E verbra zvicerane mahnit jurinë dhe siguron finalen në “The Voice”

Këngëtarja e verbër zvicerane Bernarda Brunovic (32) ka siguruar të premten vendin në finalen e “The Voice of Germany”. Me interpretimin e fuqishëm të këngës “Writing’s On The Wall”, ajo mori duartrokitje në këmbë dhe vlerësime të shumta nga publiku dhe trajnerët, përcjell albinfo.ch.

Moderatori Thore Schölermann e quajti Bernarda-n “një pasurim për këtë show”, ndërsa trajnerët Michi & Smudo e vlerësuan si “këngëtare të jashtëzakonshme”. Edhe Nico Santos u shpreh i impresionuar: “Ti këndon me gjithë zemër dhe shkëlqen mbi skenë.”

Bernarda do të konkurrojë javën e ardhshme për fitoren e madhe në finalen e edicionit. /Albinfo.ch

https://www.blick.ch/people-tv/schweiz/wunder-saengerin-blinde-schweizerin-steht-im-the-voice-finale-id21492343.html

Sot është afati i fundit për regjistrimin e votuesve nga diaspora

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) njofton se sot, 6 dhjetor 2025, është dita përfundimtare që shtetasit kosovarë që jetojnë jashtë vendit të regjistrohen për të votuar në zgjedhjet e ardhshme përmes diasporës, shkruan albinfo.ch.

Pse është e rëndësishme regjistrimi në diasporë

Regjistrimi ju mundëson të votoni edhe nëse jetoni jashtë Kosovës, duke ju dhënë mundësi të kontribuoni për zgjedhjet parlamentare nga diaspora.

Çdo qytetar i Kosovës që është me të drejtë vote dhe jeton jashtë mund të bëhet pjesë e procesit zgjedhor, por vetëm nëse regjistrohet si votues jashtë vendit.

 

Qytetarët mund të regjistrohen online ose përmes postës:

 

1. Regjistrimi online:

Përdoruesit mund të regjistrohen përmes platformës zyrtare të KQZ-së për votuesit jashtë Kosovës, duke vizituar këtë link:

https://diaspora.kqz-ks.org/sq/AbroadVoter

2. Regjistrimi përmes postës:

Aplikimi mund të dërgohet në adresën postare të KQZ-së:

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve

Votimi përmes Postës

Posta 6, Kutia Postare 351

10000 Prishtinë, Republika e

Informacione shtesë dhe kontakt:

Për më shumë detaje mbi regjistrimin dhe procedurat e votimit jashtë Kosovës, mund të vizitoni:

https://kqz-ks.org/regjistrimi-per-votim-jashte-kosoves/

Kontakti direkt me KQZ-në:

• Email: [email protected]

• WhatsApp & Viber: +383 46 61 00 61

Mos e humbisni afatin dhe sigurohuni që zëri juaj të numërohet në zgjedhjet e ardhshme!

Berlin, shfaqja e dokumentarit të ARTE-s mbi traditën dhe inovacionin kosovar

Ambasada e Republikës së Kosovës në Berlin, në bashkëpunim me Ambasadën e Gjermanisë në Kosovë, ARTE dhe kompaninë Vidasus, organizoi mbrëmë shfaqjen paraparake të dokumentarit të ri të ARTE-s me titull “Kosovo: alte Kräuter, neuer Geist”. Dokumentari sjell historinë e zhvillimit të produkteve artizanale të Vidasus, të krijuara përmes metodave tradicionale dhe të rrënjosura thellë në trashëgiminë kulturore të Kosovës, transmeton albinfo.ch.

Eventi mblodhi përfaqësues të korit diplomatik, institucioneve gjermane, komunitetit të biznesit, mediave dhe anëtarë të mërgatës kosovare në Gjermani, duke krijuar një hapësirë të rëndësishme për promovimin e kulturës dhe potencialit ekonomik të vendit.

Promovim i kulturës dhe sipërmarrjes kosovare

Ambasadori i Kosovës në Gjermani, z. Faruk Ajeti, në fjalën e tij theksoi rëndësinë e nismave të tilla që promovojnë storiet e suksesit të ndërmarrësve kosovarë, bukuritë natyrore të Kosovës dhe potencialin turistik të vendit. Ai u shpreh se dokumentari e paraqet Kosovën si një vend të vogël në përmasa, por me një “thesar të pasur kulturor, artistik dhe tradita që meritojnë vëmendje ndërkombëtare”.

Ish-ambasadori gjerman në Kosovë, z. Jörn Rohde, vlerësoi bukuritë e vendit dhe rolin e projekteve të tilla në forcimin e prezencës ndërkombëtare të Kosovës, duke nënvizuar se promovimi kulturor mbetet ura më e fortë e bashkëpunimit mes popujve.

Vidasus – Tradita që shndërrohet në sukses global

Themeluesi i Vidasus, z. Ali Alijaj, ndau historinë e rrugëtimit të tij në krijimin e brendit, duke theksuar se ndërthurja e traditës me inovacionin është çelësi i suksesit të tyre në tregun ndërkombëtar. Në këtë linjë, koproducentët e dokumentarit, Michaela Kirst dhe Kosovë Gjoci, folën për procesin kreativ dhe sfidat e realizimit të projektit.

Një hap drejt rritjes së imazhit të Kosovës

Aktivitete të tilla luajnë rol të rëndësishëm në promovimin e imazhit të Kosovës në Gjermani, në krijimin e rrjeteve të reja të bashkëpunimit, si dhe në rritjen e interesimit për produktet autentike dhe kulturën e distilimit tradicional që e karakterizon vendin.

Orna, violonçelistja nga Nju Jorku që prej 30 vjetësh i jep shpirt Operës së Seviljes

Orna Carmel, violonçelistja e talentuar me origjinë nga Nju Jorku, prej më shumë se tridhjetë vitesh është një nga figurat qendrore të Teatrit të Operës Maestranza në Sevilje, transmeton albinfo.ch.

E njohur për interpretimet e saj të thella emocionale dhe elegancën muzikore, Orna ka ndërtuar një karrierë të jashtëzakonshme që bashkon disiplinën amerikane me pasionin andaluzian.

Në një rrëfim të sinqertë dhe të rrallë, të publikuar nga Neta, The Cellist of Seville, ajo flet për udhëtimin e saj artistik, sfidat, triumfet dhe mençurinë që ka mbledhur gjatë viteve. Intervista ofron një dritare të veçantë drejt botës së një artisteje që e ka përqafuar violonçelin jo si instrument, por si pjesë të qenies së saj.

Muzika më ka mësuar durimin, pranimin e procesit dhe bukurinë e të jetuarit me zemër të hapur”, rrëfen Orna, duke reflektuar mbi dekadat në skenë dhe zhvillimin si njeri dhe artiste.

Performancat e saj në Teatrin Maestranza janë vlerësuar gjerësisht për intensitetin emocional dhe përkushtimin e pakushtëzuar ndaj artit. Gjatë karrierës, Orna ka interpretuar në qindra produksione operistike, duke i dhënë jetë roleve muzikore që kërkojnë precizion teknik dhe shpirt artistik.

“The Cellist of Seville” jo vetëm që prezanton një pjesë të rëndësishme të jetës së saj profesionale, por falë qasjes intime, i jep publikut mundësinë të lidhët me Orna Carmel si njeri, një artiste që ka gjetur shtëpinë e saj të dytë në Spanjë, pa e harruar kurrë rrënjën dhe identitetin e saj formues nga Nju Jorku.

Profili i saj është një shembull frymëzimi për çdo muzikant të ri që ëndërron të ngjitet në skenat më të mëdha të botës: talenti dhe pasioni hapin dyert, por vetëm përkushtimi afatgjatë dhe guximi për të qëndruar besnik vetes e ndërtojnë një trashëgimi të qëndrueshme./Albinfo.ch.

Kurti: Kosova, 34 vende më lart në indeksin e luftimit të krimit të organizuar

Kryeministri në detyrë Albin Kurti ka deklaruar përmes një psotimi në mediat sociale se Kosova është bërë histori suksesi në tjetër indeks ndërkombëtar, kësaj radhe në luftën kundër krimit të organizuar, duke iu referuar “Indeksit Global mbi Krimin e Organizuar 2025”.

Kurti ka thënë se sipas Indeksit Global mbi Krimin e Organizuar 2025, Kosova është përmirësuar për 34 vende në krahasim me vitin 2021, ndërsa vlerësohet si shteti me nivelin më të ulët të kriminalitetit në rajon.

“Tregues i qartë i angazhimit të përbashkët për luftim të krimit të organizuar, forcim të sundimit të ligjit dhe besimit ndaj institucioneve të rendit”, ka shkruar ai në Facebook.

Kryeministri në detyrë ka bërë të ditur se ky indeks mbështetet e financohet edhe nga Bashkimi Evropian, Interpol dhe Departamenti Amerikan i Shtetit.

Nga 8 dhjetori Aeroporti i Cyrihut lejon pjesërisht lëngjet në bagazhin e dorës

Aeroporti i Cyrihut ka prezantuar sot skanerë të rinj CT për kontrolle më të shpejta sigurie. Duke filluar nga 8 dhjetori, pasagjerët do të jenë në gjendje të lënë lëngje në bagazhet e tyre të dorës fillimisht në njërin kat (ku janë kryer punimet përkatëse), transmeton albinfo.ch.

Ndalimi i përgjithshëm i shisheve me kapacitet më të madh se 100 mililitra mbetet në fuqi për momentin, njoftoi të premten Aeroporti i Cyrihut. Kjo për shkak se vetëm një nga katër katet do të konvertohet fillimisht.

(Foto: Zürich Flughafen)

Pasi të jenë përmirësuar të 26 korsitë e kontrollit, do të lejohen shishet ose enët me kapacitet deri në dy litra, shkruan sda.ch.

Pasagjerët që mbërrijnë në katin 0 me një shishe më të madhe mund ta mbajnë atë, me kusht që përmbajtja të mos paraqesë rrezik sigurie. Udhëtarët gjithashtu mund t`i mbajnë pa i nxjerrë pajisjet elektronike në bagazhet e tyre të dorës në shtatë skanerët e rinj.

Përmirësimi i ambienteve të kontrollit të sigurisë po kryhet në faza deri në verën e vitit 2026, përcjell albinfo.ch. Siç e kanë përjetuar udhëtarët ditët e fundit, puna po ndikon në kohën e pritjes ndërsa aeroporti mbetet i hapur.

 

Cyrih: Takim pune për zbatimin e Marrëveshjes së Bashkimit të shkollave shqipe

Dje, më 4 dhjetor në Konsullatën e Republikës së Kosovës në Cyrih, u mbajt një takim pune në kuadër të zbatimit të Marrëveshjes së 17 marsit 2024 për bashkimin e shkollave të gjuhës shqipe në Zvicër, thuhet në një njoftim për publikun, nga LAPSH “Naim Frashëri” në Zvicër.

Në takim morën pjesë Ambasadori i Republikës së Kosovës, z. Mentor Latifi; Ambasadori i Republikës së Maqedonisë së Veriut, z. Rexhep Demiri; Sekretari i Ambasadës së Republikës së Shqipërisë, z. Valon Gashi; si dhe Konsulli i Republikës së Kosovës në Cyrih, z. Vigan Berisha.

Të ftuar nga ana e tri ambasadave ishin bashkëkryetarët e Shkollës Shqipe – LAPSH “Naim Frashëri” në Zvicër, z. Vaxhid Sejdiu dhe z. Liburn Mehmetaj. I ftuar ishte gjithashtu edhe kryetari i LAPSH-it të Kantonit të Cyrihut, z. Naser Ulaj, i cili nuk mori pjesë.

Diskutimet u fokusuan në ecurinë e procesit të bashkimit të shkollave shqipe dhe në hapat e nevojshëm për përmbyllen e tij, veçanarisht në kantonin e Cyrihut.

Tri ambasadat riafirmuan angazhimin e tyre të plotë për të ndërmjetësuar dhe mbështetur përmbylljen e këtij procesi, në mënyrë që të krijohet një strukturë e vetme, funksionale dhe legjitime për mbarë Zvicrën.

U vlerësua puna e mësueseve dhe veprimtarëve që mbajnë gjallë gjuhën shqipe, si dhe zgjerimi i pikave të reja mësimore në disa kantone. Njëherazi u theksua rëndësia e bashkëpunimit dhe pjesëmarrjes të të gjitha palëve, përfshirë edhe Cyrihun, për të siguruar një proces të koordinuar dhe të suksesshëm.
LAPSH mbetet i përkushtuar që mësimi plotësues të jetë i unifikuar, i qëndrueshëm dhe në shërbim të fëmijëve dhe komunitetit shqiptar në Zvicër.

Gjermani: Bundestagu miraton reformën e pensioneve

Parlamenti gjerman ka miratuar reformën kontroverse të pensioneve të Kancelarit Friedrich Merz. Ndër të tjera, ajo përcakton që pensionet do të rriten me të njëjtin ritëm si pagat.

318 anëtarë të parlamentit votuan në favor të modelimit të ri të nivelit të pensioneve deri në vitin 2031 dhe zgjerimit të pensionit të nënave, me 224 vota kundër dhe 53 abstenime, tranmseton albinfo.ch. Kjo do të thotë që kancelari Friedrich Merz e tejkaloi objektivin e tij të të ashtuquajturës “shumicë kancelarike” prej 316 votash, me dy vota.

Bundestagu fillimisht kishte njoftuar 319 vota pro dhe 225 kundër, por më vonë e korrigjoi këtë shifër. Shtatë nga 208 anëtarët e parlamentit të CDU/CSU votuan kundër ligjit të diskutueshëm, raporton dpa.de. Dy të tjerë abstenuan dhe një anëtar nuk votoi.

Plani kishte tërhequr kritika edhe nga brenda aleancës CDU/CSU të Kancelarit Merz, kryesisht për shkak të kostove në rritje dhe barrës që do t’u vinte brezave të rinj.

Anëtarët më të rinj të grupit parlamentar CDU/CSU, në veçanti, e kishin kundërshtuar propozimin. Prandaj, reforma e pensioneve ishte në rrezik të dështonte në parlament.

KQZ: Afër 64.000 votues nga diaspora janë regjistruar për të votuar

Komisioni Qendror Zgjedhor (KQZ) ka bërë të ditur se deri më tani kanë aplikuar për regjistrim 63 mijë e 997 nga diaspora për zgjedhjet e parakohshme parlamentare.

Në njoftimin më të ri për media, KQZ-ja përkujton bashkatdhetarët se ka mbetur edhe një ditë afat për aplikim për të votuar jashtë Kosovës.

“Mos e humb mundësinë tënde që zëri yt të dëgjohet”, thuhet në një njoftim të KQZ-së në Facebook.

Adresa për aplikim online është https://diaspora.kqz-ks.org/sq/, ose përmes postës në kutinë postare të KQZ-së.

Për detaje rreth regjistrimit, mërgata mund të njoftohet përmes postës: https://kqz-ks.org/regjistrimi-per-votim-jashte-kosoves/

Edhe 3 shtete tërhiqen nga Eurovisioni për shkak të Izraelit

Irlanda, Spanja dhe Holanda do të bojkotojnë Festivalin e Këngës në Eurovision të vitit të ardhshëm, pasi Izraelit iu lejua të garonte.

Ato ishin midis një numri vendesh që kishin kërkuar përjashtimin e Izraelit për shkak të humbjeve humanitare të luftës në Gaza dhe akuzave për praktika të padrejta votimi.

Pavarësisht thirrjeve për një votim mbi pjesëmarrjen e Izraelit, anëtarët në vend të kësaj miratuan një sërë rregullash të reja që synonin të mbronin integritetin e konkursit.

Në një deklaratë, transmetuesi holandez ”Avrotros” tha se “pjesëmarrja në rrethanat aktuale është e papajtueshme me vlerat publike që janë thelbësore për ne”.

Transmetuesi spanjoll RTVE shtoi se ”bordi i drejtorëve të RTVE ra dakord shtatorin e kaluar që Spanja do të tërhiqej nga Eurovision nëse Izraeli do të ishte pjesë e tij”.

“Kjo tërheqje do të thotë gjithashtu se RTVE nuk do të transmetojë finalen e Eurovision 2026… as gjysmëfinalet paraprake”, shtoi ai.

RTVE kishte udhëhequr thirrjet për shkarkimin e Izraelit dhe kërkoi një votim të fshehtë mbi pjesëmarrjen e tij, shkruan ATSh, transmeton albinfo.ch.

Sipas transmetuesit, organizatorët “e mohuan kërkesën e RTVE-së”, duke shtuar se “ky vendim rrit mosbesimin e RTVE-së ndaj organizimit të festivalit dhe konfirmon presionin politik që e rrethon atë”.

Transmetues të tjerë, përfshirë Slloveninë dhe Islandën, pritet gjithashtu të tërhiqen nga konkursi.

Vazhdon rritja e çmimeve të banesave në Kosovë

Çmimet e banesave kanë shënuar rritje prej 4.2 për qind në tremujorin e dytë të këtij viti krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.

Sipas Indeksit të Çmimeve të Pronave Banesore, i cili është publikuar për herë të parë nga Agjencia e Statistikave, rritje më të madhe të çmimeve pati në rajonin e Prishtinës me 6.5 për qind.

Të dhënat që flasin për periudhën 2019-2025 tregojnë se çmimet e banesave janë rritur çdo vit, por rritje më të madhe kishte në vitet 2022 dhe 2024.

Sipas ASK-së, rritja mesatare vjetore më e lartë e çmimeve të banesave është regjistruar në vitin 2022, me 4.5%, e ndjekur nga viti 2024 me 4.0% dhe viti 2023 me 3.7%.

Këto vite pasqyrojnë një periudhë me aktivitet të lartë ndërtimi dhe rritje të kërkesës, si në tregun primar ashtu edhe në atë sekondar të banesave, shkruan Monitor, transmeton albinfo.ch.

Ndërkohë, viti 2020 ka qenë më i dobëti, me rritje minimale prej vetëm 0.2%, për shkak të pasojave të pandemisë COVID-19, e cila ngadalësoi dukshëm qarkullimin në tregun e pronave.

Sipas raportit, rajoni i Prishtinës vazhdon të udhëheqë me çmimet më të larta të banesave në nivel vendi.

Rritja më e madhe vjetore në kryeqytet është regjistruar në tremujorin e parë të vitit 2025, me 11.3%, që përfaqëson një nga normat më të larta të rritjes që nga viti bazë 2018.

Pas Prishtinës, rritje të theksuara janë parë edhe në vitet 2021 dhe 2024, kur normat kanë kaluar 5 për qind, duke reflektuar një kërkesë të qëndrueshme për banim dhe investime në kryeqytet.

Në kontrast me kryeqytetin, rajonet tjera të Kosovës kanë shënuar rritje më të moderuara. Më e larta është regjistruar në vitin 2023 (5.4%), pasuar nga 2022 (4.4%) dhe 2019 (2.7%), ndërsa një rënie e lehtë është shënuar në vitin 2021 (-1.4%). Këto të dhëna tregojnë se edhe pse trendi mbetet pozitiv, dinamika e tregut ndryshon dukshëm në varësi të rajoneve.

ASK thekson se rritjet më të dukshme janë vërejtur në periudha të caktuara tremujore, ku çmimet janë rritur me ritme të larta për shkak të kërkesës së shtuar për banesa të reja.

Në këtë kuadër, tremujorët me rritjen më të lartë vjetore kanë qenë:

TM1 2025 – 7.8%,

TM3 2022 – 6.1%,

TM1 2023 – 5.5%,

TM4 2024 – 5.3%,

TM4 2019 – 5.2%,

TM2 2022 – 5.2%.

Sipas ASK-së, këto periudha përfaqësojnë momente me aktivitet të shtuar në treg, si pasojë e investimeve në ndërtim, rritjes së kreditimit për banesa dhe zgjerimit të zonave urbane. Në anën tjetër, rëniet më të mëdha janë regjistruar në vitin 2020, konkretisht në tremujorin e katërt (-2.4%) dhe në tremujorin e dytë (-2.0%), si pasojë e mbylljeve dhe pasigurisë ekonomike që ndikuan në uljen e transaksioneve.

Në krahasim me periudhat e mëparshme, tregu i banesave në Kosovë po tregon shenja të një stabilizimi gradual, me luhatje më të vogla dhe rritje më të qëndrueshme.

Në shumë rajone, veçanërisht në Prishtinë, çmimet po mbahen në nivele të larta, të ndikuara nga kërkesa e qëndrueshme, kthimi i diasporës dhe ndërtimi i projekteve të reja rezidenciale.

Sipas ekonomistëve, publikimi i Indeksit të Çmimeve të Pronave të Banimit është një hap i rëndësishëm, pasi për herë të parë krijohet një bazë zyrtare për matjen e lëvizjeve të çmimeve në këtë sektor, e cila mund të ndihmojë institucionet, investitorët dhe qytetarët në vendimmarrje më të informuar.

Të dhënat e reja të ASK-së tregojnë se çmimet e banesave në Kosovë janë rritur pothuajse çdo vit që nga 2018-a, me ritme më të forta në vitet e fundit.

Kjo prirje vjen si rezultat i kombinimit të disa faktorëve: kërkesës së lartë për banim në zonat urbane, rritjes së çmimeve të materialeve të ndërtimit, si dhe normave të favorshme të kredive hipotekare në periudha të caktuara.

Drejtori ekzekutiv i ASK-së, Avni Kastrati tha se ky është një raport i rëndësishëm për vendin dhe institucionet ndërkombëtare. “ASK-ja e publikon një raport të rëndësishëm, jo vetëm për vendin, por edhe institucionet ndërkombëtare, sepse ky indeks është kërkuar nga Fondi Monetar Ndërkombëtar. Ky indeks, është në bashkëpunim të ngushte me ekspertizën e Bankës Qendrore, Agjencinë e Kadastrës së Kosovës, Ministrinë e Financave. Ky indeks është në harmoni me protokollin e fondit monetar. Me këtë indeks i plotësojmë indekset e nevojshme, që kërkohen sipas kritereve standarde, është indeksi i tetë që e prodhojmë në fusha të ndryshme”.

Drejtori i Departamentit të statistikave ekonomike në ASK, Ilir Berisha shtoi se ky indeks është kërkuar nga qeveria në vitin 2023. Berisha tha se ka pasur edhe asistencë teknike nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, që ka bërë vlerësimin e burimeve të mundshme të të dhënave.

“Ky indeks ka qenë kërkesë e Qeverisë në vitin 2023, në bazë të një marrëveshje të Fondit Monetar, e cila ka qenë pikë e veçantë. Fatmirësisht, kemi pasur një bashkëpunim ndërinstitucional dhe janë krijuar grupet punuese, kemi pasur edhe asistencën teknike eksperte nga FMN që ka bërë vlerësimin e burimeve të mundshme të të dhënave. Në vitin 2024 kemi pasur ngecje për shkak të prioritetit tonë për regjistrimin e popullsisë dhe më pas kemi vazhduar riformimin e grupit punues për këtë indeks”, tha Berisha.

Gëzim Ahmeti, zyrtar i statistikave të çmimeve, ka prezantuar indeksin e çmimeve. “Në nivel vendi çmimet e pronave banesore, në tremujorin e dytë të vitit 2025 krahasuar me tremujorin e dytë të 2024, ka pasur rritje prej 4.2 për qind, kurse te rajoni i Prishtinës shënoi një rritje prej 6.5 për qind, ndërsa për rajonet e tjera ka pasur një ngritje prej 0.7 për qind. Kemi paraqitur ndryshimet vjetore në përqindje, ndryshimet mesatare duke filluar prej vitit 2019 – 2.1 për qind, 2020 – 0.2 për qind për shkak të pandemisë, 2021 – 2.4 për qind, 2022 – 4.5, 2023 3.7, 2024 – 4 për qind. Në bazë të këtij grafiku shohim se ka një trend rritës prej vitit 2018 deri më 2024 që ka arritur vlerën e indeksit prej 118.1 për qind”.

Indeksi i Çmimeve të Pronave të Banimit (IÇPB) mat ndryshimet e çmimeve, duke përdorur dy tregues kryesorë: ndryshimet vjetore në përqindje, duke krahasuar një tremujor të vitit referues me vitin paraprak, si dhe ndryshimet tremujore në përqindje, duke krahasuar tremujorin referues me tremujorin e paraprak.

Zvicër: Kërkohet kontrollim më i mirë i letërnjoftimeve të të huajve

Këshilli Federal synon të arrijë kontrolle gjithëpërfshirëse të kartave të identitetit të të huajve me rregullore të reja. Kjo ndodh sepse kantonet dhe komunat shpesh nuk i shqyrtojnë me kujdes dokumentet e shtetasve të huaj, transmeton albinfo.ch.

Një studim i porositur nga Sekretariati Shtetëror për Migracionin zbuloi se autoritetet përgjegjëse nuk e verifikojnë sistematikisht vërtetësinë e kartave të identitetit që u paraqiten atyre në shumicën e rasteve, shkruan srf.ch

Në mënyrë specifike, kjo ka të bëjë me verifikimin e dokumenteve të paraqitura nga shtetasit e huaj kur aplikojnë për leje qëndrimi, vendosjeje dhe udhëtimi ndërkufitar.

Përdorimi i Inteligjencës Artificiale nga mësuesit: Shqipëria, e para në Evropë

Inteligjenca Artificiale, përveçse është një nga zhvillimet më të fundit të teknologjisë, është bërë edhe shumë e përdorshme.

Pothuajse në shumë kompani ku ka gjetur përdorim, nuk ka shpëtuar as arsimi pa u bërë pjesë e këtij ndryshimi. Inteligjenca artificiale në këtë fushë gjen përdorim të ndryshëm, si nga studentët që mund ta përdorin për detyrat e shtëpisë, esetë, kërkime dhe projekte, mund të përdoret edhe për mësuesit.

Sipas Anketës Ndërkombëtare të Mësimdhënies dhe të Nxënies (TALIS) të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD), përdorimi i inteligjencës artificiale nga mësuesit ndryshon ndjeshëm në të gjithë Evropën që nga viti 2024.

Në këtë kërkim është matur niveli i përdorimit të IA në 32 vende për shkollat e mesme të ulëta. Shqipëria kryeson rajonin dhe Evropën në përdorimin e inteligjencës artificiale nga mësuesit ku 53.2% e tyre e kishin përdor qoftë edhe një herë, ndërkohë Franca paraqitet e fundit në këtë drejtim, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Ajo që bie në sy nga statistikat është se vendet e Evropës Perëndimore, në përgjithësi, kanë një përqindje më të ulët përdorimi sesa vendet e Evropës Lindore.

Mirëpo, si ndryshon përdorimi I inteligjencës artificiale  sipas shteteve? Nëse flasim për rajonin, pas Shqipërisë renditen Kosova dhe Maqedonia e Veriut, duke qenë edhe në 10 vendet e para të listës, ku sipas studimit rreth 43% e mësuesve në Kosovë dhe 42% në Maqedoninë e Veriut e përdorin IA-në. Ndërkohë, Serbia dhe Mali i Zi paraqesin përqindje më të ulëta, duke u renditur në fund të rajonit dhe Evropës.

Nga ana tjetër, mesatarja është 32 %në Bashkimin Evropian (BE-22), ndërsa në OECD (27 vende) është 36%.

Në Evropë, pas Shqipërisë, mësuesit në Maltë (46%), në Çeki (45.8%), Rumani (45.8%) dhe Poloni (45.1%) shfaqin përdorim të lartë të IA në shkolla.

Ndërkohë, shtetet ku mësuesit e përdorin më pak janë: Bullgaria, Hungaria, rajoni francez i Belgjikës, Turqia, Italia, Finlanda, Mali i Zi dhe Sllovakia.

Për çfarë e përdorin mësuesit IA-në?

Nga mësuesit që përdorën IA-në, mesatarisht në Bashkimin Evropian (BE-22), pothuajse dy të tretat (65%) thonë se e përdorin atë për të mësuar dhe përmbledhur në mënyrë efikase një temë, dhe 64 % e përdorin IA-në për të gjeneruar plane mësimore ose aktivitete. Dy përqindjet më të larta tregojnë se IA përdoret kryesisht për përgatitjen e vetë mësuesve.

Shorti i Botërorit 2026: Zvicra në grup me Kanadanë, ja ndarja e plotë e grupeve

Sot është tërhequr shorti i Botërorit për vitin 2026.

Zvicra do të luajë në Grupin B të Botërorit, teksa kundërshtare e vendit nga vazoja e parë është Kanadaja, transmeton albinfo.ch.

Kampionia në fuqi, Argjentina është në grupin J, Meksika në Grupin A, ndërsa SHBA-ja në Grupin D.

Anglia e Kroacia do të luajnë në një grup, L. Anglia ishte në vazon e parë, ndërsa Kroacia në  të dytën.

Ndryshe, ndeshja e parë e Botërorit do të jetë ajo mes Meksikës dhe Afrikës së Jugut, më 11 qershor në Mexico City.

Ja ndarja e plotë e grupeve:

Grupi A

  1. Meksika
  2. Afrika e Jugut
  3. Koreja e Jugut
  4. Plejofi D: Danimarka, Çekia, Irlanda, Maqedonia e Veriut

Grupi B

  1. Kanadaja
  2. Plejofi A: Italia, Uellsi, Bosnja, Irlanda e Veriut
  3. Katar
  4. Zvicra

Grupi C

  1. Brazili
  2. Maroku
  3. Haiti
  4. Skocia

Grupi D

  1. SHBA-ja
  2. Paraguai
  3. Australia
  4. Plejofi C: Turqia, Sllovakia, Kosova, Rumania

Grupi E

  1. Gjermania
  2. Curaçao
  3. Bregu i Fildishtë
  4. Ekuadori

Grupi F

  1. Holanda
  2. Japonia
  3. Plejofi B: Ukraina, Polonia, Shqipëria, Suedia
  4. Tunizia

Grupi G

  1. Belgjika
  2. Egjipt
  3. Irani
  4. Zelanda e Re

Grupi H

  1. Spanja
  2. Kepi i Gjelbër
  3. Arabia Saudite
  4. Uruguai 

Grupi I

  1. Franca
  2. Senegali
  3. Plejofi 2: Iraku, Bolivia, Surinami
  4. Norvegjia

Grupi J

  1. Argjentina
  2. Algjeria
  3. Austria
  4. Jordania

Grupi K

  1. Portugalia
  2. Plejofi 1: DR Kongo, Xhamajka, Caledonia e Re
  3. Uzbekistan
  4. Kolumbia

Grupi L

  1. Anglia
  2. Kroacia
  3. Gana
  4. Panama

 

Ndalimi i reklamave të duhanit në Zvicër për të mbrojtur të miturit do të fillojë në vitin 2027

Rregullat e reja mbi reklamimin e duhanit për të mbrojtur fëmijët, të miratuara nga parlamenti zviceran këtë verë, duhet të hyjnë në fuqi në fillim të vitit 2027. Të premten, qeveria nisi një proces zyrtar konsultimi.

Kjo përfaqëson një hap drejt futjes së kufizimeve mbi reklamimin e duhanit dhe nikotinës të vendosura nga votuesit zviceranë, tha Këshilli Federal në një njoftim për shtyp. Në shkurt 2022, votuesit dhe kantonet miratuan iniciativën popullore “Fëmijët dhe të rinjtë pa reklamim të duhanit”, shkruan swissinfo. Ajo bëri thirrje për ndalimin e “të gjitha formave të reklamimit të duhanit të arritshme për fëmijët”, transmeton albinfo.ch.

Pas negociatave të gjata, parlamenti zgjodhi një rrugë të mesme. Reklamimi në gazeta dhe revista do të ndalohet, përveç nëse reklama është brenda botimeve të shitura kryesisht me abonim dhe lexuesit përbëhen nga të paktën 98% të rritur.

Vërtetim i moshës

Rishikimi i ligjit kërkon ndryshime në Ordinancën e Produkteve të Duhanit në mënyrë që të shtrëngohen kufizimet mbi reklamimin. Në veçanti, ai përcakton kërkesat për sistemin e verifikimit të moshës që duhet të vihet në vend për reklamimin dhe shitjet online, si dhe për shitjet përmes makinave shitëse.

Prova e moshës do të duhet të sigurohet me anë të një dokumenti zyrtar identifikimi në formë fizike ose elektronike, siç është karta e identitetit, leja e qëndrimit ose identiteti elektronik (e-ID), ose me anë të një identifikimi tjetër të sigurt elektronik, siç është SwissID.

Drafti përcakton gjithashtu se cilat masa konsiderohen të përshtatshme për të siguruar që reklamat në ngjarjet e sponsorizuara nga industria e duhanit dhe produktet që përmbajnë nikotinë nuk janë as të dukshme dhe as të arritshme për të miturit. Hyrja në vendin ku shfaqet reklama duhet të ndalohet për të miturit, me kontrolle moshe në hyrje.

Tregtia e energjisë elektrike diellore midis banorëve të së njëjtës komunë do të jetë e mundur nga viti 2026

Nga 1 janari, furnizuesit e energjisë elektrike si Groupe E, GIS ose Romande Energie nuk do të jenë më thelbësorë. Qytetarët do të jenë në gjendje të shesin ose blejnë drejtpërdrejt energjinë elektrike të prodhuar nga panelet diellore të vendosura në komunën e tyre. Një premtim autonomie dhe kursimesh që megjithatë do të duhet kohë për t’u materializuar.

Deri më tani, rregulli ishte i thjeshtë: nëse prodhonit më shumë energji elektrike sesa konsumonit me panelet tuaja diellore, teprica duhej t’i shitej furnizuesit tuaj të energjisë elektrike (si Groupe E, SIGs, Viteos, Oiken ose Romande Energie) me një çmim që shpesh nuk është shumë i favorshëm dhe në rënie të ndjeshme kohët e fundit.

Nga 1 janari, ky kufizim zhduket. Banorët e së njëjtës komunë do të kenë lirinë të shesin energjinë e tyre të tepërt elektrike direkt te një bashkëqytetar që nuk e prodhon atë, me çmimin e rënë dakord midis tyre.

Enigmë për individët

Ideja e një “komuniteti lokal të energjisë elektrike” – ky është emri zyrtar – mund të bëhet shpejt një dhimbje koke administrative. Kush i lexon numëruesit? Kush faturon? Çfarë ndodh në rast të një mosmarrëveshjeje për çmimin ose pagesës së vonuar? Për të parandaluar që këto shkëmbime të shndërrohen në një konflikt lagjeje, organizimi është thelbësor.

Është ky reflektim që i shtyu rreth pesëmbëdhjetë banorë të Essertines-sur-Rolle, në kantonin e Vaud, të krijojnë një kooperativë. Kjo strukturë synon të bashkojë shpejt disa qindra anëtarë, pronarë dhe qiramarrës, për të bashkuar menaxhimin dhe për të gjetur një formulë fituese për të gjithë.

“Sfida është të mbetemi tërheqës në çmimet e blerjes së energjisë elektrike për ata që e prodhojnë atë, ndërsa e shesin me një çmim që është gjithashtu tërheqës për konsumatorët”, shpjegon Pierre Jaccard, president i kooperativës, shkruan RTS.

Një model ekonomik ende në zhvillim e sipër

Që këto komunitete lokale të energjisë elektrike të jenë ekonomikisht të qëndrueshme, prodhuesit dhe konsumatorët duhet të gjejnë llogarinë e tyre. Zyra Federale e Energjisë (FOEN) ka planifikuar një mekanizëm nxitës: furnizuesit e energjisë elektrike do të duhet të japin zbritje në kostot e transportit të energjisë elektrike brenda këtyre komuniteteve, duke filluar nga 20 deri në 40% në varësi të madhësisë së tyre. Logjika është se, ndërsa rryma udhëton në një distancë më të shkurtër, shpërndarësit bëjnë kursime që duhet t’i kalojnë.

Megjithatë, kjo zbritje nuk është unanime. Yannick Sauter, koordinator frëngjishtfolës i Swisssolar, ombrellës diellore, beson se kjo zbritje nuk është e mjaftueshme për të qenë tërheqëse. Përballë kësaj kritike, OFEN e justifikon vendimin e Këshilltarit Federal Albert Rösti duke argumentuar se kursimet në transport për furnizuesit nuk janë aq të rëndësishme në nivel lokal.

Zgjidhje për mbiprodhimin e verës

Në të njëjtën kohë, këto komunitete lokale mund të kenë gjithashtu avantazhe për furnizuesit e energjisë elektrike, veçanërisht në verë. Gjatë periudhave me diell, prodhimi fotovoltaik shpesh tejkalon kërkesën, duke i detyruar ndonjëherë shpërndarësit ta shesin këtë rrymë me humbje.

Duke i inkurajuar konsumatorët të përdorin energjinë elektrike lokale në kohën kur prodhohet – për shembull, duke karikuar makinën e tyre elektrike ose duke ndezur lavatriçen në mes të ditës – këto komunitete do të balanconin më mirë ofertën dhe kërkesën. Është çështje e inkurajimit të individëve për të konsumuar më me kujdes, si menaxhimi i ujit (mos e ujitni kopshtin tuaj me ujë të pijshëm nëse ekziston një alternativë), përcjell albinfo.ch.

Së pari për konsumatorët e mëdhenj

Pavarësisht këtyre përfitimeve të mundshme reciproke, furnizuesit e energjisë ende nuk kanë komunikuar masivisht rreth këtyre mundësive të reja. Megjithëse të autorizuara që në janar, komunitetet e para lokale të energjisë elektrike nuk duhet të jenë plotësisht funksionale deri në maj. “Zhvillimi do të jetë gradual”, thotë Philippe Délèze, president i Shoqatës së Shpërndarësve të Energjisë Elektrike të Valais. Ndoshta do të jetë një sukses i madh apo jo, por hap mundësi të reja.”

Në të ardhmen e afërt, komunitetet lokale të energjisë elektrike duhet të jenë kryesisht me interes për subjektet me disa ndërtesa në të njëjtën komunë, siç janë kompanitë ose agjencitë e pasurive të paluajtshme ose komunat. Janë këta “konsumatorë të mëdhenj” që do të bëjnë kursimet e para të rëndësishme në faturën e tyre të energjisë elektrike.

FIFA i jep Trumpit çmimin e paqes për ndalimin e 8 luftërave

Në ceremoninë e shortit për Botërorin 2026, FIFA i ka ndarë presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, çmimin e paqes, “FIFA Peace Price”. 

Përveç trofeut, atij i është ndarë edhe një medalje nga ana e presidentit të FIFA-s, Gianni Infantino.

Sipas njoftimit, kjo ka ndodhur për siç u tha ndalimin e 8 luftërave, përfshirë atë mes Kosovës dhe Serbisë, transmeton albinfo.ch.

PZAP certifikon Listën Serbe për zgjedhjet e 28 dhjetorit

Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa në Kosovë e ka ndryshuar vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve dhe e ka certifikuar Listën Serbe për zgjedhjen e parakohshme të 28 dhjetorit.

Sipas vendimit të 2 dhjetorit, KQZ-ja nuk e kishte certifikuar Listën Serbe për zgjedhjet e parakohshme teksa në vendimin e publikuar më 5 dhjetor, PZAP-ja ka thënë se vendimi i KQZ-së është i paligjshëm dhe jokushtetues, transmeton albinfo.ch.

“Vendimi i KQZ-së është në kundërshtim me nenet 31 dhe 45 të Kushtetues, si dhe në kundërshtim me nenet 16, 17, 26, 27 dhe 30 të Ligjit për Zgjedhjet e Përgjithshme. Urdhërohet KQZ-ja ta konfirmojë subjektin politik Lista Serbe në përputhje me Ligjin për Zgjedhjet e Përgjithshme”, thuhet në vendimin e PZAP-së.

Ndryshimet e transportit publik që priten në qytetet më të mëdha të Zvicrës në vitin 2026

Orari i ri i trenave të Zvicrës për vitin 2026 hyn në fuqi më 14 dhjetor. Nga kjo ditë e tutje, autobusët dhe tramvajet do të funksionojnë gjithashtu me një orar të ri, me kompanitë e transportit publik që modifikojnë/zgjerojnë rrjetin e tyre të itinerareve.

Sa i përket rrjetit hekurudhor, do të ketë disa ndryshime në itineraret vendase dhe ndërkombëtare që mund t’i gjeni në lidhjet më poshtë.

Po qytetet kryesore zvicerane?

Le të fillojmë me Cyrihun (VBZ)

Linjat e tramvajit 2, 4, 5, 8, 11, 15 dhe 17 do të operojnë në itinerare të reja.

Ka gjithashtu ndryshime në linjat e autobusëve 35, 78 dhe 89.

Në më shumë detaje, linja e autobusit 89 do të shkojë në Unterengstringen, 78 në Heizenholz dhe 35 (e cila tani funksionon si 45) në Werdhölzli.

“Falë një shkëmbimi të zgjuar të seksioneve individuale të itinerareve, linjat 89, 78 dhe 35 do të ofrojnë lidhje më tërheqëse se më parë”, tha VBZ.

Sa i përket tramvajeve, 10 nga gjithsej 14 linja do të operojnë pjesërisht në itinerare të ndryshme ose do të zëvendësohen nga të ashtuquajturat linja ndërtimi.

Gjenevë (TPG)

Disa linja do të përfitojnë nga shërbimi i shtuar.

Për linjën e autobusëve 8, e cila lidh Gjenevën me Veyrier, frekuencat do të dyfishohen të dielave nga maji deri në shtator për të lehtësuar ekskursionet në malin Salève.

Linja 38 do të zgjatet gjithashtu në fundjavë nga Place Favre në qendrën sportive Sous-Moulin për akses më të lehtë.

“Linja e plazhit” (numri 29) do të rilançohet pas një viti të parë prove në vitin 2025. Këtë herë, autobusët e saj do të funksionojnë çdo ditë të javës gjatë pushimeve shkollore verore, me shërbim të përmirësuar dhe rregullime të itinerarit.

Sa i përket linjës 7, ajo do të zgjerohet përtej Bout-du-Monde, duke kaluar pranë qendrës sportive Vessy. Gjithashtu do të shërbejë, 24/7, edhe rrethin Grands Esserts në Veyrier.

Megjithatë, përdoruesit e linjës 23 do të ndihen të pakënaqur. Kjo për shkak se punimet e ndërtimit të tramvajit në objektin e parkimit dhe udhëtimit P+R 47 po e detyrojnë TPG-në të ndërpresë autobusët në aeroport. Por autobusi 28 do të zgjerohet deri në Grand-Saconnex, ndalesën Tunnel Routier.

Së fundmi, TPG do të vazhdojë elektrifikimin e flotës së saj. Autobusët elektrikë do të futen gradualisht në linjat 5 dhe 10 gjatë gjithë vitit. Provat fillestare janë planifikuar në linjën 23 gjatë tremujorit të parë të vitit 2026.

Bazel (BVB)

Ndër ndryshimet në vitin 2026, linja 48 tani do të funksionojë çdo 7.5 minuta nga e hëna në të premte dhe gjithashtu gjatë gjithë ditës të dielave dhe festave zyrtare.

Gjithashtu do të zgjerohet deri në stacionin e trenit St. Johann gjatë orëve të pikut të mëngjesit dhe të mbrëmjes. Zona e Bachgraben do të lidhet gjithashtu me rajonin Leimental, konkretisht Oberwil dhe Therwil, me anë të linjës së re të autobusëve 49, shkruan thelocal, transmeton albinfo.ch.

Linja 31 tani do të funksionojë vetëm midis Otto Wenk-Platz dhe Claraplatz.

Gjithashtu, lidhja e mëparshme midis linjës 38 dhe 48 do të ndërpritet, dhe linja 38 tani do të zgjerohet deri në Varrezat Allschwil.

Për më tepër, gjatë orëve të pikut, linja e autobusëve 42 midis stacionit të trenit SBB dhe selisë qendrore të Roche tani do të funksionojë çdo 7.5 minuta. Megjithatë, autobusi nuk do të ndalet më në stacionin Habermatten në Riehen.

Ka edhe një ndryshim tjetër për Riehen: Linja 2 e tramvajit do të shkojë gjithmonë deri në Fondacionin Beyeler gjatë orëve të pikut.

Megjithatë, në mbrëmje, linja 2 do të funksionojë vetëm për në Riehen deri në orën 7 të mbrëmjes.

Dhe linja e autobusit 50 për në EuroAirport do të funksionojë çdo 7.5 minuta gjatë fundjavave gjatë pushimeve të pranverës, verës dhe vjeshtës.

Zvicra nënshkroi kontratën për tetë avionët e parë F-35

Zvicra ka nënshkruar një kontratë me prodhuesin amerikan Lockheed Martin për blerjen e tetë avionëve luftarakë F-35, njoftoi të enjten Zyra Federale për Prokurimin e Mbrojtjes (Armasuisse). Dy kontrata të tjera për 28 avionë shtesë janë duke u negociuar aktualisht.

Ky është një hap i parë konkret përpara në rastin e blerjes së F-35. Kontrata me Lockheed Martin për një grup fillestar prej tetë avionësh luftarakë u nënshkrua më 29 shtator, tha Armasuisse për radion publike zvicerane, RTS, duke konfirmuar informacionin nga gazeta Le Temps.

Zyra Federale për Prokurimin e Mbrojtjes tha se avionët aktualisht po testohen në Shtetet e Bashkuara dhe do të mbërrijnë në Zvicër midis viteve 2027 dhe 2029.
Kontratat për dy grupe të tjera prej 28 avionësh shtesë janë duke u negociuar, shtoi Armasuisse.

Më shumë avionë në 2028 dhe 2029

Në total, qeveria zvicerane ka porositur 36 avionë luftarakë nga kompania amerikane.

Sipas Armasuisse, fillimisht do të ketë një kontratë për tetë avionë të tjerë F-35, që pritet të mbërrijnë nga Italia brenda tre vitesh. 20 avionët e fundit janë planifikuar të dorëzohen në Zvicër në vitin 2029. Ky afat kohor konfirmon angazhimin e bërë nga Ministri Zviceran i Mbrojtjes, Martin Pfister, për të ecur përpara me projektin.

Çmimet e këtyre blerjeve mbeten të paqarta në këtë fazë. Armasuisse nuk ka zbuluar asnjë shifër, transmeton albinfo.ch.

Një porosi e reduktuar?

Votuesit zviceranë miratuan me një diferencë të ngushtë një paketë prej 6 miliardë CHF për 36 avionë F-35 në vitin 2020. Që atëherë, fatura është rritur. Pfister ka përmendur një tejkalim të mundshëm të kostos deri në 1.3 miliardë CHF. Ai tha se SHBA-të ia atribuojnë këtë rritje inflacionit dhe rritjes së kostove të lëndëve të para dhe energjisë.

Ministri tha se po shqyrtonte disa zgjidhje, duke përfshirë uljen e numrit të avionëve të porositur për të shmangur tejkalimet e kostos. Megjithatë, Armasuisse ende mbështetet në blerjen e 36 avionëve.

Këshilli Federal pritet të komunikojë për këtë çështje së shpejti.

Austria gati në fund të renditjes së BE-së për gratë në role të larta

Austria renditet ndër vendet me performancën më të keqe në Bashkimin Evropian kur bëhet fjalë për gratë në role të larta biznesi, sipas një ankete të re nga Banka Evropiane e Investimeve (BEI). Vetëm një pjesë relativisht e vogël e firmave austriake kanë ose një përqindje të konsiderueshme të grave në menaxhmentin e lartë ose pronësi shumicë nga gratë, duke e vendosur vendin të katërtin nga fundi në BE.

Anketa vjetore e Investimeve e BEI-së shqyrton kompanitë në të gjithë BE-në, Shtetet e Bashkuara dhe Mbretërinë e Bashkuar, dhe gjurmon praninë e grave në pozicione të larta duke përdorur dy kritere: firmat ku të paktën 40 përqind e menaxherëve të lartë janë gra, dhe firmat ku gratë zotërojnë të paktën gjysmën e kompanisë. Në të dyja masat, Austria është pas shumicës së kolegëve të saj evropianë.

Në të gjithë BE-në, raporti zbulon se gratë mbeten të nën-përfaqësuara në rolet e larta të korporatave dhe se firmat evropiane tashmë mbeten prapa homologëve të tyre amerikanë në aspektin e lidershipit femëror. Austria, nga ana tjetër, ndodhet në nivelin më të ulët të një grupi që tashmë nuk performon mirë.

Tabloja nuk është uniforme në të gjithë sektorët. Në të gjithë BE-në, firmat e shërbimeve kanë tendencë të kenë ekipe menaxhimi më të balancuara nga ana gjinore sesa kompanitë në prodhim ose ndërtim, shkruan theinternational. I njëjti model mund të shihet në Austri, ku gratë kanë më shumë gjasa të mbajnë role të larta në shërbime, shitje me pakicë, turizëm dhe disa industri profesionale sesa në industrinë e rëndë ose ndërtim. Por edhe në këta sektorë më të balancuar, Austria nuk arrin vendet kryesore, transmeton albinfo.ch.

Anketa gjithashtu thekson një lidhje të rëndësishme midis diversitetit të lidershipit dhe transformimit të korporatave. Firmat me më shumë gra në pozicione të larta kanë më shumë gjasa të investojnë në inovacion, të miratojnë teknologji të reja dhe të ndjekin investime të lidhura me klimën. Në shumë vende, ky “dividend i diversitetit” është i dukshëm në dixhitalizimin më të shpejtë dhe strategjitë më ambicioze të gjelbra midis firmave të balancuara nga ana gjinore.

Kjo e bën pozicionin e Austrisë veçanërisht të habitshëm. Vendi shfaqet si një favorit diku tjetër në raport kur bëhet fjalë për teknologjitë e përparuara dixhitale dhe investimet e lidhura me klimën, megjithatë ai ende mbetet shumë prapa në barazinë gjinore në krye të kompanive. Ndërsa firmat austriake janë të shpejta për të investuar në mjete dhe infrastrukturë të re, strukturat e tyre të lidershipit mbeten relativisht tradicionale.

Shifrat e tregut të punës tregojnë se gratë austriake marrin pjesë në fuqinë punëtore me norma të larta dhe nivelet e arsimit të femrave janë përgjithësisht në përputhje me ose mbi mesataret e BE-së. Megjithatë, gjetjet e BEI-së sugjerojnë se ky talent nuk po përkthehet në përfaqësim proporcional në nivelet drejtuese dhe strukturat e pronësisë.

Raporti tregon disa faktorë strukturorë që qëndrojnë pas hendekut në të gjithë BE-në: stereotipet e vazhdueshme gjinore, aksesi i pabarabartë në rrjete dhe kapital, dhe politikat familjare që ende i shtyjnë gratë drejt punës me kohë të pjesshme ose ndërprerjeve të karrierës. Në Austri, ku punësimi me kohë të pjesshme midis grave është veçanërisht i përhapur, këto mekanizma mund të jenë veçanërisht të forta.

Për politikëbërësit, renditja ka të ngjarë të nxisë debatin rreth kuotave, stimujve dhe rregullave të qeverisjes korporative. Ndërsa disa vende të BE-së kanë futur kuota gjinore detyruese për bordet mbikëqyrëse ose kompanitë e listuara, Austria deri më tani është mbështetur më shumë në masa vullnetare dhe presion të butë. Shifrat e BEI-së do t’u shtohen thirrjeve për të rishikuar këtë qasje.

Për bizneset, anketa është një paralajmërim se Austria rrezikon të mos përdorë gjysmën e rezervës së saj të mundshme të lidershipit pikërisht në një kohë kur firmave u kërkohet të lundrojnë në përçarje dixhitale, tranzicion klimatik dhe një treg pune të ngushtë. Me vendet e tjera që ecin më shpejt në barazinë gjinore në rolet kryesore, hendeku i konkurrueshmërisë mund të zgjerohet.

“Hap strategjik”: Kosova bëhet gati të ndezë motorët e mbrojtjes

Fabrika e parë e municioneve do të ndërtohet në Jahoc të Gjakovës, me prodhimin e parë të planifikuar për fundin e vitit 2026.

Ekspertët amerikanë e shohin këtë si një hap të duhur për forcimin e sigurisë. Por, paralelisht, ngrihen edhe pyetje mbi kapacitetet reale të Kosovës, sfidat teknike dhe implikimet rajonale që mund t’i sjellë kjo nismë.

Koloneli në pension i Ushtrisë amerikane, Ray Wojck ka thënë se një nga gjërat pozitive për Kosovën falë pranisë shumëvjeçare të misionit të NATO-s, KFOR është marrëdhënia e ngushtë dhe bashkëpunimi i vazhdueshëm me aleatët.

“Kosova e ka diskutuar këtë nismë veçanërisht me SHBA-në dhe Mbretërinë e Bashkuar, dy nga aleatët e saj më të afërt të cilët janë shumë mbështetës për të”, ka thënë ai, transmeton albinfo.ch.

Ndërsa, Argyro Kartsonaki nga Instituti për kërkime të paqes dhe politikat e sigurisë pajtohet se është logjike që një shtet i vogël të përpiqet të forcoj sigurinë e vet, por paralajmëron se këto veprime mund të përceptohen si kërcënim nga fqinjët.

“Kjo nuk do t’i ndryshoj dinamikat e sigurisë në Ballkan. Ajo që mund të bëj është që t’i ushqejë narrativat, t’i jap dhe një element propagandës dhe diskurseve populiste të presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq”, tha ajo./REL