paguajnë edhe më shumë. Por një studim i ri tregon se ku janë marrëveshjet më të mira.

Kostoja në rritje e sigurimit të detyrueshëm shëndetësor (KVG/LaMal) përcaktohet nga disa faktorë, duke përfshirë rritjen e kostove të kujdesit shëndetësor, të nxitura nga faktorë si një jetëgjatësi më e gjatë, çmimi i lartë i përparimeve mjekësore dhe ilaçeve, dhe një rritje e kërkesës për frymë për shërbime.

Gjithashtu, kostoja e administrimit të skemës së sigurimit të detyrueshëm shëndetësor – duke përfshirë pagat e punonjësve, kostot e reklamimit dhe shpenzimet e tjera të biznesit – po rritet çdo vit.

Sipas platformës së konsumatorëve Moneyland, mesatarisht, 190 franga të parave që secili mbajtës police pagoi për sigurimin e detyrueshëm shëndetësor në vitin 2024 shkuan për të mbuluar shpenzimet operative.

Pse është i rëndësishëm ky fakt?

Edhe pse përqindja e shpenzuar për tarifat administrative është relativisht e vogël, siguruesit me kosto më të larta do të kenë një pjesë më të madhe të primeve të tyre të ndarë për shpenzime të përgjithshme.

Kjo mund të kontribuojë në prime më të larta krahasuar me ofruesit që janë më efikasë në aspektin e kostove administrative.

“Shumë banorë fajësojnë rritjen e çmimeve për sigurimin e detyrueshëm shëndetësor për kostot administrative të gjeneruara nga ofruesit e sigurimeve shëndetësore,” vuri në dukje Moneyland, transmeton thelocal.

Kjo është një pikë e rëndësishme, duke pasur parasysh se transportuesit e sigurimeve shëndetësore duhet t’i informojnë klientët e tyre për tarifat e reja të vitit 2026 deri në fund të tetorit, dhe mbajtësit e policave që duan të kalojnë në një plan më të lirë duhet ta bëjnë këtë deri më 30 nëntor, jo më vonë.

Për të sjellë transparencë në këtë proces, një platformë tjetër për konsumatorët, Comparis, shqyrtoi marrëdhënien midis kostove administrative dhe primeve dhe doli me kompani që ngarkojnë shumat më të larta dhe më të ulëta për të dyja.

Ajo publikoi gjetjet e saj, bazuar në numrat e vitit 2024, më 16 tetor 2025.

Fituesit dhe humbësit

Krankenkasse Luzerner Hinterland ishte fondi më efikas i sigurimeve shëndetësore në vitin 2024, zbuloi Comparis.

“Ajo i uli kostot e saj administrative me 31.55 franga krahasuar me vitin e kaluar dhe shpenzoi vetëm 2.4 përqind për kostot administrative për person të siguruar.”

Një mbajtës police paguante mesatarisht 3728.90 franga në vit për prime sigurimi bazë.

Sumiswalder Krankenkasse (103.50 franga) dhe Sodalis Gesundheitsgruppe (128.80 franga) ishin përkatësisht në vendin e dytë dhe të tretë.

Në anën tjetër të spektrit, Krankenkasse Birchmeier, pati kostot më të larta administrative: shpenzoi 513.95 franga për person të siguruar për administrim – 11.90 më shumë se vitin e kaluar.

Primi i saj mesatar vjetor arriti në gati 4,351 franga, përcjell albinfo.ch.

Midis 25 përqind të fondeve të sigurimeve shëndetësore me kostot më të larta administrative në vitin 2024 ishin edhe sigurues të ndryshëm të vegjël dhe të mesëm si Sanitas Grundversicherungen AG, Vivao Sympany SA, Assura-Basis SA dhe Atupri Health Insurance SA.

Prime më të ulëta dhe më të larta

Kompania e sigurimeve shëndetësore Visperterminen kishte primet mesatare më të ulëta – mesatarisht 3178,25 franga në vit. U gjet Comparis.

Tjetra ishte Sanavals Gesundheitskasse (3320.25 franga), e ndjekur nga Einsiedler Krankenkasse (3361.75).

Megjithatë, personat e siguruar me një degë të Visanës, vivacare AG, paguan primet më të larta vjetore: 5,025,30 franga.

Gjithashtu, për sa i përket efikasitetit, vivacare AG u rendit e 31-ta nga 39 kompanitë e sigurimeve shëndetësore të anketuara, me kosto administrative prej 223.65 frangash për person.

Ata të siguruar me Mutuel Assurance Maladie SA paguan një prim prej 4,927.95 frangash. Me kosto administrative prej 203.80 frangash, kompania renditet gjithashtu midis 25 përqind më pak efikaseve.

Kompania e tretë më e shtrenjtë e sigurimeve në vitin 2024 ishte Easy Sana Assurance Maladie SA, me një prim mesatar prej 4,893.55 frangash dhe kosto administrative prej 176.10 frangash.

A është ky informacion i dobishëm për ju për primet e vitit 2026?

Po, sepse kompanitë që njihen për norma administrative më të ulëta/më të larta zakonisht e ruajnë politikën e tyre të çmimeve në planin afatgjatë.

Edhe pse primet e tyre do të rriten me 4.4 përqind në vitin 2026 (dhe edhe më shumë në disa kantone), në përgjithësi ato ka të ngjarë të jenë pak a shumë konkurruese.

Nëse doni të ndërroni, por ende nuk keni filluar të kërkoni mundësi më të lira, tani është koha për ta bërë këtë.

Megjithatë, është shumë e rëndësishme të përdorni vetëm burimet më të besueshme për kërkimin tuaj.

Në Zvicër, këto të treja janë të besueshme:

Priminfo
Comparis
Moneyland

Koalicioni kërkon të drejta politike për të huajt në Vaud

Në Lozanë, një koalicion qytetarësh që përfaqëson të gjitha partitë politike nisi fushatën e tij për të mbështetur iniciativën popullore për zgjerimin e të drejtave politike për të huajt, e cila do të hidhet në votim në kantonin e Vaud më 30 nëntor. Ai mbështet një demokraci të hapur.

Qëllimi i iniciativës është të zgjerojë të drejtën e votës dhe të kandidimit në zgjedhje në nivel kantonal për të gjithë shtetasit e huaj që kanë qenë banorë në kantonin e Vaud për të paktën tre vjet dhe në Zvicër për të paktën dhjetë vjet.

Më 28 shtator të vitit të kaluar, banorët e Vaud dërguan një sinjal negativ për të njëjtën çështje të të drejtave të votimit për të huajt. Ata votuan kundër shkurtimit të periudhës së pritjes për të huajt që jetojnë në kanton për të qenë në gjendje të votojnë dhe të zgjidhen në nivel komunal, duke hedhur poshtë një reduktim nga dhjetë në pesë vjet për kërkesën e qëndrimit në Zvicër.

Kjo nuk e dekurajoi lëvizjen “Ag!ssons”, e cila kishte mbledhur më shumë se 15,000 nënshkrime (nga 12,000 të kërkuara) deri në vitin 2023 për të qenë në gjendje ta vinte në votim iniciativën e saj popullore “Për të drejta politike për ata që jetojnë këtu”. Së bashku me lëvizje të ndryshme, OJQ dhe parti në kantonin e Vaud-it, duke përfshirë Vert’libéraux, POP, Ensemble à Gauche, PS dhe Vert-e-s, ata bënë thirrje për “mbështetje për një demokraci më gjithëpërfshirëse dhe përfaqësuese”.

“Përjashtimi politik i dhjetëra mijëra banorëve nuk është më i qëndrueshëm. Demokracia e Vaud-it duhet të bëhet aq e larmishme dhe gjithëpërfshirëse sa shoqëria që aspiron të përfaqësojë”, tha Steven Tamburini, organizator i platformës së veprimit qytetar Ag!ssons dhe bashkëzëdhënës i fushatës, i cituar në një njoftim për shtyp, transmeton albinfo.ch.

Rreth 90,000 banorë të prekur

Aktualisht, më shumë se një e treta e banorëve nuk kanë kombësi zvicerane dhe për këtë arsye nuk kanë të drejtë të nënshkruajnë, të votojnë dhe të kandidojnë në zgjedhje në kanton, vuri në dukje komiteti i nismës. Në Lozanë, shifra është edhe më e lartë: 40% e popullsisë, ose pothuajse gjysma e popullsisë, janë të përjashtuar, thekson ai.

“Këta njerëz jetojnë, punojnë, rrisin fëmijët e tyre, paguajnë taksat këtu dhe janë të përfshirë në jetën lokale, por nuk mund të marrin pjesë në një votim, të nënshkruajnë një iniciativë ose referendum kantonal, ose të zgjidhen”, thekson ai. “Nisma popullore nuk e vë në dyshim natyralizimin, por e plotëson atë.”

Partitë e krahut të majtë theksojnë se kjo reformë është pjesë e një lëvizjeje që është tashmë e vendosur mirë diku tjetër. “Kantone të tilla si Neuchâtel dhe Jura, dhe më shumë se 60 vende në pesë kontinente, e kanë bërë tashmë këtë në një mënyrë që është si legjitime ashtu edhe demokratike”, theksoi Samson Yemane, një politikan lokal i Lozanës nga partia Socialdemokrate.

Këshilli i Madh po rekomandon që iniciativa të refuzohet. Këshilli i Shtetit i Vaud-it është gjithashtu kundër kësaj. Duhet theksuar se të huajt kanë pasur të drejtën e votës në nivel komunal në kanton që nga viti 2003.

Ikea Austria gjobitet me 1.5 milion euro për filmimin e PIN-it të blerësve

Ikea është gjobitur me 1.5 milion euro për mbikëqyrje të paligjshme me video, raportuan disa media të martën. Në dyqanin e saj në Westbahnhof të Vjenës, kamerat dyshohet se kanë filmuar kalimtarët jashtë dyqanit dhe zonës së arkës – duke përfshirë edhe futjet e PIN-it të klientëve – pa autorizim. Gjykata Federale Administrative (BVwG) konfirmoi vendimin fillestar nga Autoriteti i Mbrojtjes së të Dhënave, sipas APA-s. Megjithatë, Ikea planifikon të apelojë, duke pretenduar se nuk janë përpunuar të dhëna personale.

BVwG kryesisht ndoqi gjetjet e Autoritetit të Mbrojtjes së të Dhënave, thanë raportet. Çështja filloi nga procedurat administrative mbi shkeljet e mbrojtjes së të dhënave në pranverën e vitit 2022, shkruan theinternational. Hetimet zbuluan 30 shkelje të rregulloreve të mbrojtjes së të dhënave. Ikea u gjobit me 1.5 milion euro dhe u urdhërua të paguante 150,000 euro në shpenzime procedurale.

Gjykata mbështeti 28 nga 30 shkeljet e pretenduara. Sipas vendimit, një kamera regjistroi futjet e PIN-it të klientëve të njohur dhe i ruajti pamjet për 72 orë. Gjashtë kamera të tjera monitoruan zona për të cilat nuk kishte bazë ligjore. Fushat e shikimit të shtatë kamerave u konsideruan shumë të gjera dhe të panevojshme për qëllimet e tyre të deklaruara, siç është monitorimi i pastrimit të borës.

Për më tepër, në zona të caktuara, mungonte pikselizimi dixhital i personave të papërfshirë. Në gjykatë, Ikea fajësoi një ish-punonjës të një kompanie sigurie për këtë çështje. Megjithatë, sipas vendimit, burri nuk ishte teknikisht i aftë për të kryer këtë detyrë. Ikea gjithashtu dështoi të rivendoste maskimin më pas, transmeton albinfo.at.

Ikea njofton apelin

Ikea njoftoi se do të apelonte. “Ne pohojmë se sistemi ynë elektronik i sigurisë nuk përpunon asnjë të dhënë personale dhe se individët e regjistruar ose të dhënat e tyre nuk ishin të identifikueshme; prandaj, nuk mund të kishte ndodhur asnjë shkelje e mbrojtjes së të dhënave”, tha Christina Strauss, drejtuese e marrëdhënieve me publikun për Ikea Austria, sipas portalit gjerman të teknologjisë heise.de, i cili raportoi i pari vendimin. “Edhe nëse do të ishte kështu, dënimi është, sipas mendimit tonë, qartësisht i tepruar, veçanërisht pasi askush nuk u dëmtua.”

Ajo shtoi se Ikea bashkëpunon plotësisht me autoritetet dhe se pajtueshmëria me ligjin e mbrojtjes së të dhënave është “një përparësi kryesore” për kompaninë suedeze të mobiljeve. Ikea deklaroi se mbikëqyrja me video e hyrjeve dhe zonave të arkës në Westbahnhof të Vjenës është e nevojshme për të parandaluar vjedhjen dhe vandalizmin.

Ndryshe nga Ikea, Gjykata Federale Administrative arriti në përfundimin se midis 25 marsit dhe 25 majit 2022, të paktën disa dhjetëra mijëra persona të identifikueshëm u filmuan. Arsyetimi tregon se kamerat e Ikea-s kapën një zonë publike shumë të frekuentuar: Westbahnhof i Vjenës tërheq një numër të madh njerëzish çdo ditë, përfshirë hyrjet anësore. Mbikëqyrja regjistroi gjithashtu një ndalesë tramvaji dhe daljen e një stacioni metroje. Sipas heise.de dhe mediave të tjera, duke përfshirë ORF Vienna, Die Presse dhe futurezone.at, Ikea aktivizoi sistemin e mbikëqyrjes para se të merrte vlerësimin e kërkuar të mbrojtjes së të dhënave.

Gjykata nuk gjeti dëme materiale për të prekurit, ndërsa dëmi jomaterial u konsiderua i vogël. Në veçanti, nuk u zbulua asnjë keqpërdorim i PIN-eve të filmuara. Faktorët lehtësues përfshinin bashkëpunimin e Ikea-s, të dhënat e pastra, korrigjimin e shkeljeve, fshirjen e pamjeve filmike dhe mungesën e përfitimit financiar.

Këshilli Federal dëshiron të modernizojë sistemin e alarmit të emergjencës në Zvicër

Këshilli Federal dëshiron të krijojë bazën ligjore për futjen e një modaliteti të ri alarmi emergjence, përveç Alertswiss. Ai nisi një konsultim të mërkurën për të qenë në gjendje të informojë më mirë popullsinë, nëpërmjet kanaleve moderne.

Një rrëshqitje dheu ndodh në luginën tuaj, një përmbytje në komunën tuaj? Në të ardhmen, telefoni juaj mund t’ju lajmërojë nëpërmjet SMS-ve. Sidoqoftë, kjo është risia kryesore e strategjisë së re të alarmit të kërkuar nga Këshilli Federal: dërgimi i mesazheve të shkurtra në të gjithë telefonat celularë të vendosur në një zonë të përcaktuar, vetëm në rast të një situate emergjente, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Ky sistem përdoret tashmë në vendet fqinje të Zvicrës. Do të ishte plotësues i njoftimeve të aplikacionit celular Alertswiss, të cilin Këshilli Federal gjithashtu dëshiron ta përmirësojë për ta bërë përmbajtjen e tij të arritshme edhe jashtë rrjetit.

Rritje e kontributit kantonal

Analkajshëm, sistemi i radios së emergjencës, i cili transmeton në valë ultra të shkurtra, do të çmontohej. Këshilli Federal konsideron se kushton shumë në krahasim me dobinë e tij. Skenari që do të mbeteshim të bllokuar në strehimore për ditë të tëra me një radio emergjence si mjetin e vetëm të informacionit konsiderohet shumë i pamundur.

Një rrëshqitje dheu ndodh në luginën tuaj, një përmbytje në komunën tuaj? Në të ardhmen, telefoni juaj mund t’ju njoftojë me SMS. Sidoqoftë, kjo është risia kryesore e strategjisë së re të alarmit të kërkuar nga Këshilli Federal: dërgimi i mesazheve të shkurtra në të gjithë telefonat celularë të vendosur në një zonë të përcaktuar, vetëm në rast të një situate emergjente.

Ky sistem përdoret tashmë në vendet fqinje të Zvicrës. Do të ishte plotësues i njoftimeve të aplikacionit celular Alertswiss, të cilin Këshilli Federal gjithashtu dëshiron ta përmirësojë për ta bërë përmbajtjen e tij të arritshme edhe jashtë rrjetit.

Rritje e kontributit kantonal

Analkajshëm, sistemi i radios së emergjencës, i cili transmeton në valë ultra të shkurtra, do të çmontohej. Këshilli Federal konsideron se kushton shumë në krahasim me dobinë e tij. Skenari që do të mbeteshim të bllokuar në strehimore për ditë të tëra me një radio emergjence si mjetin e vetëm të informacionit konsiderohet shumë i pamundur.

Alarmi nga sirenat mbetet i rëndësishëm, por do të varet nga kantonet që të kenë përgjegjësinë për të. Prandaj, ata do të duhet t’i financojnë ato.

Moti i keq i kohëve të fundit në Valais, Ticino ose Grisons ka vënë në tension sistemet zvicerane të paralajmërimit. Disa rajone ishin të izoluara dhe pa rrjet për disa orë. A mbështetet Këshilli Federal në strategjinë e duhur për t’u përballur më mirë me këto situata? Partitë politike, palët e interesuara dhe kantonet kanë kohë deri në fillim të shkurtit për të dhënë mendimin e tyre.

Në këto katër kantone, rreziku i aksidenteve me kafshët e egra është veçanërisht i lartë

Pak më shumë se 3000 dëme për shkak të përplasjeve me një kafshë të egër iu raportuan kompanisë së sigurimeve Axa vitin e kaluar. Numri ka mbetur konstant gjatë pesë viteve të fundit, sipas një deklarate të së enjtes.

Cilat kantone janë veçanërisht të prekura

Probabiliteti i përplasjes me një kafshë nuk është i njëjtë në të gjitha rajonet e Zvicrës, siç tregon një vështrim në statistikat e dëmeve të Axa. Shoferët në kantonet Freiburg, Jura, Thurgau dhe Schaffhausen duhet të jenë veçanërisht vigjilentë.

Frekuenca e kërkesave, pra numri i rasteve për makinë të siguruar, është midis 6.9 dhe 5 për mijë. Kjo do të thotë që rreziku atje është rreth dy herë më i lartë se mesatarja zvicerane (3.2 për mijë) dhe deri në tetë herë më i lartë se në Basel-Stadt (0.8), ku ka më pak aksidente me kafshë të egra, shkruan 20minuten, transmeton albinfo.ch.

“Në kantonet rurale, ka më shumë rrugë që kalojnë nëpër seksione pyjore dhe në përgjithësi ka më shumë kafshë të egra në rrugë, gjë që tenton të çojë në përplasje më të shpeshta me kafshë të egra”, shpjegon Michael Villiger, Drejtor i Dëmeve të Automjeteve Motorike dhe Anëtar i Qendrës së Kompetencës Axa Mobility.

Kostot e kërkesave në nivel rekord

Tek Axa, aksidentet me kafshë të egra në vitin 2024 kushtuan mbi 11.5 milionë franga. “Kërkesa individuale tani kushton pothuajse 3800 franga, që është 15 përqind më shumë se në vitin 2019 para Koronës, kur një aksident me kafshë të egra vlente pak më shumë se 3200 franga”, shkruan kompania e sigurimeve.

Krahasuar me dhjetë vjet më parë (3,000 franga për aksident me kafshë të egra), kostot mesatare të dëmeve janë rritur me pothuajse një të katërtën. “Arsyeja për këtë janë pjesët rezervë dhe kostot e riparimit dukshëm më të shtrenjta, ndër të tjera për shkak të pjesëve më të reja të automjeteve dhe elektronikës së instaluar”, thotë Michael Villiger.

Kujdes në trafikun e mëngjesit dhe të mbrëmjes

Rreziku i një aksidenti me kafshët e egra ekziston në çdo kohë të ditës dhe të vitit. “Megjithatë, kujdes i veçantë kërkohet në tetor, nëntor dhe dhjetor. Kur ditët shkurtohen, kafshët e egra janë në rrugë më shpesh në të njëjtën kohë me shoferët. Përveç kësaj, drerëve dhe drerëve u pëlqen të lëpijnë mbetjet e kripës në anë të rrugës në dimër. Meqenëse është errësirë ​​në trafikun e mëngjesit dhe të mbrëmjes, ato shpesh shihen vonë ose shumë vonë”, shpjegon Luca Genovese, Drejtor i Kërkimit dhe Parandalimit dhe Qendrës së Kompetencës së Lëvizshmërisë AXA.

Në trafikun e mëngjesit dhe të mbrëmjes dhe veçanërisht në seksionet pyjore dhe tabelat paralajmëruese, shoferët duhet të rregullojnë shpejtësinë e tyre dhe të jenë gati për të frenuar në çdo kohë.

Dënim “shumë i butë”: Gjykata Federale kthen në rigjykim rastin e kosovarit

Gjykata Supreme Federale ka rrëzuar një vendim të Gjykatës së Lartë (Kantonale) të Cyrihut në një rast përdhunimi. Gjyqtarët e kishin i kishin dhënë autorit një dënim “shumë të butë” dhe kishin konsideruar si rrethana lehtësuese për autorin disa rrethana të papranueshme, transmeton albinfo.ch. Çështja tani do të kthehet në Gjykatën Kantonale për rishqyrtim.

Burri me shtetësi kosovare kishte sulmuar një bashkatdhetare të tij në një dhomë hoteli në Cyrih. Në fillim, gruaja e kishte lejuar atë ta puthte dhe ta zhvishte – por kur kishte kuptuar se ai donte më shumë, ajo kishte rezistuar dhe e kishte shtyrë atë larg, shkruan blick.ch. Megjithatë, ai e kishte arritur ta përdhunonte pa prezervativ.

Gjykata e Qarkut në Bülach fillimisht e kishte dënuar kosovarin në shtator 2023 me 32 muaj burg, nga të cilët ai duhej të vuante një vit burgim efektiv. Gjykata e Lartë e Kantonit të Cyrihut kishte konfirmuar fajësinë e tij për përdhunim dhe sulm seksual, por e kishte ulur dënimin në vetëm 24 muaj – me kusht.

Mbi këtë bazë, ai nuk do të burgosej fare. Por Zyra e Prokurorit Publik e apeloi këtë vendim në Gjykatën Federale, në Lozanë – dhe pati sukses.

Gjykata Supreme Federale ka qortuar ashpër gjyqtarët e Cyrihut. Ata e kishin vlerësuar gabimisht çështjen dhe i kishin konsideruar si rrethana lehtësuese disa kushte të papranueshme në favor të autorit të krimit.

Veç tjerash, Gjykata e Lartë kishte theksuar se përdhunimi “kishte zgjatur vetëm një kohë të shkurtër” – por kjo nuk ishte arsye për një dënim më të lehtë, sqaron Gjykata Supreme Federale, përcjell albinfo.ch. Një vendim i mëparshëm kishte përcaktuar tashmë se kohëzgjatja e një përdhunimi nuk mund të përdoret si faktor lehtësues.

Gjykata Supreme Federale gjithashtu ka kritikouar Gjykatën e Lartë Kantonale për përshkrimin e gabuar të sjelljes së gruas si “pothuajse me pëlqim”. Megjithatë, autori i krimit i është dashur të kapërcente një rezistencë të qartë nga gruaja, thuhet në vendim.

Çështja tani i kthehet Gjykatës së Lartë Kanonale të Cyrihut, e cila duhet të vendosë përsëri për dënimin.

Zyra zvicerane e shëndetësisë u bën thirrje grupeve në rrezik të vaksinohen kundër Covid-it dhe gripit

Grupet në rrezik duhet të vaksinohen kundër sëmundjeve të frymëmarrjes si gripi, Covid dhe virusi respirator sincicial, tha të enjten Zyra Federale Zvicerane e Shëndetit Publik. Një javë kombëtare vaksinimi është planifikuar për 10-15 nëntor.

Gripi, Covid-19 dhe sëmundjet e shkaktuara nga virusi respirator sincicial shpesh fillojnë me simptoma të ngjashme me një ftohje, tha zyra e shëndetit publik në një deklaratë. Por këto infeksione mund të zhvillohen në forma serioze. Prandaj, personat në rrezik nxiten të vaksinohen, thanë autoritetet, transmeton albinfo.ch.

Në rastin e gripit, kjo vlen për personat mbi 65 vjeç, gratë shtatzëna, personat me sëmundje kronike dhe foshnjat e lindura para kohe të moshës midis gjashtë muajsh dhe dy vjeç. Vaksinimi duhet të kryhet para fillimit të sezonit të gripit, i cili përgjithësisht është në mesin e dhjetorit.

Fokusi në parandalim

Koronavirusi mund të shkaktojë ende sëmundje të rëndë, madje edhe tek njerëzit që janë infektuar disa herë, shkruan swissinfo. Kjo është arsyeja pse zyra rekomandon një vaksinim përforcues për njerëzit në rrezik të ndërlikimeve: të moshuarit, gratë shtatzëna, njerëzit me sëmundje të caktuara para-ekzistuese ose bartës të sindromës Daun.

Virusi respirator sincicial (RSV) mund të shkaktojë sëmundje serioze tek të porsalindurit dhe foshnjat.

Zyra e shëndetit publik rekomandon që gratë të vaksinohen gjatë shtatzënisë ose pas lindjes së fëmijëve të tyre. Vaksinimi rekomandohet gjithashtu përgjithësisht për njerëzit mbi 75 vjeç dhe njerëzit mbi 60 vjeç me sëmundje kronike ose një sistem imunitar të dobësuar.

Një javë kombëtare vaksinimi po zëvendëson ditën kombëtare të vaksinimit kundër gripit këtë vit. Këshillat dhe vaksinimet do të ofrohen në klinikat dhe farmacitë pjesëmarrëse të mjekëve.

“Eksodi i bardhë” dhe zëri i grave shqiptare, në fokus të numrit të ri të albinfo.ch

Numri më i ri i revistës Albinfo.ch ka në fokus dy tema qendrore. Ikja e personelit mjekësor nga Kosova ose “eksodi i bardhë”, siç po quhet ky fenomen shqetësues gjithnjë më masiv, është tema e dosjes së parë të këtij numri, të cilës i kushtohen disa artikuj.

Ndërsa tema e dytë merret me zërin e grave shqiptare që kohëve të fundit po kumbon fuqishëm në fusha të ndryshme të artit, gjithandej në botë. Kjo temë lidhet edhe me aktivitetet e “Tetorit rozë”, që i kushtohet sensibilizimit me masat për parandalimin e kancerit të gjirit, te gratë.

Me tekstet e tyre që rrahin temën e eksodit të personelit mjekësor, gazetarët tanë përpiqen të depërtojnë përtej lajmeve rutinë që i kemi çdo ditë në mediat tona.

Ndërsa portretizimi i disa grave krijuese shqiptare është një tablo e realitetit që po jetojmë, kur gratë shqiptare kalojnë pengesat dhe sfidat që zakonisht i kanë të shumta dhe shpërthejnë stereotipat e ndërtuar për to. Është fjala për gra krijuese, kryesisht nga diaspora jonë, që janë bërë zëra të përveçëm e me peshë përtej kombëtares.

Në këtë numër të revistës Albinfo.ch, lexuesi mund të gjejë edhe shumë artikuj të tjerë, që merren me tema të ndryshme nga përditshmëria jonë në diasporë. Temat si intervistat me krijues/e, me figura të ndryshme të suksesshme mërgimtarësh nga lëmenj të ndryshëm janë si gjithmonë, pjesë e rëndësishme e këtij numri.

Revista Albinfo.ch mund të sigurohet falas, kudo ku frekuentojnë shqiptarët në Zvicër ndërsa mund të parapaguhet për ata që duan tu vijë në shtëpi.

Lexim të këndshëm!

 

 

200 kompani të prekura: Grup hakerësh sulmojnë Zvicrën

Grupi i hakerëve Akira ka intensifikuar aktivitetet e tij në Zvicër. Rreth 200 kompani kanë rënë viktimë e sulmeve ransomware. Dëmi aktualisht arrin në disa milionë franga dhe disa qindra milionë dollarë në të gjithë botën.

Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm të Zvicrës (OAG) ka zhvilluar procedura penale kundër grupit që nga prilli i vitit 2024, thanë autoritetet të enjten. Hetimet po kryhen nën koordinimin e Zyrës Federale të Policisë (Fedpol) në bashkëpunim të ngushtë me Zyrën Federale për Sigurinë Kibernetike dhe autoritetet në vende të ndryshme.
Grupi i hakerëve Akira u shfaq për herë të parë në mars të vitit 2023. Ai punon me softuer të specializuar dhe të zhvilluar posaçërisht dhe ka një infrastrukturë IT që mbulon disa vende. Ai praktikon të ashtuquajturin zhvatje të dyfishtë, në të cilën të dhënat e viktimës vidhen së pari dhe më pas kodohen.

Nëse shpërblimi nuk paguhet brenda një periudhe të caktuar, Akira jo vetëm që e mban kodin e deshifrimit për të dhënat nga viktima, por gjithashtu i publikon këto të dhëna në një blog në rrjetin e errët. Emri i këtij blogu është “DLS” për “Faqja e Rrjedhjes së të Dhënave”. Shpërblimi paguhet në kriptomonedhë, zakonisht në Bitcoin, thanë autoritetet zvicerane në një deklaratë, shkruan 20minuten.

Autoritetet besojnë se një numër i caktuar rastesh sulmesh nuk raportohen. Kjo për shkak të faktit se viktimat e grupit të hakerëve paguajnë shpërblimin e kërkuar nga frika për reputacionin e tyre dhe përmbahen nga ngritja e një kallëzimi penal, transmeton albinfo.ch.

Autoritetet paralajmërojnë kundër pagesës së shpërblimit

Zyra e prokurorit të përgjithshëm, Fedpol dhe Zyra Federale për Sigurinë Kibernetike thanë se ngritja e një kallëzimi penal rrit shanset e suksesit në luftën kundër grupeve të tilla kriminale. Autoritetet paralajmëruan gjithashtu kundër pagesës së shpërblimeve. Kjo do të shërbente vetëm për të financuar aktivitetet kriminale, thanë ata.

Këto lloje sulmesh me ransomware janë zakonisht komplekse, por shumica e tyre mund të shmangen, shtuan autoritetet.
Qasja në sulme të tilla zakonisht bëhet nëpërmjet sistemeve të pa përditësuara dhe qasjes në distancë si VPN (Rrjete Virtuale Private) dhe RDP (Protokolle të Desktopit të Largët), të cilat nuk mbrohen nga autentifikimi me dy faktorë.

Vjenë: 200 ankesa të paraqitura kundër supermarketeve për zbritje mashtruese

Në shtator, Autoriteti i Tregut të Vjenës paraqiti 200 ankesa kundër supermarketeve për çmime bazë të pasakta, informacion të pasaktë për sasinë ose mungesë të etiketave të zbritjeve. Që nga fillimi i vitit, janë paraqitur 502 kërkesa për gjobë pas 1,215 inspektimeve në të gjithë kryeqytetin. Fokusi ishte në katër rrjetet më të mëdha të supermarketeve, sipas autoritetit, transmeton theinternational.at. “Sa më keq të performojë një biznes gjatë inspektimit, aq më shpesh kryen kontrolle Autoriteti i Tregut”, theksoi Drejtori i Autoritetit të Tregut, Andreas Kutheil.

Ministria e Çështjeve Sociale lëshoi ​​një deklaratë ku përshkruante situatën: “Sipas WIFO-s, çmimet për ushqimin, alkoolin dhe duhanin do të rriten me 3.8 përqind këtë vit, me një rritje të mëtejshme prej 3.2 përqind që pritet për vitin 2026. Në të njëjtën kohë, rrjetet kryesore të supermarketeve rritën fitimet e tyre me rreth 60 përqind vitin e kaluar.”

Autoriteti i Tregut përmendi disa shkelje nga shitësit kryesorë me pakicë si shembuj: diapazoni i çmimeve (çmimet “nga-deri”) u renditën pa ndarje të duhur, treguesit e sasisë në etiketat e çmimeve nuk përputheshin me produktet aktuale, dhe në seksionin e zbritjeve jo-ushqimore, informacioni i detyrueshëm në lidhje me çmimin më të ulët brenda 30 ditëve të mëparshme shpesh mungonte. Në raste të tjera, mallrat u reklamuan me zbritje të dukshme pa shfaqur çmimet bazë të kërkuara ligjërisht.

Kutheil e bëri të qartë: “Etiketimi i çmimeve nuk është çështje zgjedhjeje – ajo rregullohet nga ligji. Kur përmbajtja ndryshon ose reklamohet një zbritje, kjo duhet të deklarohet qartë dhe transparentisht në raft. Çdo gjë tjetër është mashtrim.”

Rritja e ndjeshme e çmimeve të supermarketeve ka nxitur gjithashtu debat politik. Ministri i Ekonomisë Wolfgang Hattmannsdorfer (ÖVP) njoftoi më shumë se një muaj më parë një ligj kundër rritjeve të fshehura të çmimeve, me një draft që pritet këtë vit. Disa ditë më parë, SPÖ kërcënoi me ndërhyrje në treg, pas thirrjeve në fillim të gushtit nga Ministri i Financave Markus Marterbauer (SPÖ) dhe më vonë nga kreu i SPÖ Andreas Babler për masa ligjore për të ulur çmimet e ushqimeve, shkruan albinfo.at.

Partnerët e koalicionit ÖVP dhe NEOS kanë qenë më të kujdesshëm, ndërsa kundërshtimi i qartë ndaj ndërhyrjes në treg ka ardhur nga industria ushqimore dhe fermerët. Gjatë konferencës së qeverisë në shtator, lufta kundër rritjes së çmimeve të ushqimeve u përqendrua kryesisht në masat në nivel të BE-së dhe eliminimin e të ashtuquajturës “mbitaksë austriake”.

Spitali i Gjenevës kryen transplantim të pjesshëm të zemrës, për herë të parë në Evropë

Shtatorin e kaluar, Spitalet Universitare të Gjenevës kryen transplantin e parë të pjesshëm të zemrës në Evropë. Ky operacion shumë teknik u krye te një pacient 12-vjeçar që vuante nga një sëmundje komplekse kongjenitale e zemrës.

Kjo teknikë kirurgjikale shumë komplekse mundëson që vetëm strukturat e dështuara të zemrës të zëvendësohen. Vetëm një pjesë e zemrës së donatorit transplantohet, duke mundësuar ruajtjen e zemrës origjinale të fëmijës, tha grupi i spitalit në një konferencë për shtyp të enjten, transmeton albinfo.ch.

Operacioni përfshinte transplantimin e dy valvulave që sigurojnë nxjerrjen e gjakut nga zemra, valvulës aortale dhe valvulës pulmonare, shkruan swissinfo. Pacienti i ri është mirë dhe po vazhdon rikuperimin e tij nën mbikëqyrje mjekësore.

Që nga transplanti i parë i pjesshëm i zemrës në vitin 2022 në Universitetin Duke në Shtetet e Bashkuara, vetëm rreth 30 procedura të tilla janë kryer në të gjithë botën, dhe deri më tani ekskluzivisht në SHBA.

Një transplant i pjesshëm i zemrës zvogëlon rrezikun që trupi ta refuzojë organin. Përveç kësaj, ndryshe nga protezat artificiale konvencionale, valvulat e gjalla të transplantuara mund të rriten me fëmijën, dhe kështu ndihmojnë në shmangien e operacioneve të mëtejshme, shpjegoi spitali.

Qeveria shqiptare: Në mbështetje të protestës, Rruga e Kombit pa pagesë për 24 orë

Qeveria e Shqipërisë ka njoftuar se Rruga e Kombit do të jetë pa pagesë për 24 orë, nga data 17 deri më 18 tetor.

Kjo sipas njoftimit, po bëhet për të lehtësuar udhëtimin e qytetarëve që duan t’i bashkohen protestës në Tiranë kundër padrejtësive ndaj ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, transmeton albinfo.ch.

Zëvendëskryeministrja e Shqipërisë, Belinda Balluku, ka bërë thirrje për bashkim në këtë protestë.

“Rruga e Kombit pa pagesë në datë 17 Tetor. ‘Liria ka emër – Drejtësi për çlirimtarët’, bashkohemi në Tiranë për drejtësi, dinjitet dhe të vërtetën e luftës çlirimtare të Kosovës”, ka shkruar ajo.

Foto FB: Belinda Balluku