Tetëmbëdhjetë spitale zvicerane kanë vendosur të bashkojnë forcat për t’u mbrojtur nga sulmet kibernetike. Për këtë qëllim, ato kanë krijuar një organizatë kombëtare për siguri kibernetike, e cila do të shërbejë si platformë bashkëpunimi mes institucioneve. Në këtë aleancë bëjnë pjesë edhe Spitali i Fribourg-ut (HFR) dhe Spitali i Valais-it.

Shoqata, e quajtur Healthcare Cyber Security Center (H-CSC), do të funksionojë si një “sistem alarmi”, sipas një njoftimi për media të publikuar të enjten. Kështu, spitalet do të mund të shkëmbejnë informacion në rast sulmesh kibernetike.

Përveç kësaj, ato do të zhvillojnë standarde të përbashkëta mbrojtjeje dhe do t’i ofrojnë mbështetje njëra-tjetrës në rast të një sulmi. “Sulmuesit kibernetikë kanë bashkëpunuar prej kohësh, ndërsa ne kemi bërë shumë pak. Kjo po ndryshon tani,” thekson presidenti i shoqatës, Erik Dinkel.

Punimet e mirëmbajtjes dhe modernizimit në rrjetin hekurudhor të Zvicrës frankofone do të sjellin disa ndërprerje në qarkullimin hekurudhor në disa seksione.

Në kantonin e Vaud-it, rinovimi i pajisjeve të sigurisë dhe strukturave ndërmjet La Conversion dhe Puidoux do të shkaktojë ndërprerje në linjën Lausanne-Puidoux për dy fundjava: nga 5 deri më 8 shtator dhe nga 28 nëntor deri më 1 dhjetor.

Zëvendësime me autobusë

IR15: midis Lausanne dhe Palézieux

IC1: midis Lausanne dhe Fribourg

Edhe trenat rajonalë do të zëvendësohen me autobusë.

Për udhëtime të gjata në aksin lindje-perëndim, pasagjerëve u këshillohet të përdorin linjën Pied du Jura, njoftoi CFF të enjten.

Ndërprerje rajonale të shkurtra

Midis Lausanne dhe Cully: nga 13 deri më 15 shtator, për shkak të instalimit të devijimeve të reja. Trenat InterRegio 90/95 do të devijohen përmes Palézieux, duke zgjatur udhëtimin me rreth 30 minuta.

Midis Chavornay dhe Yverdon-les-Bains: më 11 dhe 12 tetor.

Midis Villeneuve dhe Vevey: më 8 dhe 9 nëntor.Punime të tjera

Linja Payerne-Murten: ndërprerje nga 29 gusht deri më 1 shtator dhe nga 19 deri më 22 shtator, për shkak të riparimeve të kalimeve në nivel dhe punimeve për zëvendësimin e një ure.

Në kantonin Valais, linja Visp-Brig do të mbyllet nga 10 deri më 13 tetor; autobusët do të shërbejnë si zëvendësim.

Stacioni i Moutier do të jetë i bllokuar nga 12 deri më 15 shtator, për shkak të vendosjes së një ure të re dhe pikave të reja, pjesë e modernizimit të stacionit

Zug, Basel-City dhe Cyrih kryesojnë listën e kantoneve zvicerane me ekonomitë më konkurruese, sipas një studimi të UBS. Graubünden është në fund të renditjes.

Treguesi i Konkurrueshmërisë Kantonale (CCI) bazohet në 57 parametra që japin informacion mbi perspektivat e zgjerimit ekonomik afatgjatë të një rajoni.

Kantoni më i mirë vlerësohet me një pikëzim prej 100, të tjerët ndjekin në mënyrë proporcionale. Ata me vlera të ulëta të CCI nuk kanë domosdoshmërisht potencial absolut të kufizuar, por thjesht mundësi nën mesataren krahasuar me kantonet e tjera.

Analiza tregon një hendek të qartë midis tre të parëve, të cilët mbeten në të njëjtat pozicione si në analizën e mëparshme të vitit 2023. Vaud (78), Aargau (77), Gjeneva (73), Basel-Country (73), Lucerna (72), Schwyz (71) dhe Schaffhausen (68) plotësojnë dhjetëshen e parë, transmeton albinfo.ch.

Ticino ngjitet në vendin e 20-të, duke fituar një pozicion krahasuar me dy vjet më parë, me një ICC prej 52, shkruan swissinfo. Ai mbledh pikë kryesisht për strukturën e tij ekonomike (74), por ajo që peshon negativisht është tregu i punës, ku është i parafundit me një rezultat prej 5.

Ngjashëm me krye, fundi i renditjes zvicerane mbetet i pandryshuar: vlerat më të këqija shënohen nga Graubünden (44), Valais (44) dhe Jura (33). Graubünden penalizohet nga gjeografia, e cila përkthehet në probleme të aksesit dhe një zonë të kufizuar për kompanitë.

Shumica e ndryshimeve që nga anketa e fundit në vitin 2023 janë kryesisht për shkak të zhvillimeve në tregun e punës dhe mjedisit të kostos. Gjatë dhjetë viteve të ardhshme, popullsia punëtore do të ulet ose do të ngecë në më shumë se gjysmën e kantoneve, gjë që do të ketë një ndikim të rëndësishëm në konkurrueshmërinë e tyre.

Konkurrenca tatimore ndërkantonale ka humbur një pjesë të rëndësisë së saj për shkak të taksimit minimal të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD). Megjithatë, sipas ekspertëve të UBS, normat e taksave kantonale mbeten vendimtare për shumicën e kompanive.

Një mjedis tërheqës tatimor, pra, mbetet një faktor kyç në zgjedhjen e vendndodhjes. Megjithatë, mjedisi i kostos karakterizohet jo vetëm nga taksat, por edhe, gjithnjë e më shumë, nga mungesa e banesave, rritja e qirave dhe çmimet më të larta të energjisë elektrike.

Hulumtimi analizon gjithashtu varësinë e kantoneve nga eksportet. Globalisht, politika industriale po përjeton një rilindje, të shoqëruar me proteksionizëm në rritje, siç dëshmohet nga tarifat doganore specifike të vendit të fundit të futura nga qeveria amerikane.

Ky zhvillim përbën një rrezik të konsiderueshëm për kantonet e orientuara drejt eksportit në veçanti: Nidwalden dhe Neuchâtel janë veçanërisht të prekura, pasi 44% dhe 38% e eksporteve të tyre shkojnë përkatësisht në SHBA.

Në të kundërt, Cyrihu, Vaud, Gjeneva, Zug dhe Basel-City tregojnë rezistencën më të madhe ndaj barrierave tregtare. Në renditjen e më pak të prekurve, Ticino është i 12-ti dhe Graubünden është i 14-ti.

Megjithatë, konkurrueshmëria e vërejtur në nivel kantonal shpesh fsheh dallimet rajonale që ndonjëherë janë edhe të theksuara. Një hartë e publikuar në studim tregon, për shembull, se zona e Luganos ka perspektiva më të mira sesa zonat e Bellinzonës dhe Mendrisiottos, të cilat nga ana tjetër duken shumë më mirë të vendosura sesa luginat më në veri në Ticino.

Një fenomen i ngjashëm mund të vërehet edhe në Graubünden, me Churin më dinamik se rrethet e tjera.

Nëse jeni shtetas i huaj i punësuar në Zvicër, mund të dëshironi që, në një moment apo në një tjetër, të gjeni një punë të re. Por a mund ta bëni këtë?

Thuaj se nuk jeni të kënaqur me pozicionin tuaj aktual dhe dëshironi të gjeni një punë tjetër.

Ose ndoshta lind një mundësi e re profesionale dhe dëshironi ta shfrytëzoni atë.

Ka shumë situata kur mund të dëshironi të ndryshoni punë ose punëdhënës, por nuk jeni të sigurt nëse leja juaj aktuale e punës ju lejon ta bëni këtë.

Përgjigja është: varet.

Si shtetas i huaj, të drejtat tuaja të punës dhe të qëndrimit (ose kufizimet) përcaktohen nga dy faktorë: kombësia juaj dhe lloji i lejes që keni.

Kjo është ajo që duhet të dini

Siç u përmend më sipër, liria juaj (ose mungesa e saj) për të ndryshuar punë varet nga kombësia/pasaporta juaj, e cila, nga ana tjetër, përcakton se çfarë lloj lejeje ju jepet.

Si rregull, nëse jeni shtetas i një shteti të BE-së, ose ndryshe Norvegjisë, Islandës ose Lihtenshtajnit (EFTA), mund të ndërroni punë dhe punëdhënës sipas dëshirës.

Megjithatë, nëse vini nga një vend i tretë, të drejtat tuaja për ta bërë këtë janë shumë më të kufizuara, transmeton albinfo.ch.

Por shumë varet edhe nga lloji i lejes që keni.

Në përgjithësi, ekzistojnë tre lloje lejesh pune/qëndrimi të lëshuara për banorët e huaj në Zvicër: L, B dhe C.

Le të shohim së pari ‘C’

Ky status i qëndrimit të përhershëm është ‘më i larti’ në hierarkinë e lejeve dhe u ofron mbajtësve të tij të drejta të gjera.

Midis tyre janë mundësi të pakufizuara punësimi, të tilla si mundësia për të ndryshuar punë dhe kantone rezidence, dhe krijimi i bizneseve tuaja, shkruan thelocal.

Nëse keni një leje C, atëherë jeni të lirë të merrni çdo punë që dëshironi.

Kjo vlen për njerëzit e çdo kombësie  qytetarët e BE-së/EFTA-s, si dhe ata nga vendet e treta. Kjo sepse sapo të jeni të kualifikuar për dhe të merrni lejen tuaj C, shtetësia juaj nuk ka rëndësi  të gjithë mbajtësit e lejes C janë të barabartë para ligjit.

Po në lidhje me lejen ‘L’?

Kjo është paksa e ndërlikuar sepse kjo leje e veçantë lëshohet për punësim afatshkurtër – zakonisht deri në një vit – për punëtorët e vendeve të treta.

Meqenëse është e lidhur me një punëdhënës specifik, mbajtësit e saj nuk mund të ndryshojnë punë, në parim.

Megjithatë, ndonjëherë kjo leje u lëshohet edhe personave nga BE/EFTA që vijnë në Zvicër për një detyrë të përkohshme.

Nëse dëshirojnë të kërkojnë një punë tjetër, duhet të aplikojnë për një leje B (shih më poshtë) para se të ndryshojnë punëdhënësin.

Është një proces mjaft i thjeshtë: thjesht duhet të aplikoni tek autoritetet lokale të imigracionit, megjithëse ju lejohet të qëndroni në Zvicër, pa leje, deri në tre muaj ndërsa kërkoni një punë.

Së fundmi, por jo më pak e rëndësishme, leja B

Kjo është leja më e zakonshme që u jepet të huajve në Zvicër.

Ekzistojnë dy lloje  afatshkurtra (e ngjashme me lejen L të lartpërmendur)  dhe ato që janë të vlefshme për një vit dhe mund të rinovohen çdo vit.

Shtetasit e huaj me llojin e fundit të lejes B mund të fillojnë një punë të re, veçanërisht nëse vijnë nga BE/EFTA.

Nga ana tjetër, ata nga jashtë Evropës, të cilët i nënshtrohen kuotave vjetore, përballen me më shumë kufizime në këtë drejtim, siç u shpjegua më sipër.

Kjo mund të duket si një pyetje e çuditshme, përveçse shfaqet rregullisht në disa forume të emigrantëve. Pra, a mund të digjet ose shkatërrohet flamuri zviceran?

Zviceranët në përgjithësi janë shumë patriotë dhe kanë një ndjenjë të fortë krenarie dhe identiteti kombëtar. Prandaj, do të ishte e arsyeshme të pritej që djegia, ose përdhosja e flamurit të tyre në një mënyrë tjetër, do të ishte e paligjshme, siç është në shumë vende.

Megjithatë, Komiteti i Çështjeve Ligjore i Këshillit Kombëtar hodhi poshtë me 15 vota pro dhe 10 kundër një mocion të paraqitur nga deputeti Jean-Luc Addor, i cili synonte të ndalonte shkatërrimin e qëllimshëm të “flamurit zviceran dhe emblemave të tjera të sovranitetit zviceran”.

Çfarë thotë legjislacioni aktual në këtë çështje?

Është interesante se ligji thotë se asnjë flamur (qoftë zviceran, kantonal apo komunal) nuk mund të përdhoset nëse shfaqet nga autoritetet, megjithëse nuk vendosen kufizime të tilla në sferën private.

Me fjalë të tjera, nëse një flamur valëvitet në cilësi “zyrtare” më 1 gusht, festën kombëtare zvicerane, dhe dikush i shkakton dëme të qëllimshme, atëherë po, kjo është e paligjshme.

Por nëse, le të themi, tifozët e futbollit e grisin ose e djegin flamurin pas një ndeshjeje sepse skuadra zvicerane humbi, kjo është plotësisht e ligjshme, transmeton albinfo.ch.

Addor, deputeti që paraqiti mocionin, argumentoi megjithatë se flamuri, i cili është një simbol i Zvicrës, “duhet të mbrohet, pavarësisht se ku shfaqet ose nga kush shfaqet”.

Liria e shprehjes

Megjithatë, shumica e Komitetit të Këshillit Kombëtar nuk u pajtua me këtë qëndrim.

Ata theksuan se shkatërrimi i pronës publike nuk mund të trajtohet në të njëjtën mënyrë (nga një perspektivë ligjore) si shkatërrimi i sendeve personale të dikujt, shkruan thelocal.

Linja zyrtare është se “edhe nëse shenja të tilla proteste [në sferën private] shprehin pakënaqësi me Shtetin, ato nuk mund të kriminalizohen nga respekti për lirinë e shprehjes dhe parimin e proporcionalitetit”.

Anëtarët e Komitetit shtuan se edhe pse fqinjët Gjermania, Italia dhe Austria duan të “mbrojnë emblemat e tyre të sovranitetit, në Zvicër, dispozita të tilla nuk do të ishin efektive”.

Të huajt që jetojnë në Zvicër do të përfitonin vërtet nga të pasurit miq zviceranë, por problemi është se është shumë e vështirë të ndërtosh miqësi të ngushta me vendasit. Ky është përfundimi që kanë arritur lexuesit tanë.

Kur i pyetëm të huajt në Zvicër nëse të kesh miq zviceranë ishte një pjesë kyçe e të ndihesh si në shtëpi, përgjigja ishte e përzier. Por në një pikë, pothuajse të gjithë ranë dakord: të kesh miq zviceranë është gjithçka tjetër përveçse e lehtë.

“Është shumë e rëndësishme të kesh miq zviceranë! Njohja e vendasve të ndihmon të kuptosh dhe ta njohësh më mirë vendin,” tha Ira, e cila jeton në Vaud.

Për të tjerët, një grusht lidhjesh zvicerane bën gjithë ndryshimin. “Dy deri në tre miq të mirë zviceranë të ndihmojnë të ndihesh i pranuar, më rehat e kështu me radhë,” tha një i anketuar nga Villars-sur-Ollon.

Ndërkohë, Saurabh nga Cyrihu tha se të kesh miq zviceranë ishte e rëndësishme “deri në një farë mase”. “Ofron një ndjenjë përfshirjeje dhe përkatësie,” shpjeguan ata.

“Nuk duhet të jenë të gjithë zviceranë, por po, mendoj se është e rëndësishme të kesh një lidhje miqësore me vendasit,” u pajtua Jay nga Cyrihu, shkruan thelocal.

Por jo të gjithë janë dakord. Disa thanë se miqtë vendas nuk ishin “të nevojshëm” ose edhe të padëshirueshëm.

“Do të preferoja të kisha miq ndërkombëtarë sa herë që të jetë e mundur”, tha Doaa nga Egjipti, e cila tani jeton në Trimbach.

Dhe Jeff, një amerikan në Cyrih, argumentoi se çështja më e madhe është se si shoqëria zvicerane i trajton të huajt në përgjithësi, duke treguar për “punonjësit shtetërorë dhe federalë [të cilët] në përgjithësi duket se shqetësohen për të ndihmuar të huajt, veçanërisht kur ka një pengesë gjuhësore”.

Por pavarësisht pikëpamjeve të tyre nëse miqtë zviceranë kanë rëndësi, të anketuarit në anketën tonë ishin unanimë për një gjë: të bësh miq nuk është e lehtë.

Është shumë e vështirë të bësh miq në vend, një çifti madje iu mohua shtetësia sepse “nuk kishin mjaftueshëm miq”.

Zviceranët janë “të mirë, por marrëdhënia mbetet një marrëdhënie njohjeje në vend që të shndërrohet në miqësi”, shpjegoi Saurabh, përcjell albinfo.ch.

Ndërkohë, Jeff nga Cyrihu theksoi pengesën gjuhësore dhe madhësinë e vendit: “Gjuha amtare është kaq unike dhe larg gjermanishtes së lartë, dhe madhësia e vogël e vendit do të thotë që të gjithë tashmë kanë familje dhe miq”.

“Ata tashmë kanë rrethin e tyre,” u pajtua një i anketuar nga Hong Kongu.

Edhe në qytetet më të vogla, lexuesit thanë se mundësitë ishin të kufizuara. “Nuk ka kurrë rast për të bërë miq të rinj kur arrin një moshë të caktuar. Vetëm në punë,” tha Ira nga Vaud.

Një lexues tjetër në Villars-sur-Ollon vuri në dukje se gjuha, kultura dhe lëvizshmëria ekonomike formësuan shanset për të takuar njerëz me interesa të përbashkëta, ndërsa një lexues anonim vuri në dukje se kishte “dallime të rëndësishme kulturore” që ndikuan në formimin e miqësive me vendasit.

Disa madje pyetën veten nëse problemi nuk ishte unik për të huajt.

“Shumë zviceranë thonë se kanë mjaftueshëm miq. Shumica e tyre kanë disa miq, dhe ndonjëherë edhe miq shkolle. Pjesa tjetër janë kolegë. Mendoj se mund të jetë e vështirë  ose e panevojshme  që vetë zviceranët të bëjnë miq të rinj zviceranë,” tha Doaa.

Pra, nëse doni të bëni miq zviceranë, cilat janë disa këshilla të mira për t’i bërë ata?

“Bëhuni të flisni rrjedhshëm gjuhën lokale; për shembull, gjermanishten zvicerane, dhe jo gjermanishten standarde, e cila është një pengesë mjaft e lartë tashmë,” tha Saurabh.

Jeff u pajtua, por shtoi: “Për një person që nuk flet gjermanisht, ky është një proces i gjatë, deri në të cilin ai tashmë ka krijuar miqësi me të huaj të tjerë që nuk janë zviceranë dhe flasin gjermanisht.”

Edhe pse të mësuarit e gjuhës lokale ishte përgjigjja më e popullarizuar, jo të gjithë ishin të bindur se gjuha ishte i vetmi faktor.

“Nuk është çështje gjuhe,” tha një i anketuar, i cili nuk mundi të përcaktonte se çfarë tjetër e bënte të vështirë.

Pavarësisht sfidave, lexuesit kishin disa këshilla për të ndarë. Përfshirja në nivel lokal ishte një sugjerim i zakonshëm.

“Merrni pjesë në ngjarje dhe aktivitete tipike shoqërore ose kulturore dhe shfaqni veten atje. Bëni më shumë përpjekje me njerëzit zviceranë që takoni rregullisht,” këshilloi një i anketuar nga Villars-sur-Ollon.

“Të bashkohesh me një klub ose shoqatë lokale ndihmon,” u pajtua Jay, duke shtuar se “ende nuk është e lehtë”.

Dhe kur gjithçka tjetër dështon? Doaa ofroi një zgjidhje ironike: “Lëreni vendin përgjithmonë”.

Pavarësisht nëse mendoni se miqtë zviceranë janë të domosdoshëm apo jo, shumica e të huajve bien dakord se është e vështirë t’i gjesh. Për ata që janë të vendosur, duhet këmbëngulje, aftësi gjuhësore dhe gatishmëri për t’u bashkuar me jetën lokale. Dhe nëse duket e pamundur, nuk jeni vetëm.

Mediat gazetareske janë shumë më efektive si një mjedis reklamimi sesa mediat sociale. Ato gëzojnë më shumë besim tek konsumatorët, përfaqësojnë besueshmërinë dhe nxisin gatishmërinë për të blerë. Kjo vërtetohet nga dy studime të reja nga PwC dhe gfs-zürich në emër të Shoqatës së Botuesve të Medias Zvicerane (VSM).

Studimi nga gfs-zürich midis konsumatorëve zviceranë gjermanishtfolës tregon se 96 përqind e të anketuarve deklarojnë se janë përballur me lajme të rreme më shpesh në dy vitet e fundit dhe presin një rritje të mëtejshme në të ardhmen. 85 përqind i shohin këto kryesisht në mediat sociale dhe vetëm dy përqind e gjejnë informacionin atje të besueshëm, transmeton albinfo.ch.

Kjo ka pasoja të drejtpërdrejta për reklamimin: Sipas studimit, kjo duket më e besueshme në një mjedis të verifikuar faktet (71 përqind) dhe më tepër çon në një gatishmëri për të blerë. 70 përqind do të preferonin të blinin një produkt nëse reklama shfaqej në median e shtypur ose online, shkruan 20minuten. Reklamimi në mjedisin e lajmeve të rreme, nga ana tjetër, vështirë se perceptohet si i besueshëm ose që rrit blerjet.

Një mjedis reklamimi i besueshëm është gjithnjë e më i rëndësishëm për imazhin e markës.

Firma konsulente PwC ka shqyrtuar tregun zviceran të reklamave përmes intervistave me ekspertë të industrisë dhe një ankete online të kompanive. Rezultati: Klientët e reklamave përballen me një konflikt objektivash. Siç shpjegon CEO Gustav Baldinger: “Objektivat afatshkurtra të performancës aktualisht po i drejtojnë buxhetet drejt mediave sociale. Në të njëjtën kohë, kompanitë duan të forcojnë markat e tyre në planin afatgjatë. Për këtë qëllim, ato mbështeten konkretisht në median zvicerane, e cila ofron mjedise të besueshme gazetareske.

Anketa e PwC tregon se për 82 përqind të kompanive të anketuara, tema e “sigurisë së markës” po bëhet gjithnjë e më e rëndësishme në reklamim. Kjo do të thotë që reklamat duhet të shfaqen vetëm në mjedise të sigurta. 81 përqind e reklamuesve thonë se një mjedis i besueshëm reklamimi po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm për imazhin dhe ndërgjegjësimin e markës.

VSM dëshiron të promovojë reklamimin në median tradicionale

Me një fushatë të re, VSM po përqendrohet në median gazetareske si mjedise reklamimi. Nën pretendimin “Besueshmëria funksionon më mirë”, vendimmarrësit, por edhe popullata e përgjithshme, duhet të sensibilizohen. “Ne duam ta bëjmë të qartë se ia vlen të investohet përsëri me vetëdije në peizazhin mediatik zviceran”, thotë Ladina Heimgartner, Zëvendëspresidente e VSM dhe CEO e Ringier Medien Schweiz. Fushata përfshin reklama të shtypura dhe online, postera, spote radiofonike dhe televizive dhe do të jenë të dukshme në Zvicra gjermanishtfolëse, Ticino dhe më vonë edhe në Zvicrën frëngjishtfolëse.

Autoriteti Mbikëqyrës i Tregut Financiar Zviceran (Finma) ka hedhur poshtë planet e emergjencës nga banka PostFinance, e cila është shumë e madhe për të dështuar, të cilat janë hartuar për të zbutur dëmin e një falimentimi të mundshëm.

Vendimi mbi planin e krizës së UBS do të jepet më vonë këtë vjeshtë.

PostFinance aktualisht nuk ka kapital të mjaftueshëm dhe të përshtatshëm për të mbuluar humbjet nëse aktivizohet plani i emergjencës, shpjegoi Finma në një deklaratë të enjten, transmeton albinfo.ch.

Me fjalë të tjera, kapaciteti i saj i rikapitalizimit konsiderohet i pamjaftueshëm, një mangësi që krahu financiar i Zyrës Zvicerane Péost e njohu në vitin 2024 dhe u zotua ta korrigjonte deri në fund të vitit 2025.

Banka gjithashtu duhet të bëjë përparim të mëtejshëm në “përmirësimin e opsionalitetit të saj” në rast të një krize, sipas Finma. Banka duhet të jetë në gjendje të paraqesë, ndër zgjidhje të tjera, një të ashtuquajtur strategji alternative për ruajtjen e funksioneve të saj me rëndësi sistemike nëse ristrukturimi nuk është i mundur.

Planet e emergjencës së Raiffeisen dhe Bankës Kantonale të Zurichit konsiderohen se përputhen me kërkesat rregullatore, shkruan swissinfo.

Sa i përket planeve të stabilizimit, në të cilat bankat paraqesin masa për të qëndruar në det për një kohë të gjatë në rast krize, në mënyrë që ato të mund të vazhdojnë të operojnë pa ndërhyrjen e shtetit, të gjitha bankat e kanë kaluar provën.

Finma do të lëshojë një njoftim të veçantë për shtyp mbi planifikimin e krizave të UBS në vjeshtën e vitit 2025.

Çdo vit, bankat me rëndësi sistemike duhet të paraqesin një plan stabilizimi dhe një plan emergjence te Finma për vlerësim, në të cilin ato demonstrojnë se si mund të mirëmbahen funksionet kritike në rast të rrezikut të falimentimit.

Këto funksione janë operacionet e kreditit afatshkurtër (përveç PostFinance), operacionet e depozitave dhe transaksionet e pagesave.

Zvicra ka të ngjarë të parandalojë deflacionin pavarësisht pasigurive tarifore me të cilat përballet ekonomia e saj, sipas nënkryetarit të bankës qendrore Antoine Martin.

Duke folur në një intervistë me gazetën L’Agefi, ai tha gjithashtu se politikëbërësit do të vazhdojnë të vendosin një standard më të lartë për ulje të mëtejshme të kostove të huamarrjes për shkak të efekteve anësore të kalimit në negativitet.

“Në këtë fazë, ne nuk shohim ndonjë rrezik të zhvillimeve deflacioniste dhe parashikimet tona tregojnë një rritje të inflacionit në tremujorët e ardhshëm,” tha Martin. “Dinamika e inflacionit në Zvicër nuk ka gjasa të ndërpritet në mënyrë dramatike nga lëvizjet e fundit të dollarit.”

Tarifat prej 39% të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump për mallrat zvicerane janë më të lartat për çdo ekonomi të përparuar. Ndërsa masat po i detyrojnë disa kompani të marrin në konsideratë shkurtimet e vendeve të punës dhe të zhvendosin prodhimin, ekonomistët deri më tani kanë llogaritur se vendi mund t’i rezistojë ndikimit në prodhim edhe nëse kjo do të dëmtojë rritjen. Ky është një mendim që vërejtjet e Martin duket se e vërtetuan, transmeton albinfo.ch.

Duke pasur parasysh një ndikim kaq të mirë, shumica e parashikuesve parashikojnë se Banka Kombëtare Zvicerane do të shmangë uljen e mëtejshme të normave të interesit nga niveli aktual zero, duke pasur parasysh ndikimin që një politikë e tillë i kishte shkaktuar më parë sistemit financiar. Martin përsëriti qëndrimin ekzistues të bankës qendrore se zyrtarët nuk do të përdorin një masë të tillë përveç nëse janë të detyruar.

“Kufiri për futjen e normave negative është më i lartë sesa për një ulje të normave të interesit në territor pozitiv,” tha Martin. “Përvoja e kaluar na mëson se normat negative kanë funksionuar, por ato krijojnë më shumë sfida për bankat, investitorët dhe gjithashtu familjet, të cilat marrin më shumë rreziqe. Ky fenomen mund të ketë efekte negative afatgjata.”

I pyetur mbi masat qeveritare për të rritur kërkesat e kapitalit për UBS, bankën më të madhe të Zvicrës, ai i përshkroi ato si “të arsyeshme dhe të nevojshme”. Martin është përgjegjës për stabilitetin financiar në SNB.

“Janë identifikuar dobësi,” tha ai. “Qëllimi është të kemi një bankë të shëndetshme, me kapital të rritur dhe marzhe më të larta sigurie, për t’u përballur me dobësitë.”

Ai këmbënguli që edhe nën kërkesat më të rrepta, UBS do të jetë në gjendje të zgjerohet pa rrezikuar stabilitetin financiar zviceran.

Në të njëjtën javë që Trump vendosi të shkarkonte Guvernatoren e Rezervës Federale, Lisa Cook, Martin u pyet edhe për pavarësinë e institucioneve të tilla.

“Është thelbësore që bankat qendrore të mbeten institucione teknokratike, në kuptimin më të mirë të fjalës, dhe të pavarura”, tha ai.

Orët e para të motit të keq deri më tani nuk kanë shkaktuar ndonjë shqetësim të veçantë, siç konfirmohet nga Policia Kantonale e Ticinos.

Megjithatë, reshjet nuk munguan dhe kulmi sipas MeteoSvizzera – pritet për tërë ditën e sotme.

Fotografia e publikuar nga MeteoSvizzera në orën 8 të mëngjesit konfirmon parashikimet: reshjet më të bollshme u përqendruan në Sopraceneri, në veçanti në Locarnese. Në Mosogno ranë 108.1 milimetra shi, në Locarno Monti 63.7 dhe në Cimetta 41.9, transmeton albinfo.ch.

Në Vallemaggia, e shkatërruar vitin e kaluar nga një stuhi e dhunshme me re, u regjistruan 61.7 milimetra në Cevio dhe 46.4 në Robiei. Zona e Bellinzone gjithashtu përjetoi reshje të konsiderueshme: në planin Magadino ranë 50.6 milimetra, ndërsa në kryeqytet sensorët shënuan 32.9. Sasitë në luginat e sipërme janë gjithashtu të qëndrueshme: 36.9 në Biasca, 28.3 në Comprovasco (Valle di Blenio) dhe 27.4 në Piotta në Leventina.

Situatë më e qetë në Mesolcina, e goditur rëndë nga moti i keq vitin e kaluar: në Grono u matën 12.4 milimetra, vlera më e ulët në jug të Alpeve. Në Sottoceneri shirat ishin ende të bollshëm, me 31.3 milimetra në Stabio dhe 28 në Lugano. Nga ana retorike, të dhënat tregojnë 42.6 milimetra në San Bernardino dhe 20.5 në Soglio, në Bregaglia, shkruan SRF.

Reshjet më intensive priten në Sopraceneri, për të cilat MeteoSwitzerland ka lëshuar një paralajmërim të shkallës 4. Në disa zona të Grisons, shkalla 5, niveli maksimal i rrezikut, mbetet në fuqi. Rajoni i St. Moritz është nën një alarm të nivelit 4. Sipas parashikimit, reshjet pritet të vazhdojnë gjatë gjithë ditës sot, të enjten dhe nesër, deri në mesnatë.

Masat parandaluese

Masat parandaluese janë marrë si në Ticino ashtu edhe në Graubünden, siç është mbyllja e rrugës së Luginës Bavona duke filluar nga Cavergno nga ora 8 e mbrëmjes së së mërkurës. Lidhja me Val Pontirone është gjithashtu e mbyllur. Në Mesolcina, u vendos që të evakuohen paraprakisht disa shtëpi në territorin e Lostallo, të prekura tashmë vitin e kaluar nga moti i keq. Në total ka 14 persona të zhvendosur.

Gjatë natës, FART njoftoi gjithashtu pzullimin e shërbimit Centovallina midis Domodossola dhe kufirit shtetëror, pra në pjesën italiane të hekurudhës. Autobusë zëvendësues janë siguruar në të dy drejtimet. Për orarin dhe informacionin e përditësuar, përdoruesit ftohen të konsultohen me faqen e internetit. Rifillimi i trafikut mund të ndodhë në pasdite, por vetëm pas uljes së intensitetit të reshjeve dhe rezultatit të favorshëm të një inspektimi të linjës.

Në fakt është një gëzim për rajonet turistike zvicerane. Pas vitit rekord 2024, edhe më shumë turistë ndoshta do të vizitojnë Zvicrën këtë vit. Në gjysmën e parë të vitit, numri i netëve të qëndrimit u rrit me 1.4 përqind krahasuar me vitin e kaluar.

Por turistët gjithashtu shkaktojnë dhimbje koke: Për shkak të turmave të vizitorëve, po merren masa të ndryshme rajonale. Aktualisht ka propozime nga Appenzell Innerrhoden për të cilat mund të flitet. Qëllimi kryesor: më pak makina.

Në vendpushimet e njohura të ecjes në Appenzellerland, turistët do të duhet të paguajnë më shumë për parkim në të ardhmen: tridhjetë franga në vend të pesë frangave në ditë, pa përjashtim për vendasit, transmeton albinfo.ch.

Propozimi i qeverisë së Appenzell të Innerrhoden po shkakton reagime të përziera. “Pesë franga janë të shkëlqyera – kështu që pa dyshim. Por do të thoja: 10 franga është skemerzgrenze”, thotë një turist nga Allgäu. “Nëse më duhet të paguaj 30 franga çdo herë për të qenë në gjendje të bëj shëtitje, do të preferoja të zgjedh Italinë ose një vend në Kaliforni ose Patagoni”, thotë një vizitor nga Argjentina.

Më pak makina për shkak të çmimeve jashtëzakonisht të larta?

Të martën në mbrëmje, qeveria ia prezantoi masat popullsisë. Ajo është e bindur për efektin e shpresuar. Jakob Signer, Landesfähnrich në Appenzell Innerrhoden, thotë: “Nëse arrijmë të bëjmë më shumë njerëz të ulen në të njëjtën makinë, atëherë kemi arritur një ndryshim. Edhe nëse më shumë njerëz vijnë në Wasserauen me transport publik ose Appenzell Innerrhoder me biçikletë elektrike, shkruan SRF.

Për Florian Eggli, ekspert turizmi në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Lucernës, kjo masë mund të funksionojë: “Mund të shihni gjithashtu nga ky shembull se nuk ka të bëjë vetëm me numrin e udhëtarëve, por mbi të gjitha me sjelljen e tyre, veçanërisht sjelljen e tyre të udhëtimit. Kjo duhet të ndryshohet këtu.” Stimujt me natyrë financiare mund të kenë një efekt këtu.

Nëse çmimet e reja të parkingjeve do të bëhen realitet, do të vendoset nga bashkia – por ndoshta vetëm pas tre vitesh.